KULTURA

JAPONII

Muzyka JAPONII

Kiedy?:

Jak:?

Jaka? Przykłady:

Kultura JAPONII

SŁOWNIK:

Itamae – szef kuchni

oishii, darakimas - smacznego

Taishio - osobisty sushi master

Arii wato – dziękuję

Hashioki – podstawki na pałeczki

Tomo - bliskiego człowieka, przyjaciela

Sara – naczynia

Itadakimas – rozpoczęcie jedzenia, smacznego, jedzmy!

Etykieta przy stole:

-saisho no – nie machać, nie krążyć na jedzeniem, nie sciskać, nie ocierać, nie wyginać, nie oblizywać

-banme no – nie machać ryżu

-sake podawane przed posiłkiem

-jemy na raz lub na dwa kęsy

-pozostawiamy wybór gospodarzowi

-po przemyślanym wyborze rękę z jedzeniem bierzemy do siebie a następnie do ust

-nie zostawiamy niczego na talerzu, pałeczki wracają do pozycji w jakiej je otrzymaliśmy

Filozofia jedzenia:

-Organizowanie posiłku: zarówno przed jak i podczas przygotowywania jedzenia należy zastanowić się głębiej nad związkami serwowanych produktów z przyrodą, człowiekiem i kosmosem.

-Symetria: uznawana jest za pozbawione życia powtórzenie, które nie pozostawia miejsca dla wyobraźni.

-asymetria: do widza należy dopełnienie tego, co nie jest dokończone – gra na łączenie elementów – tetris

Samo zdrowie

Jedną z przyczyn długowieczności Japończyków jest ich tradycyjna, harmonijnie skomponowana dieta. Przeciętny Japończyk spodziewa się dożyć wieku 76,25 lat, Japonka zaś - 82,51; wskaźnik ten umieszcza naród japoński w światowej czołówce pod względem długości życia. Ich dieta jest nie tylko bogata w składniki odżywcze, jest również zróżnicowana. Starożytni mieszkańcy wysp japońskich, podobnie jak przedstawiciele innych cywilizacji, byli łowcami i zbieraczami. Żywili się roślinami i zwierzętami, w które obfitowała okolica. Jak się przypuszcza, 2300 lat temu wraz z dotarciem na te tereny z kontynentu azjatyckiego techniki uprawy ryżu, powstała pierwsza cywilizacja rolnicza - kultura Yayoi. Klimat japoński o gorącej, deszczowej porze letniej sprzyjał uprawie ryżu. W miarę powiększania się obszaru pól ryżowych oraz wzrostu plonów, ryż stał się podstawą diety Japończyków, która wzbogacana była składnikami zwierzęcymi oraz sezonowymi warzywami i owocami. Ten stan rzeczy utrzymywał się przez następne tysiąclecie, mimo wojen i wstrząsów politycznych. Wszędzie, gdzie woda była w odpowiedniej ilości, ziemię przeznaczano pod uprawę ryżu. W miejscach gdzie wody było za mało, uprawiano fasolę, pszenicę, satoimo. Jednakże ryż był zawsze podstawa pożywienia i w końcu zaczęto się do niego odnosić niemal z nabożeństwem. Zanim w połowie XIX wieku Japonia nawiązała formalnie kontakty z Zachodem, japońska dieta znacznie różniła się od sposobu odżywiania typowego dla innych krajów. Różnica polegała przede wszystkim na tym, że spożywano znikome ilości mleka i mięsa, lub wręcz nie spożywano ich w ogóle. W dużej mierze wynikało to z nakazów religii buddyjskiej (zakazującej zjadania zwierząt hodowlanych), lecz nie można pominąć znaczenia odpowiedniej zawartości składników odżywczych w takiej diecie. Ryż dostarczał wysokiej jakości białka, ocean obfitował w ryby i skorupiaki, a wszelkie inne rodzaje białek pochodziły z soi i fasolki adzuki.  W niewiele ponad sto lat po tym, jak Japonia otworzyła swe drzwi na resztę świata, wzrost ekonomiczny pozwolił jej mieszkańcom stosowanie idealnej diety, składającej się z ryżu jako podstawy, a uzupełnianej różnorodnymi bogatymi w składniki odżywcze dodatkami. Głównym napojem jest w niej zielona herbata, zawierająca podstawowe witaminy i minerały.  W Japonii wielka wagę przykłada się do koncepcji shun (sezonowości) - pory, kiedy ryby, warzywa i owoce są najbogatsze w składniki odżywcze. Dokładnie shun odnosi się do okresu mniej więcej 10 dni w roku, kiedy warzywa i ryby są najlepsze. Ten zwyczaj jedzenia pożywienia sezonowego (pędów bambusa na wiosnę, słodkowodnych ryb ayu latem, morskich ryb sanma oraz grzybów matsutake jesienią) gwarantuje najlepsze wykorzystanie składników pożywienia.  Z pewnością po stronie plusów można zapisać, że dieta ta jest harmonijnie skomponowana pod względem zawartości składników odżywczych i że sprzyja ona długiemu i zdrowemu życiu.

Sztuka jedzenia pałeczkami:

Istnieje kraj, w którym każda sfera życia przesiąknięta jest troską o  kulturowe dziedzictwo. Istnieje kraj, w którym przyrządzanie dań to rytuał, a spojrzenie czy gest, nadaje codziennym czynnościom głębszy wymiar. W Japonii, bo o niej mowa, nawet z pozoru mało znaczące elementy urastają do miana symbolu.

Choć na co dzień niełatwo jest celebrować każde spotkanie „przy talerzu”, to jednak nie potrafię oprzeć się pokusie zachęcenia do tego, aby spotkania z kuchnią japońską  były właśnie takie – wyjątkowe i zgodne z tradycją.  W końcu to nie tylko oznaka profesjonalizmu i szacunku, ale też świetna zabawa! A jeśli o zabawie mowa to oczywiście nie sposób nie wspomnieć o… pałeczkach.

Krótki rys historyczny

Najprawdopodobniej pałeczki znane były już w czasach chińskiej dynastii – Shang.  Zastosowanie tego niecodziennego sztućca sięga więc przypuszczalnie kilku tysięcy lat wstecz. Od tego momentu pałeczki niezmiennie panują na wschodnich stołach, nie dając się wyprzeć żadnym innym zamiennikom. Trudno dzisiaj orzec czy jest to powodem dość hermetycznie zamkniętej społeczności, czy głębszego wymiaru ich zastosowania (pałeczki bowiem traktowano jak element łączący człowieka ze światem wierzeń). Jedno jest pewne – dzisiaj pałeczkami posługują się prawie 2  miliardy ludzi. Przez tysiące lat zmieniło się niewiele. Oczywiście i materiały i wzornictwo, w miarę upływu stuleci, ulegały zmianom. Dzisiaj nie sposób już chyba stworzyć coś, czego by w tej kwestii dotąd nie było. Drewniane pałeczki to co prawda najczęściej spotykane egzemplarze, ale znaleźć można też choćby plastikowe, czy te z najwyższej półki – ekskluzywne, wykonane ze szlachetnych metali i tworzyw, zdobione szlachetnymi kamieniami. Bez względu jednak na to, z czego są zrobione, zajmują ważne miejsce w kuchni japońskich rodzin.

Chociaż rynek polski nie jest jeszcze rajem dla miłośników sushi to można już znaleźć kilka interesujących sklepów z akcesoriami, w których pałeczki (hashi) nabędziemy za średnio 20 zł (cena dotyczy najczęściej 5 par pałeczek). Tańsze pałeczki (waribashi), niezdobione, jednorazowe, takie, jakie możemy spotkać w barach sushi), można kupić za ok. 0,50 gr. za parę. Do kompletu musimy koniecznie nabyć podstawkę do pałeczek (to koszt ok. 5 zł. za sztukę). Kiedy już będziemy bogatsi o te niezbędne akcesoria, przyjdzie czas na posługiwanie się nimi. Co wtedy?

Jak trzymać pałeczki?

Wbrew pozorom nie jest to rzecz trudna, a już na pewno nie jest to umiejętność , której nie da się posiąść. Choć oczywiście – trening czyni mistrza! Jeśli zastosujesz się do dwóch porad znajdujących się poniżej, zgłębisz tajemnicę, która dla wielu pozostaje, zupełnie niesłusznie, czarną magią.

1. Pierwszą pałeczkę umieść  tak aby spoczywała w zagłębieniu między kciukiem a palcem wskazującym. U dołu niech znajdzie się między opuszkami palca serdecznego i środkowego. Dodatkowo możesz delikatnie umocnić uchwyt dociśnięciem kciuka. Pamiętaj o tym, że im wyżej uchwycisz pałeczkę tym większe da Ci to pole manewru.

2. Drugą pałeczkę umieść między opuszkiem kciuka i palca wskazującego w ten sposób, abyś mógł nią wykonywać swobodne ruchy.

Poćwicz, a na pewno Ci się uda! Ważnym i zaskakującym jest fakt, że etykieta nie zabrania jedzenia sushi palcami. Ale czy ktoś widział, by tak je jedzono? Grunt to nie poddawać się!

Jak nie popełnić faux pas?

Etykieta jedzenia to nie tylko instrukcje, to również zakazy. Tych w kuchni japońskiej jest cała masa. Czego więc robić nam nie wolno? Oto 5 najważniejszych porad.

1. Absolutnie nie można odkładać pałeczek na miskę. Odkładaj je zawsze na specjalną podstawkę.
2. Nie wbijaj pałeczek w miskę z ryżem.
3. Nie oblizuj pałeczek – nawet wtedy, gdy przyklei się do nich ziarenko ryżu.
4. Pod żadnym pozorem nie nabijaj jedzenia na pałeczki
5. Nie wymachuj nimi – jeśli chcesz entuzjastycznie porozmawiać, odłóż je na podstawkę.

TOCHĘ O JAPONNI

-POŁOŻONA JEST NA zachodnim Pacyfiku

-całkowita powierzchnia 377 835 km² POLSKA - 322 575 km²

-gęstość zaludnienia 336,3 osób/km² (Gęstość zaludnienia w Polsce wynosi 122os./km²⁾

-ludność 126 804 433 (ok. 127 milionów)

- narodowości 98,5% Japończycy, 0,5% Koreańczycy, 0,4% Chińczycy, 0,6% inne narodowości

- całkowite 4552,2 mld USD;  na osobę 35 651 USD

- ustrój: monarchia konstytucyjna o gabinetowo-parlamentarnej formie rządów. Mają cesarza.

-głównie góry - Najwyższym szczytem jest nieczynny wulkan Fuji (3776 m)

-Religia dominująca buddyzm, shintō

-PRAWO opiera się na stworzonej w 1946 r.w przeciągu zaledwie tygodnia oraz narzuconej odgórnie przez dowództwo alianckich sił okupacyjnych Konstytucji Państwa Japońskiego (Nippon-koku-kenpō) obowiązującej od 3 maja 1947 r. Ów mocno liberalny, przesiąknięty anglo-amerykańską tradycją prawną dokument wprowadził szeroko rozumiane zasady demokratyzmu: trójpodział władzy, laicyzm, niezbywalne prawa człowieka i wolności jednostki oraz skrajny pacyfizm. Konstytucja wchodzi w skład tzw. Sześciu Kodeksów (Roppō Zensho) będących fundamentem prawnym państwa. Pozostałe to pochodzące jeszcze z okresu Meiji kodeksy: Cywilny (Minpō), Handlowy (Shōhō) i Karny (Keihō) oraz powojenne kodeksy Postępowania Cywilnego (Minji-soshō-hō) oraz Karnego (Keiji-soshō-hō). Cechą charakterystyczną japońskiej kultury prawnej jest istnienie silnie zakorzenionego i przekazywanego z pokolenia na pokolenie prawa zwyczajowego, które przedkładane jest zazwyczaj nad przepisami prawa stanowionego.

*Zarejestrowano 733 oszustw związanych z Siecią to 40% wszystkich raportowanych przypadków. Większość z nich dotyczyła aukcji elektronicznych. Zwiększyła się również ilość przypadków "nielegalnego dostępu do poufnych informacji" z 67 zanotowanych w poprzednim okresie monitorowania do 265.

Wiadomo też, że zarejestrowano wzrost przypadków korzystania z dziecięcej prostytucji (umawianie się za pośrednictwem randkowych stron internetowych) - odsetek takich przestępstw zwiększył się o 18.2%, dając w efekcie 169 przypadki w pierwszym półroczu 2006 roku (w porównaniu do 26 przypadków w analogicznym okresie roku poprzedniego)

-Filozofia religii-

Origami

Reguły sztuki

Jak w każdej dziedzinie tak i w origami są zasady, do których powinniśmy się stosować. W tradycyjnym Origami modele wykonuje się z jednej, kwadratowej kartki papieru (można także używać innych kształtów – trójkątów, prostokątów lub wielokątów). W trakcie składania nie powinno się używać nożyczek ani kleju.
Istnieje odmiana origami wykonywana z wielu elementów, tzw. origami modułowe. W większości takich modeli do łączenia używa się specjalnych systemów łączenia opartych na zasadzie wypustek i kieszonek, a do ich wykonania nie potrzebujemy kleju. Jeżeli już modele się klei to zazwyczaj po to by przetrwały trudy podróży, wystaw. Są także modele, do wykonania których klej jest niezbędny, jak np. przepiękne tradycyjne kusudamy czy inne delikatne konstrukcje, kwiaty.

Papier

Wybierając papier należy wziąć pod uwagę gramaturę, wytrzymałość i specyfikę składanego modelu. Przy prostych modelach gramatura 80g/m2 jest wystarczająca, przy trudniejszych potrzeba czegoś wytrzymalszego, jak np. papier pakowy lub specjalistyczny, japoński papier, który można zakupić na zagranicznych wyjazdach i konwencjach origami. Duży wpływ na końcowy wygląd figurki ma rodzaj i kolor papieru z jakiego zostanie wykonany. W sklepach dostępne są papiery ozdobne, jednostronnie barwione, jednak mimo ciekawych wzorów nie zawsze są odpowiednim materiałem do składania. Każdy miłośnik origami eksperymentując odnajdzie najlepszy papier dla siebie.

Zgięcia

Większość zagięć wykonywanych podczas składania posiada widoczne punkty odniesienia, do których należy się stosować. Zwykle należy poprowadzić zgięcie od wierzchołka do wierzchołka lub w zadanej odległości, przecięciu itp. Zgięcia uznaniowe zdarzają się dosyć rzadko i tylko w tych przypadkach, kiedy to nie ma wielkiego wpływu na konstrukcję modelu. Zgięcia należy wykonywać bardzo dokładnie, wzdłuż oznaczonych linii. By wyostrzyć zgięcie można wygładzić papier bokiem paznokcia. Dzięki ostrym krawędziom wzrasta dokładność uzyskanych kształtów. Sposób wykonania modeli jest przedstawiany za pomocą diagramu, czyli zbioru rysunków opisujących kolejne etapy składania. Do sporządzenia diagramu wykorzystywana jest symbolika, która jest zrozumiała dla miłośników origami z całego świata. W origami stosuje się kilkanaście typowych zagięć, oraz podstawowych baz które należy opanować, by poradzić sobie z trudniejszymi modelami. Bardzo ważne jest zachowanie proporcji i idealnej zgodności w symetrycznych zgięciach.

Miejsce składania

Często na warsztatach origami pokazujemy jak wykonać dany model „w powietrzu”. Nie jest to najwygodniejsza pozycja do składania. Najlepiej modele wykonuje się na twardym, gładkim podłożu. Pracując z diagramem układajmy model w takich samych pozycjach jak na ilustracjach, starajmy się także porównać obecnie składany krok z następnym. To pomoże w zrozumieniu oczekiwań autora, a także unikniemy błędów i cały czas będziemy mogli kontrolować efekty naszych działań. W przypadku niezgodności otrzymanego modelu z przedstawionym w diagramie należy prześledzić uważnie wcześniejsze kroki i odszukać miejsce, w którym wystąpił błąd. Nie zawsze to się udaje, gdyż często mylimy się wiele kroków wcześniej, Nie zniechęcajcie się jednak, spróbujcie jeszcze raz. Diagram pokazują drogę, którą trzeba pokonać, by osiągnąć cel, nie można więc pomijać żadnych zgięć, ani zmieniać kolejności opisanych czynności.

Zdobywanie wzorów

Wydawało by się, że najłatwiej iść do księgarni i kupić książkę, niestety te dobre, które można z całą odpowiedzialnością polecić w sprzedaży zdarzają się bardzo rzadko. Za to królują wynalazki z nieczytelnymi, nieciekawymi modelami, robionymi z naruszeniem zasad. Warto zapoznać się z naszym działem z recenzjami książek zanim dokona się zakupu. Na całe szczęście jest Internet, w którym wielu twórców udostępnia część swojego dorobku zupełnie za darmo. U nas na stronie możecie pobrać około setki wzorów, w większości to modele niedostępne nigdzie indziej. Polecamy także nasz sklep z papierem i książkami współpracowników strony oraz biuletyny Polskiego Towarzystwa Origami.