Genetyka- opracowanie pytań z egzaminu

1. Czym charakteryzuje się materiał z plantacji rodowej i klonowej?

• Plantacje klonowe:

- wyłącznie allele matki;

- większy zysk genetyczny;

- rozmnażanie wegetatywne.

• Plantacje rodowe:

- allele matki i ojca;

- większa różnorodność;

- rozmnażanie generatywne.

1. Dlaczego stosuje się plan na plantacjach nasiennych przeciw samozapyleniu?

Aby osiągnąć zysk genetyczny, czyli powielić najlepsze cechy, osiągnąć różnorodność genetyczną i nie dopuścić do depresji wsobnej.

1. Kiedy można zbierać nasiona z plantacji nasiennej?

W WDN SO trzy okresy wegetacyjne po CSS a pozostałe gatunki dwa LATA po wykonaniu CSS a w GDN jednorazowo przy użytku rebnym w latach co najmniej średniego urodzaju

1. Reguła Hardy’ego Weinberga.

- skład genetyczny populacji jest niezmienny z pokolenia na pokolenie, przy braku mutacji, zmian przypadkowych, migracji i selekcji

- występowanie genów A i a w proporcji p i q, gdy p+q=1 do po jednym pokoleniu koniunkcji(?) propozycje zygot AA:Aa:aa odpowiadające p²:2pq:q²

Jeżeli w lokus są tylko dwa allele to możliwe są tylko następujące genotypy:

- Aa

- Aa

- aa

- AA

Proporcja między tymi genotypami ma się jak:

A-p

a-q

i p+q=1, (p + q)²=1

(p + q)²=p²+2pq+q²

1. Kryteria zakładania drzewostanów nasiennych.

• LMP musi stanowić drzewostan;

• Znajdować się w jednym regionie pochodzenia;

• Składać się z osobników na tyle podobnych, aby je zaliczyć do jednej populacji;

• Być wolnym od organizmów szkodliwych;

• Być położonym na tyle daleko od gorszej populacji tego gatunku aby nie zachodziło krzyżowanie się z gorszą populacją lub innym gatunkiem;

• Składać się co najmniej ze 150 osobników;

• Zajmować powierzchnie nie mniejszą niż 5 ha dla Bk, Db, Jd, So, Św lub 2 ha dla pozostałych gatunków;

• Być w wieku umożliwiającym końcową ocenę cech produkcyjnych, jakościowych i zdrowotności;

• Być przystosowanym do warunków jego środowiska-regionu pochodzenia;

• Odpowiadać cecha jakościowym lepszym niż przeciętne w regionie pochodzenia, pod względem: prostości strzały, oczyszczania pni, skrętu włókien, liczby drzew rozwidlonych, prawidłowego ukształtowania osobników;

• Posiadać wyższą produkcyjność niż przeciętna dla regionu pochodzenia.

1. Warunki jakie musi spełniać plan zagospodarowania na uprawach nasiennych.

- 3-4 lata gleba w czarnym ugorze.

- wiosna 4 lub 5 roku – wyrównanie gleby wysiew traw szlachetnych.

- koszenie traw kilka razy w roku.

- nawożenie.

- usuwanie odbitek z podkładek (3 pierwsze lata).

- kontrola powiązana szczepów i palików.

- gdy osiąga – podkrzesujemy gałęzie do wysokości.

- rozluźnienie – cięcia – usuwa się 25%, aż zostanie 25%

1. Opisać rodzaje selekcji zachodzącej w populacjach hodowlanych i naturalnych.

• selekcja kierunkowa -> występuje w przyrodzie zawsze i wszędzie gdzie zmienia się środowisko. Dzielimy ją na:

• pozytywną- jest skierowana na najlepsze gonotypy i wspieranie ich

• negatywna- jest skierowana w kierunku niechcianych osobników,

- usuwanie z populacji najgorszych genotypów

Cechy:

W pokoleniu potomnym zmieniają się:

- średnia arytmetyczna cech;

- wariancja cech zmniejsza się.

Selekcja kierunkowa dąży do zmiany średniej wartości cechy populacji.

• Selekcja rozdzielająca -> skierowana przeciwko typom przeciętnym

Cechy:

- średnia wartość cechy jest stabilna;

- wariancja cechy w pokoleniu potomnym wzrasta

Poszkodowane są osobniki przeciętne, pożądane są osobniki wyróżniające się.

• Selekcja stabilizująca -> skierowana przeciwko typom skrajnym.

Cechy:

- średnia arytmetyczna cech jest stabilna (pozostaje taka sama z pokolenia na pokolenie)

- wariancja cech maleje

- zmienność zmniejsza się

W warunkach naturalnych występuje wtedy gdy warunki środowiska są stałe.

Typy te występują w populacjach naturalnych. W populacjach sztucznych mamy doczynienia ze sztuczną selekcją: pozytywna lub negatywną (ale już chyba nie trzeba ich tez opisywać jak na moje)

1. Jakie czynności wykonujemy w drzewostanach nasiennych .

Zagospodarowanie drzewostanów nasiennych:

• WDN-y:

• Cięcia sanitarno-selekcyjne-> usuwanie drzew chorych, osłabionych, opanowanych i wadliwych;

• Przerzedzenia-> stwarzanie lepszych warunków kwitnienia i owocowania;

• Porządkowanie podrostów;

• Zbiór szyszek i nasion-> w latach urodzaju;

• Nawożenia mineralne i wapniowanie;

• Cięcia w otulinie-> cięcia sanitarno-selekcyjne i jeśli zaistnieje taka potrzeba po CSS wprowadza się podszyty.

• GDN-y:

• Cięcia sanitarno-selekcyjne;

• Przerzedzenia;

• Wycięcie drzewostanu, pozyskanie nasion

1. Co to jest zysk genetyczny?

∆G= i*h²

czyli zysk genetyczny jest to iloczyn intensywności selekcji i współczynnika odziedziczalności.

1. Scharakteryzuj leśny materiał podstawowy.-> przeznaczony do produkcji leśnego materiału rozmnożeniowego

• Źródło nasion-> drzewa rosnące na danym obszarze, z których pobierane są nasiona;

• Drzewostan-> zespół cech o zbliżonych cechach morfologicznych rosnących w bezpośrednim sąsiedztwie;

• Plantacje nasienne-> grupa wyselekcjonowanych klonów lub rodów, zagospodarowaną lub izolowaną w sposób zapobiegający zapyleniu ze źródeł zewnętrznych, prowadzoną w celu uzyskania obfitych zbiorów łatwo pozyskanych nasion;

• Drzewo mateczne-> wykorzystywane do pozyskania leśnego materiału rozmnożeniowego poprzez kontrolowane lub niekontrolowane zapylenie określonego drzewa wykorzystywanego jako osobnik żeński pyłkiem jednego lub wielu drzew;

• Klon-> grupa osobników o jednakowym składzie genetycznym pozyskanych z jednego osobnika na drodze rozmnażania bezpłciowego, brak zmienności genetycznej, wyłącznie allele matek;

• Mieszanka klonów-> grupa róznych zidentyfikowanych klonów zmieszanych w odpowiednich proporcjach.

1. Kiedy można zbierać pierwsze nasiona z wyłączonych drzewostanów nasiennych?

• GDN-y -> zbiór jest jednorazowy przy użytku rębnym. W przypadku Db i Bk można nasiona zbierać częściej jednak w wyniku cykliczności i rzadkości lat nasiennych zazwyczaj korzystamy jednorazowo z urodzaju nasion. W latach przynajmniej średniego urodzaju.

• WDN-y -> To poniżej jest dobrze, dlatego że po wykonaniu CSS pozbywasz się drzew wadliwych i chorych , czyli eliminujesz pyłek ze złymi genami. Wadliwe genotypy nie uczestniczą w rozmnażaniu. A te odstępy czasowe wynikają z czasu trwania cyklu rozwojowego drzew. Sosna ma 3-letni , dlatego czekasz aż dwa ok. weget. I wtedy masz pewność,że szyszki nie zostały zapylone pyłkiem z wadliwych drzew.

So- dwa okresy wegetacyjne po wykonaniu css

Pozostałe gatunki- dwa lata po wykonaniu css

1. Selekcja negatywna + przykład w hodowli selekcyjnej drzew leśnych.

Selekcja negatywna- wybieramy z populacji najgorsze osobniki by się nie rozmnażały.

Przykład: cięcia sanitarno- selekcyjne w drzewostanach nasiennych

1. Podać dwie zasady rozmieszczenia na plantacji nasiennej (w jaki sposób rozmieszczamy klony na plantacjach nasiennych)?

Klony rozmieszczamy na plantacji nasiennej w taki sposób by

• zapewnić krzyżowe zapylenie;

• po wykonaniu cięć schematycznych nie usunąć żadnego genotypu

1. Co to są drzewa elitarne?

Drzewo elitarne -> drzewa doborowe o najlepszych genotypach. Potomstwa tych drzew tworzy plantacje nasienne drugiej generacji.

1. Co to jest ród i klon?

• Klon- grupa osobników o jednakowym składzie genetycznym pozyskanych z jednego osobnika na drodze rozmnażania bezpłciowego, brak zmienności genetycznej, wyłącznie allele matek;

• Ród- potomstwo drzew matecznych powstałe na drodze rozmnażania płciowego, występuje zmienność genetyczna, allele matek i ojców.

1. Co to jest selekcja negatywna i kiedy ją stosujemy?

Selekcja negatywna- wybieramy z populacji najgorsze osobniki by się nie rozmnażały.

Zastosowanie w drzewostanach nasiennych podczas wykonywania cięć sanitarno-selekcyjnych.

1. Odziedziczalność i jej zastosowanie.

Odziedziczalność jest cecha populacji, to stosunek wariancji genotypowej do wariancji fenotypowej. Odziedziczalność charakteryzuje populacje w warunkach środowiska.

Wzór: $h^{2} = \frac{^{2}g}{^{2f}}$ Wartość odziedziczalności jest dodatnia (zdarza się, że wynosi „0”)

Odziedziczalność w praktyce oznaczamy eksperymentalnie, porównując grupy organizmów o znanym pokrewieństwie.

Jej zastosowanie to możliwośc sprawdzenia jak i w jakim stopniu dana cecha się dziedziczy. Robione są wiec eksperymenty krzyżując osobniki . Dobre zastosowanie w hodowlii selekcyjnej i uszlachetniającej bo tam skupiamy się na konkretnych cechach i obserwujemy jak się dziedziczą.

Jest wskaźnikiem do określenia czy selekcja w danej populacji jest opłacalna.

Jeśli h² większe lub równe 0,2-> to selekcję warto prowadzić, natomiast gdy h² jest mniejsze od 0,2-> to wysiłek włożony w selekcję nie jest opłacalnay.