CZYRAK – ropne zapalenie okołomieszkowe, bolesny guzek, ustępuje od 4 do 6 dni (krosta przebita włosem)
CZYRACZNOŚĆ – mnogi, liczne czyraki
Znaki rozpoznawalne: bolesne rany
Umiejscowienie: twarz, szyja, kark, pośladki, warga, okolice oczu i uszu
CZYRAK GROMADNY – nagłe bardzo duże powiększenie czyraka, występuje u osób z osłabioną odpornością, przy cukrzycach, nowotworach, niedożywienie
Leczenie: 10 % maść ichtiolowa, maść z antybiotykiem Napięcia chirurgiczne, nie wyciskać, ogólnie stosuje się antybiotyki do czyraczności,
ROPNIE MNOGIE GRUCZOŁÓW APOKRYNOWYCH (PACH) są to mnogie guzy zapalne z tendencją do zlewania się i bliznowacenia. Najczęściej występują w okolicy pach ale również mogą pojawić się w pachwinach i w kroczu,
zmiany są liczne przewlekle i nawracające, powstają najczęściej na bazie gruczołu apokrynowego mają tendencje do tworzenia przetok( przedostanie się ropnia zapalnego z pod skory na jej powierzchnie) pozostawia blizny, Najczęściej występuje po okresie pokwitania
Leczenie: miejscowe, ogólne i chirurgiczne
ROPNIE MNOGIE NIEMOWLAT ropne zapalnie gruczołów potowych,
Występuje na plecach i pośladkach u przegrzewanych i zaniedbanych higienicznie dzieci
Są to zapalne guzy z tendencją do rozmiękania
Leczenie: miejscowe, odkażające, wysuszające, ogólne antybiotyki i chirurgiczne nacinanie guzów
LISZAJEC PĘCHERZOWY NOWORODKÓW – powierzchowne zakażenie gronkowcowe skóry ze zmianami pęcherzowymi i pęcherzowo – ropnymi. Pojawia się w 1 tygodniach życia, umiejscowiony w okolicach fałdów skórnych, bardzo zakaźny
Leczenie: miejscowe, odkażające, i ogólne antybiotyki.
ZAPALENIE PĘCHERZOWE I ZŁUSZCZAJĄCE skóra noworodków (zespół 4S SSSS) jest to uogólnione zapalenie skóry z powierzchownymi poronnymi pęcherzami i z pełzaniem naskórka (oddzielanie naskórka od skóry właściwej) oraz rozległymi nadżerkami. Obejmuje duże powierzchnie skóry, występuje u dzieci w pierwszych trzech miesiącach życia,
ciężki stan ogólny i gorączka
Leczenie: ogólne antybiotykami, uzupełnianie płynów z elektrolitami dożylnie.
PACIORKOWCOWE ZAPALENIE SKÓRY
Choroby paciorkowcowe to steptodermie, choroby skóry przebiegające z tworzeniem ropnym to piodermie.
Wyróżniamy taką chorobę jak: RÓŻA – ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, wywołany przez paciorkowce , obrzęk dobrze ograniczony, rozległy.
Żywo czerwony rumień, nieregularny kształt z czerwonymi wypryskami wzdłuż naczyń chłonnych, spoisty o napiętej lśniącej powierzchni , występuje na twarzy i w okolicy kończyny dolnej. Najczęściej powikłaniem może być zapalenie tkanki podskórnej i zajęcie węzłów chłonnych. Wystąpienie pęcherzy, pęcherze powstają na poziomie oddzielania skóry właściwej w warstwie brodawkowatej.
Jest bardzo zakaźna, występuje wysoka temperatura do 45*C, puchną nogi
Niekiedy występuje róża pęcherzowa, rzadziej natomiast zgorzelinowa. Jednak kiedy wystąpi następuje amputacja kończyn dolnych.
Powikłania: róża nowotworowa – zapalenie naczyń chłonnych i żylnych
Ropnica – utrwalony obrzęk czyli słoniowacizna i pasocznica (sepsa)
Leczenie: ogólne antybiotyki, dożylnie lub domięśniowo przez 14 dni, miejscowe okłady z altacetu i ichtiolu.
ZAKAŻENIE MIESZANE SKÓRY są to takie w których czynnikiem sprawczym są paciorkowce lub gronkowce lub oba jednocześnie.
Wyróżniamy tu:
LISZAJEC ZAKAŹNY (MIODOWY STRUP) pierwotny wykwit, jest to pęcherz, krostka, gródka – ropna
Charakterystyka: są to luźne pęcherze z krwią, z treścią surowiczo ropną, przekształcającą się w strupy.
Pęcherze wypełnione treścią ropną pękają i zasychają w żółto miodowe strupy. Dość łatwo zerwać strupy poprzez dotyk (zaraźliwa) kontakt bezpośredni lub przedmioty.
Nowe ogniska pojawiają się w pobliżu starych, samowszczepienie. Wielkość od 0,5 do 1,5 cm goi się bez blizn po kilkunastu dniach. W trakcie drapania rozprzestrzenia się te zmiany.
Występowanie: odsłonięte części ciała, twarz;
Bardzo zakaźny, chorują głownie dzieci
Leczenie: maści z antybiotykami i antybiotyki doustnie. Nie ma gorączki ani wzrostu temperatury.
ODMIANY LISZAJCA:
Liszajec suchy ( lekki stan zapalny, złuszczanie i wykwity obrączkowate)
Zajady zakażenie mieszane, bakteryjne lub drożdzakowe, głownie w kącikach ust
Zliszowacenie – wtórne nadkazenie bakteryjne zmieszane z florą bakteryjną paciorkowcowo – gronkowcową zmian skórnych o innym podłożu i objawia się miodowymi strupami.
Liszajec zakaźny leczenie: miejscowe aerozole lub maści z antybiotykami lub środkami odkażającymi
Leczenie ogólne antybiotykami jedynie w ciężkich przypadkach
NIESZTOWICE jest to wykwit pierwotny lub pęcherz wypełniony treścią ropną, przekształcający się w wykształtowane owrzodzenie pokryte uwarstwionym strupem. Goi się po kilku tygodniach z blizną, występują zmiany mnogie. Przebieg przewlekły
Lokalizacja: nogi, pośladki, tułów
Czynniki usposabiające to : zaniedbanie higieniczne, wyniszczenie, choroby przebiegające ze świądem
Leczenie: miejscowo maść z antybiotykami, ogólnie antybiotyki zgodnie z antybiogramem
PIODERMIA PRZELEKŁA (bujająca i wrzodziejąca) jest to przewlekłe ropne zakażenie skóry o różnorodnym obrazie klinicznym, obecnością owrzodzeń , przetok lub bujającej ziarniny
Lokalizacja: pośladki, pachwiny i nogi
ZANOKCICA – ropne zapalanie wału paznokciowego. Ropień okalający podstawę paznokcia podminowujący ją od strony łożyska, otoczony naciekiem zapalnym, bolesny, przyczyną jest uraz (obcinanie paznokci lub skórek brudnymi narzędziami i wrastający paznokieć)
Leczenie: odkażające, chirurgiczne a czasem antybiotyki ogólnie
ZASTRZAŁ jest to proces zapalny rozwijający się na dłoniowej powierzchni palców ręki i rozprzestrzeniający się wzdłuż pochewek ścięgnistych i przestrzeni między powięziowych
Objawy: obrzęk palca, ból, ucieplenie i pozycja zgięciowa
Powikłania: zniszczenie kości i martwica ścięgien
Powstaje on na wskutek nakłucia lub głębokiego zranienia.
Leczenie: nacięcie chirurgiczne, kąpiele odkażające najlepiej we wrzątku, antybiotyki ogólnie
ROPNICA postępujące zapalenie ropne rozwijające się w przestrzeniach międzytkankowych
Leczenie: chirurgiczne, liczne nacięcia aby ułatwić odpływ ropy, antybiotykami ogólnie i miejscowe odkażenia.
Wyróżniamy również inne choroby bakteryjne skóry, które są spowodowane bakteriami: maczugowce grandodatnie wyróżniamy:
ŁUPIEŻ RUMIENIOWY – drobne odgraniczone złuszczające się ogniska rumieniowe
Lokalizacja: dolna część pachwin
DO rozwoju tej jednostki chorobowej przyczynia się drażnienie i wilgoć
GRZYBICA WŁOSÓW PACH
Choroby wirusowe skóry:
WIRUSY są to najmniejsze twory żywe, rozmnażają się wyłącznie w komórkach żywych
Budowa: łańcuch DNA lub RNA, otoczka białkowa (w niej enzymy które rozpuszczają błonę komórki docelowej) niektóre wirusy niszczą komórki jest to np. wirus opryszczki, natomiast inne pobudzają do wzrostu jest to np. wirus brodawczaka
Podział chorób wirusowych skóry, wyróżniamy 4 grupy:
- grupa opryszczek (opryszczki zwykłe, półpasiec/ospa wietrzna)
- grupa ospy (ospa prawdziwa i mięczak zakaźny)
- grupa brodawek (brodawki pospolite, brodawki stóp, brodawki płaskie, kłykciny kończyste)
CHOROBY WIRUSOWE INNE opryszczki zwykłe HSV – wirus neuro i dermo tropowy (bytuje w zwojach nerwów czuciowych) Wyróżniamy II typy:
Typ I – okolice ust, wargi, nos, błony śluzowe jamy ustnej (opryszczkowe zapalenie jamy ustnej) spojówki, opryszczkowe zapalenie mózgu.
Typ II – narządy płciowe i opryszczka noworodków
Przebieg infekcji HSV I
Pierwotna infekcja u małych dzieci po tygodniu od zarażenia ostre objawy ogólne, gorączka, znaczne nasilenie zmian szczególnie w jamie ustnej o charakterze pęcherzyków i nadżerek
Reaktywacja i nawroty jest to krótkotrwałe od 4 do 10 dni skupisko pęcherzyków na rumieniowej podstawie.
Opryszczka zwykła - czynniki prowokujące nawroty: choroba gorączkowa, zimno, słońce, stres, urazy mechaniczne
Objawy: skupisko drobnych pęcherzyków na rumieniowej podstawie z surowiczą treścią, potem mętniejące a po kilku dniach miodowy strup, goi się bez blizn.
Objawy towarzyszące: pieczenie , ból, świąd, obrzęk, powiększone węzły chłonne i bóle głowy
Leczenie: acyklowir ogólnie lub acyklowir miejscowo, odkażająco i zasuszająco
- opryszczka genitalna (HSVII) na narządach płciowych, do zakażenia pierwotnego dochodzi przez kontakt seksualny, wirus wnika przez uszkodzona błonę śluzowa
Czynniki prowokujące nowotwory : miesiączka lub uraz mechaniczny
Objawy: piecznie, świąd, pęcherzyki, rumień, bolesne nadżerki,
Goi się po kilku dniach
OSPA WIETRZNA – choroba zakaźna dziecięca, zakażenie drogą kropelkową, okres wylęgania 14 dni
Objawy: gorączka, objawy nieżytu nosa i gardła potem rozsiane gródki następnie pęcherzyki i krostki pępkowatym wgłębieniem zasychają w strupki
Lokalizacja: głowa owłosiona, twarz, tułów i błony śluzowe
Zakaźność – 2 dni przed wystąpienie wysypki aż do wystąpienia strupów, trwa od 1 do 4 tygodni
Przebieg: cięższy u nastolatków lub dorosłych są wtedy nasilone objawy i jest bardzo niebezpieczna dla kobiet w 1 trymestrze ciąży
Powikłania – zapalenie opon mózgowo rdzeniowych
Leczenie: środki przeciwgorączkowe, miejscowo zawiesina z mentolem, maści cynkowe z dodatkiem mentolu lub pioktanina; gdy przebieg jest cięższy - doustnie leki przeciwwirusowe
Zmiany bardzo często występują na dłoniach i stopach i nie można 2 raz zachorować na ospę
PÓŁPASIEC atakuje dorosłych a zwłaszcza staruszków; reaktywacji wirusa ospy
Lokalizacja: zmiany skórne, w obszarze skóry o unerwionym przez 1 lub kilka korzeni tylnych (czuciowych) jednostronnie klatka piersiowa wzdłuż żeber, twarz, obszar jednej z gałązek nerwu trójdzielnego
Półpasiec oczny, uszny i czaszkowy
Objawy: silny ból skóry, poprzedza wysiew zmian skórnych, bóle mogą trwać przez kilka miesięcy po wygojeniu zmian skórnych
Rumień i na jego tle zgrupowane pęcherzyki w obrębie 1 ego segmentu
Przebieg: od 2 do 4 tygodni, jednorazowo, rzadko nawroty i przy załamaniu odporności
Odmiany kliniczne:
- półpasiec oczny
- półpasiec krwotoczny ( w pęcherzykach nie ma treści surowiczej, jest treść ropna)
- półpasiec zgorzelinowy i uogólniony
Leczenie: środki przeciwbólowe, odkażające, witamina B1, witamina B12
MIĘCZAK ZAKAŹNY – bardzo zakaźny, zakażenie poprzez kontakt bezpośredni
Objawy: kopulasty guzek od 2 do 6 mm, woskowo biały z pępkowatym zagłębieniem, wypełniony kontaktową treścią, liczne guzki w skupiskach (samoprzeszczepienie)
Umiejscowienie: ręce, twarz, okolice płciowe i tułów
Chorują głównie dzieci, występuje bez objawów subiektywnych, lub może pojawić się niewielki świąd, może występować po kilku miesiącach bez blizn.
Leczenie: mniejsze guzki nakłuć i ewakuować treść a następnie posmarować jodyną, większe guzki wyłyżeczkować lub wymrozić
BRODAWKI wirus brodawczaka ludzkiego HPV, mamy ich ponad 100 typów.
Niektóre z tych typów są onkogenne infekują komórki naskórka i nadbłonka błon śluzowych przez kontakt bezpośredni lub przedmioty
Okres wylęgania: kilka tygodni do kilku miesięcy, mogą ustępować samoistnie i bez blizn
Brodawki pospolite HPV są to nie bolesne hyperkeratotyczne gródki naskórkowe o szorstkiej brodawkowatej powierzchni, koloru skóry, swoiste, dobrze odgraniczone, średnicy kilku mm do 1 cm
Lokalizacja: grzbietowe powierzchnie palców rąk, powierzchnie dłoniowe rąk, podeszwy oraz inne miejsca włącznie z błonami śluzowymi (wargi, język i okolice odbytu) gródki rozsiewają się w okolicy w odległych miejscach szczególnie w miejscach drobnych urazów mechanicznych.
BRODAWKI PŁASKIE młodocianych jest to HPV III są one drobne od 1 do 3 mm, płaskie, matowe gródki, dobrze odgraniczone, liczne, niebolesne
Lokalizacja: twarz i grzbiet rąk
Bardzo zakaźne, mogą ustąpić bez śladów
BRODAWKI STÓP HPV I spoiste gródki hyperkeratotyczne od 2 do 5 mm w poziomie skóry, dobrze odgraniczone, z centralnym czopem ropowym, mogą boleć
Lokalizacja: podeszwy stóp w miejscach kontaktu z podłożem i dłonie
Różnicowanie z modzelami i nagniotkami, brodawki są wyraźnie odgraniczone, są to czarne punkciki na powierzchni brodawek, powierzchnia jest szorstka, kosmkowata
Zlokalizowane są nie tylko w miejscach ucisku, są niesymetryczne
BRODAWKI NARZĄDÓW PŁCIOWYCH (kłykciny kończyste) są to kończyste gródki, często uszypułowane, czasem kalafiorowate od 0,1 do 1 cm, są niebolesne, koloru skóry
Lokalizacja: żołądź prącia, wargi sromowe , szyjka macicy, okolice odbytu i wzgórek łonowy, do zakażenia dochodzi drogą kontaktów płciowych
Leczenie brodawek: leczenie zachowawcze zewnętrzne, środki keratorityczne, kwas salicylowy, kwas mlekowy, leczenie chirurgiczne: wycięcie chirurgiczne, wyłyżeczkowanie, kriochirurgia, laseroterapia, szczepionka na onkogenne typy wirusów genitalnych HPV 16 i HPV 18
CHOROBY PASOŻYTNICZE SKÓRY:
- wszawica (obraz kliniczny: są to stawonogi, które wywołują bąble pokrzywkowe i gródki na skórze głowy wywołane ukłuciami, występuje uporczywy świąd
Mamy 3 odmiany wesz ludzkich:
- wszawica głowowa – wesz ludzka głów
- wszawica odzieżowa – wesz ludzka odzieżowa
- wszawica łonowa – wesz łonowa
Wszawica głowowa – wesz ludzka jest szarawym bezskrzydłym owadem o długości od 2 do 4mm (samica) ma 3 pary odnóży przystosowanych do utrzymania się na włosach.
Cykl rozwojowy: samica żyje około miesiąca składa 60 jaj (gnid) przytwierdza je do łodygi włosa i z nich po 8 dniach wylęgają się larwy, które po 8 dniach osiągają dojrzałość. Wesz ludzka żywi się ludzką krwią. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt i przez przedmioty.
Często występują epidemie szkolne, może wywołać bakterie wywołujące dur powrotny.
Wszawica głowowa objawy: gnidy 1 mm, przeźroczyste owalne jaja silnie przytwierdzone do włosów w odległości 1cm od skóry. W okolicy skroniowej i potylicznej. Natomiast osobniki dojrzałe pozostają między włosami. Występuje świąd skóry. Różnicowanie: łupież suchy i łojotokowe zapalenie skóry.
Leczenie: nie jest konieczne zgolenie włosów, możemy zastosować permentynę, która poraża układ nerwowy stawonoga. Wyczesać gnidy z pomocą 5% ciepłego octu.
Wszawica odzieżowa jest nieco większa od wszy głowowej. Samica składa około 300 jaj w fałdach i szwach bielizny, żywi się krwią ludzką, bez kontaktu z krwią może przeżyć około 10 dni a jaja są zdolne do wylęgu przez około miesiąc czasu. Do zakażenia dochodzi przez kontakt z zakażoną pościelą lub ubraniami, jest również wynikiem zaniedbań higienicznych (obozy koncentracyjne i bezdomni) taka wesz przenosi tyfus plamisty i powrotny.
Objawy: na skórze karku i placów oraz innych części ciała plamki, grudki zapalne lub wybroczyny oraz przeczos i przebarwienia z objawami zliszowacenia; świąd skóry nasilający się nocą
Różnicowanie: świerzb, atopowe zapalnie skóry, świąd starczy.
Leczenie: spalić ubranie i bieliznę, ewentualnie dezynfekcja i nie używać od 4 do 5 tygodni, należy wyleczyć wtórne zakażenia i zastosować kąpiel w nadmanganianie potasu.
WSZAWICA ŁONOWA ( wesz jest mniejsza składa 60 jaj)w ciągu 4 tygodni życia i żyje wciśnięta w mieszek włosowy owłosienia łonowego oraz wszystkich innych włosów poza głową owłosioną) najczęściej przenosi się przez bezpośredni kontakt płciowy.
Objawy: plamy sinobłękitne w miejscach po ukąszeniach, wszy wciśnięte w mieszek włosowy, natomiast gnidy są na włosach, świąd skóry.
Leczenie: ogolić włosy, wydłubać wszy z mieszków włosowych i zastosować 5 lub 20% maść rtęciową białą. 1x dziennie przez 3 do 5 dni. Możemy również zastosować jakutin w zawiesinie lub artelizol lub delekt.
ŚWIERZB – świerzbowiec ludzki; ma okrągły kształt, 4 pary odnóży. Samice drążą kanały w warstwie rogowej, tam składają od 10 do 25 jaj z których po 3 – 4 dniach wylęgają się larwy i osiągają dojrzałość po 14 – 17 dniach; taki świerzb poza ciałem żyje kilka dni i do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt, również przez płciowy i przez przedmioty takie jak: ubranie i pościel. Bardzo zakaźny, częste szerzenie jest wśród członków rodziny; możemy się zarazić w internatach i na obozach. Szczyt nasilenia objawów może wystąpić od 1 do 3 miesięcy od zakażenia.
Objawy: silny świąd skóry głownie nocny lub po rozgrzaniu.
Lokalizacja: boczne krawędzie palców rąk, przestrzenie międzypalcowe, nadgarstki, fałdy pachowe, zagięcia łokciowe, prącie i moszna, okolice pępka, narządów płciowych i brodawek sutkowych. Nie zajmuje twarzy i głowy owłosionej oraz dłoni i podeszw ( z wyjątkiem niemowląt)
Różnicowanie: Atopowe zapalenie skóry, świąd starczy, wszawica odzieżowa.
Leczenie: po kąpieli i osuszeniu skóry należy wetrzeć preparat przeciw świerzbowy w całe ciało z wyjątkiem twarzy i głowy powtarzając 2 razy dziennie przez kilka kolejnych dni. Należy zmienić ubranie, wyprać, wygotować, wyprasować i nie używać przez od 4 do 6 tygodni. Można również zastosować maść siarkową od 15 do 20%.
SYMPTOLOGIA CHORÓB SKÓRY (OBJAWY)
Wykwity chorobowe są to zmiany skórne na podstawie których ustalamy rozpoznania. Mamy 2 grupy wykwitów:
- pierwotne (plama, gródka, guz/guzek, bąbel, pęcherz/pęcherzyk, krosta, cysta)
- wtórne (nadżerka, pęknięcie/rozpadlina, owrzodzenie, strup, łuska i blizna)
PLAMA jest to ograniczona zmiana zabarwienia skóry leżąca w jej poziomie
Plamy naczyniowe – jest to rozszerzenie lub nowotworzenie naczyń (naczyniak płaski i teleangiektazje)
Plamy rumieniowe/zapalne (różyczka, przyłuszczycowa plackowata)
Plamy barwnikowe/odbarwione (plamy soczewicowate, ostuda, piegi, bielactwo)
Plamy złogowe (plamice, tatuaż, srebrzyca)
GRUDKA – wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry o odmiennej spoistości; dobrze odgraniczony i ustępujący od blizn.
Wyróżniamy gródki:
- gródki naskórkowe (znamię naskórkowe, brodawka wirusowa, łuszczyca)
- gródki naskórkowo – skórne – liszaj płaski (łuszczenie skóry w miejscach nietypowych np. przy kości ogonowej)
- gródki skórne (kiłowa osutka grudkowa, liszajec lśniący, gródki zapalne w trądziku)
BLASZKA jest to większa gródka i powstaje w wyniku zlewania się grudek (łuszczyca)
GUZ/ GUZEK – wyniosły wykwit rozwijający się w skórze właściwej w jej głębszych warstwach: środkowej i podskórnej, może ulec rozpadowi i ustępuje z pozostawieniem blizn.
Guz jest większy od 0,5 cm, Guzek jest mniejszy od 0,5cm.
- Guzki zapalne – występują w czyraku, gruźlicy toczeniowej i w rumieniu guzowatym
- Guzy nowotworowe złośliwe i łagodne; rak podstawno komórkowy i włókniak twardy
BĄBEL POKRZYWKOWY – jest to wykwit obrzękowy związany z gwałtownym obrzękiem wysiękiem w skórze właściwej; cechuje się świądem, szybkim powstawaniem i szybkim ustępowaniem bez blizny; jest wyniosły, dobrze odgraniczony, barwy porcelanowo białej lub różowej
PĘCHERZYK/PĘCHERZ – wyniosły ponad powierzchnię wypełniony płynem surowiczym, ustępuje bez blizny ( z wyjaśnień pęcherzy dermatologicznych)
Pęcherz jest większy od 0,5cm, pęcherzyk jest mniejszy od 0,5cm
Pęcherze śródnaskórkowe i tutaj wyróżniamy: pęcherze podrogowe: liszajec ; obrzękowe: jeden obrzęk śródkomórkowy i zwyrodnienie wodniczkowe (opryszczka) ; akantolityczne – pęcherzyca
Międzykomórkowe - spongioza czyli wyprysk
Pęcherze podnaskórkowe – pemfigoid pęcherzowy i rumień wielopostaciowy
Dermolityczne
KROSTA – drobny pęcherzyk wypełniony ropną mętną treścią i ustępuje bez blizny
Krosty przymieszkowe występują przy trądziku i zapaleniu mieszków włosowych
Krosty naskórkowe występują przy łuszczycy krostowej
CYSTA – torbiel – jest to rodzaj guza, która powstaje w wyniku otorbienia treści płynnej w skórze właściwej lub tkance podskórnej
NADŻERKA – jest to ubytek części lub całego naskórka powyżej błony podstawnej, powstaje w następstwie pęknięcia krosty lub pęcherzyka oraz mechanicznego działania takiego jak: otarcia, zadrapania (przeczos), maceracji i np. w fałdach, goi się bez blizn
OWRZODZENIE – ubytek sięgający w głąb skóry właściwej, ustępuje z pozostawiniem blizny
STRUP – powstaje w wyniku zaschnięcia na powierzchni nadżerki i owrzodzenia wydzieliny surowiczej ropnej lub krwistej razem z martwymi elementami tkankowymi i mikroorganizmami
ŁUSKA – wykwit utworzony przez elementy zrogowaciałego naskórka, częściowo już od niego oddzielona, może być wynikiem nadmiernego rogowacenia ( hyperkeratoza) i niepełnego rogowacenia ( parakeratoza)
BLIZNA jest to tkanka łączna włoknista, zastępująca ubytki skóry właściwej
Cechy blizny: zanik poletkowania, ścieńczenie naskórka i zanik przydatków; następstwo: jest to owrzodzenie lub zmiany ulegające rozpadowi (owrzodzenie podudzi i gruźlica)
Blizny zanikowe – toczeń gruźlicy
Blizny przerosłe – przy trądziku bliznowcowym
Inne terminy dermatologiczne są to m.in.:
Osutka na błonach śluzowych, erytrodermia, zliszowacenie, zliszajcowacenie, spryszczenie, naciek zapalny lub nowotworowy.
BORELIOZA – jest to choroba bakteryjna wywołana przez krętki, przenoszona przez kleszcze, objawiającymi się zmianami skórnymi, stawowymi, neurologicznymi i sercowymi., neurologicznymi i sercowymi. W boreliozie źródłem zakażenia jest ślina kleszczowa. Krętki przebywające w jelitach kleszcza gdy jest on głodny przechodzą do ślinianek w ciągu 48h. Szybkie usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko infekcji. Cykl rozwojowy kleszcza trwa 2 lata. Wiosną samica składa 2000 jaj, latem wylęgają się larwy, które żerują na zwierzętach i ptakach. Przez jesień i zimę. Następnej wiosny larwy przekształcają się w nymfy, które żywią się krwią ludzi i zwierząt, natomiast jesienią przekształcają się w dojrzałe osobniki, które piją krew ludzi i zwierząt.
Borelioza przebieg choroby:
I stadium – ograniczone zmiany skórne, trwa od 10 dni do kilku miesięcy.
II stadium – są to rozsiane zmiany narządowe( odwracalne) i trwają kilka tygodni do kilku miesięcy.
III stadium – są to zmiany wielorzędowe przewlekłe (trwałe) od kilku miesięcy do kilku lat.
I stadium boreliozy gdzie zlokalizowane są zmiany skórne (rumień wędrujący) dookoła miejsca ukąszenia, powiększa się odśrodkowo od 5 do 20 cm średnicy, bezbolesny czasem lekko swędzi
Objawy: powiększenie węzłów chłonnych
Choroba na tym etapie może ustąpić lub postępować dalej.
II stadium boreliozy – wczesne rozsiane zmiany narządowe
Skóra:
- wtórny rumień wędrujący (rozsiany)
- pseuda lynhoma (zmiana naciekowa fiołkowo czerwona o średnicy od 1 do 2 cm.
- zapalenie tkanki podskórnej
Układ nerwowy:
- zapalenie opon i mózgu
- porażenie nerwów czaszkowych (siódmy nerw)
- zapalenie wielonerwowe
Serce:
- zapalenie mięśnia sercowego
- zaburzenia przewodnictwa (arytmia)
Stawy:
- zapalenie stawów
III stadium są to zmiany wielonarządowe, przewlekłe
Skóra:
- zapalenie zanikowe kończyn (dobrze odgraniczony rumień) obrzęk a następnie zanik skóry kończyn
Układ nerwowy:
- neuropatie obwodowe i przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia
Stawy:
- przewlekłe zapalenie mięśni i stawów prowadzących do zniekształceń
Oczy:
- zapalenie rogówki
Borelioza a ciąża:
Borelioza wczesna u kobiet ciężarnej może zagrażać płodowi.
Leczenie boreliozy: Antybiotyki ogólne: wczesna borelioza, tetracyklina od 14 do 21 dni 500 mg na dobę , doxycylina od 14 do 21 dni, 100 mg na dobę; zmiany narządowe: penicylina krystaliczna do 10 dni, 5 mg na dobę
GRZYBICZE CHOROBY SKÓRY
Grzybice: są 3 rodzaje grzybów
- dermatofity (naskórek, paznokcie, włosy)
- drożdżaki atakują głównie błony śluzowe
- pleśniowce (warunki sprzyjające to miejsca o zwiększonej wilgotnośći, spadek odpornośći, antybiotykoterapia)
GRZYBICE SKÓRY OWŁOSIONEJ ( grzybica strzygąca skóry owłosionej; zmiany wyglądają jak złuszczające ogniska z jakby przystrzyżonymi włosami z nieznacznym stanem zapalnym, nie powodują bliznowacenia i trwałego łysienia. Wygląd ułamanych włosów z czarnymi punkcikami.
Przebieg przewlekły, leczenie trwa wiele miesięcy i stosujemy maści.
GRZYBICA SKÓRY GŁADKIEJ obejmuje skóre poza skórą owłosioną i przydatkami; charakterystyczne zmiany rumieniowo – złuszczające; wykwity pęcherzykowe i krostkowe, szybki przebieg, szybko powstają i szybko ustępują bez pozostawienia blizn. Ogniska wyraźne odgraniczone od otoczenia na obwodzie (twarz, ręce, szyja) różnie nasilony świąd.
Odmiana przewlekła grzybica skóry gładkiej. Zmiany rumieniowo złuszczające u dorosłych ( częściej u kobiet) zmiany umiejscawiają się przeważnie na kończynach dolnych i pośladkach i mają tendencję do obwodowego szerzenia się.
GRZYBICA PACHWIN – zmiany rumieniowe w obrębie pachwin, wyraźnie odgraniczone, nasilony świąd, ogniska chorobowe o typie wyniosłych nieregularnych plam (pęcherzyki i gródki) obwodowo szerzące się, duża nawrotowość, warunki sprzyjające: duża wilgotność, pocenie się, drażnienie mechaniczne, zakażenia przez kontakt bezpośredni , kontakt i bielizn.
GRZYBICA SKÓRY STÓP – zmiany o charakterze rumieniowo złuszczającym z towarzyszącymi pęcherzykami oraz różnie nasilonym wysiękiem. Zakażenie następuje poprzez: buty, skarpetki i na basenie. Występuje często u sportowców (stopa atlety) długotrwałe drażnienie mechaniczne i wilgotne stopy.
Objawy i przebieg:
Odmiana międzypalcowa (ogniska mają charakter wyprzeniowy, niekiedy ze znaczną maceracją (wypieranie, złuszczanie) naskórka między 3 a 4 palcem i 4 a 5 palcem.
Odmiana potnicowa: liczne pęcherzyki, które mogą tworzyć zlęgne ogniska wysiękowe.
Odmiana złuszczająca charakteryzuje się występowaniem ognisk i hiperkeratotycznych i pęknięć naskórka .
GRZYBICA SKÓRY RĄK zmiany rumieniowo złuszczające, obejmujące głównie dłoniową stronę rąk.
GRZYBICA PAZNOKCI – zmiany dotyczą płytki paznokciowej, płytka paznokciowa jest zniekształcona, pogrubiona, rozwarstwiona i przebarwiona a także łamliwa. Paznokcie są kruche i łamliwe, może dochodzić do częściowego wykruszenia paznokcia a zmiany mogą atakować wały paznokciowe.
Przebieg: długotrwały, długoletni ze skłonnością do nawrotów.
Leczenie grzybic: kotekenazol (nizoral) np. krem 2%, szampon (nie stosować w ciąży) itrakonazol(tabletki 200mg) flukonazol (tabletki 200mg)
Wskazania do leczenia ogólnego wieloogniskowa grzybica skóra owłosionej, długotrwała grzybica stóp i rąk, grzybica kilku palców, gzrybica kilku paznokci.
Wskazania do leczenia miejscowego: pojedyncze ogniska grzybicy, grzybica stóp potnicowa i wyprzeniowa, leczenie zakażeń drożdżakowych, zakażenia ograniczone, można leczyć tylko miejscowo, rozległe zakażenia (ketokenazol, flukonazol)
Czas trwania terapii:
Grzybica skóry gładkiej od 2 do 3 tygodni
Grzybica skóry owłosionej kilka miesięcy
Grzybica paznokci około 6 miesięcy, obecnie nie usuwa się płytki paznokciowej
ZAKAŻENIA DROŻDZAKOWE inaczej kandydoza zmiany występują głownie na błonach śluzowych dotyczą także skóry i paznokci.
-drożdzaki florasaprofityczna błon śluzowych i skóry tzn. pojawiają się wtedy gdy istnieją czynniki sprzyjające np. cukrzyca, otyłość, awitaminoza, antybiotykoterapia, AIDS, sterydoterapia
Inne czynniki które sprzyjają to duża wilgotność, maceracja naskórka i mikrourazy
Kandydoza błon śluzowych zmiany obejmują błony śluzowe jamy ustnej, sromu i pochwy. Mają postać białych nalotów (ścięte mleko) ból, pieczenie, przebieg nawrotowy często u osób chorych na cukrzycę i podczas ciąży.
KANDYDOZA KĄCIKÓW UST(zajady) czynniki sprzyjające: drażnienie mechaniczne, niedobór witaminy B, cukrzyca, tworzenie się nadżerek i pęknięć w kącikach ust, zwykle obustronnie. Przebieg przewlekły i długotrwały, można pomylić z zakażaniem paciorkowym.
WYPRZENIA DROŻDAKOWE jest to postać zmian rumieniowo złuszczająco wysiękowych zlokalizowanych w fałdach skóry, fałdy pomiędzy palcami; w okolicy pachwin oraz pod piersiami.
KANDYDOZA WAŁÓW I PŁYTEK PAZNOKCIOWYCH dotyczy wyłącznie wałów paznokciowych, wały paznokciowe są zaczerwienione, silnie obrzęknięte, bolesne i może wydobywać się treść ropna.
Płytka paznokciowa traci połysk, ulega przerostowi i rozwarstwieniu. Ma szarozółtawy kolor.
Leczenie jest przewlekłe i długotrwałe.