Łazienka bez barier

30 kwiecień, 2009 | Kategoria: Wnętrza, Łazienka

Wszyscy doskonale wiemy jak ważna jest łazienka dla każdego z nas. Jednak dla osób niepełnosprawnych, życie w pomieszczeniach, które nie są przystosowane do ich potrzeb, może stać się prawdziwą udręką.

Przy projektowaniu tego typu łazienki najważniejszym aspektem jest minimalna powierzchnia przestrzeni manewrowej wynosząca 150 x 150 cm dla wózka inwalidzkiego. Jeśli chcemy przeprojektować łazienkę na potrzeby osoby niepełnosprawnej, zdecydowanie lepiej dokonać tego na etapie powstawania mieszkania/domu, bowiem mamy wtedy większą swobodę w podejmowaniu decyzji projektowych.

Natomiast w przypadku adaptacji istniejących pomieszczeń bardzo często warunkiem koniecznym dostosowania łazienki jest wyburzenie ścian, powiększenie drzwi, przesunięcie instalacji wodno-kanalizacyjnej, elektrycznej, etc. Nierzadko wymaga to “uszczuplenia” powierzchni innych pomieszczeń.

Oczywiście projektując łazienkę, która ma zostać dostosowana do potrzeb niepełnosprawnego, należy wziąć pod uwagę m.in.: zakres ograniczenia ruchu, zasięg powierzchni manewrowej, czy też wielkość wózka. Minimalne wymiary obrysu zewnętrznego łazienki powinny wynosić więc ok. 2 do blisko 2,5 m, jednak wartości te są bardzo uogólnione, gdyż w przypadku adaptacji użytkownik czasami jest bardzo ograniczony strukturą budynku (okna, wnęki, ściany nośne). Poniżej zamieszczone są podstawowe wytyczne, jakie gwarantują komfort użytkowania łazienki przez osobę niepełnosprawną:

• minimalna powierzchnia manewrowa 1,50 m x 1,5 m,

• optymalna wysokość uchwytów poziomych 75-80 cm od poziomu posadzki,

• antypoślizgowa powierzchnia,

• optymalna wysokość sedesu 45-50 cm,

• przycisk spłukiwania wody na wysokości 100 cm,

• minimalne wymiary powierzchni brodzika 100 cm x 100 cm,

• wysokość górnej krawędzi umywalki 80 cm,

• wolna przestrzeń pod umywalką 65 cm,

• minimalna odległość gniazd elektrycznych od źródła wody 60 cm,

• wysokość gniazd elektrycznych 40-130 cm.

W przypadku dostosowania łazienki dla osoby niepełnosprawnej niezbędne jest zastosowanie uchwytów bezpieczeństwa. Są one dostępne w różnych długościach i kolorach, zaś ich średnica waha się w granicach 2-3,5 cm. W zależności od wzrostu i budowy ciała osoby niepełnosprawnej, uchwyty poziome montuje się na wysokości około 75-85 cm od poziomu posadzki.

Poręcze przyścienne mogą być stałe, ruchome, poziome, pionowe lub pionowo-poziome. W przypadku ograniczonej powierzchni manewrowej zalecane jest stosowanie uchwytów ruchomych w pionie, lub też alternatywnie np. przy sedesie można zainstalować w suficie prowadnicę z przesuwanymi drabinkami sznurowymi.

Aby niepełnosprawny czuł się bezpiecznie, niezbędne jest zaopatrzenie łazienki w powierzchnie antypoślizgowe. Dla osób korzystających z kąpieli w wannie zalecane jest zastosowanie maty lub materaca na dnie wanny. Maty zwykle są perforowane lub z wypustkami, wykonane ze specjalnego plastiku lub gumy i dostępne w kilku rozmiarach. Większość gotowych brodzików posiada powierzchnię antypoślizgową o ryflowanym dnie zapewniającą bezpieczną kąpiel, jednak w przypadku brodzików wykładanych terakotą, należy zastosować dywaniki antypoślizgowe.

Jak w każdej łazience, zwłaszcza w takiej, z której będzie korzystał niepełnosprawny, muszla sedesowa powinna być wyposażona w mocno osadzoną deskę sedesową, która nie powinna wyginać się przy przesiadaniu z wózka na sedes. Zaleca się, aby wysokość sedesu wynosiła 45-50 cm, jednak zawsze należy starać się, aby wysokość siedziska równa była wysokości wózka inwalidzkiego. Dla osób mających kłopoty ze schylaniem się, zalecane jest zastosowanie sedesu ze specjalnymi uchwytami ułatwiającymi siadanie i podnoszoną deską klozetową. W przypadku ograniczonej powierzchni łazienki praktyczne będzie zamontowanie bidetu przy muszli sedesowej.

Oprócz ww. elementów łazienki, nie wolno zapomnieć o strefie kąpielowej (brodzik, wanna), w okolicach której ryzyko potencjalnych upadków i poślizgnięć jest bardzo duże. Dla brodzika - minimalna przestrzeń powierzchni to 1 na 1 m, ze spadkiem 1-2% w kierunku kratki ściekowej. Ważne jest, aby kratka ściekowa znajdowała się pod siedziskiem prysznicowym. Osoby kąpiące się na siedząco, mają do wyboru gotowe do montażu zespoły prysznicowe lub foteliki i ławeczki o siedziskach ażurowych z plastiku lub wyłożonych bardziej komfortowym, ciepłym w dotyku winylem. Mogą one być zamocowane na stałe lub uchylne.

W przypadku wanien zaleca się, aby miała ona szerokość 70-80 cm., natomiast głębokość powinna wahać się w granicach 42-38 cm. Wskazane jest, aby wysokość krawędzi wanny równa była wysokości siedziska wózka inwalidzkiego. Jeśli wchodzenie i wychodzenie z wanny stwarza osobie niepełnosprawnej problemy, bezpiecznym rozwiązaniem będzie zastosowanie siedziska - tzw. nakładki, którą zawiesza się na wannie lub zastosowanie bardziej nowoczesnego podnośnika wannowego. Dla osób które mają problemy z czuciem ważne jest zainstalowanie termostatu i czujnika temperatury wody, które uchronią je przed poparzeniem.

Jeśli wanna to i umywalka. Powinna ona być zawieszona tak, aby jej spód znajdował się powyżej kolan osoby siedzącej na wózku. Wysokość blatu umywalki nie powinna przekroczyć 80 cm, zaś dolna obudowa (syfon, stelaż, itd.) powinna być zamontowana na wysokości minimum 65 cm. Niewskazane jest montowanie półpostumentów lub postumentów, bowiem ich gabaryty często uniemożliwiają podjazd wózkiem od frontu.

Wygodna umywalka powinna mieć 60-70 cm szerokości i 50-60 cm głębokości, opcjonalnie można zastosować małą umywalkę wbudowaną w blat. Jak widać przystosowanie łazienki dla potrzeby osoby niepełnosprawnej nie jest zadaniem prostym, niemniej jednak, bez tych wszystkich elementów, korzystanie z niej nie byłoby możliwe. Łazienka to właściwie jedno z najważniejszych pomieszczeń całego mieszkania/domu, miejsce, w którym zachowanie odpowiedniego standardu wyposażenia wpływa na osobisty komfort każdego z jej użytkowników.

Źródło: E-zyn/www.niepelnosprawni.pl