Ewolucja- proces powolnych zmian, dzięki którym ze wspólnego przodka powstały wszystkie organizmy żyjące na kuli ziemskiej. Przystosowywanie się do zmieniających się warunków naturalnych.

Dobór naturalny- to selekcja polegająca na przeżywaniu osobników lepiej przystosowanych. Mechanizm doboru jest nieuchronną konsekwencją zmienności międzyosobniczej i nadwyżki płodności poddanej ograniczeniom środowiskowym- presja selekcyjna.

Specjacja- powstawanie nowych gatunków.

Zmienność genetyczna: rekombinacyjna, mutacyjna- oba rodzaje zmienności genetycznej mają charakter losowy i nieprzewidywalny.

Mutacja- trwała zmiana w materiale genetycznym i może dotyczyć różnych poziomów organizacji materiału genetycznego.

Zmienność rekombinacyjna- tworzenie sianowych kombinacji już istniejących alleli.

Dobór stabilizujący- eliminowanie odchyleń od osiągniętego optymalnego poziomu przystosowania do środowiska.

Dobór kierunkowy- polega na selekcjonowaniu na przykład szybszych osobników potrafiących uciec przed drapieżnikiem.

Dobór rozrywający- zachodzi wtedy gdy na przykład najłatwiej jest zdobyć pożywienie osobnikom najmniejszym i najmniejszym, które najmniej ze sobą konkurują.

Dobór krewniaczy- polega na tym że osobniki mogą poprawić dostosowanie, nawet bezpotomnie oddając życie, jeśli tylko wystarczająco zwiększa sukces rozrodczy swych blisk krewnych

Izolacja rozrodcza- polega na powstaniu bariery utrudniającej lub uniemożliwiającej krzyżowanie się, prowadzi to do powstawania nowych gatunków z gatunków już istniejących.

Specjacja allopatryczna- nowe gatunki powstają na różnych terenach.

Specjacja sympatryczna- nowe gat. powstają na tym samym terenie.

Mikroewolucja- zmiany zachodzą jedynie wewnątrz jednego gatunku (np. zmiana częstości cech fenotypowych i częstości alleli w populacji).

Makroewolucja- wykracza poza poziom gatunku i jest nieodwracalna.

Żywe skamieniałości- organizmy bytujące w siedliskach niezmienionych od milionów lat, ewoluują wolniej: latimeria, skrzypłocz, hatteria, miłorząb.

Zegar molekularny- pomiar ilościowy różnic w DNA osobników z różnych gatunków i populacji.

Darwin sformułował cztery główne twierdzenia: świat istot żywych nie jest niezmienny, proces zmian jest ciągły i stopniowy, wszystkie gatunki są ze sobą spokrewnione, zmiany ewolucyjne są wynikiem doboru naturalnego.

Inkluzje- miejsca w których rozkład materiału genetycznego nie zachodzi: wieczna zmarzlina, gleba przesiąknięta ropą naftową.

Radiacja adaptyczna- różnicowanie się na różne linie potomne o odmiennych przystosowaniach.

Dobór sztuczny- czyli hodowlany, uzyskiwanie odmian roślin i zwierząt spełniających ich oczekiwania.

Antropopresja- presja wywierana przez człowieka poprzez np. zanieczyszczanie środowiska, wycinanie lasów.

Melanizm przemysłowy- polega na przystosowaniu się roślin i zwierząt do zmiany warunków wywoływanych przez przemysł.