Nawilżenie skóry jest zjawiskiem złożonym obejmującym wiele mechanizmów:
Woda ulega migracji -woda w obrębie warstwy rogowej naskórka oraz woda pochodząca z uwodnienia głębszych warstw skóry krąży i przechodzi przez różne warstwy naskórkab)
Woda nie ulega migracji - silnie związana z cząsteczkami biologicznymi
II) Skóra właściwa zawiera proteoglikany które zatrzymują duże ilości wody . Zmarszczki powstają raczej w wyniku zmian strukturalnych białek skóry właściwej niż w następstwie zmniejszenia się zawartości wody .
III) Czynniki nawilżające
Poziom nawilżenia skóry jest uwarunkowany :
-Równowagą między dyfuzją a wyparowaniem
-wartość przepływu
-zdolność zatrzymywania wody przez warstwę rogową
Jeżeli nie ma równowagi między wyparowaniem a przepływem mówimy o wysuszeniu skóry
IV) TEWL- jest to utrata wody przez naskórek naruszenie rezerwy wody ze skóry właściwej związanej z niewystarczającą kompensatą strat efektem czego są wyraźnie zmiany w wyglądzie skóry( obwisła skóra)
Czynniki wpływające na parowanie wody :
- zimno (zmniejsza się wydzielanie łoju a wzrasta TEWL)
- wentylacja
-środki powierzchniowo czynne ( usuwają płaszcz wodno-lipidowy i cześć lipidów cementu międzykomórkowego)
-dermatozy ( szczególnie łuszczyca )
-zatrzymanie wody przez warstwę rogową ( zdolonośc zatrzymywania wody przez naskórek jest ważnym parametrem regulującym nawilżenie skóry , najwięcej wody znajduje się w skórze właściwej 80% a w warstwie rogowej 13% wygląd skóry jest związany z zatrzymaniem wody w warstwie rogowej naskórka.
V) Korneocyt jest to komórka naskórka jest bogata w keratynę. W jego otoczeniu znajdują się różne substancje zwłaszcza NMF który jest mieszaniną substancji higroskopijnych pozwalających korneocytom związać wodę . NMF- pozwala zatrzymać wodę przechodzącą przez warstwy komórek naskórka podczas dyfuzji.
SKŁAD NMF:
- Wolne aminokwasy( zwłaszcza seryna i cytrulina),
- Kwas pirolidono –karboksylowy lub kwas piro-glutaminowy,
- mocznik(działa pośrednio przez osłonę miejsca związania wody – modyfikuje strukturę białek ,mleczany ,
- składniki mineralne(chlor, sód ,potas , wapń, magnez )
- cukry (fruktoza ,mannoza ,glukoza ,galaktoza – w połączeniu z białkami tworzą obszary hydrofilowe)
VI) Aby zwiększyć nawilżenie skóry można:
-zmniejszyć wyparowanie
-zwiększyć zatrzymanie wody podczas przejścia przez warstwę rogową .
VII) Substancje nawilżające
Hydrofobowe sus. Błonotwórcze
–zmniejszają odparowanie wody przez efekt okluzyjny
-węglowodory ( wazelina , parafiny), woski( wosk pszczeli , woski roślinne np. karnauba)
Alkohole tłuszczowe
-płynne i syntetyczne estry kwasów tłuszczowych olej jojoba
-silikony
B) hydrofilowe sus. Błonotwórcze
-duża zdolność wiązania wody
-Makro cząst. Biologiczne ( kolagen) Kwas hialuronowy ,GAG
-subs. Hydrofilowe tworzące żel (żel aloesowy)
C) mikrocząsteczkowe sus. Nawilżające
-wiążą wodę w warstwie rogowej naskórka i na jej powierzchni
-humektyny ( gliceryna , sorbitol)
-składniki NMF
-glikol propylenowy
regulatory lipidowego cementu międzykomórkowego
-ceramidy
-fosfolipidy
-lanolina WNNKT( wielonienasycone kwasy tłuszczowe )
-alfahydroxy kwasy