Surowce chemiczne
sól kamienna, sole potasowo-magnezowe, siarka rodzima, anhydryt, baryt, fluoryt, piryt
Surowce niemetaliczne
Surowce chemiczne, surowce skalne, kamienie szlachetne i półszlachetne, wody mineralne.
Surowce fosforanowo-wapniowe
Fluoroapatyt, Chloroapatyt, Hydroksyapatyt, Karboksyapatyt, Oksyapatyt
Surowce mineralne
surowce energetyczne: węgiel kamienny, brunatny, torf, gaz ziemny, ropa naftowa, łupki bitumiczne
surowce metaliczne
surowce niemetaliczne
Surowce metaliczne występujące na terenie Polski
rudy metali żelaznych i staliwnych: żelaza, chromu, niklu, tytanu, molibdenu, manganu;
rudy metal nieżelaznych: cynku, ołowiu, miedzi, cyny, arsenu;
rudy metali lekkich: glinu;
rudy pierwiastków rzadkich i rozproszonych: litu, rubidu, cezu, berylu, boru, galu, ziem rzadkich, indu, germanu, talu, cyrkonu, selenu, strontu, renu i innych;
rudy pierwiastków promieniotwórczych: uranu, toru i radu;
metale szlachetne: złoto, srebro.
Metody wzbogacania surowców
Rozdzielanie na sitach (wykorzystanie różnic wielkości ziaren surowca i pozostałych składników kopaliny).
Wzbogacanie grawitacyjne (wykorzystanie różnej prędkości opadania cząstek o różnej gęstości i różnych wymiarach): metoda mokra, metoda powietrzna, przy pomocy cieczy ciężkich, na stołach koncentracyjnych.
Wzbogacanie magnetyczne – elektromagnetyczne (wykorzystanie przewodnictwa elektrycznego na powierzchni ziaren surowca i różnicy stałych dielektrycznych).
Wzbogacanie termiczne (wykorzystanie różnych temperatur topnienia poszczególnych składników złoża).
Wzbogacanie chemiczne (selektywne rozpuszczanie za pomocą reagenta jednego ze składników).
Wzbogacanie metodą flotacji (wykorzystanie różnic we właściwościach powierzchniowych poszczególnych składników). Poza mieszaniną poddawaną rozdziałowi występuje ośrodek ciekły (np. woda) i zdyspergowana faza gazowa. Stosuje się do wyodrębniania koncentratów flotacyjnych kopalin takich jak: rudy miedzi, cynku, ołowiu, siarki, fosforu, potasu, urobku węgla kamiennego.
Surowce do wyrobu szkła
tlenki szkło twórcze i przejściowe: SiO2, B2O3, P2O5, Al2O3, TiO2; rzadziej używane: ZrO2, ThO2, LaO2, Tl2O3, Ta2O5, Ga2O3,Nb2O5, GeO2, Sb2O3;
tlenki alkaliów (mające również znaczenie topników): Na2O, K2O, Li2O; rzadziej:Rb2O, Cs2O;
stabilizatory, tlenki metali dwuwartościowych, które utrwalają masę szkła: CaO, MgO, PbO, BaO, ZnO, CdO, BeO, SrO;
Czym jest szkło
Przechłodzona ciecz
Rola wody w przemyśle
prowadzenie reakcji w środowisku wodnym (woda ta praktycznie nie jest zużywana);
surowiec chemiczny do wytwarzania H2, O2, gazu wodnego, H2SO4, HNO3;
rozpuszczalnik substancji organicznych, nieorganicznych, stałych, ciekłych i gazowych;
nośnik ciepła w procesach ogrzewania i chłodzenia;
środek pomocniczy w procesach technologicznych (rozdzielanie, sortowanie, transport rozdrobnionych materiałów, odpylanie gazów);
czynnik odprowadzający wszelkiego rodzaju odpady i nieczystości z produkcji;
do picia i celów sanitarnych.
Rodzaje twardości wody i metody jej usuwania
Bardzo miękka, miękka, o średniej trwałości, o znacznej trwałości, twarda, bardzo twarda
Metody zmiękczania wody:
Metody termiczne: (70 – 90 ºC)
Ca(HCO3)2 CaCO3↓ + H2O + CO2
Mg(HCO3)2 MgCO3↓ + H2O + CO2
Zmiękczanie chemiczne:
zmiękczanie wapnem i sodą:
Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 2 CaCO3↓ + 2 H2O
Mg(HCO3)2 + 2 Ca(OH)2 Mg(OH)2↓ + 2 CaCO3↓ + 2 H2O
MgSO4 + Ca(OH)2 Mg(OH)2↓ + CaSO4
CaSO4 + Na2CO3 CaCO3↓ + Na2SO4
do 3 - 4 ºn
zmiękczanie fosforanami:
3 Ca(HCO3)2 + 2 Na3PO4 Ca3(PO4)2 ↓ + 6 NaHCO3
3 CaSO4 + 2 Na3PO4 Ca3(PO4)2 ↓ + 3 Na2SO4
3 CaSiO3 + 3 Na3PO4 Ca3(PO4)2 ↓ + 3 Na2SiO3
Co jest reduktorem w procesie otrzymywania surówki
Węgiel, tlenek węgla(II), koks, wodór
Który z podanych związków są truciznami dla kontaktu platynowego przy utlenianiu ditlenku siarki
Chlorowodór, siarkowodór, selen
Jakiego katalizatora używa się przy prekatalizie
żelazowego
Odwracalne trucizny katalizatora w syntezie amoniaku
Tlenek węgla, dwutlenek węgla, tlen, woda
Proces w którym powstaje „szlam czerwony”
Bayera
Skład cementu portlandzkiego
Alit (krzemian trójwapniowy), belit (krzemian dwuwapniowy), brownmilleryt (zw tlenku wapnia, tlenku glinu i tlenku żelaza(III)), glinian trójwapniowy i inne związki glinu, wapnia, magnezu
Metody tworzenia aluminium
Z surowców naturalnych obejmuje dwa etapy:
1.Przeróbkę rudy na bezwodny, możliwie czysty tlenek glinu Al2O3;
2. Elektrolizę tlenku glinu rozpuszczonego w roztopionym kriolicie.
Z surowców wtórnych (złom).
Rozpuszczalnik tlenku glinu przy elektrolizie glinu
Kriolit