"Marzanno, Marzanno, ty zimowa panno w wodę cię rzucamy, bo wiosnę witamy."

       Z ceremonią topienia kukły łączyły się różne przesądy. Po utopieniu Marzanny należało szybko wrócić do domu i nie oglądając się za siebie uważać, aby po drodze nie potknąć się i nie przewrócić, bo groziło to chorobą lub nawet śmiercią. Poza Marzanną znano niegdyś zwyczaj chodzenia z "gaikiem-maikiem", który z wiosną po wsiach obnosiły dziewczęta. Później często ten zwyczaj łączono z Marzanną. Gdy utopiono symbol zimy, cały orszak wracał z gałęzią sosny lub świerku przybraną wstążkami, świecidełkami, papierowymi kwiatami. Tą gałąź zwaną "gaik-maik" nosiła dziewczyna ubrana jak królowa wiosna na biało, z wiankiem na głowie. Orszak, któremu towarzyszyła muzyka odwiedzał wszystkie chałupy we wsi, składał życzenia i śpiewał pieśń:

"Do tego domu wstępujemy,
zdrowia, szczęścia, winszujemy,
zdrowia, szczęścia i wszystkiego
od Jezusa, od samego, na ten nowy rok,
co go nam pan Bóg dał.
Nasz gaik zielony, pięknie ustrojony!".

Gaik Zielony

Następnego dnia po spaleniu Marzanny, do wsi wprowadzano Gaik Zielony, zwany także Latem, Lateczkiem lub Latorośkiem. Była to duża, sosnowa, zielona gałąź, przybrana wstążkami, słoneczkami z karbowanego papieru, wydmuszkami jaj i innymi podobnymi ozdobami. Obchodzono z nią wieś, podobnie jak z Marzanną i w tej samej kolejności wykrzykiwano radosne przyśpiewki.

Za wniesienie Gaika, czyli Nowego Latka, za wprowadzenie wiosny do wsi, gospodynie dawały gościniec: jajka, duże kawałki placka lub obwarzanki, a także drobne pieniądze. O obrzędzie niszczenia zimy pisał w XV wieku pisał jan Dłudosz, już wówczas nazywając go obyczajem starożytnym i ganiąc jako praktykę pogańską.

W 1420 r. biskup Andrzej Łaskarz mocą synodu poznańskiego zobowiązywał księży w podległej mu diecezji: Nie dozwalajcie, aby w Niedzielę, która zwie się Biała, Laetare odbywał się zabobonny zwyczaj wynoszenia jakowejś postaci, którą śmiercią owią i w kałuży topią... Z małym jednak skutkiem.

Stary ten, archaiczny obrządek przetrwał jednak wieki i zachował się do naszych czasów. Zapewne dlatego, że od połowy XIX wieku stał się przede wszystkim dziecięcą zabawą, urządzaną na powitanie wiosny. Jego dawny sens magiczny został zapomniany; chociaż bardzo długo, w zabawie tej występowały dawne formy obrzędowe i pieśni.

	Prezentacja			Forum			Prezentacja nieoficjalna			Zmiana prezentacji

Jak witają wiosnę to konspekt zajęć z dziećmi sześcioletnimi. Jest pierwszym z cyklu zajęć pod hasłem Witamy wiosnę! przewidzianych do realizacji w jednym tygodniu. Zajęcia te mają na celu zapoznanie dzieci z charakterystycznymi cechami wiosny i zwyczajami związanymi z powitaniem nowej pory roku innych krajach. Konspekt zajęcia z dziećmi sześcioletnimi Oddział Przedszkolny w Unisławiu Autorki: mgr Urszula Leba mgr Elżbieta Krause Temat: JAK WITAJĄ WIOSNĘ Cele operacyjne Dzieci powinny: określić charakterystyczne cechy wiosny; znać nazwy pór roku i kolejność ich występowania; znać nazwę aktualnego miesiąca - „marzec"; uważnie słuchać opowiadania; odpowiedzieć na pytania dotyczące treści opowiadania; konstruować ze słomy, patyków, sznurka, bibuły; pracować w zespole; wykazywać się pomysłowością i wyobraźnią w czasie prac plastyczne - konstrukcyjnych; odczuwać radość ze wspólnej zabawy; Metody podające - rozmowa, opowiadanie, piosenka eksponujące - pokaz, obserwacja praktyczne - samodzielnych zadań do wykonania Forma zajęcie z cała grupą, praca w zespołach Środki dydaktyczne opowiadanie pt. „Jak witają wiosnę" (autor nieznany), ilustracje przedstawiające zwyczaje ludowe związane z nadejściem wiosny w różnych krajach (Japonii, Rosji, Hiszpanii, Polsce), listewki, słoma, sznurek, kolorowy papier, bibuła, gałąź z drzewa (obcięta przy prześwietlaniu drzew w sadzie), nożyczki, klej, magnetofon, kaseta z nagraniem piosenki pt. „Marzanna". Przebieg zajęcia Rozmowa z dziećmi na temat aktualnej pory roku dzieci wypowiadają się na temat charakterystycznych oznak zbliżającej się wiosny (cieplej, dłuższe dni, młoda trawa, pąki na drzewach, pierwsze kwiaty, przyloty ptaków, itp.), znają nazwę miesiąca, w którym zaczyna się wiosna, znają nazwy pór roku i kolejność ich występowania. Opowiadanie nauczycielki pt. „Jak witają wiosnę" dzieci słuchały opowiadania nauczycielki ilustrowanego obrazami: W różnych krajach na świecie ludzie cieszą się, że kończy się długa, mroźna zima i nadchodzi wiosna. Zimą, gdy śnieg i mróz, trudno się żyje ludziom i zwierzętom. Dlatego nadejście wiosny jest okazją do świętowania i okazywania swojej radości. W Japonii dzieci zakładają tradycyjne stroje - kimona. Przed domami rozrzuca się pomalowane na zielono i czerwono ziarna fasoli. Każdy stara się zebrać ich jak najwięcej, gdyż mają one przynosić szczęście. W Rosji ludzie przebierają się za postaci z popularnych rosyjskich bajek. Odbywają się konkursy zręczności i wesołe zabawy z tańcami. W Hiszpanii malarze przygotowują z kartonu olbrzymie postaci z bajek i legend, które o północy zostają spalone. Odbywają się wesołe zabawy. Korowód dzieci w strojach ludowych rozpoczyna Święta Wiosny zawody sportowe, festyny, tańce. W Polsce zachował się stary ludowy zwyczaj topienia Marzanny. Ta zrobiona ze słomy i przybrana kolorowymi wstążkami kukła uosabia zimę. W pierwszy dzień wiosny zostaje przeniesiona przez wieś do najbliższej rzeki i topiona. Kiedy Marzanna - zima zniknie z oczu, wtedy tańczy się i śpiewa dookoła gaika - ustrojonej we wstążki i kwiaty gałęzi. Wszyscy cieszą się z nadejścia wiosny. My też na nią czekamy' Wypowiedzi dzieci na temat wysłuchanego tekstu - dzieci pamiętają, jak wita się wiosnę w różnych krajach, szczególne zwrócenie uwagi na polskie zwyczaje ludowe - topienie Marzanny, gaik. Zabawa ruchowa „Spłoszone wróbelki" (K. Wlaźnik, s. 120) Wykonanie Marzanny i gaika podział dzieci na dwa zespoły przydział zadań (jedna grupa wykonuje Marzannę, druga - gaik) objaśnienie sposobu wykonania wybranie potrzebnych do wykonania zadania materiałów i narzędzi praca w zespołach uporządkowania miejsca pracy wspólna ocena Marzanny i gaika Zapoznanie z piosenką Marzanna - słuchanie piosenki z nagrania magnetofonowego i śpiewanej przez nauczycielkę: W naszej szkole ogłoszono Miss Marzanna konkurs śmiały Wszystkie klasy poproszono, by w zabawie udział brały ref. Marzanno, Marzanno, ty zimowa panno zatańcz razem z nami tobie zaśpiewamy Już maluchy niosą kukły Każdy kształt jest dość wysmukły Starsi gorsi nie chcą zostać Wymyślili piękną postać Ref. Marzanno, Marzanno...