DOBRA FINALNE są to dobra, które nie będą dalej przetwarzane w danym roku. Jest to łączna wartość wytwarzanych dóbr i usług finalnych w gospodarstwie w ciągu roku to produkt krajowy brutto. To dobra sprzedawane ostatecznym odbiorcom.
Są to: dobra inwestycyjne, dobra konsumpcyjne, dobra przeznaczone na eksport, dobra przeznaczone na przyrost zapasów i rezerw.
DOBRA POŚREDNIE to dobra, które dalej będą przetwarzane w danym roku. To dobra przetwarzane w kolejnych etapach procesu produkcji. To dobra sprzedawane innym przedsiębiorstwom, które zużywają je w procesie produkcji w celu wytworzenia innych dóbr.
Są to: surowce, energia, materiały, półprodukty.
WARTOŚĆ DODANA jest to przyrost wartości dóbr w wyniku daneg procesu produkcji Jest to różnica między przychodem ze sprzedaży dóbr i usług wytworzonych przez daną firmę a sumą, którą musi ona zapłacić innym firmom za użyte przez siebie dobra pośrednie. Jest to miara wartości jaką przedsiębiorstwa dodają do poszczególnych produktów na każdym etapie produkcji.
ZASOBY – przedstawiają pewne wielkości ekonomiczne na określony dzień np. na koniec roku, kwartału, miesiąca. (zapasy przedstawiane na koniec roku wynoszą tyle i tyle)
STRUMIENIE - przedstawiają pewne wielkości ekonomiczne w danym okresie czasu np. w ciągu roku, kwartału, miesiąca. (produkcja, amortyzacja, sprzedaż) . Strumienie korygują wartość zasobów.
WIELKOŚCI REALNE to wielkości obliczone w taki sposób, aby wyeliminować wpływ zmian cen, czyli wielkości obliczane przy cenach stałych.
AMORTYZACJA nazywana czasami konsumpcją kapitału, oznacza zmniejszenie się wartości dobra kapitałowego w pewnym okresie w wyniku użytkowania lub starzenia się.
PRODUKT NARODOWY BRUTTO - miara wartości wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych przez obywateli danego państwa oraz przez osoby prawne z siedzibą na jego terenie niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju, czy za granicą. Pomijane są dochody obcokrajowców w danym państwie.
K - konsumpcja
I - inwestycje
G - wydatki rządowe
En - eksport netto, czyli eksport-import
Dn - dochód netto obywateli za granicą
PKB PER CAPITA to jeden z najczęściej stosowanych na świecie mierników
zamożności państwa (społeczności w nim mieszkającej). Sposób jego
obliczania jest bardzo prosty - wartość Produktu Krajowego Brutto danego
państwa dzielimy przez liczbę jego mieszkańców. Pojęcie PKB per capita
pojawiło się na świecie ze względu na niespójność w podawaniu
dochodu narodowego państw jako niepodważalnej miary ich zamożności. PKB
nie uwzględnia kwot amortyzacyjnych, toteż wzrost PKB nie przekłada się
automatycznie na wzrost stopy życiowej.
PRODUKT NARODOWY NETTO: Miernik efektów rocznej działalności gospodarki, obliczany przez odjęcie od produktu narodowego brutto wartości amortyzacji.
PNN= PNB - Amortyzacja
PKB w cenach rynkowych – miara produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi.
PKB = C + I + G
PKB w cenach czynników wytwórczych (produkcji) – miara produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich, czyli cenach otrzymywanych przez producentów po zapłaceniu przez nich podatków pośrednich.
PKB = C + I + G - Te
PKB w cenach rynkowych jest więc wyższy od PKB w cenach czynników produkcji o wielkość podatków pośrednich (pomniejszoną o sumę ewentualnych subsydiów do dóbr
C- to wartość dóbr i usług nabytych przez krajowe gospodarstwa domowe dla celów konsumpcyjnych (indywidualna konsumpcja, faktyczna konsumpcja);
I- (inwestycje brutto, faktyczne inwestycje) to suma wartości dóbr (elementy kapitału trwałego) i usług nabytych przez krajowe podmioty prowadzące działalność gospodarczą (planowane inwestycje) oraz wartości zmiany poziomu zapasów (produktów gotowych, produkcji niezakończonej), w okresie dla którego wyznacza się PKB (nieplanowane inwestycje);
G- to wydatki państwa na zakup dóbr i usług, finansowane z przychodów sektora budżetowego, czyli ta część dóbr tworzących PKB, która została nabyta przez państwo;
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO – pojęcie ekonomiczne, oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkach narodowych. PKB opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku).
CENA STAŁA - cena wynikająca ze średnich cen bieżących określonego roku, tzw. roku bazowego lub z roku poprzedniego. Ceny stałe umożliwiają poprawne określenie rozwoju gospodarczego, czyli jego dynamiki, nie uwzględniają bowiem wpływu wynikającego ze zmian cen bieżących.Ceny stałe to ceny z określonego okresu (tzw. okresu bazowego), najczęściej roku bazowego, przyjętego w analizach w celu porównania zmian cen w czasie. Posłużenie się cenami stałymi umożliwia wykluczenie z przeprowadzonego porównania wpływu inflacji. Analizy z uwzględnieniem cen stałych są niezwykle istotne szczególnie, gdy bierze się pod uwagę długie przedziały czasowe, na przestrzeni których miały miejsce ogromne zmiany wartości nominalnych w powiązaniu z wysoką inflacją.
CENY STAŁE A CENY REALNE
Przeprowadzenie badania z przyjęciem cen stałych służyć ma zobrazowaniu wartości realnych, które otrzymuje się poprzez skorygowanie wartości nominalnych o zmiany poziomu cen. Jednakowe wartości nominalne z dwóch rożnych lat realnie nie są bowiem sobie równe. Ceny stałe pozwalają na porównywanie realnych poziomów cen, a to ma kluczowe znaczenie dla pokazania rzadkości (ograniczoności) danego bobra. Ceny realne pokazują bowiem czy cena danego dobra rośnie szybciej niż przeciętny poziom cen wszystkich dóbr.
CENA BIEŻĄCA - cena, po której zawierane są transakcje kupna-sprzedaży na rynku
NAKŁADY INWESTYCYJNE BRUTTO to całość poniesionych nakładów na inwestycje, zarówno służących odtworzeniu majątku produkcyjnego zużytego w procesie produkcji, jak i powiększeniu zasobu tego majątku.
NAKŁADY INWESTYCYJNE NETTO to jedynie ta część nakładów inwestycyjnych brutto, która służy powiększeniu zasobu majątku produkcyjnego. Różnicę pomiędzy nakładami inwestycyjnymi brutto i netto stanowi amortyzacja kapitału.
DOCHODY OSOBISTE: To wszystkie dochody rzeczywiste, jakie otrzymują gospodarstwa domowe, powiększone o wpłaty transferowe otrzymywane od państwa i pomniejszone o podatki płacone państwu.
Są to dochody jakie gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na konsumpcję lub oszczędności. Inaczej mówiąc jest to dochód narodowy pomniejszony o ubezpieczenia społeczne oraz nie rozliczone zyski przedsiębiorstw i powiększony o odsetki od kredytów zaciągniętych przez podmioty niegospodarcze oraz płatności transferowe.
ROZPORZĄDZALNE DOCHODY OSOBISTE: To dochody gospodarstw domowych, uwzględniające podatki pośrednie i dochodu transferowe (renty, emerytury) które mogą być przeznaczone na konsumpcję i oszczędności, Są to dochody osobiste zmniejszane o kwotę podatków osobistych oraz o niektóre opłaty niepodatkowe
PŁATNOŚCI TRANSFEROWE, transfery, świadczenia socjalne przepływy pieniężne bez wzajemnego świadczenia ze strony podmiotu, który otrzymuje środki pieniężne od innego podmiotu. Przepływy te mają charakter redystrybucyjnych i należą do nich m.in.:
podatki i opłaty na rzecz budżetu państwa i budżetów samorządowych;
dotacje związane z działalnością przedsiębiorców itp.
Są one wykorzystywane do korygowania przychodów (dochodów) i wydatków materialnych oraz osobowych.
Płatności transferowe tym różnią się też od przepływów ekwiwalentnych, że nie są regulowane przez mechanizmy rynkowe, lecz przez normy prawne ustalane przez podmioty publiczne.
DEFLATOR - wskaźnik ekonomiczny wyrażający procentowy stosunek dochodu narodowego w ujęciu nominalnym (ceny bieżące) do dochodu narodowego w ujęciu realnym (ceny stałe). Deflator jest wskaźnikiem inflacji, rozumianej jako procentowa zmiana cen wszystkich dóbr, wchodzących w skład PKB, pomiędzy rokiem bazowym, a bieżącym. Deflator uwzględnia zatem zmiany cen dóbr zarówno konsumpcyjnych i inwestycyjnych, jak i stanowiących eksport netto.
gdzie
PKB = produkt krajowy brutto
Wielkości nominalne to wielkości obliczane w cenach bieżących czyli cenach z kolejnych momentów pewnego okresu.
AGREGACJA – łączenie danych dotyczących szczebla mikro. co pozwala uzyskać informacje o kształtowaniu się zjawiska na szczeblu makroekonomicznym. - jednostki naturalne - wartościowo ( ceny bieżące, ceny stałe)
EKSPORT NETTO
- jest to różnica pomiędzy wartością produkcji i sprzedażą przez daną gospodarkę za granicę. Różnica między eksportem a importem.
Cena bieżąca - cena, po której zawierane są transakcje kupna-sprzedaży na rynku.
WSKAŹNIK DEN DOBROBYTU EKONOMICZNEGO NETTO - wyraża on Produkt Narodowy
Brutto liczony w sposób tradycyjny, pomniejszony o szacunkową wartość wytworzonych w gospodarce produktów niepożądanych i powiększony o szacunkową wartość produktu społecznego tworzonego w szarej strefie gospodarki oraz szacunkową wartość czasu wolnego, którym dysponuje
społeczeństwo.