RAVINDRANATH RAGHVENDRA JAVALGEKAR
JOGA LECZNICZA
Mojemu Ojcu z wyboru
ś.p. Prof. dr Władysławowi Józefowi Dobrowolskiemu
wybitnemu specjaliście w dziedzinie kultury światowej
i wielkiemu Człowiekowi
WSTFP DO WYDAMA POLSKIEGO
Profesor R. Javalgekar przyjechał do Polski w sierpniu 1984 r. na zaproszenie docenta Jana Dobrowolskiego. W tym czasie przeprowadził trzy kursy jogi: w Reptach dla lekarzy specjalizujących się w rehabilitacji, w Szczawnicy na Ogólnopolskiej Szkole dla Młodzieży Akademickiej na temat ochrony środowiska oraz w Krakowie dla grupy studentów Akadem Medycznej i osób ćwiczących jogę pod moim kierunkiem. Ze względu na wielkie zainteresowanie szkoleniem teoretycznym i praktycznym prowadzonym przez prof. R. Javalgekara został on ponownie zaproszony przez uczestników i organizatorów wszystkich omawianych kursów do ich kontynuacji w 1985 r. Uczestniczący w tych kursach studenci i pracownicy z różnych wyższych uczelni stwierdzili zgodnie, że instrukcje podawane przez prof. R. Javalgekara są bardzo jasne i zrozumiałe, a ćwiczenia wykonywane systematycznie już po kilku dniach wywołują wyraźną poprawę stanu fizycznego organizmu i samopoczucia. Wielka serdeczność, z jaką prof. R. Javalgekar odnosi się do ludzi, a w szczególności do Polaków, sprzyjała szybkiej integracji nie znających się osób o bardzo zróżnicowanych zainteresowaniach zawodowych. Ta postawa zjednała mu w Polsce wielu przyjaciół. Wielkie walory, nie tylko zdrowotne, ale i wychowawcze, jogi wskazują na potrzebę szerokiego upowszechnienia znajomości zasad tej nauki w pierwszej kolejności wśród nauczycieli, następnie wśród młodzieży oraz ludzi różnych grup zawodowych i wiekowych. Znaczną przeszkodą w rozpowszechnianiu się tego pożytecznego systemu samodyscypliny jest brak odpowiednich publikacji i niedobór właściwie przygotowanych fachowców, którzy mogliby prowadzić we właściwy sposób szkolenie z zakresu systemu jogi. Można mieć nadzieję, że ten podręcznik, a także działalność prof. R. Javalgekara przyczynią się do upowszechnienia jogi w Polsce.
Okres powstania systemu ćwiczeń jogi ginie w zamierzchłej historii Ind i obecnie trudno podać dokładną datę jego początków. Z faktu, że system jogi istnieje kilka tysięcy lat, można wysnuć wniosek, że jest on wypróbowany i pożyteczny. Co więcej, korzystne działanie ćwiczeń jogi na organizm człowieka potwierdzają bezsporne obecnie liczne badania naukowe, w szczególności w zakresie fizjolog człowieka. Jednakże w celu osiągnięcia pełnych korzyści z praktykowania jogi, ćwiczenia powinny być wykonywane właściwie. Wśród dużej liczby ćwiczeń jogi, nawet powszechnie znanych, znajdują się ćwiczenia zarówno korzystne i bezpieczne, jak i takie, które mogą wywołać różne zaburzenia w organizmie człowieka, jeśli będę praktykowane w nieodpowiednich zestawach i przez ludzi, dla których są przeciwwskazane.
W tekście - przy opisie niektórych ćwiczeń - podane są podstawowe przeciwwskazania, jak np. dyskopatia. Trzeba jednak zaznaczyć, że należy unikać ćwiczeń związanych z dużym wysiłkiem fizycznym, np. przy krótkowzroczności lub nadmiernym przeciążeniu danych narządów przez pacjentów i rekonwalescentów. Dlatego też w wypadku jakichkolwiek wątpliwości niezbędna jest konsultacja lekarza specjalisty.
Ze swej strony pragnę dodać kilka uwag dotyczących opisu niektórych ćwiczeń. P dahastisana jest uważana za ćwiczenie, które podwyższa ciśnienie krwi. Supta vajra;rana nie jest wskazana przy skłonności do dyskopatii w obrębie części lędźwiowej kręgosłupa. W tym ostatnim przypadku może być także przeciwwskazana ardha cakrirsana. Matsyiisana obniża ciśnienie krwi. Pewne nieporozumienia może budzić częste poruszanie seksuologicznego aspektu ćwiczeń jogi, ale autor jest specjalistą seksuologiem, a książka ma wyraźny profil medyczny. Zgodnie jednak z tradycją jogi, nie należy interpretować tego podejścia w ten sposób, że joga gloryfikuje życie seksualne czy zaleca aktywność w dziedzinie seksu. Joga oznacza o p a n o w a n i e we wszystkich dziedzinach zewnętrznej aktywności, w tym też w dziedzinie seksu, co zresztą jest poruszane w rozdziale o jamach. Należy zatem pamiętać, że chociaż joga otwiera przed człowiekiem niemałe możliwości w dziedzinie aktywności seksualnej, to powinno temu towarzyszyć większe opanowanie, mające swój początek w sferze myślowej, jednakże rozciągające się na sferę działań ciała. Popęd seksualny powinien ulec sublimacji i zostać przetworzony na energię duchową, która umożliwia medytację i inne wyższe ćwiczenia jogi, a także ułatwia osiągnięcia w różnych dziedzinach życia. Takiej sublimacji popędu płciowego sprzyja m.in. uddiy na bandha, a także pr n yirma oraz główne ćwiczenia uspokajające umysł, zwłaszcza medytacja. Można powiedzieć, że istnieje dodatnie sprzężenie zwrotne pomiędzy opanowaniem seksualnym a wyższymi praktykami jogi. Chciałem obecnie podkreślić, że joga - tak jak i inne systemy wschodnie mające na celu doskonalenie człowieka - zawiera zbiór norm etycznych, które powinny być przestrzegane przez praktykujących tę dyscyplinę.
Należy pamiętać o tym, że książka nadaje się jako podręcznik do rozpoczęcia ćwiczeń hatha yoga; nadmienia o tym autor drugiej przedmowy prof. K.N. Udupa. Joga zawsze była i jest systemem żywym, wymagającym do praktykowania kontaktu z odpowiednim nauczycielem. Żadne teksty pisane nigdy nie będą tu wystarczające. Jeżeli zatem ktoś chciałby intensywnie praktykować jogę, mając na celu coś więcej niż poprawę zdrowia i samopoczucia, to byłoby dla niego wskazane nawiązać kontakt z kompetentnym nauczycielem, który mógłby mu w tym pomóc.
Pewne zastrzeżenia 2e strony metodolog nauk może budzić fakt zbyt częstego używania w niektórych miejscach terminu "nauka" w specyficznym kontekście i przy braku odpowiednich przepisów.
Zdecydowałem się jednak na nieingerowanie w słowa autora i starałem się zachować możliwie wierny przekład z oryginału. Sądzę, że pozwoli to na przekazanie swoistego rodzaju klimatu myśli autora, a zmiany pozostawiam do ewentualnego drugiego wydania, po przedyskutowaniu z autorem spornych kwest . W związku z tym, że poszczególne części książki były tłumaczone przez różne osoby, daje się zauważyć niejednolitość stylu. Pojawiły się też zapewne nieuniknione błędy spowodowane pośpiechem, aby książka ukazała się przed przyjazdem autora do Polski i była pomocna w prowadzonych przez niego ćwiczeniach. Za te niedociągnięcia przepraszam Czytelnika w imieniu Redakcji, ufając, że pomimo pewnych usterek, książka będzie interesująca i pożyteczna. Pozostaje mi tylko życzyć wszystkim, którzy będę z niej korzystać, aby osiągnęli jak największe sukcesy.
dr Wiesław Orlicki
Instytut Filozof UJ
PRZEDMOWA
Cieszę się, że mogę napisać słowo wstępne do książki o nauce jogi, której autorem jest Profesor Ravi R. Javalgekar. Czytając ją, z przyjemnością zauważyłem, że została napisana prostym i łatwo zrozumiałym językiem. Spostrzegłem także, że porusza wszystkie aspekty praktyki jogi w życiu codziennym i może być przydatna dla szerokiego kręgu odbiorców w świecie. Istotnie jest to zwięzły, lecz kompletny i praktyczny podręcznik dla tych wszystkich, którzy pragną stosować jogę. Porusza ona też zagadnienie przydatności jogi w leczeniu różnych zaburzeń wywołanych przez stresy.
Zamieszczone ryciny wyraźnie pokazują różne etapy wykonywania asan, dzięki czemu można nawet zacząć ćwiczyć jogę, korzystając jedynie z pomocy tej książki.
Napisanie słowa wstępnego do tej bardzo użytecznej i łatwo zrozumiałej książki o jodze sprawiło mi wielką przyjemność. Jestem przekonany, że podręcznik ten przyniesie niemało korzyści wielu Czytelnikom.
K. N. Udupa
emerytowany profesor
były dziekan Instytutu Nauk Medycznych
Banaras Hindu University, Indie.
MOWA SERCA
Drogi Czytelniku
Jestem niezwykle szczęśliwy z powodu naszego spotkania. Przez całe moje życie zajmuję się ayurvedą i współczesną medycyną. Po ukończeniu krótkiego kursu jogi prowadzonego przez Vivekananda Kendra, Kanyakumari w Ind doszedłem do przekonania, że umysł ludzki jest najsilniejszą fortecą rządzącą całym ciałem.
W tym współczesnym "wieku stresów", z powodu modernizacji i mechanizacji, człowiek narażony jest na wielką ilość stresów i napięć psychicznych. To powoduje znaczny wzrost niepokoju psychicznego, doprowadzając do różnych psychicznych i psychosomatycznych zaburzeń. I właśnie joga odgrywa bardzo ważną rolę w ich zapobieganiu i leczeniu.
Joga nie jest jakąś szczególną dziedziną nauki, lecz nauką samego ludzkiego życia! Praktyki jogi nie są tylko samymi fizycznymi ćwiczeniami, ale doprowadzają ciało i umysł do perfekcji. Jogg określić można także jako religię ludzkiej istoty prowadzącą ludzkość do jej ostatecznego celu - całkowitego spokoju umysłu. Albert Einstein powiedział, że "nauka bez religii jest kulawa; religia bez nauki jest ślepa". Joga jest najbardziej proporcjonalnym i zrównoważonym połączeniem - doskonałej nauki i przebogatej religi. I to jest właściwym powodem, dlaczego myślę, że jest tak ważne, aby Szanownemu Czytelnikowi przekazać tę książkę o jodze.
Książka zawiera opisane w przystępny sposób ważniejsze aspekty jogi i najlepsze codzienne ćwiczenia, których wykonywanie prowadzi do normalnego zdrowego życia, wolnego od mentalnego i fizycznego niepokoju.
Do tej pory wydano wiele wartościowych książek na temat jogi napisanych w różnych językach przez wielu uczonych i doświadczonych autorów. Wiadomości o yogisan s, prin yiim s, sata kriyir.s i innych są takie same, jak w innych książkach o jodze, ponieważ nie widzę powodu, żeby je zmieniać. Pełnię jedynie skromną rolę przedstawienia wielkiej skarbnicy jogi w prostej naukowej formie. Moja rola jest ewidentnie rolą prostego sługi przekazującego skarb swego Mistrza.
Celowo dodałem rozdział traktujący o suryanamask rrrs, aby podkreślić i rozpropagować żywe znaczenie jogowego aspektu nauki suryanamask r s, która została ożywiona przed laty przez nieustanne wysiłki ostatniego króla stanu Aundh w Ind -Balasaheb Pantapratinidhi, za co jestem mu niewymownie wdzięczny.
Biorąc pod uwagę wzajemne oddziaływanie na siebie umysłu i ciała, uważałem za niezbędne włączenie również rozdziału o autosugest . Obecnie ustalono już, że autosugestia może być zastosowana jako bardzo efektywna teoria (nie pociągająca za sobą żadnych kosztów) w leczeniu większości zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych.
Dodano także rozdział o jodze w życiu seksualnym, aby wyjaśnić, jak poprzez jogę przeciętny człowiek może przejść od zmysłowej do duchowej formy seksu.
Jestem niewymownie wdzięczny Vivekananda Kendra, Kanyakumari, który pokazał mi światło jogi poprzez Dr. H.R. Nagendra i plejadę wspaniałych ekspertów, ukochanych nauczycieli, jak również Przewodniczącemu Prof. H.W. Schmidt i Panu S. Joshi, Honorowemu Sekretarzowi International Federation of Heil Praktikar (RFN), bez inspiracji których nie mógłbym ukończyć tej pracy.
Ponadto pozostaję wdzięczny Prof. dr. K.N. Udupa, emerytowanemu profesorowi Banaras Hindu University, Indie,i ekspertowi jogi, który pomimo wielu zajęć znalazł czas na przeczytanie mojej książki i napisanie przedmowy. Mojemu przyjacielowi i przewodnikowi Panu Andrzejowi Więckowskiemu z Warszawy, Panu Adamowi Kołaczowi z Wrocławia oraz Pani dr Alicji Koźmińskiej z Warszawy za ich cenną pomoc i porady.
Jestem wielce zobowiązany Pani Danucie Lipa za szybkie przepisanie mego maszynopisu, Pani Hannie Skwierczyńskiej za terminowe wykonanie redakcji tekstu i wydawcy za wydrukowanie mojej książki w pięknym wydaniu, a także wielu ekspertom jogi, znanym i nie znanym przyjaciołom, którzy pomagali mi w skompletowaniu tej pracy, jak też mojej żonie Pani Mangala, ukochanemu bratu Sham i szwagierce Pani Neela.
Na koniec chciałbym wyrazić moją pokorną prośbę. Sądzę, że Czytelnik jest najlepszym krytykiem i dlatego bardzo będę sobie cenił wszelkie uwagi i sugestie.
Pokornie oddany
Ravi R. Javalgekar
Wymowa sanskryckich titer
W książce starano się utrzymać - z małymi wyjątkami - pisownię sanskryckich nazw ćwiczeń w przyjętej w Europie transkrypcji naukowej, będącej dokładnym odpowiednikiem alfabetu devanagari. W niektórych miejscach jednak występują terminy spolszczone, np. "joga". Poniżej podano kilka najważniejszych reguł wymowy:
- kreska nad samogłoską,np. oznacza wydużenie przy wymowie,
- kropka lub kółko pod r: r, r czytamy jak ri,
- kropka pod t, d, n: t, d, n oznacza cerebralizację litery,
- kropka nad n, m: ń, m oznacza unosowienie,
- ń czytamy jak polskie ń,
- c czytamy jak cz (niektórzy wymawiają miękko jak ć),
- j czytamy jak dż (niektórzy wymawiają miękko jak dź),
- y czytamy jak j,
- v czytamy jak w,
- ś czytamy jak ś,
- s czytamy jak sz,
- jńa czytamy jak dnia.
W niektórych okolicach Ind wymowa a przypomina polskie o.
NAUKOWE ASPEKTY JOGI
Termin joga pochodzi od sanskryckiego słowa yuja, co oznacza "połączyć". Joga wiąże umysł z ciałem, nie uważa, że ciało ludzkie jest jedynie mechanizmem, ale całkowitym połączeniem duszy, umysłu i ciała. Jest nauką o podejściu do ciała fizycznego, umysłu i ducha, poprzez które człowiek może osiągnąć harmonijny rozwój zdrowia ciała i umysłu. Joga jest nauką samego życia, akceptuje sytuację życiową, w której się znajdujemy i doradza metody, dzięki którym możemy przekroczyć ludzkie ograniczenia.
Nauka jogi jest indyjskim dziedzictwem otrzymanym od wielkiego mędrca Patańdżalego, który przedstawił jogę w najbardziej systematyczny i rozumny sposób w swej książce pt. "P tanjala yogas tra".
W nauce jogi przeprowadzono wnikliwe obserwacje i eksperymenty, a ustalone prawa zostały sformułowane w postaci sutr. Nauka jogi jest tak starannie opracowana, że działa zarówno na ludzki umysł, jak i ciało. Wszystkie "za i przeciw" są wzięte pod uwagę i cała różnorodność możliwych oddziaływań na organizm, jest włączona w naukę jogi.
Ćwiczenia te działają na ważniejsze układy i narządy w maksymalnym stopniu. Rozpatrzmy teraz krótko wpływy jogi na niektóre podstawowe układy ciała ludzkiego.
WPŁYW JOGI NA SYSTEM NERWOWY
Zostało udowodnione, że dzięki jodze osiąga się świadomą kontrolę nad autonomicznym systemem nerwowym poprzez układ podwzgórzowo-limbiczny, który powoduje równowagę pomiędzy sympatycznym i parasympatycznym systemem nerwowym. W ten sposób łatwo osiąga się kontrolę nad umysłem, zależnym całkowicie od autonomicznego systemu nerwowego.
Joga
Podwzgórze
Autonomiczny system nerwowy
Układ sympatyczny Układ parasympatyczny
Równowaga umysłu
Wydaje się trafne określenie, że joga oznacza równowagę umysłu. Terapia jogi uspokaja umysł poprzez złagodzenie bodźców stresowych, które pobudzają system sympatyczny.
JOGA W ZABURZENIACH STRESOWYCH
W dzisiejszych czasach życie ludzkie pełne jest napięć i stresów psychicznych. Walka o byt nasila się z dnia na dzień, powodując coraz większe napięcie psychiczne. Wynikiem tego jest wzrost złego samopoczucia psychicznego i nasilania się chorób psychosomatycznych naszej cywilizacji.
Ustalono, że emocje odgrywają ważną rolę w powstawaniu lub zaostrzaniu się wielu schorzeń. Co więcej, zaobserwowano, że głębokie emocje mogą prowadzić do wstrzymania akcji serca nawet u ludzi nie cierpiących na chorobę serca. Stres psychiczny jest jedną z głównych przyczyn w takich chorobach, jak zakrzepy w naczyniach wieńcowych, nadciśnienie, wrzód przewodu pokarmowego i innych. Dlatego ostrzega się lekarzy, aby poza symptomami choroby dostrzegali również ukryty czynnik psychologiczny będący ich przyczyną.
Stres psychiczny jest jednym z ważnych czynników, który zwiększa ilość wyrzucanej krwi z serca od 50 do 100%. Wpływa także na funkcje autonomiczne i wydzielania dokrewnego. Sympatyczny system nerwowy jest zwykle pobudzany w warunkach psychicznego stresu, powodując wzrost ciśnienia krwi i tętna. Impulsy stresowe przechodzące przez "oś podwzgórzowo-przysadkową" mogą spowodować nadmierną aktywność sympatycznego systemu nerwowego, co z kolei może łatwo wpłynąć na funkcje podstawowych organów, jak np. serca.
I tu właśnie nauka jogi odgrywa ogromną rolę. Jak uprzednio wspomniano; poprzez jogę łatwo osiąga się kontrolę woli nad autonomicznym systemem nerwowym i łagodzi stresy. Praktykowanie jogi uznano za bardzo pomocne w rozwiązywaniu konfliktów emocjonalnych i tendencjach neurotycznych. Joga obniża poziom punktacji testu lękliwości, jak również znacząco zmniejsza całkowity neurotyzm, lękliwość i wrogość. Można także osiągnąć większą równowagę emocjonalną. Zauważa się również podwyższenie punktacji ogólnej pamięci. Nie istnieje ani jedna nowoczesna gałąź medycyny, która może prowadzić do tych osiągnięć tak bezpiecznie jak joga. Dlatego nauka jogi okazała się prawdziwym dobrodziejstwem ludzkości w dzisiejszych czasach pełnych stresów.
JOGA W ZABURZENIACH
SERCOWO-NACZYNIOWYCH
Jak uprzednio wspomniano, joga umożliwia kontrolę woli nad autonomicznym systemem nerwowym poprzez ustalenie równowagi pomiędzy układem sympatycznym a parasympatycznym, co jest niezwykle ważne dla normalnego funkcjonowania serca.
Joga zwiększa wydolność sercowo-naczyniową (Harvard Step Test) poprzez zmniejszenie procentu tkanki tłuszczowej w ciele i poprawienie krążenia wieńcowego. Powoduje zmniejszenie zużycia tlenu i podstawowej przemiany materii, co jest bardzo pomocne dla normalnej akcji serca. Ćwiczenia jogi zwiększają wytrzymałość sercowo-naczyniową.
Przyczynami niewydolności serca są między innymi choroby naczyń wieńcowych, nadciśnienie tętnicze, choroba reumatyczna. Odpoczynek fizyczny i psychiczny pacjenta jest jednym z najważniejszych terapeutycznych środków, gdyż ułatwia on pracę serca i reguluje jego funkcje, a dużą pomocą w tym jest terapia jogi.
Pozycje takie, jak śavcrsana, niektóre ćwiczenia oddechowe i medytacja są rzeczywiście bardzo pomocne w regulowaniu i poprawianiu funkcjonowania serca.
JOGA W PODSTAWOWYM NADCIŚNIENIU
Przez słowo nadciśnienie rozumiemy tu podstawowe ciśnienie, dla którego brak pierwotnej przyczyny.
Nadciśnienie jest udręką dla ludzi naszych czasów. Obecnie ustalono, że przejściowe nadciśnienie powstające ze stresów i napięć może stać się później trwałe i że zmiana od łagodnej do groźnej formy nadciśnienia może w pewnych przypadkach być poprzedzona okresami dużego napięcia nerwowego i emocjonalnego. Wśród ważnych symptomów, powodowanych przez napięcie emocjonalne i lęki wpływające na system sercowo-naczyniowy, nadciśnienie stanowi około 71,4%. Mechanizacja życia współczesnej cywilizacji i wzrastająca walka o byt powodują zwiększoną ilość stresów, napięć psychicznych i lęków, co najczęściej kończy się nadciśnieniem. Stresy psychiczne, niekorzystna atmosfera otoczenia i otyłość są czynnikami powodującymi i zaostrzającymi nadciśnienie.
Jak wspomniano, joga prowadzi do równowagi i spokoju umysłu, co jest absolutnie konieczne do kontroli nadciśnienia. Ćwiczenia jogi wpływają także na zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej, co z kolei - jak zaobserwowano - samoczynnie obniża nadciśnienie w niektórych początkowych przypadkach.
Nadciśnienie może prowadzić do przedwczesnej śmierci pacjenta poprzez:
- wylewy mózgowe,
- zakrzepy mózgowe,
- zakrzepy w naczyniach wieńcowych (zawały mięśnia sercowego),
- powiększenie serca, po którym następuje niewydolność krążenia, niewydolność nerek.
Terapia jogi działa skutecznie w zapobieganiu tym komplikacjom poprzez:
- obniżenie wysokiego ciśnienia krwi,
- poprawę krążenia w różnych organach, zwłaszcza w mózgu i sercu,
- podniesienie wydolności sercowo-naczyniowej,
- poprawę przemiany materii,
- kontrolę i zwiększenie funkcji gruczołów wewnętrznego wydzielania.
W najbardziej rozwiniętym i bogatym kraju świata, jakim są Stany Zjednoczone, podstawowe nadciśnienie atakuje ponad 25 milionów obywateli, tj. jednego na trzech dorosłych mężczyzn. Biorąc ten fakt pod uwagę, łatwo stwierdzić duże znaczenie jogi w zapobieganiu i leczeniu podstawowego nadciśnienia, którego przyczyny należy upatrywać w braku stabilności autonomicznego systemu nerwowego.
WPŁYW JOGI NA UKŁAD ODDECHOWY
Według Smirnowa (1946) rytmiczne impulsy ośrodka oddechowego są konieczne nie tylko do oddychania, ale także do normalnej pobudliwości komórek centralnego systemu nerwowego. Zauważono także, że synchronizacja różnych czynności organizmu wraz z oddychaniem może być kierowana tempem oddychania (Dostalek, Dostalkova, Novak, 1968). Dlatego jest zupełnie możliwe skuteczne oddziaływanie na organizm za pomocą opracowanego empirycznego systemu oddychania, takiego jak pr n y ma w jodze.
Pr n y ma obniża przemianę materii ciała przez obniżenie zużycia tlenu. Również zaznacza się korzystny wpływ tych ćwiczeń na krążenie w płucach, wentylację płuc i liczbę oddechów.
Głównym celem ćwiczeń oddechowych w jodze jest zwiększenie przyswajania tlenu przy minimalnym wysiłku fizycznym w warunkach korzystnych do magazynowania tlenu.
ZAPOBIEGANIE STARZENIU SIĘ
Właściwe stosowanie jogi odmładza ciało i zapobiega starzeniu się. Próby kliniczne sugerują znaczną poprawę, dzięki ćwiczeniom jogi, w funkcjonowaniu układu oddechowego i sercowo-naczyniowego oraz układu gruczołów wydzielania wewnętrznego, a także znaczną poprawę metabolizmu. Zaobserwowano również widoczną poprawę psychiczną z korzystnymi zmianami neuro-fizjologicznymi.
Praktyki jogi wyraźnie działają na gruczoł przysadkowy "dyrygenta orkiestry gruczołów wydzielania wewnętrznego", co objawia się w polepszeniu funkcjonowania przysadki.
Polepszają także aktywność gruczołów wydzielania dokrewnego oraz poprawiają metabolizm ciała i funkcje fizjologiczne. Ilość testosteronu wydzielonego do moczu wskazuje na statystycznie znaczący jego wzrost po ćwiczeniach jogi. Zwiększona ilość testosteronu w moczu prawdopodobnie odzwierciedla zwiększoną produkcję i metabolizm testosteronu, jak zasugerował Dorfman. Zwiększona aktywność testosteronu powoduje poprawienie anabolicznej aktywności ciała. Zmiany metaboliczne przytaczane przez dr. Udupa i innych, takie jak zmiany poziomu cukru we krwi, cholesterolu w surowicy i podniesienie poziomu białka w surowicy, odzwierciedlają podniesioną aktywność anaboliczną. Odkrycia te potwierdzają wnioski o zwiększonej aktywności testosteronu. Te metaboliczne zmiany mogą być związane z lepszym funkcjonowaniem gruczołów wydzielania wewnętrznego jako reakcją na niektóre ćwiczenia jogi.
Ten sposób rewitalizacji gruczołów wydzielania dokrewnego może być spowodowany prawdopodobnie polepszeniem krążenia krwi w tych gruczołach i innych tkankach.
Krótko mówiąc, sprawność fizyczna i umysłowa jest wyraźnie osiągana poprzez jogę. Nauka jogi jest z pewnością użyteczna przy wielu dolegliwościach fizycznych i psychosomatycznych, co będzie jeszcze dokładnie omówione.
JOGA - NAJLEPSZY SPOSÓB NA ŻYCIE
Joga jest nauką samego życia ludzkiego. Osiem procesów, stopni lub odmian jogi to ewolucyjne procesy uszlachetniania człowieka na wszystkich poziomach jego świadomości. Człowiek może uzyskać energię fizyczną przez pozycje jogi i ćwiczenia oddechowe, energię psychiczną poprzez powstrzymywanie się i przestrzeganie jej zasad oraz energię duchową poprzez koncentrację, skupienie uwagi, medytację i całkowitą kontemplację. Dlatego joga jest nauką o podejściu do ciała, umysłu i ducha, przez które ludzka istota może osiągnąć harmonijny rozwój i zdrowie ciała oraz umysłu. Joga nie jest niczym innym jak świadomą ewolucją, a ewolucja niczym innym jak wiecznym i nieskończonym wyrażaniem istnienia. I to jest właśnie nasz cel
- tworzyć idealne społeczeństwo, wolne od ekonomicznych, społecznych i politycznych "chorób", a także uczynić naszą planetę miejscem przyjemniejszym dla każdego.
Nauka jogi nie tylko usuwa choroby psychiczne i fizyczne, ale jej celem jest także usunięcie przeszkód stojących na drodze do najwyższej wiedzy. Działa ona w dwóch kierunkach:
- usuwa nieczystości umysłu i ciała,
- usuwa przeszkody powstrzymujące umysł w osiąganiu przezeń doskonałości; w ten sposób jednostka staje się oczyszczona proporcjonalnie do ilości usuniętych zanieczyszczeń; ta jej czystość jest częścią idealnej ludzkości.
Nauka jogi odsłania zdolności psychiczne ukryte w każdym człowieku nie poprzez emocjonalny akt, ale przez metodyczny proces świadomie kształtowanej ewolucji. Joga akceptuje sytuacje życiowe takie, na jakie napotykamy, i sugeruje łatwe metody, za pomocą których możemy przekroczyć ludzkie ograniczenia. Jej kodeks czystej etyki zawiera najwięcej społeczno-naukowych racji dla ustanowienia wartości, konieczności i zalet moralnego życia.
Joga o tyle jest religią, o ile jako system filozoficzny (określający pewien naturalny sposób życia) zawiera wszystkie cechy wiodące do rozwoju duchowej świadomości. Uwzględnienie przez człowieka aspektów uniwersalności jogi może pomóc mu doskonalić swą istotę do najwyższego stopnia. Joga nie jest ograniczona przez kastę, wiarę, narodowość, religię czy płeć. Jest duchową nauką lub techniką, która może być stosowana na każdym etapie życia i przez każdego, a doskonałość można osiągnąć, pokonując kolejne stopnie nauki jogi: fizyczny, mentalny i duchowy.
METODY JOGI
Joga zawiera osiem metod, procesów lub stopni, poprzez które człowiek może osiągnąć czystość i harmonię umysłu. Są nimi:
l. Powstrzymywanie się (yama)
2. Praktyki (niyam s)
3. Pozycje jogi (yogir,san s)
4. Ćwiczenia oddechowe jogi (pr n y m s)
5. Koncentracja (praty h ra)
6. Skupienie uwagi (dh ran )
7. Medytacja (dhy na)
8. Całkowita kontemplacja (sam dhiJ.
Powstrzymywanie się
(yama J
Stopień powstrzymywania się zawiera najważniejsze zasady i normy etyczne, które muszą być przestrzegane we własnym zachowaniu i w życiu społecznym. Brzmią one następująco:
- Nie zadawać gwałtu: Oznacza to, że nie należy krzywdzić fizycznie lub nawet mową czy myślą przyjaciół i innych ludzi;
- Przestrzegać prawdy: Jest to główna zasada, której należy przestrzegać, aby prowadzić idealne i etyczne życie;
- Nie kraść: Ta postawa zapobiega chciwości, która prowadzi do wszelkiego zła;
- Przestrzegać wstrzemięźliwości lub celibatu: Oznacza to panowanie nad naszymi zmysłowymi pragnieniami;
- Nie być zachłannym: Oznacza to wyzbywanie się chciwości i łańcucha zła, który po niej następuje.
Etyczne zasady powstrzymywania się są koniecznością nie tylko dla poszczególnej jednostki, ale i dla całego społeczeństwa. Są one nakazami zapobiegającymi przemocy, kłamstwu, kradzieży, różnym nałogom i chciwości, które to przywary niszczą cechy osobowości jednostek i całych społeczności. Owe pięć zasad jest filarami stojącymi na straży zdrowia psychicznego człowieka.
Praktyki
(niyamis)
Są osobistymi zasadami etycznymi, do których się zalicza:
- Czystość: Higiena fizyczna i psychiczna jest niezbędna dla dobrego samopoczucia człowieka. Dlatego, aby osiągnąć higienę umysłu, proponuje się niektóre metody, jak codzienna kąpiel dla czystości ciała fizycznego i niechęć do różnych emocji dla higieny psychicznej;
- Zadowolenie: Przyzwyczajenie zadowolenia w życiu codziennym uspokaja nasz umysł, co z kolei zmniejsza różne psychiczne stresy i napięcia. Wiemy dobrze, że napięcie psychiczne jest początkiem wielu psychosomatycznych chorób naszych stresowych czasów. Dlatego też zadowolenie jest kluczem do zdrowia;
- Panowanie nad sobą: Unikanie różnych pokus jest w życiu rzeczą podstawową. Do tego właśnie potrzebna jest umiejętność panowania nad sobą. Istniejące trzy rodzaje panowania nad sobą dotyczą uczynków fizycznych, kontroli mowy i myśli, spośród których najważniejsza jest kontrola myśli;
- Zastanawianie się nad sobą: Oznacza studia nad sobą. Praktyka ta uczy jednostkę introspekcji, która odsłania prawdę o samym sobie i przeciwdziała złu w naszym życiu;
- Poświecenie: Każdy człowiek powinien wykazywać pewnego rodzaju oddanie ostatecznej i "Najwyższej Potędze" wszechświata. Oddanie to tworzy naturalną, etyczną oprawę naszego życia, a także codziennego toku zajęć. Jest to podstawowa zasada wszystkich religii . W różnych religiach mogą być rozmaite obiekty kultu, ale celem podstawowym jest posiadanie etycznej postawy przeciętnego człowieka w jego codziennym życiu.
Aby podnieść ludzkie cechy należy trzymać się powyższych zasad.
Pozycje jogi
(yo8anirs)
Są one fizycznymi pozycjami do kontrolowania ciała i umysłu.
Ćwiczenia oddechowe jogi
(Prcin yiim s)
Pr ndydmds stanowią świadomą kontrolę oddychania.
Koncentracja
(pratyiih ra)
Koncentracja uważana jest za krok zmierzający do osiągnięcia całkowitej kontemplacji ostatniego stopnia jogi. Jest początkową fazą ćwiczenia chwiejnego umysłu w celu osiągnięcia jego stabilności i zdolności do koncentrowania się na danej myśli. Jest to nauka ćwiczenia organów zmysłów, aby powstrzymały swoje funkcje.
Skupienie uwagi
(dh ran )
Jest to wyższy stopień koncentracji. Na tym szczeblu skupia się myśli w ustalonym kierunku. Osiągnięcie tego stadium wymaga wiele wysiłku, aby pojedyncza myśl zapanowała w naszym umyśle. Skupienie uwagi uważane jest także za technikę rozwijania doskonałej pamięci.
Medytacja
(dhyiina)
Medytacja jest ważnym stadium jogi. Zdolność do koncentracji myśli osiągnięta przez skupienie uwagi jest teraz wykorzystana do skoncentrowania myśli na jednym ustalonym punkcie. Medytacja jest stanem jednej myśli nie wymagającym wysiłku.
Całkowita kontemplacja
(sam dhi)
Jest to ostatnie stadium jogi. Całkowita kontemplacja jest praktyką psychologiczną pomagającą człowiekowi w rozwinięciu zdolności myślenia o sobie i otoczeniu w sposób bezosobowy i filozoficzny, aby uzyskać wewnętrzne doświadczenie swej egzystencji. Jest to doznanie, w którym człowiek traci swoją indywidualność i staje się częścią powszechnej świadomości. Całkowita kontemplacja jest "cichym stanem umysłu". Mówi się, że poszukiwanie szczęścia, zdolności twórczej i wiedzy zaczyna się od "cichego umysłu". Szczęście można osiągnąć jedynie przez ciszę.
Wspomniane wyżej osiem różnych stopni jogi dzieli się ponownie na dwie grupy: jogę wewnętrzną (antaranga yoga) i jogę zewnętrzną (bahtranga yoga).
J o g a w e w n ę t r z n a to skupienie uwagi, medytacja, całkowita kontemplacja. Procesy te wpływają na nasz umysł, podnoszą czystość psychiczną, fizyczną i umysłową, gdy każdy z nich stopniowo dochodzi do perfekcji.
J o g a z e w n ę t r z n a to powstrzymywanie się, praktyki, pozycje jogi, ćwiczenia oddechowe i koncentracja. Stanowią one podejście psychosomatyczne.
ĆWICZENIA JOGI
Niektóre proste ćwiczenia jogi mogą być z łatwością wykonywane przez każdego w życiu codziennym celem zapobiegania chorobom i pozostania w zdrowiu. Ćwiczenia te są całkowicie bezpieczne i nie wymagają kosztów, potrzebna jest jedynie niewielka przestrzeń. Są to:
1. Pozycje jogi (yog san s),
2. Ćwiczenia oddechowe jogi (pr n y m s),
3. Medytacja (dhy na)
z kilkoma technikami oczyszczającymi (kriy s), bandhami i mudrami.
OGÓLNA INFORMACJA I INSTRUKCJE
Wiek
Każdy wiek pomiędzy 85 rokiem życia jest całkiem odpowiedni do wykonania ćwiczeń jogi.
Płeć
Ćwiczenia mogą wykonywać kobiety i mężczyźni.
Uwaga: Kobiety nie powinny wykonywać niektórych asan jogi podczas menstruacji i po czwartym miesiącu ciąży, aż do dwóch miesięcy po porodzie.
Pora roku
Ćwiczenia można wykonywać bez względu na porę roku.
Pora dnia
Rano lub wieczorem, około 3 godzin po spożyciu obfitego posiłku i 2 godziny po śniadaniu lub lekkim posiłku. Najlepiej jest wykonywać asany jogi rano z pustym żołądkiem. Niektórzy twierdzą, że wieczór jest stosowniejszą porą ze względu na to, że po całodziennej aktywności mięśnie są bardziej rozluźnione.
Kąpiel
Przed lub po ćwiczeniach jogi z przerwą 15-minutową.
Miejsce
Wystarczające jest miejsce o powierzchni x , czyste i z dostępem świeżego powietrza.
Przygotowania
Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy oddać stolec i mocz.
Ubranie
Nie należy ubierać zbyt obcisłej odzieży.
Kolejność
Ćwiczeń jogi i innych ćwiczeń nie powinno się wykonywać razem. Należy zrobić około półgodzinną przerwę między jednymi a drugimi.
Rozluźnienie
Powinno się rozluźnić ciało i umysł tak bardzo, jak to jest tylko możliwe.
Dieta
Nie jest konieczne stosowanie jakiejś specjalnej diety. Prosta dieta codzienna jest wystarczająca, chociaż do osiągnięcia lepszych wyników wskazana jest dieta wegetariańska.
Wyposażenie
Nie potrzeba żadnego specjalnego wyposażenia. Wystarczające są dywan o powierzchni x i mały kawałek materiału o wymiarach 1 /2 m x 1 /2 m.
Oddychanie
Normalne, powolne, stałe oddychanie przez nos. Nie należy oddychać gwałtownie przez usta.
Ruchy ciała
W czasie wykonywania asan ruchy ciała powinny być powolne, bez szarpnięć, dobrze kontrolowane.
Napoje i jedzenie
Napoje i jedzenie mogą być przyjmowane po 15 min. od ukończenia ćwiczeń.
Ciągłość
Kontynuowanie ćwiczeń jest najważniejsze dla osiągnięcia pożądanego celu, jednakże przypadkowa przerwa nie jest szkodliwa.
CODZIENNE ĆWICZENIA JOGI
Codzienne ćwiczenia jogi razem z niektórymi technikami oczyszczającymi, bandhami i mudrami, powinny być wykonywane w następującej kolejności:
- wyciszenie psychofizyczne,
- rozgrzewka,
- Suryanrrmriskcircrs,
- Yog san s (asany),
- Pr n y m s (ćwiczenia oddechowe),
- Dhycma (medytacja).
WYCISZENIE PSYCHOFIZYCZNE
Jest bardzo ważne, aby przed rozpoczęciem praktyk jogi nasz umysł był spokojny, cichy i zrównoważony. Dlatego doradza się poprzedzanie codziennych układów ćwiczeń indywidualną refleksją, która doprowadza do stanu przepojenia wyciszeniem zarówno "wewnętrznym", jak i "zewnętrznym". Można wybrać do tego celu stosowną rozmowę duchową zgodnie z wyznawaną przez siebie religią.
ROZGRZEWKA
Są to proste, rozluźniające ćwiczenia, które wykonuje się przed rozpoczęciem asan jogi. Ponieważ nasze ciało nie jest rozluźnione, są one konieczne, aby przygotować różne części ciała do wykonywania asan. W przeciwnym wypadku, jeśli początkujący rozpocznie od asan bez ćwiczeń przygotowawczych, może dojść do naderwania mięśni. Później, kiedy ciało jest przyzwyczajone do różnych asan, ćwiczenia te nie muszą być koniecznie wykonywane i można bezpośrednio zaczynać od asan.
Do ćwiczeń rozluźniających należą:
- bieganie i jogging,
- ćwiczenia na rozluźnienie poszczególnych części ciała.
Bieganie i jogging
Celem biegania jest rozluźnienie ogólne, mięśni i stawów nóg, tułowia i rąk.
Bieganie:
1.Zacząć biegać powoli z zamkniętymi ustami, oddychając powoli i miarowo.
2. Zatrzymać się po około stu metrach.
3. Stanąć w rozkroku ok. i pochylić się lekko do przodu.
4. Położyć ręce na kolanach i oddychać wolno przez jakiś czas.
5. Na koniec rozluźnić się w pozycji stojącej.
Jogging:
1. Zacząć od powolnego biegu w miejscu.
2. Powoli zwiększać szybkość do wystarczającej.
3. Powoli przejść do pozycji stojącej, nieruchomej.
4. Stanąć w rozkroku ok. i pochylić się lekko do przodu.
5. Położyć obie ręce na kolanach i głęboko oddychać nosem.
6. Rozluźnić się w pozycji stojącej.
Jogging zaleca się, gdy wykonujemy nasze ćwiczenia w zamkniętym pomieszczeniu. W dzisiejszych czasach w miastach nie zawsze można znaleźć otwartą przestrzeń dostępną do biegania, dlatego zaleca się jogging.
Korzyści z biegania i joggingu:
1. Mięśnie i stawy nóg, tułowia i rąk są rozluźnione.
2. Dzięki rytmicznemu napinaniu i rozluźnianiu mięśni rąk i nóg poprawia się ogólne krążenie krwi i zwiększa się wydajność serca.
Ćwiczenia na rozluźnienie poszczególnych części ciała
I.
Każde z ćwiczeń powinno być wykonane przynajmniej 5 razy: na stawy skokowe, kolanowe, biodrowe, na talię i plecy, szyję oraz ramiona.
Ćwiczenie na stawy skokowe
- Stanąć prosto.
- Wdychając powoli powietrze, podnieść obie ręce w górę i wyprostować je, w tym samym czasie podnosząc się na palcach stóp.
- Utrzymać równowagę stojąc na palcach.
- Powoli wydychając, opuścić ręce i stanąć na całych stopach.
Ćwiczenie na stawy kolanowe
- Stanąć prosto. Wdychać powoli powietrze.
- Powoli wydychając powietrze, robić przysiad, zginając kolana i trzymając przez cały czas tułów wyprostowany.
- Powoli przejść do pozycji wyjściowej.
Ćwiczenie na stawy biodrowe
Rozciąganie:
Stanąć prosto. Wdychać powoli powietrze.
Wydychając powoli, wolno przysiąść, trzymając obie stopy razem, ale kolana osobno.
Powoli wrócić do pozycji wyjściowej.
Rotacja:
Stanąć prosto, obie ręce umieścić na biodrach.
Podnieść prawą nogę powoli, bez zginania, tak wysoko jak potrafimy, najpierw w przód, potem w bok, a następnie w tył.
Powtórzyć to samo lewą nogą.
Ćwiczenie na talię i plecy
Skłony w przód i w tył:
Wdychając powoli, wyprostować obie ręce powoli w górę.
Wydychając powoli, wykonać wolno do przodu skłon i dotknąć stóp rękami.
Wyprostować się powoli i z wyciągniętymi rękami powoli skłonić się do tyłu tak daleko, jak potrafimy.
Wrócić powoli do pozycji wyjściowej.
Skłony w bok:
Stanąć prosto w rozkroku ok. .
Wyciągnąć obie ręce na boki i zrobić powolny wdech.
Wydychając powoli, zrobić wolny skłon w prawą stronę, z nogami i pasem całkowicie nieruchomym.
Dotknąć prawą ręką prawą stopę.
Wrócić powoli do pozycji wyjściowej.
Powtórzyć to samo ze skłonem w lewą stronę.
Skręty tułowia:
- Stanąć prosto.
- Położyć ręce na biodrach.
- Powoli skręcić tułów w prawą stronę, trzymając nogi nieruchomo.
Ćwiczenie na szyję
- Stanąć prosto.
- Skręcić głowę w prawo, potem w lewo, następnie obracać w koło.
- Powoli pochylić głowę w przód, aż podbródek dotknie klatki piersiowej.
- Powoli odchylić głowę maksymalnie w tył.
Ćwiczenie na ramiona
Naciąganie:
- Stanąć prosto.
- Złączyć przed sobą obie ręce.
- Wdychając powoli, wyprostować złączone ręce trzymając dłonie zwrócone w górę.
- Powoli wydychając, wolno opuścić ręce.
Krążenia na stawy ramion:
- Stanąć prosto.
- Wykonywać powolne krążenia wyprostowaną prawą ręką w kierunku ruchu wskazówek zegara, a następnie w przeciwnym.
- Powtórzyć to samo z lewą ręką.
SURYANAMASICĄRAS
W starożytnych Indiach ludzie zaczęli praktykować suryanamaskarirs jako wyraz poddania się Słońcu (wiersze Rigwedy i Jadżurwedy). Ten układ ćwiczeń ma duże walory higieniczne. Doświadczenie praktyków dowiodło, że suryanamask rcis są połączeniem najlepszych pozycji fizycznych - asan i ćwiczeń oddechowych - pr n yiimrrs. To właśnie stanowi główny powód, dla którego zostały tutaj umieszczone.
Korzyści:
- Poprawiają napięcie mięśni.
- Polepszają funkcjonowanie systemów: krążenia, trawiennego, oddechowego i nerwowego.
- Poprawiają funkcje podstawowych organów, takich jak serce, płuca, wątroba, śledziona itd.
- Zwiększają ciężar ciała poprzez oddziaływanie na mięśnie szkieletowe, ale jednocześnie zmniejszają tkankę tłuszczową.
- Bardzo dobrze wpływają na utrzymanie zdrowia fizycznego i psychicznego.
- Ponadto suryanamask rrrs, podobnie jak asany, nie pociągają za sobą kosztów. Ćwiczenia mogą być wykonywane przez kobiety i mężczyzn w wieku pomiędzy 85 rokiem życia na jakimkolwiek czystym miejscu o wymiarach x . Są one bardzo łatwe, bezpieczne, nie wymagają dużego wysiłku fizycznego i nie wywołują żadnych działań ubocznych.
Czas:
- ćwiczenia te najlepiej wykonywać w dzień, we wczesnym świetle słonecznym. Ta zasada stosowana jest w krajach wschodnich, gdzie słońce świeci praktycznie przez cały rok. W krajach zachodnich suryanamask r s mogą być wykonywane w pokoju rano lub wieczorem z pustym żołądkiem.
Inne zasady i warunki suryanamask rcis są takie same jak w asanach jogi, co zostało już stwierdzone.
Aspekt naukowy
Jeśli ćwiczenia suryanamaskcir s wykonywane są wczesnym rankiem, zgodnie z zamierzeniem, to czujemy się świeżo i zdrowo dzięki promieniom ultrafioletowym, promieniom oddziałującym i innym cennym właściwościom słonecznego światła.
Oddziaływanie wymawiania pewnych słów
Każde ćwiczenie suryanamask ra powinno być wykonywane po głośnym wypowiedzeniu pewnego hymnu, jak np. "Om rhiima". Te specyficzne słowa mają pewne naukowe podłoże i powodują wyraźnie skuteczne wibracje w ciele poprzez nasze struny głosowe. Przedłużone wymawianie om oraz podstawowego słowa ha i głoski r, które są zawarte w każdym wierszu suryanamask ra pobudzają centra nerwowe w mózgu, które kontrolują system oddechowy, krążenia i trawienny oraz je tonizują. Wymowa ta zdecydowanie poprawia nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.
Właściwa wymowa słowa om pobudza płuca, serce i system trawienny.
Właściwa wymowa słowa rhcima pobudza mózg, serce, krtań, tchawicę, płuca, górne żebra i system trawienny.
Właściwa wymowa słowa rheema pobudza podniebienie, krtań, serce, system oddechowy i trawienny.
Rhiima ma specyficzny, bardzo korzystny wpływ na wątrobę, śledzionę, żołądek, jelita, a u kobiet na okolicę miednicy i macicy.
Rheyma wywiera swoisty wpływ na pęcherz moczowy.
Rhauma działa na okrężnicę, odbytnicę i odbyt; wymawianie tego słowa podnosi pracę tych narządów i ułatwia wypróżnienie.
Rhahah działa na gardło, klatkę piersiową i przewód pokarmowy.
Włączenie jog sans - asan
Każde ćwiczenie suryanamask ra zawiera pewne asany - pozycje jogi w jego 10 stadiach lub inaczej pozycjach wyprostowanych:
1. T d sana - pozycja stojąca; jest zawarta w pierwszym stadium.
T d sana rozciąga ramiona, klatkę piersiową i brzuch tak, że poprawia się napięcie mięśni (mięśnie są tonizowane) i głębokie oddychanie.
2. P dahastcisana - skłon w przód; jest zawarta w drugim i dziewiątym stadium. Rozciąga mięśnie pleców i tonizuje je, pobudza rdzeń kręgowy i poprawia krążenie w plecach, twarzy i głowie.
3.Trzecie i ósme stadium tonizuje mięśnie nóg i rąk: Wątroba i śledziona są także pobudzone przez nacisk uda podczas wykonywania tych ćwiczeń.
4. Czwarte stadium maksymalnie tonizuje mięśnie nóg, rąk i szyi.
5. Piąte stadium s st nga pobudza gruczoł tarczycy przez nacisk i tonizuje mięśnie brzucha. Służy to także jako przygotowanie do następnej asany - bhujang sana.
6. Bhujang sana - kobra jest zawarta w szóstym stadium. Pobudza nerwy pleców i poprawia krążenie w brzuchu, klatce piersiowej, gruczole tarczycy oraz plecach i tonizuje odpowiednie mięśnie. Zmniejsza także tkankę tłuszczową brzucha.
7. Siódme stadium oddziałuje głównie na okolice brzucha i miednicy, ale mięśnie pleców są także napinane i tonizowane.
Włączenie pr n y m s - ćwiczeń oddechowych
Każde ćwiczenie suryanamask ra zawiera trzy kompletne pr n - y m s, jak następuje:
Pierwsze stadium: wdech i wstrzymanie oddechu.
Drugie stadium: wydech.
Pierwsza pr n y ma jest zakończona.
Trzecie stadium: wdech.
Czwarte stadium: wstrzymanie oddechu.
Piąte stadium: wydech.
Druga prańayaina jest zakończona.
Szóste stadium: wdech.
Siódme i ósme stadium: wstrzymanie oddechu.
Dziewiąte stadium: wydech.
Trzecia pr n y ma jest zakończona.
Pr n y ma lub inaczej jogowskie ćwiczenie oddechowe wywiera bardzo korzystny wpływ zarówno na nasze ciało, jak i umysł, co zostało potwierdzone naukowo i medycznie. Szczegółowe wytłumaczenie tego zawarte jest w rozdziale o pr n y m s.
Ogólnie rzecz biorąc, suryanamask ra działa na nasze ciało w sposób następujący:
- mięśnie nóg, rąk, brzucha, klatki piersiowej i pleców zostają stonizowane dzięki lepszemu krążeniu krwi,
- narządy trawienne, wątroba, śledziona i rdzeń kręgowy zostają pobudzone,
- organy o podstawowym znaczeniu, takie jak serce, płuca i mózg są pobudzane dzięki lepszemu krążeniu i oddychaniu,
- wydzielanie dokrewne gruczołów jest zwiększone przez pobudzenie rdzenia kręgowego i centrów nerwowych, a ich funkcjonowanie ulega poprawie,
- nasza siła myśli zdecydowanie poprawia się wraz ze wzrostem pewności siebie.
Hymn
Istnieje dziesięć (według innych dwanaście) podstawowych stadiów w jednym suryanamask ra. 24 takich suryanamask r s składa się na jeden cykl. Proponuje się, aby każdy codziennie ukończył przynajmniej jeden cykl, tym bardziej, że potrzeba na to nie więcej niż 10 minut.
Proponuje się także, aby każdy powtarzał pewien określony hymn przed rozpoczęciem każdego suryanamask ra. Istnieją konkretne naukowe i medyczne poglądy uzasadniające to, ponieważ każdy z nich zawiera określone słowa, które w specyficzny sposób pobudzają oraz ćwiczą systemy i organy o podstawowym znaczeniu.
Najbardziej uzasadnione naukowo są hymny om rh ma, om rheema i stwierdzono, że słowo om silnie oddziałuje na systemy naszego ciała.
Hymny te są następujące:
1. om rh ma
2. om rheema
3. om rh ma
4. om rheyma
5. om rhauma
6. om rhahah.
Pierwszych sześć suryanamask r s wykonuje się po wypowiedzeniu słów jednego z powyższych hymnów. Następnych sześć powinno się wykonywać tak, aby przed każdym ćwiczeniem był powtórzony jeden odpowiedni hymn:
7. om rh ma rheema
8. om rheema rh ma
9. om rh ma rheyma
10. om rheyma rhauma
11. om rhauma rhahah
12. om rhahah rh ma
Takich 24 suryanamaskcir s tworzy jeden cykl.
Stadia suryanamask rts
Istnieje dziesięć stadiów w każdej suryanamask ra (niektórzy dodają jeszcze dwa stadia). Są one następujące:
1. Stanąć prosto, nogi złączone, ręce opuszczone wzdłuż tułowia.
Podnieść ręce do góry do klatki piersiowej i złożyć je (pozycja namaskcira - pokłonu). Wypowiedzieć om rh ma. Podnieść obie ręce, wyprostować rad głową i pochylić się lekko w tył, powoli głęboko wdychając.
2. Pochylić się do przodu i dotknąć głową kolan, trzymając obie dłonie na podłodze po obu stronach ciała. Wykonać pełny wydech.
3.Przesunąć prawą nogę do tyłu, lewe kolano do przodu. Wyprostować prawą nogę, wyciągając ją maksymalnie, trzymając klatkę piersiową i głowę wyprostowane. Wykonać pełny wdech.
4.Przesunąć lewą nogę do tyłu w pobliże prawej. Całe ciało od głowy do stóp powinno być mocno wyprostowane, tworząc z podłożem kąt około 30o. Utrzymać równowagę ciała na rękach i palcach nóg. Wstrzymać oddech.
5.Położyć się na podłodze tak, aby czoło, klatka piersiowa i kolana dotykały podłogi i wykonać wydech. W tym stadium obie ręce, czoło, klatka piersiowa, kolana i palce u nóg są ośmioma częściami dotykającymi podłogi. Stąd jest to nazwane s st nga namask ra, stadium w którym pozdrawia się (namask ra) Boga Słońca ośmioma częściami ciała (s st nga).
6.Wyprostować ręce, wypiąć klatkę piersiową do przodu, podnieść głowę w górę i odchylić do tyłu. Głęboki wdech.
7.Wypiąć pośladki, pochylić głowę w dół i dotknąć piętami podłogi. Wstrzymać oddech.
8.Przenieść prawą nogę w przód, z kolanem umieszczonym pomiędzy obiema rękoma. Głowa i szyja wyprostowane w górę. Wstrzymać oddech.
9.Przesunąć lewą nogę w przód, dotykając prawej i stanąć w pozycji pochylonej jak w stadium drugim. Calkowity wydech.
10. Stanąć prosto jak w pierwszym stadium.
Te 10 stadiów składa się na jedną suryanamask ra. Do codziennego wykonywania zalecanych jest 24 takich suryanamusk r s. Niektórzy zalecają dwa stadia dodatkowe, jedno po czwartym, a drugie po ósmym. Polegają one na dotykaniu podłoża obu kolanami i głową, przy czym ręce wyprostowane są do przodu. Pozoruje to nam ja lub inaczej "Pozdrowienie Boga", pozycję praktykowaną przez niektórych ludzi.
YOGASANAS
(pozycje jogi)
z niektórymi praktykami oczyszczającymi, bandhami i mudrami
Aspekty naukowe
Yog san s, czyli inaczej asany jogi są charakterystycznymi pozycjami fizycznymi ciała, w czasie których różne mięśnie zostają napinane i rozluźniane. Asany jogi odnawiają ciało i umysł, aby spowodować możliwie największe stonizowanie mięśni, spokój umysłu i siłę witalną.
Równowaga i spokój umysłowy są niezbędne. W pozycjach jogi utrzymanie danej asany powodują mięśniowe odruchy toniczne powstające przez pobudzanie zakończeń nerwowych. Jako że są one pozycjami stabilnymi, zużycie energii jest niewielkie przy minimalnym wysiłku. Pozycje te nie są właściwie ćwiczeniami fizycznymi i nie wymagają zużywania dodatkowych kalor jak inne ćwiczenia fizyczne. (Przeciętny człowiek odpoczywający, leżąc, potrzebuje 1 kalorię na minutę, fizyczne ćwiczenia wymagają 2-14 kalor na minutę, podczas gdy większość pozycji jogi potrzebuje tylko 0,8 do 3 kalor na minutę). Są raczej pozycjami wzmacniającymi przy zmniejszonej aktywności mięśni i możliwie największym świadomie powodowanym ich rozluźnianiu. Seria tych ćwiczeń daje w rezultacie uspokojenie umysłu (dominację układu parasympatycznego - osoba czuje się świeżo i silnie). Inne gimnastyki natomiast przynoszą wzrost aktywności wydzielania adrenaliny (stan dominacji układu sympatycznego) manifestowany przez szybsze bicie serca i szybkość oddychania, wzrost ciśnienia krwi i aktywności katabolicznej, co powoduje zmęczenie.
Umysłowe i trzewiowo-somatyczne rodzaje emocji są kontrolowane przez wzgórze, podwzgórze, układ limbiczny, a płat czołowy mózgu poprzez impulsy przebiegające wzdłuż długich dróg czuciowych z różnych okolic ciała. Rezultatem jest integracja czynności narządów i autonomicznego układu nerwowego. Pozycje jogi powodują, że układ obwodowych nerwów czuciowych tłumi impulsy przekazywane do mózgu, pomagając w ten sposób w kontrolowaniu zaburzeń emocjonalnych. W ten sposób pozycje jogi regulują funkcje serca przez oddalenie stresów psychicznych.
Różne mięśnie w różnych pozycjach jogi ulegają napinaniu i rozluźnianiu w taki sposób, aby odnowić łuk odruchowy w dolnych partiach rdzenia kręgowego. Zmniejsza się zatem wtedy częstotliwość i intensywność przechodzenia napinających impulsów wzdłuż dróg czuciowych. Pomaga to zachować rytm cc mózgu, charakterystyczny dla spokojnego stanu umysłu. Dr Theos Bernard prawidłowo zauważa, że: "Nie ma ani jednej asany, która by nie prowadziła bezpośrednio lub pośrednio do uspokojenia umysłu".
Pozycje jogi różnią się od innych ćwiczeń fizycznych tym, że osiągana koncentracja umysłowa i spokój nie są celem żadnych innych ćwiczeń fizycznych. Asany jogi definitywnie polepszają siłę fizyczną i wytrzymałość. Zmniejszają one także procent tkanki tłuszczowej w ciele oraz poprawiają krążenie w gruczołach dokrewnych i bardzo ważnych organach, takich jak serce. Zostaje zwiększona wytrzymałość sercowo-naczyniowa i wzmaga ona fizjologiczną wydajność. Pozycje jogi zwiększają wytrzymałość mięśnia sercowego, co z kolei powoduje uregulowanie funkcji serca bez zbytecznego rozrostu mięśnia. Sławny, zmarły indyjski kardiolog dr K. K. Datey zauważył, że "praktykowanie jogi usuwa zakłócenia pracy serca oraz wysokie ciśnienie krwi wynikające z napięć psychicznych". Pozycje jogi są uważane za korzystne dla cierpiących na astmę i cukrzycę. Takie pozycje jogi, jak sav sana i makar sana uwalniają ludzi od stresów psychicznych, uspokajają umysł i działają korzystnie przy nadciśnieniu (Datey i Bhagwat 1975). Sarv ng sana i śirsiisana polepszają krążenie krwi w sercu i mózgu, w ten sposób zwiększając sprawność sercowo-naczyniową.
Śirs sana obniża do pewnego stopnia ciśnienie krwi. Halisana przynosi zauważalną utratę wagi ciała, zmniejszenie obwodu brzucha i obniżenie ciśnienia krwi. Kiedy wiemy, że otyłość pogarsza zdecydowanie podstawowe nadciśnienie, a obniżenie nadciśnienia następuje w wyniku zmniejszenia wagi ciała, możemy łatwo domyślać się skuteczności pozycji jogi, jak hal sana przy nadciśnieniu. W skrajnych przypadkach samo zmniejszenie wagi ciała może zredukować ciśnienie krwi do normalnego poziomu.
Generalnie się uważa, że pozycje jogi polepszają tonus (napięcie) mięśni. Uważa się, że sarv ng sana zwiększa ciężar ciała, a także obwód brzucha po sześciomiesięcznym ćwiczeniu. Jest to pomocne dla osób słabych, które chcą zwiększyć ciężar swego ciała. Ponadto sarv ng sana powoduje wzrost obwodu klatki piersiowej, jej pojemność i czas wstrzymywania oddechu, co polepsza funkcje oddechowe.
Okazuje się też, że sarviingirsana powoduje znaczne polepszenie funkcji sercowo-oddechowych przy minimalnych efektach fizycznych, hormonalnych i metabolicznych.
Przestudiowano fizjologiczne efekty różnych asan i okazało się, że powodują one zauważalne biochemiczne i fizjologiczne zmiany w ciele.
Niektóre pozycje jogi redukują ciężar ciała, zmniejszają cholesterol w surowicy krwi i poziom cukru we krwi oraz przyspieszają funkcje adrenalino-kortyzonowe. Praktykowanie śav sana wraz z innymi pozycjami daje ogólne zrelaksowanie, jak również odbudowę pewnych ważnych organów i gruczołów dokrewnych. Przyspieszenie funkcji hormonalnych, a szczególnie adrenalino-kortyzonowych było wielokrotnie obserwowane po takich ćwiczeniach. Pozycje jogi pozwalają również uzyskać różne stopnie odporności na stresy. Te hormonalne zmiany po asanach wydają się nie przynosić żadnych zmian metabolicznych w ciele, gdyż jest to widoczne w niezmienionych poziomach białek w surowicy, cholesterolu i azotu w moczu. To wskazuje, że rozważane zmiany hormonalne są w zgodzie z organizmem. Poza zmianami biochemicznymi występuje także dobre samopoczucie, spadek szybkości pulsu, wzrost czasu wstrzymywania oddechu i spadek ciśnienia krwi, wskazując na lepszy stan fizjologiczny po pozycjach jogi.
Zmiany biochemiczne
1. Redukcja poziomów katecholaminy i acetylocholiny we krwi po pozycji śav sana świadczy o zmniejszeniu stresów oraz stanie zrelaksowania.
2. Wydzielenie uropepsyny jest znacząco zmniejszone po asanach, wskazując spadek aktywności adrenalino-kortyzonowej. Jest to prawdopodobnie spowodowane rozluźniającym i uspokajającym efektem asan.
3. U cierpiących na astmę zaobserwowano, że po czterech tygodniach praktykowania jogi zawartość hemoglobiny we krwi i liczba limfocytów znacznie wzrosła, podczas gdy całkowita liczba leukocytów znacznie się zmniejszyła.
4. Połączenie niektórych ważnych asan z ćwiczeniami oddechowymi wskazało na znaczne polepszenie funkcji sercowo-oddechowych, funkcji adrenalino-kortyzonowych i poprawę metabolizmu jako dodatek do znacznej poprawy psychologicznej i neuro-fizjologicznej. Zmiany te mogą być spowodowane przez specyficzne odnawiające działanie pozycji jogi na różne, ważne dla życia organy, takie jak np. serce.
Pozycje jogi polepszają krążenie w nich i w ten sposób poprawiają ich funkcjonowanie.
5. Pozycje jogi zwiększają wskaźnik zawartości protein w surowicy i kortyzonu w plazmie, wskazując na polepszenie funkcji tarczycy i adrenalino-kortyzonowych. Pozycja sarv ng sana pokazuje maksymalny wzrost protein w surowicy, który sugeruje, że ta szczególna pozycja jogi odnawia gruczoł tarczycy.
6. Pozycje jogi wywołują równowagę neuro-fizjologiczną, jak jest to widoczne z obniżonych poziomów cholinesterazy i katecholaminy.
7. Postawa halcisana zwiększa aktywność adrenalino-kortyzonową i zmniejsza poziom cukru we krwi oraz znacząco lipidów w surowicy.
8. Pozycje jogi polepszają funkcje oddechowe i sercowo-naczyniowe, a także adrenalino-kortyzonowe oraz wydajność fizjologiczną i hormonalną (Singh 1972, Udupa 1972). Obraz krwi pokazuje spadek aktywności acetylocholiny i cholinoesterazy. Notuje się zmniejszoną liczbę dolegliwości psychicznych i fizjologicznych, co wskazuje na wzrost ogólnego dobrego samopoczucia. Może to być spowodowane polepszeniem ogólnego stanu zdrowia na skutek zmian fizjologicznych, hormonalnych i metabolicznych (Singh 1972, Udupa 1972).
Spadek reakcji neuro-hormonalnej i neurotyzmu może być również odpowiedzialny za zmniejszenie przypadków dolegliwości, co jest także poparte przez badania elekroencefalograficzne (EEG).
9. Po ćwiczeniu asan ilość testosteronu wydzielonego do moczu wskazuje na statystycznie znaczące zwiększenie. To prawdopodobnie odzwierciedla zwiększenie produkcji i metabolizmu testosteronu, jak zostało zasugerowane przez Dorfmana. Wzrost aktywności testosteronu powodowałby polepszenie aktywności anabolizmu organizmu.
Zmiany metaboliczne zasugerowane przez dr. K. N. Udupa i innych, takie jak zmiany ilości cukru we krwi, cholesterolu w surowicy i wzrost białek w surowicy, odzwierciedlają wzrost aktywności anabolicznej.
10. Polepszona fizjologicznie i umysłowo forma ćwiczących asany przyczynia się do ich mniejszej podatności na zmęczenie psychiczne, jak jest to wykazane przez wskaźnik zmęczenia umysłu. Rozwijają oni również rodzaj odporności przeciwko stresom fizycznym, która jest widoczna we względnej równowadze wskaźnika zmęczenia umysłu podczas stresu (Udupa 1972). Lepsze działanie fizyczne i pamięć rejestrowania oraz zmiany neuro-fizjologiczne występują u osób ćwiczących asany.
Pięć pozycji
Wszystkie ważniejsze pozycje jogi są ogólnie podzielone na pozycje: stojące, siedzące, w leżeniu na brzuchu, w leżeniu na plecach oraz odwrócone.
Dwadzieścia pięć prostych rodzajów pozycji jogi tak zostało opracowane, że prawie wszystkie partie ciała powinny uzyskać maksymalną korzyść. Większość pozycji zaleca się wykonywać przez jedną minutę, a kilka najważniejszych przez dłuższy czas, aby zakończyć ćwiczenia w ciągu czterdziestu pięciu minut. Jeżeli ćwiczący zechce poświęcić więcej czasu, może utrzymać każdą pozycję z łatwością do trzech minut. Powinien w myśli policzyć do dwudziestu, odliczając w ten sposób czas jednej minuty.
Pozycje stojące
1. P dahast sana (skłon do przodu)
2. Ardha cakr sana (skłon do tyłu)
3. Ardhakati cakr sana (skłon w bok)
4. Parivrtta trikon sana (trójkąt ze skrętem)
5. Nauli kriy (technika oczyszczania jamy brzusznej)
1. P dahast sana
(skłon do przodu)
Oddech:
Wdech i wydech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Przy powolnym wdechu unieść obydwie ręce w bok równolegle do podłoża i unieść je następnie z dłońmi zwróconymi do przodu.
- Wraz z powolnym wydechem wykonać skłon do przodu tak, aby twarz dotykała wyprostowanych kolan, a dłonie podłoża przy stopach.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Głowa, plecy, brzuch, uda, nogi.
Działanie:
- Mięśnie okolic łydek, tylna strona ud i plecy są powoli napinane i rozluźniane.
- Poprawia się napięcie kręgosłupa i brzucha.
- Zostaje zwiększone krążenie krwi w głowie.
Korzyści:
- Mięśnie nóg i ud zostają stonizowane i sztywność oraz ból są łagodzone.
- Kręgosłup jest prostowany i staje się elastyczny.
- Tkanka tłuszczowa brzucha zostaje zredukowana.
- Łagodzona jest obstrukcja.
- Wątroba i śledziona zostają pobudzone.
- Zaburzenia związane z miesiączkowaniem u kobiet zostają skorygowane.
2. A rdha cakrcisana
(skłon do tyłu)
Oddech:
Wdech i wydech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Położyć obydwie ręce z tyłu na wysokości pasa, w ten sposób, że dłonie podtrzymują plecy, a kciuki znajdują się blisko kręgosłupa.
- Zaczerpnąć wolny głęboki wdech.
- Powoli wykonać skłon do tyłu z wydechem, aż tułów będzie ułożony równolegle do podłoża.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Głowa, szyja, plecy.
Działanie:
Zostają stonizowane mięśnie szyi i pleców. Krążenie krwi w kręgosłupie i głowie jest pobudzone. Zostaje pobudzona tarczyca.
Ból pleców i sztywność są łagodzone.
Korzyści:
- Zostaje poprawione funkcjonowanie mózgu.
- Ulega poprawie funkcjonowanie tarczycy.
- Kręgosłup staje się elastyczny.
- Zostają usunięte wady postawy.
3. Ardhakati cakr sana
(skłon w bok)
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Przy powolnym wdechu poprowadzić prawą rękę z boku do góry nad głowę, aż całkowicie dotknie ucha, dłoń jest skierowana w lewo.
- Wraz z powolnym wydechem zginać wolno górną część ciała powyżej pasa w lewo, jak najdalej, jak jest to możliwe.
- Utrzymać tę pozycję przez 1 min.
- Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
- Powtórzyć to samo z lewą ręką.
Zaangażowane części ciała:
Boczna strona tułowia.
Działanie:
Mięśnie bocznej części klatki piersiowej, brzucha i pasa są napinane i rozluźniane.
Kręgosłup zostaje zgięty w bok.
Wątroba jest pobudzana.
Korzyści:
- Mięśnie bocznej części klatki piersiowej, brzucha i pasa zostają stonizowane.
- Wzrasta pojemność oddechowa.
- Zmniejsza się tkanka tłuszczowa w bocznej stronie klatki piersiowej, brzucha i pasa.
- Kręgosłup staje się elastyczny i wzmocniony.
- Poprawione zostaje funkcjonowanie wątroby.
4. Parivrtta trikon sana
(trójkąt ze skrętem)
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
Stanąć w rozkroku ok. , unieść ręce w bok równolegle do podłoża i wykonać wdech.
Przy powolnym wydechu wykonać skłon do przodu, utrzymując proste kolana, aż prawa ręka dotknie lewej pięty.
Utrzymać tę pozycję przez 1 min.
Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
Powtórzyć to samo z lewą ręką.
Zaangażowane części ciała:
- Plecy i pas.
Działanie:
- Mięśnie pleców są napinane i rozluźniane.
- Kręgosłup zostaje zgięty ukośnie.
Korzyści:
- Mięśnie pleców zostają stonizowane.
- Najlepsze ćwiczenie kręgosłupa.
- Deformacje kręgosłupa są korygowane.
- Ilość tkanki tłuszczowej w bocznej części tułowia zostaje zmniejszona.
5. Nauli kriy
(technika oczyszczania jamy brzusznej)
Nauli jest jedną z sata kriycrs, czyli sześciu technik oczyszczania.
Jest to główny jogowski proces brzuszny oczyszczający trzewia jamy brzusznej. Zostało zaobserwowane, że okolice okrężnicy są znacznie pobudzone przez nauli. Istnieją trzy rodzaje nauli:
a. uddiyiina bandha,
b. agniscira kriy ,
c. nauli właściwe.
a. Uddiy na bandha
Oddech:
- Wydech - bezdech - wdech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Stanąć w rozkroku , wykonać lekki skłon do przodu, trzymając obydwie ręce na udach bezpośrednio powyżej kolan.
- Wykonać pełny wydech przez energiczny skurcz mięśni brzucha, aby spowodować jego wklęśnięcie. Jest to etap uddiy na bandha.
- Utrzymać pozycję tak długo, jak długo potrafimy utrzymać bezdech.
- Wykonać wdech.
- Powtórzyć ćwiczenie 5 razy.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Mięśnie brzucha i trzewia.
Działanie:
- Ciśnienie w jamie brzusznej i wywierane na trzewia zostaje zmniejszone, co poprawia krążenie, trawienie i wydalanie.
- Okrężnica zostaje podniesiona i doprowadzona w pobliże kręgosłupa.
- Funkcje wątroby, śledziony, nerek oraz, u kobiet, macicy i jajników zostają pobudzone.
Korzyści:
- Użyteczne przy zrostach, żylakach i przepuklinie.
- Zostają poprawione trawienie i wydalanie, złagodzona obstrukcja i ułatwione wydalanie gazów.
- Skorygowane zostają nasieniotok, czynnościowa impotencja i inne defekty nasienia u mężczyzn.
- Łagodniejsze są bóle związane z miesiączkowaniem u kobiet.
b. Agniscira kriy
Oddech:
- Wydech i wdech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Stanąć w rozkroku ok. i wykonać lekki skłon do przodu, trzymając obydwie ręce na udach bezpośrednio powyżej kolan.
- Wykonać pełny wydech przez energiczny skurcz mięśni brzucha, aby spowodować jego wklęśnięcie.
- Wypychać i wciągać mięśnie brzucha szybko dopóty, dopóki twa stan kompletnego wydechu (bezdechu).
- Wykonać wdech.
- Powtórzyć ćwiczenie 5 razy.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Mięśnie brzucha i trzewia.
Działanie:
- Mięśnie brzucha są napinane i rozluźniane.
- Zostają pobudzone czynności żołądka i jelit.
- Uzyskuje się masaż okolicy okrężnicy.
- Zostają pobudzone trzewia brzuszne.
Korzyści:
- Wzrasta apetyt.
- Znacznie zostają poprawione trawienie i wydalanie.
- Zmniejsza się tkanka tłuszczowa na brzuchu.
- Zostają wydalone gazy z jelit.
c. Nauli właściwe
Daksina nauli Madhyama nauli v ma nauli
(prawa) (środkowa) (lewa)
Oddech:
- Wydech - bezdech - wdech.
Przebieg:
- Stanąć prosto ze złączonymi stopami.
- Stanąć w rozkroku ok. i wykonać lekki skłon do przodu, trzymając obie ręce na udach bezpośrednio powyżej. kolan.
- Wykonać pełny wydech przez energiczny skurcz mięśni brzucha, aby spowodować jego wklęśnięcie.
- Wypchnąć brzuch do przodu oraz w dół powyżej wzgórka łonowego w środkowej lin tak, że dwa mięśnie brzucha będą wystawać na środkowej, pionowej lin , pozostawiając inne mięśnie jamy brzusznej rozluźnione; to jest madhyama (środkowa) nauli.
- Pozostać w tej pozycji, dopóki utrzymuje się bezdech.
- W ten sam sposób napiąć prawy mięsień - daksina (prawa) nauli, a później lewy mięsień - vwna (lewa) nauli (te stany uzyska ćwiczący dopiero po pewnej praktyce).
Zaangażowane części ciała:
- Mięśnie brzucha, trzewia.
Działanie:
- Mięśnie brzucha zostają stonizowane.
- Zmniejszony nacisk powstaje w przestrzeniach brzucha, a krążenie, trawienie i wydalanie różnych organów brzucha zostają poprawione.
Korzyści:
- Ulega poprawie trawienie.
- Zostaje poprawione wydalanie i złagodzona obstrukcja.
- Zmniejsza się tkanka tłuszczowa brzucha.
Pozycje siedzące
1. Padm sana (lotos)
2. Yoga mudr (skłon w lotosie)
3. Matsy sana (ryba)
4. Mah mudr (król)
5. Paścimott ncrsana (skłon tułowia do nóg)
6. Ardha matsyendrcisana (korkociąg)
7. Vajrcrsana (diament)
8. Śaś rk sana (księżyc)
9. Ustr sana (wielbłąd)
10. Supta vajrrisana (leżący diament)
Uwaga: Powyższe pozycje powinny być wykonywane na grubym dywanie o wymiarach ok. x .
1. Padm sana
(lotos)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
- Usiąść prosto z obiema nogami wyciągniętymi do przodu.
- Zgiąć prawą nogę w kolanie.
- Położyć prawą stopę na lewej pachwinie podeszwą skierowaną do góry i piętą przy kości miednicowej.
- Położyć lewą stopę na prawej pachwinie w ten sam sposób.
- Wyprostować obydwie ręce umieszczone na udach.
- Zamknąć oczy i medytować.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Obydwie nogi, stawy kolanowe, uda.
Działanie:
- Stawy miednicy, kolan i kostek stają się elastyczne.
- Zostaje pobudzony sakralny splot nerwowy.
- Kręgosłup zostaje wyprostowany.
Korzyści:
- Wygodna pozycja do medytacji.
- Stawy bioder, kolan i kostek stają się giętkie.
- Tkanka tłuszczowa ud zostaje zredukowana.
- Stresy psychiczne są łagodzone i w ten sposób osiąga się spokój umysłu.
- Skrzywienia kręgosłupa są korygowane.
Uwaga: Dr Namey Kester, prof. medycyny rehabilitacyjnej z Uniwersyteckiego Centrum Medycznego w Nowym Jorku uważa, że "jest lepiej dla pleców, gdy siedzi się z nogami skrzyżowanymi niż trzyma się stopy na tym samym poziomie", co potwierdza korzystne działanie tej pozycji.
2. Yoga mudr
(skłon w lotosie)
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść w pozycji padm sana.
- Uchwycić lewy nadgarstek prawą ręką za plecami.
- Wykonać powoli pełny wdech.
- Przy powolnym wydechu wykonać skłon do przodu i czołem dotknąć podłogi.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Plecy i brzuch.
Działanie:
- Mięśnie pleców są napinane i rozluźniane.
- Następuje rozciąganie kręgosłupa.
- Mięśnie brzucha i trzewia zostają pobudzone.
- Zostaje pobudzony sakralny splot nerwowy.
Korzyści:
- Kręgosłup zostaje wzmocniony.
- Poprawia się funkcjonowanie wątroby i śledziony.
- Trawienie i wydalanie stają się normalne.
- Mięśnie brzucha są stonizowane, a tkanka tłuszczowa jest redukowana.
3. Matsy sana
(ryba)
Ostrzeżenie: Osoby cierpiące na spondylosis kręgów szyjnych lub inne choroby w zakresie kręgosłupa szyjnego nie powinny wykonywać matsycrsana.
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść w pozycji padm sana, wykonać powolny głęboki wdech.
- Przy powolnym wydechu powoli wykonać skłon do tyłu, podtrzymując ciało na łokciach.
- Położyć głowę powoli na podłodze, podtrzymując się ramionami i dłońmi.
- Przenosząc ciężar na dłonie, podnieść głowę lekko i wygiąć ją w tył tak daleko, jak to możliwe, i delikatnie położyć ją na podłożu.
- Usunąć powoli ręce po zrównoważeniu ciężaru ciała na głowie.
- Położyć obydwie dłonie na stopach, łapiąc nimi duże palce.
- Utrzymać tę pozycję przez 1 min.
- Powrócić powoli do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Głowa, szyja, klatka piersiowa i plecy.
Działanie:
- Poprawia się krążenie krwi w mózgu.
- Mózg, i szyszynka (gruczoł dokrewny w mózgu) zostają pobudzone.
- Mięśnie szyi zostają uaktywnione.
- Rozciąganie i tonizowanie mięśni międzyżebrowych zwiększa pojemność płuc.
- Tarczyca zostaje uaktywniona, a jej funkcje poprawione.
- Sercowy splot nerwowy jest pobudzony i poprawia się krążenie krwi w sercu.
- Trzewia brzuszne są nieco uciskane.
- Kręgosłup staje się dobrze rozciągnięty i elastyczny.
Korzyści:
- Zapobieganie spondylosis.
- Osiąga się kontrolę nad astmą i innymi dolegliwościami płuc.
- Korzystne przy cukrzycy.
- Obniża się ciśnienie krwi.
- Zmniejsza się waga ciała.
4. Mah mudr
(król)
Oddech:
Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść prosto z obiema nogami wyciągniętymi do przodu.
- Zgiąć lewą nogę w kolanie tak, aby lewa pięta naciskała w okolice odbytnicy. V4' ten sposób uzyskujemy mula bandha.
- Wykonać pełny wdech.
- Przy powolnym wydechu skłonić się do przodu i uchwycić duży palec wyprostowanej prawej nogi obydwoma rękoma.
- Oprzeć głowę na prawym kolanie i naciskać podbródkiem na klatkę piersiową.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
- Powtórzyć to samo z prawą nogą.
Zaangażowane c2ęści ciała:
- Brzuch, okolice odbytu, stawy kolanowe i nogi.
Działanie:
Mięśnie brzucha są rozciągane i rozluźniane.
Zostają pobudzone organy brzuszne.
Sakralny splot nerwowy oraz okolice odbytnicy zostają pobudzone.
Korzyści:
- Mięśnie i organy brzucha zostają stonizowane.
- Tkanka tłuszczowa brzucha zostaje zredukowana.
- Defekty nasienia ulegają poprawie.
- Korzystna przy cukrzycy i hemoroidach.
5. Paścimottcinrisana
(skłon tułowia do nóg)
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść prosto z obiema nogami złączonymi i wyciągniętymi do przodu.
- Przy powolnym wdechu podnieść obydwie ręce w bok równolegle do podłoża, a następnie pionowo.
- Pochylić się do przodu, powoli wydychając powietrze, aż twarz oprze się na wyprostowanych kolanach.
- Uchwycić obydwie stopy dłońmi i zgiąć ręce w łokciach.
Utrzymać pozycję przez 1 min.
Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Nogi, uda, pas, brzuch, plecy.
Działanie:
- Mięśnie pleców i ud zostają mocno napięte.
- Uzyskuje się mocne naciągnięcie wiązadeł, ścięgien i mięśni stawów kolanowych.
- Kręgosłup staje się elastyczny.
- Okolice trzustki są uciskane i jest ona pobudzana.
- Poprawia się trawienie i wydalanie.
- Polepszają się funkcje seksualne.
Korzyści:
Lumbago i ischias są łagodzone.
Następuje zwiększenie wzrostu ciała.
Redukuje się tkanka tłuszczowa brzucha.
Dolegliwości związane z miesiączkowaniem i ból pleców u kobiet są łagodzone.
Defekty nasienia są usuwane oraz wzrasta zadowolenie z życia seksualnego.
Korzystne przy cukrzycy.
6. Ardha matsyendr sana
(korkociąg)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
- Usiąść prosto z nogami wyprostowanymi do przodu.
- Zgiąć prawą nogę w kolanie i umieścić prawą piętę przy kroczu.
- Umieścić lewą stopę po zewnętrznej stronie prawego uda blisko prawego kolana.
- Poprowadzić prawą rękę koło zewnętrznej strony lewego kolana pomiędzy torsem a kolanem i uchwycić duży palec lewej stopy.
- Oprzeć prawą łopatkę na zewnętrznej stronie lewego kolana.
- Poprowadzić lewą rękę dookoła pleców i uchwycić prawe udo.
- Utrzymując tułów pionowo, patrzeć do tyłu przez lewe ramię.
- Utrzymać tę pozycję przez I min.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
- Powtórzyć to samo z lewą nogą.
Zaangażowane części ciała:
Kolana, brzuch, plecy, szyja.
Działanie:
- Uzyskuje się silne naciągnięcie kręgosłupa.
- Polepsza się wentylacja płuc.
- Poprawiają się krążenie krwi w brzuchu, trawienie i wydalanie.
- Nerki, pęcherz moczowy zostają stonizowane.
Korzyści:
- Kręgosłup staje się elastyczny.
- Niestrawność i obstrukcja zostają zmniejszone.
- Tkanka tłuszczowa brzucha zostaje zredukowana.
- Korzystne przy cukrzycy.
- Zostają złagodzone nasieniotok u mężczyzn i upławy u kobiet.
7. Vajr sana lub Veerrisana
(diament)
Oddech:
Normalny.
Przebieg:
- Usiąść prosto z wyprostowanymi nogami.
- Powoli zgiąć prawą nogę do tyłu, aż prawa pięta dotknie uda.
- W ten sam sposób przenieść lewą nogę pod lewy pośladek.
- Oprzeć wygodnie pośladki na obydwu piętach.
- Wyprostować się, kładąc obie ręce na udach w pobliżu kolan.
- Zamknąć oczy i medytować.
- Utrzymać tę pozycję przez 1 min.
- Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Kostki, nogi, kolana, uda.
Działanie:
- Kostki i stawy kolanowe są uruchamiane.
- Krążenie w okolicy miednicy zostaje poprawione.
- Zostają rozciągnięte mięśnie nóg.
- Kręgosłup jest prostowany.
- Trawienie zostaje poprawione.
Korzyści:
- Korzystne przy sztywnych kostkach i stawach kolanowych oraz żylakach.
- Użyteczne do medytacji.
- Ulegają poprawie funkcje organów rozrodczych.
- Wspomagane jest trawienie i łagodzone są dolegliwości brzucha po ciężko strawnym posiłku.
8. Śaś ńk sana (księżyc)
Oddech:
- Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść w pozycji vajrcrsana.
- Złapać prawą ręką lewą za plecami i zrobić powolny wdech.
- Przy powolnym wydechu zrobić skłon do przodu, aż głowa oprze się na podłożu przed kolanami.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powrócić powoli do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Brzuch, plecy, pas.
Działanie:
- Mięśnie brzucha oraz trzewia zostają stonizowane.
- Poprawia się krążenie krwi w organach miednicy.
- Zostają pobudzone nerwy lędźwiowo-krzyżowe.
- Kręgosłup staje się elastyczny.
Korzyści:
- Obstrukcja jest łagodzona, a gazy brzuszne są wydalane.
- Zmniejszają się dolegliwości miesiączkowania oraz po porodzie.
- Defekty nasienia i nasieniotok są skorygowane.
- Wzrasta zadowolenie z życia seksualnego.
- Zmniejsza się tkanka tłuszczowa brzucha.
9.Ustr sana
(wielbłąd)
Oddech:
Wdech i wydech.
Przebieg:
- Usiąść w pozycji vajr sana.
- Podnieść się w górę na kolanach z tułowiem wyprostowanym i zrobić powolny wdech.
- Przy powolnym wydechu wykonać skłon do tyłu, aż ręce oprą się na piętach.
- Trzymać głowę, podtrzymywaną barkami, w zwisie w dół.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powrócić powoli i ostrożnie do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Uda, nogi, brzuch, klatka piersiowa, ręce.
Działanie:
- Mięśnie rąk, nóg i ud są tonizowane.
- Mięśnie brzucha są rozciągane.
- Wątroba i śledziona są pobudzane.
- Mięśnie międzyżebrowe są rozciągane.
- Zostaje poprawione krążenie krwi w okolicach głowy.
Korzyści:
- Poprawia się trawienie i wydalanie.
- Redukuje się tkanka tłuszczowa brzucha.
- Polepsza się wentylacja płuc.
- Zmniejsza się ciężar ciała.
- Poprawia się funkcjonowanie wątroby i śledziony.
10. Supta vajrrisana
(leżący diament)
Oddech:
Normalny.
Przebieg:
- Usiąść w pozycji vajr sana.
- Opierając się na łokciach, powoli odchylić się do tyłu.
- Położyć się na plecach.
- Wyciągnąć obydwie ręce po bokach ponad głową.
- Trzymać razem kolana i dotykać nimi podłogi.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli wrócić do pozycji vajr sana.
Zaangażowane części ciała:
Nogi, kolana, uda, brzuch, klatka piersiowa, plecy.
Działanie:
-Kręgosłup krzyżowo-lędźwiowy i mięśnie kręgosłupa są rozciągane.
- Mięśnie brzucha i organy, takie jak np. wątroba, śledziona, jelita są tonizowane.
- Kostki i stawy kolanowe są rozciągane, a krążenie w nich się polepsza.
- Mięśnie międzyżebrowe są rozciągane i tonizowane, poprawia się oddychanie.
Korzyści:
- Kręgosłup staje się elastyczny.
- Korzystne działanie przy zapobieganiu kłopotom wieku starczego, jak artretyzm stawów kolanowych.
- Redukuje się tkanka tłuszczowa brzucha.
- Poprawia się trawienie i wydalanie.
- Korzystne działanie przy astmie i innych zaburzeniach oddychania.
Pozycje w leżeniu na brzuchu
1. Bhujangisana (kobra)
2. Śalabhrrsana (moskit)
3. Dhanurrsana (łuk)
4. Makarrisana (krokodyl)
l. Bhujang sana
(kobra)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
- Położyć się na brzuchu, trzymając nogi złączone razem i stopy z podeszwami skierowanymi w górę, ręce po bokach z dłońmi wspartymi na podłodze, broda dotyka podłogi.
- Mając ręce zgięte w łokciach, trzymać dłonie blisko klatki piersiowej na wysokości ostatniego żebra.
- Unieść głowę i górną część tułowia tak, żeby tylko pępek dotykał do podłoża. Nie przenosić ciężaru ciała na ręce.
- Trzymać ciało poniżej pępka wyprostowane, dotykające podłoża na całej długości.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli wrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Szyja, klatka piersiowa, brzuch, plecy, pas.
Działanie:
- Mięśnie szyi są napinane, a gruczoł tarczycy pobudzany.
- Mięśnie klatki piersiowej i brzucha są powoli rozciągane.
- Wszystkie kręgi i zaangażowane mięśnie są rozluźniane i rozciągane.
- Funkcje nerwowo-naczyniowe kręgosłupa zostają poprawione.
Korzyści:
Korzystne działanie w przypadku spondylosis kręgów szyjnych.
Zostaje zredukowana tkanka tłuszczowa brzucha.
Poprawia się trawienie.
Eliminowane są wzdęcia i obstrukcje.
Kręgosłup jest tonizowany i aktywizowany.
Łagodzony jest ból pleców.
2. Śalabh sana
(moskit)
Oddech:
Normalny.
Przebieg:
- Położyć się na brzuchu, trzymając nogi złączone razem z podeszwami skierowanymi do góry, ręce po bokach z dłońmi wspartymi na podłodze i brodą dotykającą podłogi.
- Dłonie zacisnąć w pięści z kciukiem w środku i umieścić je powoli w rejonie najniższej części brzucha.
- Bez zginania kolan podnieść obydwie nogi możliwie jak najwyżej.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli wrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Brzuch, pas, nogi.
Działanie:
Mięśnie okolic brzucha i pasa są rozciągane.
Organy miednicy są pobudzane.
Nerki i pęcherz moczowy zostają stonizowane.
Lędźwiowy splot nerwowy zostaje pobudzony.
Powiększa się pojemność życiowa płuc.
Korzyści:
- Poprawiają się trawienie i wydalanie.
- Redukują się tkanka tłuszczowa brzucha oraz ciężar ciała.
- Łagodzona jest obstrukcja i ułatwione wydalanie gazów jelitowych.
- Zostają złagodzone zaburzenia układu moczowego.
- Ulegają poprawie nieregularności miesiączkowania u kobiet.
- Korzystne działanie przy lumbago i ischiasu.
3. Dhanurcisana
(łuk)
Ostrzeżenie: Pacjenci z wypadniętym dyskiem lub innymi poważnymi chorobami kręgosłupa nie powinni wykonywać dhanur - sana.
Oddech:
Normalny.
Przebieg:
- Położyć się na brzuchu, trzymając nogi złączone razem, z podeszwami skierowanymi do góry, ręce po bokach z dłońmi wspartymi na podłodze, broda dotyka podłogi.
- Ugiąć oba kolana i złapać rękami za stopy, kolana i stopy złączone razem.
- Unieść głowę, klatkę piersiową i uda jednocześnie, przyciągając nogi rękami, co spowoduje wygięcie kręgosłupa w tył jak łuk, trzymać oba łokcie wyprostowane.
- Patrzeć w górę.
- Utrzymać pozycję przez 1 min.
- Powoli wrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Klatka piersiowa, brzuch, plecy, uda, nogi.
Działanie:
- Rozciągają się mięśnie międzyżebrowe i klatki piersiowej, poprawia wentylacja płuc.
- Rozciągają się mięśnie brzucha i tonizuje układ trzewi.
- Wzmacniane są mięśnie kręgosłupa.
- Poprawiają się nerwowo-naczyniowe funkcje kręgosłupa.
- Mięśnie kończyn dolnych są napięte.
Korzyści:
- Poszerza się klatka piersiowa.
- Zwiększa się elastyczność oraz znikają sztywność i ból kręgosłupa.
- Poprawia się funkcjonowanie wątroby, nerek, pęcherza moczowego oraz narządów płciowych.
- Zmniejsza się ilość gazów jelitowych, niestrawność i zaparcia, następuje ogólna poprawa trawienia.
- Zostają uregulowane zaburzenia menstruacji u kobiet.
- Polepsza się funkcja prostaty.
4. Makar sana
(krokodyl)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
- Położyć się na brzuchu z nogami ciasno przylegającymi do siebie, ze stopami skierowanyrni do góry i rękoma ułożonymi wzdłuż ciała, dłonie i broda spoczywają na podłożu.
- Rozchylić obie stopy o około pół metra, odginając pięty do wewnątrz tak, aby dotykały podłoża.
- Ugiąć prawą rękę w łokciu i umieścić prawą dłoń na lewym ramieniu.
- W ten sam sposób umieścić lewą dłoń na prawym ramieniu.
- Oprzeć głowę w miejscu, gdzie krzyżują się ręce.
- Relaks z zamkniętymi oczami.
- Utrzymać tę pozycję przez 2 min.
- Powoli powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Całe ciało.
Działanie:
- Zrelaksowanie całego ciała poprzez wywołanie przewagi przywspółczulnego układu nerwowego.
- Masowane są narządy wewnętrzne.
- Odpoczywają główne ośrodki mózgu.
Korzyści:
- Następuje wyciszenie umysłu.
- Obniża się wysokie ciśnienie krwi.
- Ulegają poprawie trawienie i wydzielanie.
- Korzystne w zaburzeniach spowodowanych napięciem, jak naczyniowy ból głowy, nadkwasota itp.
Pozycje w leżeniu na plecach
1. Pavanamuktiisana (pozycja uwalniająca gazy)
2. Śavrisana (pozycja relaksowa)
1. Pavanamukt sana
(pozycja uwalniająca gazy)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
Sposób I
- Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdłuż ciała spodem dłoni zwrócone w górę.
- Unieść wolno prawą nogę do pozycji pionowej, lewą nogę mocno docisnąć do podłoża.
- Zgiąć prawą nogę i docisnąć ją do klatki piersiowej, trzymając splecionymi palcami ręki powyżej prawego kolana, brodę umieścić nad prawym kolanem.
- Unieść lewą nogę prosto do góry i wykonać po pięć obrotów w jedną i drugą stronę.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
- Powtórzyć to samo z drugą nogą.
Sposób II
- Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdhiż ciała spodem dłoni zwrócone w górę.
- Ugiąć obie nogi i docisnąć je do klatki piersiowej trzymając splecionymi palcami rąk za kolana. Brodę trzymać powyżej kolan.
- Przetoczyć ciało na prawą stronę, aż prawy łokieć dotknie podłoża.
- Przetoczyć ciało na lewą stronę w ten sam sposób.
- Powtarzać to w każdą stronę po 5 razy.
- Wykonać 5 ruchów kołyszących ciala w przód i w tył.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Klatka piersiowa, brzuch, plecy.
Działanie:
- Uwalniają się gazy jelitowe.
- Wzmacniają się mięśnie brzucha oraz poprawia układ trzewi.
- Rozciąga się i wzmacnia kręgosłup oraz jego mięśnie.
Korzyści:
- Szybko usuwane są wzdęcia i łagodzona obstrukcja.
- Redukuje się tkanka tłuszczowa brzucha.
Polepszają się funkcje wątroby i śledziony.
Poprawiają się trawienie i wydzielanie.
Korzystne działanie w przypadku sztywności kręgosłupa oraz bólów pleców.
2. Śav sana
(pozycja relaksowa)
Uwaga:W codziennych ćwiczeniach jogi zaleca się wykonywanie tej pozycji zawsze na końcu.
Oddech:
Normalny.
Przebieg:
- Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdłuż ciała spodem dłoni zwrócone w górę.
- Wolno rozchylić obie stopy o około pół metra, odginając pięty do wewnątrz.
- Ręcc wyprostować i ułożyć wzdłuż ciała w pewnej odległości od niego spodem dłoni skierowane w górę.
- Twarz zwrócić na bok.
- Zupełnie rozluźnić całe ciało, zamknąć oczy i medytować.
- Pozostać w tej pozycji 2 min.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Całe ciało.
Działanie:
- Pełne zrelaksowanie całego ciała osiągnięte przez wywołanie przewagi przywspółczulnego układu nerwowego.
- Wystarczający odpoczynek witalnych ośrodków mózgu.
- Znacznie zmniejsza się napięcie umysłowe.
Korzyści:
- Umysł osiąga ciszę i spokój.
- Napięcie umysłowe i drażliwość zostają znacznie złagodzone.
- Opada zmęczenie.
- Obniża się wysokie ciśnienie krwi.
- Korzystne działanie przy zaburzeniach sercowych dzięki osiągnięciu maksymalnego relaksu fizycznego i umysłowego.
- Korzystne działanie w zaburzeniach spowodowanych napięciem, jak naczyniowy ból głowy, nadkwasota itp.
- Najbardziej odpowiednia pozycja do medytacji.
Pozycje odwrócone
1. Iiparitakarani mudr (półświeca)
2. Sarv ng sana (świeca)
3. Halrisana (pług)
4. Śirsrisana (stanie na głowie)
l. Viparitakarani mudrci
(półświeca)
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdłuż ciała grzbietem dłoni zwrócone w górę.
Wolno unieść obie nogi w górę, podpierając rękami pośladki aż do punktu, kiedy łokcie będą zgięte pod kątem prostym.
Wytrzymać tę pozycję przez 1 min.
Wolno powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Klatka piersiowa, brzuch, pas biodrowy, kończyny dolne.
Działanie:
- Zwiększa się dopływ krwi do serca z dolnej połowy ciała, przez co poprawia się krążenie.
- Polepsza się krążenie, zostają pobudzone gruczoły nadnercza i płciowe do wydzielania hormonów.
- Pobudzona jest praca trzewi.
Korzyści:
- Korzystne działanie przy żylakach, hemoroidach, przepuklinie oraz zaburzeniach menstruacji u kobiet, przy nieprawidłowościach macicy. Zalecane po porodzie.
- Wzrasta zadowolenie z pożycia seksualnego, poprawiają się funkcje organów płciowych.
2. Sarv ng sana
(świeca)
Ostrzeżenie: Osoby ze spondylosis kręgów szyjnych i innymi dolegliwościami kręgosłupa szyjnego nie powinny wykonywać tego ćwiczenia.
Oddech:
Normalny
Przebieg:
- Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdłuż ciała gnbietem dłoni zwrócone do góry.
- Wolno unieść obie nogi w górę, podpierając pośladki rękami, najpierw do kąta 45o, a następnie do 90o względem podłoża.
- Unieść pośladki i korpus za pomocą rąk opartych na łokciach.
- Wolno unieść całe ciało w górę, wspierając je na ramionach tak, by broda była dobrze przyciśnięta do mostka w środkowym, najwyższym punkcie klatki piersiowej.
- Utrzymać tę pozycję przez 2 min.
- Wolno powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
Głowa, szyja, brzuch, pas biodrowy, kończyny dolne.
Działanie:
Poprawia się maksymalnie stan fizjologiczny organizmu.
- Polepsza się krążenie mózgowe.
- Zwiększa się czas zatrzymania oddechu oraz pojemność życiowa płuc.
- Ucisk na gruczoł tarczycy poprawia jego działanie.
- Wzmacniają się mięśnie gardła oraz strun głosowych.
- Zwiększa się dopływ krwi z dolnej połowy ciała do serca, przez co poprawia się krążenie.
Korzyści:
- Zwiększają się zdolności intelektualne, pamięć oraz zdolność koncentracji.
- Korzystne działanie przy żylakach, hemoroidach, przepuklinie oraz zaburzeniach menstrualnych u kobiet.
- Ulegają wyraźnej poprawie funkcje sercowo-płucne.
- Obniża się wysokie ciśnienie.
- Korygowane są zaburzenia czynności płciowych u mężczyzn.
- Polepsza się działanie wątroby oraz narządów trawiennych.
3. Hal sana
Pg
Ostrzeżenie: Osoby ze spondylosis kręgów szyjnych i innymi dolegliwościami całego kręgosłupa, zapaleniem wyrostka robaczkowego lub innymi poważnymi zaburzeniami w obrębie jamy brzusznej nie powinny wykonywać tego ćwiczenia.
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
Położyć się na plecach, stopy złączone, ręce wzdłuż ciała grzbietem dłoni zwrócone do góry.
Wolno unieść nogi wraz z całym ciałem do góry za pomocą ramion i rąk.
Wyciągnąć nogi do tyłu za głowę, aż dotkną podłoża.
Utrzymać tę pozycję przez 2 min.
Wolno powrócić do pozycji wyjściowej.
Zaangażowane części ciała:
- Szyja, klatka piersiowa, brzuch, plecy, pas biodrowy.
Działanie:
- Zostaje pobudzone działanie części szyjnej kręgosłupa oraz gruczołu tarczycy.
- Poprawia się krążenie mięśnidwe i w obrębie kręgosłupa.
- Pobudzona zostaje praca trzewi, wątroby, śledziony oraz trzustki.
- Zostaje pobudzony przywspółczulny układ nerwowy.
Korzyści:
- Kręgosłup staje się elastyczny.
- Zwiększa się długość ciała.
- Zmniejszają się obwód pasa oraz waga ciała.
- Ulega zmnejszeniu napięcie umysłowe.
- Obniża się wysokie ciśnienie krwi.
- Pclepszają się funkcje tarczycy, wątroby, śledziony oraz trzustki.
- Może mieć dodatnie działanie przy cukrzycy.
- Uwalniają się gazy jelitowe oraz eliminowane są zaparcia.
- Poprawia się trawienie.
4. Śirs sana
(stanie na głowie)
"Mówi się, że sirsiisana jest królową asan".
Ostrzeżenie: Ćviczenia tego nie należy wykonywać w przypadku jakichkolwiek chorób uszu, nosa, gardła, szyi, karku i pleców oraz przy nadciśnieniu i innych chorobach serca. Początkowo ćwiczenie należy wykonywać w pobliżu ściany dla podtrzymania; po dojściu do pewnej wprawy można wykonywać je bez zabezpieczenia.
Oddech:
- Normalny.
Przebieg:
- Rozłożyć gruby dywan lub koc o wymiarach ok. x i uklęknąć na nim.
- Spleść palce i umieścić dłonie i przedramiona na dywanie tak, aby utworzyły trójkąt równoboczny.
- Środkową część głowy umieścić wewnątrz trójkąta, opierając ją o splecione palce.
- Unieść kolana, nie odrywając palców stóp od podłoża.
- Powoli odrywać palce nóg od podłogi, aż ustawienie stóp będzie prostopadłe do podłogi.
- Powoli należy kontynuować prostowanie nóg tak długo, aż całe ciało będzie idealnie prostopadłe do podłogi.
- Utrzymać tę pozycję od 3 do 5 minut.
- Wolno powrócić do pozycji wyjściowej, rozluźnić się.
Zaangażowane części ciała:
Całe ciało w pozycji odwróconej.
Działanie:
- Zwiększa się dopływ krwi z dolnej połowy ciała do serca, przez co poprawia się krążenie.
- Poprawia się krążenie mózgowe.
- Zachodzą znaczne dodatnie zmiany fizyczne, hormonalne oraz metaboliczne.
- Obniża się ciśnienie krwi.
- Wzbogaca się krążenie i odżywianie czaszki oraz oczu.
Korzyści:
- Ulega poprawie praca całego układu nerwowego.
- Zwiększa się siła intelektu, poprawia pamięć oraz zdolność koncentracji.
- Zmniejszają się sklonności do przepukliny.
- Korzystne działanie przy zaburzeniach związanych z nasieniem oraz wzmaga aktywność życiową.
- Korzystne działanie dla odżywiania włosów.
- Poprawia się wzrok.
PRiNĄYAMAS
(oddechowe ćwiczenia jogi)
Aspekty naukowe
Pr n y m s to ćwiczenia oddechowe jogi, które stanowią świadomą kontrolę oddychania. Omawiając naukowe aspekty jogi, zauważyliśmy, że prcin y mis mają wpływ na podstawowe układy ciała.
Efektem ich jest osiągnięcie zrównoważonego stanu tych układów oraz narządów takich jak serce, poprzez ograniczenie zbędnych bodźców, które niepotrzebnie wyzwalają energię z jej źródeł i mogą w rezultacie uszkadzać te narządy (Charvat, Dell, Folkow 1964).
Dlatego też prcinciy mcis są bardzo pomocne w regulacji funkcji serca, układu nerwowego i oddechowego.
W pr n yirma umysł biernie towarzyszy procesowi oddychania, uspokaja się i ucisza dzięki wolnemu, równemu i wydłużonemu oddychaniu. Tak więc układy podstawowe, jak np. sercowo-naczyniowy unikają zbędnych reakcji na bodźce stresowe. W przypadkach nadciśnienia pr n y ma, wykorzystując ten efekt, zmniejsza ciśnienie do pewnego stopnia. Pr n y ma pobudza także krążenie mózgowe i poprawia funlscje mózgu, jak również zmniejsza stres umysłowy. Pr n y ma różni się od zwykłego głębokiego oddychania tym, że jej wpływ jest dużo większy na układ nerwowy niż na oddechowy. Znany jest też korzystny wpływ pr n y ma na krążenie płucne, przez co zmienia się stosunek wentylacji płuc do ich ukrwienia, w wyniku czego wydolność serca zwiększa się o około 20o/a. Pojemność życiowa (czynna) płuc jest to ilość powietrza wydychanego przy głębokim wydechu. Wynosi ona około . Stosunek pojemności czynnej płuc do ciężaru ciała jest to tzw. wskaźnik życiowy. Wskaźnik ten znacznie się zwiększa poprzez regularne uprawianie pr nciy ma. Po trzytygodniowym uprawianiu pr n y ma zaobserwowano wzrost pojemności czynnej płuc o 157 ml i średnie wydhzżenie o 15 sekund czasu zatrzymania oddechu. Pr n y ma zatem służy zwiększaniu pobierania tlenu przy minimalnym wysiłku fizycznym. Zjawisko to jest z pewnością korzystne dla funkcji sercowo-naczyniowych.
Po 7 seńach ćwiczeń oddechowych poziom COZ w wydychanym powietrzu pęcherzykowym stopniowo się zwiększa. Pomaga to w przystosowaniu się do zwiększonej koncentracji COz w powietrzu pęcherzykowym oraz we krwi, poprawiając krążenie mózgowe i przynosząc pewien rodzaj spokoju umysłu. W ten sposób zostaje zdecydowanie zmnejszone napięcie umysłowe i poprawione działanie serca.
Zwiękezone pobieranie tlenu powyżej poziomu występującego w norm;lnym oddychaniu występuje w następujących ćwiczeniach oddechovych: kap lbh ti (12%), bhastrikci (18,5%), ujjayi (24,5%). Wskazuje to na fakt, że pr n y ma wypełn.ia płuca do dogodnej pojemności (dr Kavoor, T. Behnan 1937).
Zauważa się znaczne zwolnienie akcji serca przy hypoksji (niedobór tlenu w powietrzu oddechowym) w czasie ćwiczeń uddiy na i j landhara bandh s. Przy 9 obserwacjach maksymalny okres zatrzymania akcji serca wynosił 3,0 do 5,6 sekund. Nie było to przypadkowe zajście, ale regularne zjawisko, które wskazvwało na częściowo świadomą kontrolę nad akcją serca (Karambelkar P.V., Bhole M.V.).
Głównym zadaniem pr n y ma jest zwiększenie pobierania tlenu przy minimalnym wysiłku fizycznym w warunkach najbardziej korzystnych dla magazynowania tego tlenu. Zadanie to jest realizowane za pomocą pr n y ma przez zwiększenie pojemności czynnej płuc, wydłużenie czasu zatrzymania oddechu oraz zredukowanie przemiany podstawowej, jednocześnie zapewniając korzystne warunki dla magazynowania tlenu.
Pr n y ma ma także bardzo korzystny wpływ na układ nerwowy, umysł uspokaja się i ucisza, przez co zmniejszają się stres i napięcie. Jest to zjawisko bardzo korzystne przy bezsenności. Dlatego pr n y ma jest z pewnością cennym środkiem na zaburzenia psychosomatyczne tworzone przez monstrum cywilizacji we współczesnej erze stresu.
Pr n y ma ma trzy fazy:
- Puraka (faza wdechu),
- Kumbhaka (zatrzymanie oddechu lub hypoksja),
- Recaka (faza wydcchu).
P u r a k a (wdech)
W czasie tej fazy skurczenie mięśni brzucha poprawia napięcie trzewi, wpływając na ich ukrwienie. Powoduje to kontrolowane wydzielanie hormonów trzustki i gruczołów nadnercza prowadzące do równowagi w wydzielaniu wewnętrznym.
K u m b h a k a (zatrzymanie oddechu lub hypoksja)
W czasie tej fazy mięsień sercowy pracuje tak jak na dużych wysokościach w warunlsach górskich. Także w czasie fazy kumbhaka połączonym z j landhara bandha vzrasta ucisk na zatoki szyjne, prowadząc do zwiększonego wytwarzania impulsów działających na receptory ruchowe, które z kolei wytwarzają bodźce dla parasympatycznego układu nerwowego, co w rezultacie powoduje przewagę systemu parasympatycznego nad sympatycznym.
R e c a k a (wydech)
W czasie tej fazy spokojne i wydłużone oddychanie daje w efekcie spokojny stan umysłu.
Codzienne praktyki pr n y ma
Podajemy tutaj wzorcowe ćwiczenia oddechowe do wykonywania na co dzień. Wzorzec ten wykorzystywany jest od dawna na kursach jogi prowadzonych przez Vivekananda Kendra, Kanyakumari w Indiach. Autor za pomocą własnych doświadczeń sprawdził, że ćwiczenia te z kilkoma poprawkami są najbardziej odpowiednim wzorcem dla każdego w codziennych ćwiczeniach jogi.
Wszystkie ćwiczenia oddechowe zajmują około trzydziestu minut dziennie. Jak wspomniano na początku, ćwiczenia te powinny następować po wykonaniu asan. Jakkolwiek, dla wygody, mogą one być wykonywane oddzielnie, rano lub wieczorem, gdy żołądek jest pusty.
Czas trwania każdej sesji pr n y ma najlepiej się mierzy, odliczając w myśli kolejne liczby jednocyfrowe. Zazwyczaj dziesięć odliczonych liczb równa się dziesięciu sekundom, tj. jedna liczba na sekundę.
Wzorzec ćwiczeń oddechowych ma następujący porządek:
l. Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy) -120 razy
2. Pr n y ma:
a. Adhobh giya (oddech brzuszny) - 5 razy
b. Madhyamabh giya (oddech piersiowy) - 5 razy
c. Urdhwabh giya (oddech szczytowy) - 5 razy
3. Bhastrik kriy (oczyszczanie przez hiperwentylację) - 3 razy
4. Pr n y ma:
a. Suryabhedaka (przez prawe nozdrze) - 5 razy
b. Candrabhedaka (przez lewe nozdrze) - 5 razy
c. N di śuddhi (przez oba nozdrza) - 5 razy
d. Pr n yiima wlaściwa - 5 razy
5. Ljayi r n y ma (syczenie) - 5 razy
6. Śitk ri pr n y ma (zawinięty język) - 5 razy
7. Śitali pr n y ma (język w dziób) - 5 razy
8. Sadarta pr n y ma (ssanie przez zęby) - 5 razy
9. Bhrimari pr n y ma (brzęczenie pszczoły) - 5 razy
1. Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy)
W ćwiczeniach kap lbh ti kriy dźwięki wydawane przy wydechu przypominają wydawane w kuźni (bh t - dmuchanie przy rozniecaniu ognia). Stąd wzięła się nazwa "kap lbhciti".
W tekstach na temat jogi kap lbh ti uważane jest za najważniejszy spośród "sata kriy s", czyli "sześciu procesów oczyszczania". Umieszczone zostało w tym rozdziale dlatego, że jest etapem przygotowawczym przed ćwiczeniami oddechowymi.
Kap lbh ti zawsze powinno być wykonywane na początku wszelkich ćwiczeń oddechowych, gdyż przygotowuje właściwe podstawy do pr n y ma. Dowiedzione jest doświadczalnie, że kumbhaka, czyli zatrzymanie wdechu wykonywane jest dużo lepiej, jeśli ćwiczeniem wstępnym było kap lbh ti.
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padm sana.
- Położyć prawy kciuk na prawym nozdrzu, a palec środkowy na lewym.
- Zrobić głęboki wdech.
- Energicznie wydychać powietrze na przemian poprzez każde nozdrze, zatykając drugie przez lekki ucisk kciuka lub środkowego palca.
- Szybko powtarzać wydechy aż do osiągnięcia 60 razy każdym nozdrzem, tj. razem 120.
- Nie wstrzymywać oddechu pomiędzy tymi wydechami, ale wdychać powietrze pasywnie.
Czas trwania:
-120 razy.
Działanie:
- Dzięki energicznym wydechom wydala się maksymalną ilość zanieczyszczonego powietrza.
- Gwałtowne wydechy oczyszczają i wzmacniają drogi oddechowe, przeponę i pobudzają trzewia.
- Oczyszcza się i pobudza śluzówkę nosa.
- Zauważalny jest zwiększony pobór tlenu o ponad 12% w stosunku do normalnego oddychania.
Korzyści:
- Zapobieganie chorobom dróg oddechowych.
- Korzystne działanie w chronicznych chorobach nosa.
- Poprawia się krążenie w całym organmie.
- Ulega poprawie trawienie.
- Znika zmęczenie psychiczne, ćwiczący czuje się świeżo i zdrowo.
2. Prrin y ma
Ten rodzaj ćwiczeń składa się z następujących części:
a. Adhobh giya (oddech brzuszny lub przeponowy),
b. Madhyamabhcigiya (oddech piersiowy lub klatki piersiowej),
c. Urdhwabh giya (oddech szczytowy lub obojczykowy).
a. Adhobh giya pr n ycima (oddech brzuszny)
Wykonanie:
- siąść w pozycji padm sana.
- Obie ręce położyć na udach spodem dłoni skierowane ku górze; opuszki kciuka i palca wskazującego obu rąk stykają się ze sobą (pozycja cin mudr ).
- Powoli wdychać powietrze, licząc do dziesięciu, ostrożnie uwypuklając brzuch.
- Wstrzymać oddech na moment (cintara kumbhaka).
- Powoli wydychać powietrze, przez okres jak przy wdychaniu, wciągając brzuch.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Zwiększa się ilość powietrza wprowadzana do dolnych części płuc.
- Poprzez rytmiczne ruchy przepony jelita pobudzane są do aktywności.
Korzyści:
- Odbywa się lepsza wentylacja w dolnych partiach płuc.
- Poprawia się trawienie.
- Umysł staje się cichy i spokojny.
- Pojawia się uczucie świeżości.
b. Madhyamabh giya pr n y ma (oddech piersiowy)
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padm sana.
- Obie ręce położyć na udach spodem dłoni skierowane ku górze; opuszki kciuka i palca wskazującego oraz środkowego stykają się ze sobą (pozycja cinmaya mudr ).
- Powoli wdychać powietrze, licząc do dziesięciu, uważnie rozszerzając tylko klatkę piersiową.
- Powoli wydychać powietrze, przez ten sam czas, uważnie ściągając klatkę piersiową.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Zwiększa się ilość powietrza wprowadzonego do środkowej części płuc.
- Poprawia się utlenienie.
Korzyści:
- Odbywa się lepsza wentylacja w środkowych partiach płuc.
- Umysł staje się cichy i spokojny.
- Pojawia się uczucie świeżości.
c. Urdhwabh giya prrm y ma (oddech szczytowy)
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmrisana.
- Obie ręce położyć na udach spodem dłoni skierowane ku górze, zaciśnięte w pięści (pozycja ddi mudr).
- Powoli wdychać powietrze, licząc do dziesięciu, unosząc obojczyk i wciągając mięśnie brzucha.
- Wydychać wolno powietrze w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
Zwiększa się ilość powietrza wprowadzona do szczytowej części płuc.
Poprawia się utlenienie.
Korzyści:
- Odbywa się lepsza wentylacja w szczytowych partiach płuc.
- Umysł staje się cichy i spokojny.
- Pojawia się uczucie świeżości.
3. Bhastrik kriyci (oczyszczanie przez hiperwentylację)
Niektóre teksty na temat jogi uważają bhastrik za jeden z procesów oczyszczania, czyli kriy , podczas gdy Gheranda samhita zalicza bhastrik do ćwiczeń oddechowych pod nazwą "bhastrik kumbhaka ".
Wykonanie:
Usiąść w pozycji padmizsana.
Powoli wdychać powietrze, licząc do dziesięciu.
Z zamkniętymi ustami gwałtownie wyrzucać powietrze przez nozdrza, w seriach po 60 wydechów.
Czas trwania:
- 3 rundy (razem 180 wydechów).
Działanie:
- Zauważa się wzrost poboru tlenu o ponad 18,5% w stosunku do normalnego oddychania.
- Dzięki energicznym wydechom wydala się maksymalną ilość zanieczyszczonego powietrza.
- Gwałtowne wydechy oczyszczają i wzmacniają drogi oddechowe.
- Oczyszcza się i pobudza śluzówkę nosa.
- Wzmacnia się mięśnie brzucha oraz pobudza pracę jelit.
Korzyści:
- Zapobieganie chorobom dróg oddechowych.
- Korzystne działanie w chronicznych chorobach nosa.
- Usprawniają się procesy trawienne.
- Znika zmęczenie fizyczne, ćwiczący czuje śię zdrowo i świeżo.
4. Pr nrxy ma
Cwiczenie to składa się z następujących etapów:
a. Suryabhedaka (wdechy i wydechy przez prawe nozdrze),
b. Candrabhedaka (wdechy i wydechy przez lewe nozdrze),
c. N di śuddhi (wdechy i wydechy przez oba nozdrza),
d. Pr n y ma właściwa.
Zaleca się powtarzanie w myśli Om w trakcie wdechów i wydechów, wykonując ćwiczenia oddechowe. Zwiększa to spokój umysłu.
a. Suryabhedaka pr n y ma (wdechy i wydechy przez prawe nozdrze)
W nauce jogi prawe nozdrze nazywane jest surya n di, czyli "przewód słońca". W tym ćwiczeniu wdechy i wydechy wykonywane są tylko przez prawe nozdrze.
Wykonanie:
Usiąść w pozycji padm sana.
Delikatnie nacisnąć i zamknąć lewe nozdrze palcem środkowym prawej ręki.
Powoli, głęboko wdychać powietrze przez prawe nozdrze, licząc w tym czasie do dziesięciu.
Powoli wydychać powietrze przez to samo prawe nozdrze w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
Prawe nozdrze zostaje oczyszczone.
Pobudzona zostaje śluzówka prawego nozdrza oraz polepsza się ukrwienie nosa.
Korzyści:
- Korzystne działanie w chronicznych chorobach nosa.
- Osiąga się inne korzyści charakterystyczne dla pr n y ma.
b. Candrabhedaka prcin ycima (wdechy i wydechy przez lewe nozdrze)
W nauce jogi lewe nozdrze nazywane jest candra n di, czyli "przewód księżyca". W tym ćwiczeniu wdechy i wydechy wykonywane są tylko przez lewe nozdrze.
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmiisana.
- Delikatnie nacisnąć i zamknąć prawe nozdrze kciukiem prawej ręki.
- Powoli głęboko wdychać powietrze przez lewe nozdrze, licząc w tym czasie do dziesięciu.
- Powoli wydychać powietrze przez to samo lewe nozdrze w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
Lewe nozdrze zostaje oczyszczone.
Pobudzona zostaje śluzówka lewego nozdrza oraz polepszone ukrwienie nosa.
Korzyści:
- Korzystne działanie w chronicznych chorobach nosa.
- Osiąga się inne korzyści charakterystyczne dla pr n yiima.
c. N di śuddhi prcin y ma (wdechy i wydechy przez oba nozdrza)
W tekstach na temat jogi mówi się, że w ciele ludkim znajduje się około 7,2 miliona n dis, czyli kanałów powietrza. N di śuddhi pr n - ycima zalecana jest dla oczyszczania tych kanałów.
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padm sana.
- Położyć prawy kciuk i palec środkowy odpowiednio na prawym i lewym nozdrzu.
- Nacisnąć i zamknąć delikatnie lewe nozdrze palcem środkowym, po czym powoli wdychać powietrze przez prawe nozdrze, licząc do dziesięciu.
- Nacisnąć i zamknąć delikatnie prawe nozdrze za pomocą kciuka, po czym zwolnić lewe nozdrze i wydychać powietrze przez lewe nozdrze w takim samym czasie.
- Wdychać powietrze przez lewe nozdrze w takim samym czasie i w podobny sposób.
- Nacisnąć i zamknąć delikatnie lewe nozdrze i wydychać powietrze przez prawe nozdrze w takim samym czasie. Jest to pełna jedna runda.
Czas trwania:
5 razy.
Działanie:
- Osiąga się świadomą kontrolę oddychania.
- Poprawia się utlen.ienie.
- Zostają oczyszczone przewody nosowe.
Korzyści:
- Uzyskuje się spokój umysłu.
- Pojawia się uczucie świeżości.
d. Pr n y ma właściwa
To ćwiczenie wykonywane jest w specjalny standardowy sposób, opisany w tradycyjnych tekstach jogi. Składa się ono z trzech etapów:
- puraka, czyli wdech,
- kumbhaka, czyli zatrzymanie oddechu,
- recaka, czyli wydech.
Doświadczenie wykazało, że kumbhaka, czyli zatrzymanie oddechu jest skuteczniejsza, jeżeli wykonywana jest razem z j landhara bandha.
To samo polecamy i tutaj. Czas trwania etapów puraka, kumbhaka i recaka określa proporcja 1: 4: 2.
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmiisana.
- Położyć prawy kciuk i palec środkowy odpowiednio na prawym i lewym nozdrzu.
- Nacisnąć i zamknąć delikatnie lewe nozdrze palcem środkowym, po czym wolno wdychać powietrze głęboko przez prawe nozdrze, licząc do pięciu.
- Nacisnąć i zamknąć prawe nozdrze kciukiem prawym i zatrzymać oddech.
- Pochylić głowę do przodu i przycisnąć brodę do środka wgłębienia mostka, przyjmując w ten sposób pozycję j landhara bandha.
- W tej pozycji kontynuować zatrzymanie oddechu, licząc w myśli do dwudziestu.
- Podnieść głowę, zwolnić lewe nozdrze i wydychać wolno przez to nozdrze, licząc do dziesięciu.
- Wdychać powietrze przez lewe nozdrze w ten sam sposób, odliczając do pięciu, trwać w zatrzymanym oddechu w pozycji j landhara bandha, licząc do dwudziestu, następnie wydychać powietrze przez prawe nozdrze, licząc do dziesięciu. Jest to pełna jedna runda, czyli vartana.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Doprowadza się do świadomej kontroli oddychania.
- Poprawiają się krążenie i wentylacja płuc.
- W czasie zatrzymania oddechu w pozycji j landhara bandha i zwigkszenia nacisku na zatoki szyjne zwiększa się liczba impulsów docierających do receptorów ruchowych, co z kolei stymuluje układ przywspółczulny i powoduje jego dominację nad współczulnym.
- Osiągany jest stan równowagi hormonalnej.
- Polepsza się krążenie mózgowe.
- Poprawia się czynność ważnych organów oraz gruczołów wydzielania dokrewnego.
Korzyści:
- Ogólnej poprawie ulega metabolizm w całym ciele.
- Umysł staje się spokojny i zostają zmniejszone stresy.
- Pojawia się uczucie świeżości i zdrowia.
5. Ujjayi pr n y ma
(syczenie)
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padrz sana.
- Powoli wdychać powietrze, wydając wysoki, syczący dźwięk, odliczając do pięciu.
- Zatrzymać oddech i pochylając głowę przycisnąć brodę do środka wgłębienia mostka, przyjmując w ten sposób pozycję j landhara bandha.
- W tej pozycji kontynuować zatrzymanie oddechu, licząc do dwudziestu.
Podnieść głowę i wolno wydychać powietrze, wydając syczący dźwięk, liczyć do dziesięciu. Jest to jedna pełna runda.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Doprowadza się do świadomej kontroli oddychania.
- Zwiększa się o około 24,5% pobór tlenu w stosunku do oddychania normalnego.
- Przez zatrzymanie oddechu w pozycji jcilandhara bandha uzyskujemy dominację przywspółczulnego układu nerwowego nad współczulnym.
- Polepsza się krążenie w płucach i ich wentylację.
- Poprawia się działanie ważnych organów oraz gruczołów wydzielania dokrewnego.
- Wzmacnia się krtań.
Korzyści:
- Ogólnej poprawie ulega metabolizm w całym ciele.
- Uzyskuje się spokój umysłu, co zmniejsza stresy.
- Pojawia się uczucie świeżości i zdrowia.
6. Sitk ri pr n yizma
(zawinięty język)
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmiisana.
- Wygiąć język do tyłu i przycisnąć go środkową częścią podniebienia.
- Powoli wciągać powietrze przez usta, licząc do dziesięciu.
- Zamknąć usta i wydychać powietrze powoli przez nos w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Jama ustna zostaje pobudzona przez efekt chłodzenia.
Osiąga się inne rezultaty charakterystyczne dla ćwiczeń prin y ma.
Korzyści:
Poprawia się krążenie w jamie ustnej.
Osiąga się inne korzyści charakterystyczne dla prim ywna.
7. ,Śitali prcm y ma
(język w dziób)
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmisana.
- Delikatnie wysunąć język i zawinąć go po bokach, tworząc coś na kształt tubki przypominającej dziób ptaka.
- Powoli wdychać powietrze przez usta, licząc do dziesięciu.
- Zamknąć usta i powoli wydychać powietrze przez nos w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Jama ustna zostaje pobudzona przez efekt chłodzenia.
- Osiąga się inne rezultaty charakterystyczne dla prrm y ma.
Korzyści:
- Poprawia się krążenie w jamie ustnej.
- Osiąga się inne korzyści charakterystyczne dla pr n yima.
8. Sadanta prrzn y ma
(ssanie przez zęby)
Wykonanie:
Usiąść w pozycji padmiuana.
Przycisnąć górne zęby do dolnych.
Powoli wdychać powietrze, zasysając je przez szczeliny między zębami, licząc do dziesięciu.
- Zamknąć usta i wydychać powietrze powoli przez nos w takim samym czasie.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Jama ustna zostaje pobudzona przez efekt chłodzenia.
- Zostają pobudzone zęby i dziąsła, co pozwala utrzymać je w zdrowiu.
- Osiąga się inne rezultaty charakterystyczne dla prrn yirma.
Korzyści:
- Poprawia się krążenie w jamie ustnej.
- Zapobiega się chorobom zębów i dziąseł, a także je do pew-
nego stopnia leczy.
- Osiąga się inne korzyści charakterystyczne dla pranayina.
9. Bhr mari pr n y ma
(brzęczenie pszczoły)
Wykonanie:
- Usiąść prosto w pozycji padnirsana.
- Powoli wdychać powietrze, licząc do dziesięciu.
- Powoli wydychać powietrze, wydając dźwięk podobny do brzęczenia pszczoły, jak długo to możliwe.
Czas trwania:
- 5 razy.
Działanie:
- Wydając brzęczący dźwięk w czasie wydychania, poprzez wibracje typowe dIa dźwięku uzyskuje się specjalny wpływ na różne tkanki ciała, a szczególnie mózgu.
Korzyści:
- Uzyskuje się spokój umysłu.
- Pojawia się uczucie świeżości i zdrowia.
- Osiąga się inne rezultaty charakterystyczne dla pranaycima.
DHYANA
(medytacja)
Wiadomości ogólne
Dhy na, czyli medytacja jest bezwysiłkowym stanem pojedynczej myśli. W tekstach dotyczących jogi medytacja jest definiowana jako koncentracja na własnym "Ja", którą osiąga się po zlikwidowaniu wszellcich zmartwień. W nauce jogi medytację charakteryzuje się jako zupełne odprężenie oraz ciągłość myśli porównywalną do strumienia oliwy. Dobra medytacja wolno prowadzi do najwyższego szczęścia. Medytacja nie jest wysiłkiem, lecz procesem.
Zgodnie z niektórymi tekstami na temat jogi, jak Goraksha samhita, rozróżnia się medytację z określonym obiektem (saguna) i medytację bez określonego obiektu (nirguna).
Medytacja z określonym obiektem uprawiana jest przez kontemplację dowolnego obiektu, zarówno w formie obrazu, jak dźwięku albo w obu formach razem. Medytacja zaś bez określonego obiektu uprawiana jest przez kontemplację powszechnej energ . Każdy powinien stosować metodę, która mu odpowiada. Medytacja może być obiektywna (sth la dhy na), subiektywna (jyoti dhy na) i nieograniczona (sukshma dhy na).
Medytacja obiektywna (sth la dhy na) polega na tym, że figurka lub podobizna Bóstwa umieszczona jest przed osobą medytującą. W medytacji subiektywnej (jyoti dhy na) medytujący koncentruje się na kundalini shakti, czyli "wężowej energ ". Jest to medytacja wyższego rzędu, uważana za najtrudniejszy rodzaj medytacji. Jeżeli chodzi o medytację nieograniczoną (sukshma dhy na), to jest ona uważana za ostatni etap medytacji. Jest to najbardziej zaawansowany rodzaj medytacji, przewyższający medytację, subiektywną i uważa się, że przez tę medytację można osiągnąć moksha, czyli "ostateczny cel". Większość medytujących przyswaja sobie metodę medytacji obiektywnej, która jest prosta i łatwiejsza do uprawiania niż pozostałe.
Ośrodki ciała będące obiektami koncentracji podczas medytacji
Publikacje na temat jogi mówią o dziewięciu ośrodkach lub częściach ciała stanowiących ośrodki koncentracji podczas medytacji.
Ośrodki te zawierają ważne "cakras ", czyli "sploty nerwowe". Stąd bierze się ich szczególne znaczenie w nauce jogi. Ośrodkami tymi są:
1. Guda, czyli rejon odbytu - mul dhcira cakra (splot krzyżowy),
2. Medhra, czyli rejon narządów płciowych - sw dhisth na cakra (splot prostaty),
3. Niibhi, czyli rejon pępka - manipura cakra (splot słoneczny),
4: Rhidaya, czyli rejon serca - aniihata cakra (splot sercowy),
5. Kantha, czyli rejon krtani - v uddha cakra (splot szyjny),
6. T lumula, czyli podstawa podniebienia - taluk cakra,
7. Bhru, czyli rejon łuków brwiowych - dny cakra (trzecie oko),
8. Brahmarandhra, czyli szczyt głowy - sahastr dh ra cakra,
9. Iiyoma, czyli środek mózgu - vyoma cakra.
Mówi się, że medytację należy uprawiać, koncentrując się po kolei na wyżej wymienionych dziewięciu ośrodkach, a gdy dojdzie się do ostatniego ośrodka - vyoma cakra, wtedy uzyskuje się wolność z wszelkich więzów i ostatecznie osiąga się mukti, czyli wolność od ponownych narodzin (zbawienie). Mah tm (Wielki Człowiek) osiąga wszystkie siddhis jogi (moce jogowskie), jeżeli koncentruje się na tych dziewięciu ośrodkach. Zgodnie z współczesną nauką ośrodki te zawierają istotne sploty nerwowe, które pobudzane są przez skupienie umysłu, dlatego też odgrywają tak ważną rolę z punktu widzenia medytacji.
Pora i miejsce medytacji
Najlepiej jest medytować wcześnie rano lub późno wieczorem w zacisznym miejscu. Chociaż współcześnie uważa się, że medytować można w czasie pracy, odpoczynku czy w jakiejkolwiek innej sytuacji. Dlatego niektóre rodzaje medytacji, jak np. medytacja transcendentalna, mogą być uprawiane także w czasie podróży.
Postawa w czasie medytacji
W czasie medytacji zaleca się pozycje padmiisana (lotos), vajr sana (diament), lub sukh sana (siad skrzyżny), aczkolwiek pacjenci przebywający w łóżkach mogą również medytować. Autor, nauczony własnym doświadczeniem, sugeruje medytację w pozycji śav sana.
Naukowe aspekty medytacji
Dhy na, czyli medytacja jest ćwiczeniem jogi prowadzącym do osiągnięcia spokoju i równowagi umysłu. Jest bezwysiłkowym stanem pojedynczej myśli. Redukuje napięcie psychiczne poprzez stworzenie warunków maksymalnego wypoczynku systemu nerwowego. Spokój umysłu wytworzony w czasie medytacji zmniejsza, w sytuacji silnie stresowej, impulsy przebiegające w nadmiernie pobudzonym układzie sympatycznym. W warunkach stresu psychicznego zauważalne są przyspieszenia akcji serca, podwyższenie ciśnienia krwi, zwiększenie napięcia mięśniowego, a w związku z tym zwiększenie podstawowej przemiany mater.
Zmniejszenie poziomu przemiany mater oraz redukcja zużycia tlenu dzięki medytacji daje zauważalne rozluźnienie psychiczne, a w rezultacie poprawę funkcji serca.
Ostatnio wiele uwagi poświęcono jednej z metod medytacji, a mianowicie medytacji transcendentalnej (TM). Metoda ta była propagowana przez indyjskiego joga Maharshi Mahesh Yogi. Opisywano ją najczęściej jako aktywny stan wypoczywającego ciała o obniżonej przemianie mater . Udowodniono naukowo i statystycznie, że jest ona wielce pomocna w uzyskiwaniu stanu umysłowego spokoju i może być uprawiana przez wszystkich ludzi pragnących spokojnego życia w zdrowiu.
Na podstawie badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Maharshiego (MERU) w Seelisbergu w Szwajcar wśród osób praktykujących transcendentalną medytację (TM) stwierdzono, że ona powoduje:
- Zmniejszenie podstawowej przemiany mater : U 20 osób badano podstawową przemianę mater w trakcie TM poprzez mierzenie zużycia tlenu i zauważono, że zużycie to znacznie się zmniejszyło.
Przeciętny spadek wynosił 16% w ciągu pierwszych 10 minut TM, podczas gdy w czasie 7-godzinnego głębokiego snu średni spadek zużycia tlenu wynosił ok. 8%. Tak więc redukcja podstawowej przemiany mater w czasie TM była dużo większa i szybsza niż w czasie głębokiego snu;
- Zniesienie stresu psychicznego: U osób biorących udział w 3- do 5-letnim programie TM zauważono znaczne obniżenie poziomu kortyzonu w osoczu. Zmiany takie nie miały miejsca w grupie kontrolnej, która była poddawana zwykłemu relaksowi. Co więcej, uczestnicy TM wykazywali i w pozostałym okresie niższy poziom kortyzonu w porównaniu z ogólną populacją;
- Zmniejszenie bezsenności: Program TM w znacznym stopniu zredukował czas zasypiania u osób cierpiących na bezsenność. Po jednym miesiącu ćwiczeń TM przeciętny czas zasypiania został zmniejszony z 75 do 15 minut;
- Unormowanie nadciśnienia: U 22 osób zmierzono 1 I 19 razy skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi przed i po rozpoczęciu programu TM. Redukcję ciśnienia zauważono już od 4 do 63 tygodnia ćwiczeń. Było to statystycznie znaczące. Średnie obniżenie ciśnienia skurczowego wynosiło od 150 do Hg, a rozkurczowego od 95 do Hg;
- Zwigkszenie wydajności sercowo-naczyniowej (u sportowców): Trzydziestu sportowcom, w czasie standardowego wysiłku fizycznego Step Test (bieżnia ruchoma), zmierzono częstość uderzeń serca. Po 6 tygodniach ogólnych ćwiczeń wykonywanych równolegle z pro gramem TM, 15 sportowców biorących udział w tym programie wykazało znacznie niższą częstość uderzeń serca po intensywnym wysiłku niż 15 pozostałych, stanowiących grupę kontrolną;
- Zmniejszenie częstości uderzeń serca: U osób uprawiających medytację, przeciętna częstość uderzeń serca wynosiła 68 uderzeń na minutę przed i po TM, a w trakcie medytacji zmniejszyła się jeszcze bardziej, podczas gdy w grupie kontrolnej przeciętna częstość uderzeń wynosiła 78 na minutę przed i w czasie zwykłego relaksu, z niewielkim wzrostem po zakończeniu relaksu;
- Zwiększenie tolerancji na wysilek fizyczny u pacjentów z chorobami serca (dusznica bolesna): Dziesięciu pacjentów z przewlekłą dusznicą bolesną i 6 pacjentów kontrolnych z udokumentowaną angiograficznie chorobą wieńcową zostało poddanych ćwiczeniom fizycznym aż do momentu umiarkowanego bólu. Pacjenci ci byli obserwowani przed zapoznaniem się z techniką TM i osiem miesięcy po rozpoczęciu ćwiczeń. Zauważono wysoce znamienny wzrost 14,5% w tolerancji na wysiłek fizyczny, podczas gdy nie zanotowano żadnej znaczącej zmiany u pacjentów z grupy kontrolnej.
Wystąpiła także 11 % poprawa przy maksymalnym wysiłku podczas 16% opóźnienia w wystąpieniu obniżenia odcinka ST w zapisie EKG. Poprzez pomiary pośrednie zanotowano również niższe o 7,25% zużycie tlenu przez serce po 3-minutowym ćwiczeniu fizycznym;
- Zmniejszenie czgstości oddechów: Normalna liczba 12 do 16 oddechów na minutę zostaje po ćwiczeniach TM zmniejszona na 4 do 8 na minutę (cyt. Wallace i Benson);
- Korzystne oddzialywanie na astmg oskrzelową: Po zastosowaniu ćwiczeń TM 94o/a pacjentów o schorzeniach astmatycznych wykazało znaczną poprawę w zakresie duszności wydechowej. Spośród
tych pacjentów 55% wykazało poprawę zgodnie z diagnozą lekarzy sprawujących nad nimi stałą opiekę, a 74% zgodnie z ich własnymi odczuciami;
- Zwigkszenie poziomu inteligencji: Rezultaty badań wstępnych wykazały dużo większy wzrost inteligencji u studentów praktykujących TM niż u studentów z grup kontrolnych. Wyniki te zostały potwierdzone w kolejnym badaniu i wykazały, że inteligencja studentów uniwersytetu i ludzi dorosłych uprawiających TM regularnie rosła, znacznie bardziej niż u tych, którzy ćwiczyli nieregularnie.
Badania wykonano w 16 miesiącu uprawiania TM. Oprócz wymienionych obserwacji, udowodniono ponadto naukowo i statystycznie następujące korzyści płynące z uprawiania transcendentalnej medytacji:
- poprawę zdrowia psychicznego i zmniejszenie uczucia niepokoju,
- unormowanie wagi ciała,
- zwiększenie zdolności twórczych,
- poprawę wydajności pracy,
- zwiększenie wydajności umysłowej,
- rozwój osobowości,
- zwiększenie moralnej odpowiedzialności,
- większą możliwość samorealizacji,
- ograniczenie palenia tytoniu i picia alkoholu,
- ograniczenie używania narkotyków.
Tak więc łatwo zaobserwować, że medytacja ma zdecydowanie pozytywny wpływ na człowieka w każdym aspekcie.
Metody medytacji
Istnieje wiele metod medytacji, jednakże ich cel ostateczny jest ten sam - spokój umysłu. Oto niektóre z nich:
Metoda starożytna
Metoda ta, popularna na całym świecie, polega na siadzie w pozycji padm sana (lotos), vajr sana (diament) lub sukh sana (siad skrzyżny) przed obrazem lub figurką Bóstwa, zamknięciu oczu i zajęciu umysłu tylko tym jednym obiektem. Medytować można, wymawiając w myśli określone słowa (japa).
Medytacja transcendentalna (TM)
Medytacja transcnndentalna jest jedną z metod medytacji propagowaną przez Jego Świątobliwość Maharshi Mahesh Yogi. Jest ona oparta na najdoskonalszych podstawach naukowych. Często jest opisywana jako aktywny stan ciała w stanie wypoczynku przy równocześnie obniżonej przemianie materii.
Metoda ta jest bardzo prosta, bezpieczna i efektywna. Aby ją stosować, należy utrzymywać jakieś święte słowo lub mantrę przed zamkniętymi oczami. Stopniowo umysł prowadzony przez to słowo zacznie docierać do stanu transcendentalnego. Wówczas przestajemy świadomie zajmować się potokiem myśli zawierającym zakłócenia zewnętrzne i przyzwyczajamy umysł do podejścia z dystansem do kłopotów życia codziennego. Przypomina to obserwację ruchu ulicznego z pewnej odległości.
Medytacja transcendentalna (TM) może być uprawiana przez każdą osobę, niezależnie od kasty lub wyznania, o każdej porze dnia, w każdym miejscu, w czasie podróży, w czasie pracy lub odpoczynku, w dowolnej pozycji. Jest to metoda, która daje natychmiastowe rezultaty i nie wywołuje absolutnie żadnych niekorzystnych skutków ubocznych. Należy ją stosować dwa razy dziennie po około 15 minut. Transcendentalna medytacja dzięki swej prostocie i wielu pozytywnym skutkom jej stosowania, udowodnionych naukowo i statystycznie, staje się popularną metodą medytacji na całym świecie. Oto niektóre z pozytywnych skutków transcendentalnej medytacji udowodnione naukowo:
- uzyskanie idealnego zdrowia psychicznego,
- poprawa możliwości umysłowych,
- zwiększenie umiejętności podejmowania decyzji,
- zmniejszenie podatności na choroby psychosomatyczne, jak nadciśnienie, kołatanie serca, nadkwasota itp.,
- uspokojenie umysłu i wyleczenie bezsenności.
Omk ra dhy na
Metoda ta została przystosowana do medytacji przez Vivekananda Kendra, Kanyakumari w Indiach.
Cel ostateczny, który ma zostać osiągnlęty w jodze, jest poza czasem, przestrzenią i energią. Nie ma on formy ani kształtu i nikt nie może go sobie wyobrazić. " ", czyli "Omkiira" jest najbardziej zbliżonym dźwiękiem do "Nir k ra" (bez żadnego kształtu). Podstawową formą "3v " są wibracje.
Słowo "3i " (Om) składa się z trzech dźwięków: A + u + iim.
Om=A +u+iim
A oznacza janma, czyli tworzenie - brahm .
u oznac2a sthiti, czyli podtrzymywanie - vishnu.
im oznacza laya, czyli niszczenie - mahesh.
Nauka Yogi uważa, że te trzy siły: brahm, vishnu i mahesh władają trzema etapami całego wszechświata, czyli tworzeniem, utrzymywaniem przy życiu i destrukcją.
",io " (Om) jest symbolem ostatecznej rzeczywistości. Dlatego w omk ra dhy na Om jest symbolem dla potrzeb medytacji. Umieszcza się przed sobą duży obraz symbolu "3. " (Om) i dąży do medytacji przez koncentrację na tym obrazie.
Medytacja w pozycji śav sana
Metoda ta polega na wykonywaniu medytacji w pozycji śav sana przy utrzymywaniu w swych myślach specjalnego słowa "mantra". Główną zaletą tej metody jest to, że pozycja savcisana daje pełny relaks zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Metoda ta znacznie poszerza korzyści płynące z medytacji.
Vipassan dhy na
Vipassan znaczy widzieć rzeczy takimi, jakimi są. Jest to starożytna metoda buddyzmu tybetańskiego, głoszona dawno temu przez Buddę Śakjamuniego Gautamę.
Nauka medytacji vipassanir trwa dziewięć dni po około jedenaście godzin dziennie, od rana do wieczora. Przez pierwsze trzy dni uczący się musi się skoncentrować tylko na swym oddychaniu i uważnie obserwować czy ciepłe, czy też zimne powietrze dotyka poszczególnych części jego nosa. Przez następne trzy dni musi bardzo szczegółowo obserwować swe ciało od głowy po stopy i z powrotem. Przez ostatnie trzy dni musi się uczyć wznosić z myślą o oświeceniu ludzkości.
Stwierdzono, że pod koniec takiej nauki osiąga się spokój i oczyszczenie umysłu. Następnie należy uprawiać vipassanci dhy na codziennie rano i wieczorem w krótszych odcinkach czasu.
Shri Bhagwan Rajneesh, Shri Krishnamurti i inni polecają medytację nie wbrew własnym myślom czy też zmuszając je do podporządkowania się, ale przez nakłanianie doń umysłu, dostarczając mu atrakcyjnych bodźców.
Korzystne działanie medytacji
Publikacje na temat jogi opisują wiele zalet medytacji. Oto niektóre z nich:
- możność uzyskania stanu sam dhi (tzn. ostatecznego celu) pod warunkiem, że w pełni osiąga się medytację,
- spokój umysłu,
- doskonałe zdrowie fizyczne i psychiczne,
- uwolnienie się od wszelkich ograniczeń organizmu i chorób,
- osiągnięcie stanu perfekcji,
- ogólna poprawa fizyczna, psychiczna i duchowa.
Metoda medytacji na 27 punktach
Jak wszystkim wiadomo, bioenergia słońca zajmuje najważniejsze miejsce w naszym życiu. Według uczonych życie wszystkich istot na ziemi jest całkowicie zależne od bioenerg słońca. Otrzymujemy tę bioenergię bezpośrednio nie tylko w czasie dnia, kiedy świeci słońce, ale również pośrednio w nocy, w zimie oraz w dni pochmurne. Ta bioenergia - zgodnie z prawem stałej energ w fizyce - jest "nieśmiertelna" i może przemieszczać się bezczasowo na ogromnych dystansach rzędu milionów kilometrów. Stale przemieszcza się ona zatem z jednego krańca ziemi na drugi. Bioenergia słońca jest witalna i bardzo istotna dla naszego życia. Naukowcy twierdzą nawet, że gdyby słońce przestało świecić na ziemię tylko przez parę minut, to cała ziemia zamieniłaby się w kulę lodu, a w wyniku tego zakończyłoby się życie wszystkich istot żyjących. Przykład ten dowodzi, jak żywotną rolę odgrywa bioenergia słońca w naszym życiu.
Oczywiście im więcoj bioenerg otrzymuje nasze ciało, tym bardziej staje się ono ożywione i zdrowe. Metoda koncentracji na 27 punktach jest drogą zabezpieczenia i zmagazynowania większej ilości bioenerg w prawie wszystkich ważnych organach oraz centrach naszego ciała. Wybierając te punkty, miałem na uwadze zarówno doświadczenia starożytne, jak i współczesne.
Metodę można praktykować w każdej wolnej chwili w ciągu dnia, kiedy tylko mamy wystarczającą ilość czasu. Jeżeli jednak ktoś cierpi na bezsenność, lepiej praktykować wieczorem, aby uzyskać dobry sen po tej medytacji. Metodę można wykonywać przed lub po posiłku.
Medytację wykonuje się na następujących 27 centrach ciała:
1. Centrum prawego stawu skokowego;
2. Centrum prawego stawu kolanowego;
3. Centrum prawego stawu biodrowego;
4. Centrum lewego stawu biodrowego;
5. Centrum lewego stawu kolanowego;
6. Centrum lewego stawu skokowego;
7. Pierwsza czakra - mul dh ra cakra;
W połowie odległości między odbytem i moszną u mężczyzn lub między odbytem i sromem u kobiet.
8. Druga czakra - swcidhisthcina cakra; Na poziomie górnej granicy kości łonowej w kręgosłupie.
9.Trzecia czakra - manipura cakra; Na poziomie pępka w kręgosłupie.
10.Pod mostkiem -punkt wątroby, pęcherzyka żółciowego i trzustki; Na lewej granicy wątroby przy głowie trzustki.
. Czwarta czakra - ancihata cakra; W dolnej części serca, poniżej lewej brodawki sutkowej.
12. Centrum lewego płuca;
13. Centrum prawego płuca;
14. Centrum prawego stawu barkowego;
15. Centrum prawego stawu łokciowego;
16. Centrum prawego nadgarstka;
17. Centrum lewego nadgarstka;
18. Centrum lewego stawu łokciowego;
19. Centrum lewego stawu barkowego;
20. Piąta czakra - vlśuddha cakra; Na poziomie siódmego kręgu szyjnego w kręgosłupie.
21. W środku kręgosłupa na poziomie dolnej cęści potylicy (talukci cakra);
22. Centrum prawego oka;
23. Centrum prawego ucha;
24. Centrum lewego ucha;
25. Centrum lewego oka;
26. Szósta czakra - y cakra;
Trzecie oko.
27. Siódma czakra - sahastr ra cakra.
Centrum mózgu, na pionowej lin przechodzącej przez ciemię.
Jak widać z powyższej listy, wybrane 27 punktów obejmuje prawie
wszystkie witalne centra ciała. W tej metodzie medytacji koncent-
rujemy maksimum bioenerg w każdym z tyćh 27 centrów za pomocą
krótkiej wybranej mantry, jak np. Amen, Jezus, Om.
Koncentrując się na każdym centrum, musimy trzykrotnie wymówić w myśli wybraną mantrę. Najlepiej jest wykorzystać punkty według podanej kolejności. Cała medytacja zajmuje jedynie 7 minut.
Na początku trudno jest zapamiętać kolejność punktów. Doradza się wykonać listę centrów w podanej kolejności i trzymać ją przy sobie.
W wypadku gdy zapomni się następne centrum, można na chwilę odwołać się do listy, a nastgpnie kontynuować medytację. Po paru dniach medytowania lista nie będzie już potrzebna.
Wykonanie:
- Położyć się wygodnie w pozycji relaksowej śavisana.
- Zamknąć delikatnie oczy.
- Przez chwilę koncentrować się na sobie.
- Następnie skoncentrować się na pierwszym punkcie, tzn. na centrum prawego stawu skokowego i trzykrotnie wypowiedzieć w myśli wybraną mantrę z odczuciem, że cała bioenergia wchodzi z mantrą do centrum prawego stawu skokowego.
- Skoncentrować się z kolei na następnym punkcie, tzn. na centrum prawego stawu kolanowego i wypowiedzieć w myśli określoną mantrę 3 razy.
- W ten sposób koncentrować się na kolejnych centrach.
- Po mcdytacji na ostatnim centrum, tzn. sahastrcidhira cakra, pozostać spokojnie przez chwilę w pozycji leżącej.
Działanie:
Za pomocą wybranej mantry magazynujemy bioenergię w 27 witalnych cuntrach ciała. Po praktyco centra te stają się zbiornikami bioenerg , która może być użyta w naszym życiu w miarę potrzeby.
Korzyści:
- Osiągane jest idealne zdrowie psychiczne i fizyczne.
- W wypadku choroby zmag zynowana bioenergia pomaga w jej złagodzeniu.
- Zwiększają się pojemność pamięci i koncentracja.
- Uzyskuje się wzrost inteligencji.
- Obserwuje się wzrost osobowości.
SATA KRIYElS
(sześć procesów oczyszczających)
W nauce jogi sata kriycrs, czyli sześć procesów oczyszczania opisane są jako procesy oczyszczające różne układy ciała. Są to:
1. Kap lbh ti (oczyszczanie głowy),
2. Neti (oczyszczanie dróg nosowych),
3. Dhouti (płukanie przewodu pokarmowego),
4. Nauli (proces oczyszczający brzuch),
5. Tr taka (oczyszczanie oczu),
6. Basti (wlew).
l. Kap lbh ti
(oczyszczanie głowy)
Kapcilbhciti zostało już opisane w podrozdziale o pr n y ma.
2. Neti
(oczyszczanie dróg nosowych)
Istnieją następujące rodzaje neti:
a. Jala neti (oczyszczanie wodą),
b. Dugdha neti (oczyszczanie mlekiem),
c. Ghrta neti (oczyszczanie klarowanym masłem),
d. Vyutkarma kap la neti (oczyszczanie nosa),
e. Śitkarma kap la neti (oczyszczanie nosa przez usta),
f. Sutr neti (oczyszczanie nitką).
Neti, czyli oczyszczanie nosa, najlepiej przeprowadza się za pomocą specjalnego naczynia z długim wąskim dzióbkiem, wystającym tak, że łatwo można go umieścić w przewodach nosowych. Vivekananda Kendra, Kanyakumari, Indie, specjalnie przygotował takie naczynie o nazwie neti. Mieści ono około 120 ml płynu.
Spośród wyżej wymienionych sześciu rodzajów neti, najłatwiejszym do regularnego wykonywania przez zwykłego człowieka jest jala neti. Można go stosować raz w tygodniu, uzyskując pozytywny wynik.
Korzyści:
- Drogi nosowe zostają dokładnie oczyszczone.
- Zapobiega się i zwalcza rozmaite infekcje w obrębie nosa.
- Używając mleka, oliwy, nitki itp. uodpornia się błona śluzowa nosa na obce podrażniające substancje, przez co zapobiegamy alergicznym schorzeniom nosa.
Uwaga: Nie należy stosować "neti" przy ostrych infekcjach nosa.
a. Jala neti
(oczyszczanie wodą)
Wykonanie:
- Wsypać małą łyżeczkę soli do naczynia zawierającego ok. 500 ml letniej wody.
- Tak przygotowaną wodą napełnić naczynie typu "neti" do oznaczonej miary (120 ml).
- Włożyć "dzióbek" naczynia w prawe nozdrze.
- Usta trzymać otwarte, oddychać przez nie swobodnie.
- Przechylić głowę lekko w lewo, tak aby woda mogła się łatwo dostać do prawego nozdrza i przepłynąć do lewego nozdrza siłą grawitacji. Kontynuować aż do opróżnienia naczynia.
- Powtórzyć całość jeszcze raz.
- Wykonać taki sam zabieg dwa razy przez lewe nozdrze.
- Wykonać energicznie wydychanie na zmianę przez oba nozdrza tak, aby zostały one zupełnie oczyszczone z resztek wody.
b. Dugdha neti
(oczyszczanie mlekiem)
c. Ghrta neti
(oczyszczanie klarowanym masłem)
Przebieg czynności jest taki sam jak w j la neti, tylko słona woda zostaje zastąpiona mlekiem lub klarowanym masłem.
d. Vyutkarma kap la neti
(oczyszczanie nosa)
Jest to procedura podobna do jala neti, z tą tylko różnicą, że słona woda z naczynia "neti" wypuszczana jest ustami zamiast drugim nozdrzem.
e. Śitkarma kap la neti
(oczyszczanie nosa przez usta)
Wykonanie:
- Nabrać pełne usta letniej osolonej wody.
- Odchylić głowę do przodu i rozluźnić podniebienie miękkie.
- Pozwolić na wypłynięcie wody nosem.
- Powtórzyć tę czynność.
- Wykonać kilka energicznych wydechów w celu usunięcia resztek wody.
f. Sutra neti
(oczyszczanie nosa nitką)
Sutra znaczy "nitka". Ten rodzaj neti należy wykonać za pomocą miękkiej nitki. Obecnie zamiast nitki używa się cienkiej, miękkiej, gumowej rurki (cewnika).
Wykonanie:
- Wolno wsunąć naoliwiony koniec gumowej rurki w prawe nozdrze.
- Delikatnie go popychać wzdłuż ściany nosa, aż poczuje się jego końcówkę na tylnej ścianie gardła.
- Włożyć prawy kciuk i palec wskazujący do ust i złapać za końcówkę rurki.
- Bardzo delikatnie przeciągnąć ją przez usta, a następnie trzymając za oba końce delikatnie wymasować kanał nosa.
- Wyjąć cewnik powoli przez prawe nozdrze.
- Powtórzyć całą czynność przez lewe nozdrze.
3. Dhouti
(płukanie przewodu pokarmowego)
Dhouti znaczy wymyć, wypłukać. Jak sama nazwa wskazuje, czynność ta służy wypłukaniu żołądka i jelit. Dhouti powinno być wykonane wcześnie rano na pusty żołądek i po wypróżnieniu.
Rozróżniamy trzy rodzaje dhouti:
a. Jala dhouti lub vaman dhouti (pobudzane wymioty),
b. Vastra dhouti (oczyszczanie za pomocą pasma tkaniny),
c. Danda dhouti (płukanie za pomocą rurki).
a. Jala dhouti
(pobudzane wymioty)
Wykonanie:
- Usiąść na piętach przed odpowiednim miejscem, które łatwo można oczyścić.
- Pić letnią słoną wodę bez ustanku, aż do odruchu wymiotnego.
- Wykonać kilka energicznych ruchów brzuchem, aby wypłukać żołądek wodą, która została połknięta.
- Zwymiotować zawartość. Aby lepiej pobudzić wymioty, należy włożyć palce wskazujący i środkowy prawej ręki do ust i podrażnić tylną ścianę gardła.
- Po zwymiotowaniu wszystkiej słonej wody, umyć usta i twarz czystą wodą.
b. Vastra dhouti
(oczyszczanie za pomocą pasma tkaniny)
Uwaga:Zabieg ten najlepiej wykonywać pod okiem doświadczonego nauczyciela.
Wykonanie:
- Wolno i delikatnie połykać pasmo mokrej, miękkiej tkaniny o szerokości czterech palców i długości około . Koniec szmatki mocno trzymać w ręce.
- W razie utknięcia szmatki napić się trochę wody.
- Wyciągnąć szmatkę z powrotem wolno i delikatnie.
- Umyć usta i twarz czystą wodą.
c. Danda dhouti
(płukanie za pomocą rurki)
Dawniej używano miękkiej gałązki drewnianej lub gałązki drzewa bananowego. Obecnie używa się miękkiej rurki gumowej.
Wykonanie:
- Usiąść na piętach przed odpowiednim miejscem, które łatwo można oczyścić.
- Pić letnią osoloną wodę, aż do odruchu wymiotnego.
- Wziąć miękką rurkę gumową (danda) o średnicy ok.1 cm i długości .
- Powoli wprowadzić rurkę przez gardło i przełyk aż do żołądka.
- Po dotarciu rurki do żołądka cała połknięta woda automatycznie wypłynie przez rurkę.
- Delikatnie wyjąć rurkę.
- Umyć usta i twarz czystą wodą.
Dieta:
- Po każdym z rodzajów dhouti należy spożywać potrawy tylko lekkostrawne i miękkie (półpłynne), jak ryż ugotowany na miękko.
Korzyści:
- Poprawia się trawienie.
- Znacznie się zmniejsza nadkwasota żołądka, stąd bardzo korzystne przy nadkwasocie i wrzodach żołądka.
- Uwolniają się gazy z brzucha.
Zwiększa się ilość uropepsyny, szczególnie po stosowaniu vastra dhouti; dlatego dhouti mogą być stosowane w zastępstwie lub jako dodatek do terap sterydowej. Korzystne działanie przy astmie, egzemie i innych chorobach alergicznych.
4. Nauli
(proces oczyszczający brzuch)
Nauli zostało już opisane w rozdziale na temat asan.
5. Tr taka
(oczyszczanie oczu)
Proces oczyszczania trirtaka wykonuje się, aby poprawić ostrość wzroku i zdolność koncentracji.
Jest dziewięć głównych rodzajów tr taka, zgodnie z wybranym obiektem koncentracji, a mianowicie:
a. Bindu tr taka (wpatrywanie się w punkt),
b. Murti tr taka (wpatrywanie się w Bóstwo),
c. T mravastra tr taka (wpatrywanie się w czerwoną tkaninę),
d. Pratibimba tr taka (wpatrywanie się w obraz),
e. Jyoti tr taka (wpatrywanie się w blask),
f. Agni tr taka (wpatrywanie się w ogień),
g. Surya tr taka (wpatrywanie się w Słońce),
h. T r tr taka (wpatrywanie się w gwiazdę),
i. Drishya tr taka (wpatrywanie się w scenę).
Spośród tych rodzajów oczyszczania stosunkowo łatwym i prostym do przeprowadzenia jest bindu tr taka, czyli wpatrywanie się w punkt. Dlatego poniże; opisujemy tę metodę.
a. Bindu tr taka
(wpatrywanie się w punkt)
Uwaga:Bindu tr taka wymaga przyćmionego światła, dlatego najlepiej wykonywać to ćwiczenie w nocy przy przygaszonym świetle.
Wykonanie:
- Przygotować czarne kółko o średnicy ok. na białym papierze o wymiarach ok. x . Przyczepić je do tekturowej podstawki.
- Usiąść prosto na dywanie w którejkolwiek z pozycji padm sana, vajriisana czy sukhrisana.
- Umieścić podstawkę w odległości około na wysokości oczu.
- Zacząć wpatrywać się w czarne kółko bez mrugania powiekami.
- W wypadku podrażnienia, łzawienia czy ciężkości powiek, zamknąć je na chwilę i ponownie rozpocząć wpatrywanie się.
- Po krótkim czasie doświadczymy, że jasny okrąg zaczyna pokrywać nam nasze czarne kółko. Jest to stan pełnej koncentracji umysłu.
- Patrzeć nieprzerwanie w jasne kółko, które powinno już teraz być stale widoczne.
- Początkowo trwać w tej pozycji dwie minuty, a następnie zwiększać czas powoli do dziesięciu minut.
- Na koniec zmyć dokładnie oczy czystą, zimną wodą.
- Rozmiar czarnego kółka powinien być zmniejszany raz w miesiącu, aż osiągniemy umiejętność koncentracji na malutkim kółeczku o średnicy ok. I mm, tj. rozmiaru dużej kropki.
Zaangażowane części ciała:
- Oczy.
Działanie:
- Mięśnie gałki ocznej są stale napinane i wzmacniane.
- Osiąga się umiejętność koncentracji umysłowej.
Korzyści:
- Polepsza się zdolność koncentracji.
- Umacnia się siłę woli.
- Po wnikliwym i długotrwałym uprawianiu tr taka można osiągnąć moc hipnotyczną, jasnowidzenie itp.
- Pobudzane są gruczoły łzowe.
- Poprawia się wzrok.
6. Basti
(wlew)
Przebieg tego procesu wymaga obecności drugiej osoby, która wykonuje wlew.
Pora:
- Wcześnie rano, na pusty żołądek.
Przyrządy:
- Zwykłe naczynia do wlewów z gumową rurką (hegar).
Środek:
- Czysta, ciepła woda.
- W wypadku zaparć dodać do wody odrobinę mydła.
Wykonanie:
- Napełnić naczynie do wlewów ciepłą, czystą lub mydlaną wodą, w zależności od potrzeby.
- Osoba, której zostanie wykonany wlew powinna położyć się na lewym boku z podciągniętą do przodu prawą nogą; druga osoba delikatnie wprowadza nasmarowany koniec gumowej rurki do odbytu leżącego.
- Trzymać naczynie na wysokości około pół metra nad leżącym.
- Opróżnić naczynie.
- Wolno wyjąć końcówkę rurki, wypróżniać jelita aż cała woda zostanie usunięta.
Działanie:
- Całe jelito grube zostaje przepłukane.
Korzyści:
- Eliminowane są obstrukcje.
- Uwalniane zostają gazy nagromadzone w jelicie grubym.
- Zostają usunięte dolegliwości jelita grubego, np. przewlekłe zapalenie jelita grubego.
BANDHĄS
(ę)
Bandhiis są niczym innym w jodze jak zaciskaniem odpowiednich mięśni. Pocżątkowo służyły one w ćwiczeniach jogi do pomocy przy zatrzymywaniu oddechu (kumbhakaJ. Uważa się, że bandhiis działają jak zawory bezpieczeństwa ochraniającc cenną prwlavciyu (Pewien rodzaj eneri życiowej) w poszczególnych częściach ciała. Dzięki obecności życiodajnego prcinav yu przez pewien czas, komórki danego rejonu są dobrze odżywiane. Są trzy główne rodzaje bandhis:
1. Mila bandha (skurcz odbytu),
2. Uddiyrna bandha (unoszenie przepony),
3. Jrilandhara bandha (uciśnięcie głośni).
Wszystkie trzy rodzaje razem nazywane są bandhatraya, czyli potrójna bandha. Działają one jak prawdziwe zawory w trakcie kumbhaka, czyli zatrzymania wdechu, w różnych rejonach ciała. Niektóre dzieła na temat jogi, jak Gheranda samhita i Hathapradipik zaliczają te trzy bandha do mudr.
1. M la bandha
(skurcz odbytu)
M la znaczy "korzeń" lub "podstawa". M la bandha wykonywana jest dla zatrzymania oddechu poniżej rejonu narządów płciowych, w okolicach odbytu. Zatrzymanie oddechu wykonuje się po wdechu (cintara kumbhaka) lub po wydechu (biihya kumbhaka).
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmiisana.
- Nacisnąć krocze (środkowy odcinek pomiędzy odbytem a dolnym końcem moszny u mężczyzn, pochwy u kobiet) lewą piętą.
- Prawą stopę trzymać ponad narządami płciowymi.
- Zacisnąć zwieracz odbytu i zatrzymać oddech tak długo, jak jest to możliwe.
- Powtórzyć całość 10 razy.
- Powrócić do normalnej pozycji siedzącej.
Zaangażowane części ciała:
Okolice krocza i narządy płciowe.
Korzyści:
- Wzmacniają się mięśnie krocza i poprawia krążenie.
- Splot krzyżowy ulega pobudzeniu.
- Przez zatrzymanie oddechu uzyskuje się przewagę układu parasympatycznego.
- Zostaje wzmocniony zwieracz odbytu, przez co zapobiega się takim schorzeniom, jak szczelina odbytu.
- Zapobiega się hemoroidom.
- Wzmacniają się narządy płciowe, korzystne dla pożycia płciowego.
- Umysł zostaje uwolniony od napięć psychicznych, osiąga spokój.
- Polepszenie medytacji.
2. Uddiyrina bandha.
(unoszenie przepony)
Uddiy na bandha została już opisana w rozdziale na temat asan.
3. J landhara bandha
(uciśnięcie głośni)
J landhara bandha ma na celu zatrzymanie oddechu po wdechu (imtara kumbhaka), poniżej poziomu głośni.
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padmiisana.
- Wdychać powietrze wolno i głęboko.
- Mocno przycisnąć brodę do środka wgłębienia mostka.
- Pozostać w tej pozycji przez 1 minutę.
- Powtórzyć całość 5 razy.
Zaangażowane części ciała:
Szyja, głośnia.
Działanie:
- Dzięki typowej techniki nacisku w czasie etapu zatrzymania oddechu, podwyższone ciśnienie w zatokach szyjnych prowadzi do zwiększenia liczby impulsów w receptorach ruchowych, które stymulują parasympatyczny układ nerwowy, przez co uzyskuje on przewagę nad układem sympatycznym. W ten sposób doprowadzamy do uspokojenia umysłu.
- Wzmacniają się mięśnie szyi i krążenie ulega poprawie.
Korzyści:
- Uzyskuje się spokój umysłu.
- Krtań ulega wzmocnieniu.
- Wzmacnia się odporność na choroby krtani.
MUDRlS
(gesty)
Mudrit znaczy "gest, ruch". W kulturze indyjskiej mudr s, czyli gesty kojarzone są głównie z tańcem (sztuką tańca), pewnymi rytuałami i jogą. Mudr s używane są dla wyrażenia uczuć i emocji. Niektóre mudr s wykonywane są w czasie nabożeństw, a także w jodze (szczególnie w hatha yoga, która składa się z asan, pr n y mas, sata kriy s, bandh s i mudr s).
Omówimy tutaj tylko niektóre ważniejsze mudr s należące do hatha yoga. Niektóre źródła jogi zaliczają bandh s i mudr s do jednej Py
Nauka jogi przywiązuje bardzo duże znaczenie do mudr s. Uważa je za konieczne do zwiększenia zdolności umysłowych i uzyskania spokoju umysłowego, co jest celem jogi.
W Gheranda samhita opisano 25 mudr s. Opisy te zawierają również niektóre bandh s. Do najważniejszych mudr należą m.in.:
1. Mahci mudr (król),
2. Yoga mudr (skłon w lotosie),
3. Viparitakarani mudr (półświeca),
4. Aśvini mudr .
Mah mudrci, yoga mudr i viparitakarani mudr zostały już opisane w rozdziale poświęconym asanom.
4. Aśvini mudr
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padnirsana.
- Wykonać pełny wydech.
- Zatrzymać oddech i unieść odbyt przez zaciśnięcie zwieracza odbytu.
- Wytrzymać w tej pozycji przez około 15 sek. (odliczyć do pięciu).
- Wdychać powietrze i rozluźnić zwieracz.
- Powtórzyć całość rytmicznie 20 razy, tj. przez około 5 minut.
Zaangażowane części ciała:
- Zwieracz odbytu oraz przylegające mięśnie.
Działanie:
Wzmacnia się zwieracz odbytu.
Poprawia się ukrwienie żylne i limfatyczne odbytu.
Pobudzane zostają moce duchowe w niższych ośrodkach ciała.
Korzyści:
- Zostaje wzmocniony zwieracz odbytu.
- Zapobiega się powstawaniu szczeliny odbytu, przekrwieniu biernemu odbytu oraz hemoroidów typowych dla kobiet w ciąży.
- Zmniejszają się dolegliwości niemożności zatrzymania stolca i moczu.
- Korzystne działanie w przypadkach hemoroidów i wypadnięcia macicy, gdy jest wykonywane w viparitakarani mudr .
Mniejsze mudr
Niektóre mniejsze mudr często stosowane w jodze w czasie medytacji i pr n y ma to:
1. Cin mudr ,
2. Cinmaya mudr ,
3. Ądi mudr .
1. Cin mudr
Wykonanie:
- Usiąść w pozycji padnisana.
- Obie ręce umieścić na udach bezpośrednio powyżej kolan, dłonie zwrbcone spodem w górę.
- Złożyć razem koniec kciuka i palca wskazującego.
- M dytować lub wykonywać pr n y ma.
2. Cinmaya mudr
Wszystko tak samo, jak w ćwiczeniu poprzednim, z tym że razem łączymy koniuszki kciuka, palca wskazującago i palca środkowego.
3. ldi mudrci
W tej pozycji dłonie zaciskamy w pięści.
Korzyści:
Uzyskuje się spokój umysłowy.
SWAYAM SUCANElS
(autosugestie)
Umysł ludzki sprawuje kontrolę nad ciałem jako takim. W starożytnej kulturze indyjskiej umysł ludzki uważany był za jedyne źródło ograniczeń i skrępowania człowieka. Jeśli wyobrazimy sobie ciało jako rydwan, to umysł należy przedstawić jako lejce. Umysłowi ludzkiemu przypisuje się bardzo istotną rolę, co potwierdza również współczesna nauka.
Starożytna nauka indyjska ayurveda posuwa się nawet dalej, twierdząc, że "dobro każdego istnienia ludzkiego w życiu obecnym, w przyszłej inkarnacji i w okresie pomiędzy inkarnacjami całkowicie zależy od spokoju umysłu".
Współcześni lekarze także zdali sobie sprawę z ogromnej potrzeby głębszego przemyślenia problemu: "Zdrowie dokonane przez umysł". Doszli oni do wniosku, że należy zagłębić się w psychosomatyczną dziedzinę medycyny w celu uzyskania głębszej wiedzy na temat mocnych wzruszeń (emocji), umysłu i świadomości w sensie ogólnym. Tak samo jak nauka ayurveda, są oni przekonani, że zaburzenia świado mości, rozumu i ciała są bardzo ściśle ze sobą powiązane.
Wraz z unowocześnieniem życia i wprowadzeniem "życia maszynowego", świat współczesny żyje pod naporem olbrzymich stresów i napięć umysłowych. Ma to swoje nieuniknione konsekwencje objawiające się w coraz większej liczbie zaburzeń psychicznych i psycho somatycznych. W tym "wieku stresów" powstał stan "chorób wywołanych przez umysł". Co więcej, obecnie coraz bardziej dochodzi do głosu nowa teońa niemiecka, zgodnie z którą "choroba nowotworowa nie jest powodowana zanieczyszczeniami środowiska, wirusami czy predyspozycjami genetycznymi, ale przez wewnętrzny konflikt emocjonalny". Udowodniono, że stres umysłowy jest jednym z elementów predysponującym do takich chorób, jak zakrzepy w naczyniach wieńcowych, wysokie ciśnienie, nadkwasota, wrzód przewodu pokarmowego itp.
Biorąc pod uwagę, jak wielki jest wpływ umysłu na ciało ludzkie i jak dużą rolę odgrywa on w wielu chorobach ciała, można zauważyć, jak wielka jest rola terap jogi - swayam sucaniis, czyli autosugest w medycynie.
Autosugestia znaczy tyle, co sterowanie umysłem zgodnie z naszymi życzeniami i wolą. Generalnie biorąc, umysł ludzki jest jak dzikie, nieokiełznane zwierzę, które powinno być wychowywane oraz oswajane cierpliwie i systematycznie. Autosugestie z pewnością mogą spełniać to zadanie. Wystarczy tylko raz złapać kontakt z naszym własnym umysłem, a wszystko zaczyna być proste. Tak kierowany umysł ma bardzo istotny wpływ na normalizację zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych.
Mówiąc naukowo, różne układy w ciele ludzkim są kierowane przez należące do autonomicznego układu nerwowego dwa systemy: sympatyczny i parasympatyczny. Przewaga sympatycznego układu nad parasympatycznym prowadzi do zaburzeń równowagi psychicznej, poprzez zwiększone tętno, wzrost ciśnienia, przyspieszenie oddychania itp. Przewaga systemu parasympatycznego pozwala odnaleźć spokój umysłu działając w sposób odwrotny. Podobnie jak joga, autosugestia działa pomagając utrzymać równowagę pomiędzy sympatycznym a parasympatycznym układem nerwowym. Szczególnie w zaburzeniach psychicznych i psychosomatycznych autosugestia sprawdza się najlepiej. Jest terapią bardzo skuteczną i nie pociąga za sobą żadnych kosztów. Autor jest przekonany ponad wszelką wątpliwość o skuteczności autosugest w utrzymaniu zdrowia i leczeniu chorób. Oczywiście byłoby zupełnie bezpodstawne twierdzenie, że terapia autosugestią jest w stanie wyleczyć schorzenia. Na pewno jednak warto podkreślić jej znaczenie w przypadkach zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych.
Autosugestia podobna jest do medytacji, ale różnią się jednym istotnym aspektem. Medytacja jest stanem skupienia nad jedną myślą, podczas gdy autosugestia jest kierowaniem umysłu (myśli) w konkretnym kierunku poprzez specyf czne nieustanne sugestie.
Wskazówki
1.Podobnie jak joga, autosugestie mogą być praktykowane przez wszystkich.
2.Wiek - zazwyczaj powyżej 12 lat, kiedy jest się w stanie rozumieć znaczenie i poszczególne elementy tej techniki.
3. Pora - każda pora dnia odpowiadająca ćwiczącemu.
4. Czas trwania - należy ćwiczyć każdorazowo przez około 5 minut.
5.Częstotliwość - zdrowy człowiek dwa razy dziennie, rano i wieczorem przed zaśnięciem; w stanach chorobowych można uprawiać autosugestie do czterech razy dziennie, aż do uzyskania poprawy.
6.Wszystkie pozostałe nakazy i zakazy są takie same, jak dla innych ćwiczeń jogi.
Autosugestie
Oddech:
Normalny.
Pozycja:
- Padmcisana, vajr sana, lub sukhcisana, w których łatwo uzyskuje się relaks umysłu. Autor poleca pozycję savi.sana, w której zarówno ciało, jak i umysł poddają się maksymalnemu odprężeniu, co bardzo powiększa korzyści osiągane przy autosugestiach.
Wykonanie:
- Rozluźnić się. Spróbować zapomnieć o tym, co nas otacza.
- Skupić się na własnym umyśle.
- Jeżeli ktoś jest zdrowy, to powinien zasugerować sobie w myśli: "Mój umysł i ciało są zupełnie zdrowe".
- Jeżeli ktoś cierpi na jakąś chorobę, to powinien poddać swojemu umysłowi sugestię, że jest wolny od tej właśnie choroby. Na przykład, jeśli cierpi na przewlekłą dezynterię, to powinien zasugerować swemu umysłowi "Moje jelita są zupełnie zdrowe. Jestem wolny od dezynter ".
- Powtarzać tę samą sugestię przez około 5 minut.
- Powrócić do pozycji wyjściowej.
Działanie:
- Ciągłe powtarzanie pewnej myśli daje efekt koncentracji umysłu nad poszczególnym rejonem lub układem ciała. Ostatecznie powoduje to zmiany nerwowe, hormonalne i krążeniowe w tej właśnie części ciała lub - w zależności od potrzeby - w całym ciele.
Korzyści:
Utrzymanie zdrowia i zapobieganie chorobom.
Zniesienie zaburzeń psychicznych, jak lęki, depresje, bezsenność, impotencja itp.
Pomocne w narkomanii, alkoholizmie itp.
Korzystne działanie w przypadku chorób psychosomatycznych, jak naczyniowy ból głowy, biegunka, kołatanie serca, nadkwasota, wzdęcia itp.; w chorobach przewlekłych, jak przewlekłe biegunki i dezynterie, choroby skóry, artretyzm, bóle kręgosłupa itp.; w chorobach serca, wysokim ciśnieniu krwi, cukrzycy, astmie, wrzodzie przewodu pokarmowego itp. Nie należy spodziewać się wyleczenia zupełnego, jednak z całą pewnością można oczekiwać złagodzenia objawów choroby do pewnego stopnia.
JOGA W ŻYCIU SEKSUALNYM
Współżycie seksualne człowieka jest nie tylko zwykłym obcowaniem fizycznym. Istota ludzka obdarzona jest sztuką seksu, która składa się z harmonijnego połączenia wartości fizycznych, emocjonalnych i estetycznych pożycia płciowego. W życiu płciowym człowieka obok instynktu biologicznego bardzo ważną rolę odgrywają emocje.
Wielki filozof, nie żyjący już dr S. Radhakńshnan, stwierdził, że "k ina" (seks) odnosi się do sfery emocjonalnej człowieka, jego uczuć i pragnień. Jeżeli człowiek zostaje pozbawiony życia uczuciowego, to staje się ofiarą tłumionej introspekcji i żyje pod ciągłym naporem tortur moralnych. Następuje jednak moment, kiedy musi on odreagować taką sytuację i wtedy dopuszcza się dzikiej wręcz ekstazy, która może być katastrofalna dla jego psychiki i zdrowia. Współczesna medycyna także przyznaje, że zdrowie, zrównoważenie emocjonalne i nerwowe oraz dobrze funkcjonujący układ gruczołów dokrewnych są drogą do zadowalającego i sprzyjającego powstawaaiu wyższych uczuć życia płciowego.
Wraz z postępującą technizacją życia walka o przetrwanie jest coraz większa, z dnia na dzień powodując powiększanie napięcia psychicznego. Jak wskazał Shń Vijaydev Yogendra, przewodniczący Fundacji Helen Vale w Austral, "obecnie wielu ludzi na świecie pada ofiarami stylu życia, który stworzył warunki maksymalnego stresu, niezależnie czy z powodu szybkiego postępu technicznego, mateńalistycznego podejścia do życia, czy braku głębszych wartości w życiu". Końcowym rezultatem jest wzrost zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych. Ta alarmująca sytuacja ma także wpływ na życie płciowe, które jest jednym z najistotniejszych czynników życia ludzkiego. W najbardziej rozwiniętych i najbogatszych krajach, jak np. Stany Zjednoczone, wzrost liczby rozwodów wskazuje na problemy w pożyciu płciowym.
I właśnie w życiu seksualnym joga odgrywa szczególną rolę. Idealne współżycie seksualne jest jednością dwóch ciał, umysłów i dusz. Joga stawia sobie za cel stworzenie jedności zespołu ciała, umysłu i duszy. Słowo "joga" pochodzi od słowa sanskryckiego yuja, które oznacza "łączyć". Joga łączy umysł z ciałem. Jest nauką o takich sposobach postępowania w odniesieniu do ciała, umysłu i ducha, poprzez które jednostka ludzka może osiągnąć zdrowy, harmonijny rozwój zespołu "cialo-umysł".
Z wyników badań naukowych wiadomo, iż sympatyczny uklad nerwowy pobudzany jest zazwyczaj w sytuacji stresu psychicznego, co ma swoje konsekwencje w przyspieszonej akcji serca, wyższym ciśnieniu krwi, przyspieszonym oddychaniu itp. Joga, ogólnie biorąc, pozwala na osiągnięcie kontroli woli nad autonomicznym układem nerwowym przez uzyskanie stanu równowagi pomiędzy sympatycznym a parasympatycznym systemem nerwowym poprzez podwzgórzowy układ limbiczny. Joga pozwala więc łatwo osiągnąć równowagę umysłową, co jest podstawowym warunkiem szczęśliwego i zdrowego pożycia płciowego.
JOGA
Podwzgórze
Autonomiczny układ nerwowy
Sympatyczny Parasympatyczny
Stan równowagi umysłu
Seks powodujący powstawanie wyższych uczuć
Działanie jogi na układ limbiczny jest z całą pewnością pomocne w zdrowym pożyciu seksualnym, ponieważ stany emocjonalne, zaloty i wzajemne przebywanie ze sobą zaliczane są do reakcji natychmiastowych, które związane są właśnie z układem limbicznym.
W czasie stosunku płciowego liczba uderzeń serca wzrasta z 70 do 192 w ciągu 60 sekund, podczas gdy częstotliwość oddechu wzrasta trzykrotnie. Wzrasta także ciśnienie oraz tętno. Zmiany te wskazują na olbrzymi stres i napięcie podczas każdego stosunku. Powoduje on także wysiłek fizyczny równający się 5 minutom szybkiego marszu z prędkością 6 km/godz. albo wejściu na 60 schodów bez odpoczynku czy zagraniu ciężkiego meczu tenisowego.
Zdrowe pożycie płciowe zależne jest od równowagi emocjonalnej układu nerwowego. Ć.viczenia jogi (asany) sprawiają, że mechanizm receptorów dośrodkowych jest trenowany w tłumieniu impulsów stresu biegnących do mózgu, pomagając w ten sposób utrzymać kontrolę nad zaburzeniami emocjonalnymi. W różnorodnych pozycjach jogi mięśnie napinają się i rozluźniają w taki sposób, że wzmacniają one łuki odruchowe niższych poziomów w rdzeniu kręgowym. Tak więc przewodzenie w drogach czuciowych impulsów powstałych wskutek napięcia zmniejsza swe natężenie i częstotliwość. Pozwala to na podtrzymanie rytmu "alfa" mózgu, wskazującego na "spokojny stan umysłu". Poprzez jogę łatwo jest zatem utrzymać równowagę emocjonalną oraz wpłynąć korzystnie na zdrowe życie płciowe.
W naszym zmechanizowanym świecie, pełnym wszelkich ułatwień sprawność fizyczna ulega pogorszeniu z dnia na dzień. Ma to swój niekorzystny wpływ także na pożycie płciowe. Mięśnie podbrzusza, okolic wokół narządów płciowych i poniżej pasa są bezpośrednio odpowiedzialne za akt współżycia. Mięśnie te stają się mniej wydolne z powodu ich zwiotczenia oraz otłuszczenia. Asany jogi stymulują pracę zakończeń nerwowych i powodują odruchy wzmacniające mięśnie. Przy nieruchomej pozycji ciała wysiłek energetyczny jest minimalny - zdrowa osoba, leżąc, zużywa 0,9 do 1 kalor na minutę.
Ćwiczenie fizyczne wymaga 2 do 14 kalor na minutę, podczas gdy większość pozycji jogi wymaga tylko od 0,8 do 3 kalor na minutę. Pozycje jogi redukują tkankę tłuszczową, poprawiają funkcje endokrynalne, zwiększają wydzielanie testosteronu. Te fizjologiczne zmiany oddziałują korzystnie na sferę zachowań seksualnych.
Oprócz dodatniego wpływu na życie płciowe pozycje jogi poprawiają stan umysłu i ciała, powiększają zasób sił witalnych. Najbardziej efektywne w tej dziedzinie są następujące pozycje jogi: skłon do przodu, skłon do tyłu, korkociąg, księżyc, kobra, łuk, świeca, stanie na głowie. Stymulują one funkcje, gruczoły i narządy płciowe, poprawiają funkcje nerwowe oraz zwiększają do pewnego stopnia wydolność seksualną. Pomagają także przy kłopotach menstruacyjnych.
Niektóre bandh s, jak: m la bandha, j landhara bandha, uddiy na bandha, oraz mudry: aśvini mudr , yoga mudr , mah mudr , viparitakarani mudr także wykazują pozytywny wpływ na szczęśliwe i zdrowe pożycie płciowe. Inne praktyki jogi, jak oddychanie czy medytacje,
także są w tym pomocne.
Joga tonizuje ciało, świadomość oraz umysł. Uczy także umysł kontroli nad życiem seksualnym. Nie ma miejsca na takie nieprawidłowości, jak używanie narkotyków czy alkoholu w celu pobudzenia seksualnego, na irytację, złość, okrucieństwo lub aspołeczne tendencje.
Joga pomaga kultywować życie płciowe jako należącą do kultury sztukę prowadzącą do stanu szczęśliwości, toteż jest zupełnie możliwe przejście poprzez seks od życia zmysłowego do duchowego. Joga pełni funkcję uprzęży dla konia, jakim jest "seks", zaprzężonego do rydwanu ciała ludzkiego. Jeśli uprzęży tej zabraknie, to koń może powieźć rydwan w ciemną otchłań.
ĆWICZENIA JOGI POMOCNE W UZYSKANIU
SZCZĘŚLIWEGO, ZDROWEGO ŻYCIA PŁCIOWEGO
1. Asany:
- P dahast sana (skłon do przodu)
- Paścimott n sana (skłon tułowia do nóg)
- Ardha matsyendrcisana (korkociąg)
- Śaś ńk sana (księżyc)
- Supta vajr sana (leżący diament)
- Bhujang sana (kobra)
- Dhanur sana (łuk)
- Sarvcmg sana (świeca)
- Hal sana (pług)
- Śir,siisana (stanie na głowie)
2. Mudry:
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Mah mudr (król)
- Viparitakarani mudr (półświeca)
- Aśvini mudr (-)
3. Bandhy:
Uddiy na bandha (unoszenie przepony)
M la bandha (skurcz odbytu)
J landhara bandha (uciśnięcie głośni)
4. ćwiczenia oddechowe jogi
5. Medytacja
JOGA W LECZENIU CHORÓB
Zaobserwowano, że nauka jogi nie tylko pomaga utrzymać zdrowie fizyczne i umysłowe, ale jest także bardzo pomocna w niektórych stanach chorobowych. Niestety, aktualnie nieosiągalne są ogólne dane naukowe czy statystyczne mówiące o efektywności jogi w przypadkach chorobowych. Konieczne jest wykonanie klinicznych prac badawczych w tej dziedzinie. Autor podaje przegląd niektórych ćwiczeń jogi pomocnych w pewnych, częściej spotykanych, zaburzeniach. Przegląd ten oparty jest na starożytnych tekstach na temat jogi, badaniach ekspertów jogi oraz pewnej liczbie prób naukowych przeprowadzonych w dziedzinie jogi. Czytając ten rozdział, należy także pamiętać, że autor brał pod uwagę tylko te ćwiczenia, które zostały opisane w poprzednich rozdziałach książki. Ci, którzy będą chcieli spróbować tych ćwiczeń dla uwolnienia się od zaburzeń chorobowych, powinni uprawiać je według kolejności i schematu podanego poniżej. Każda grupa ćwiczeń na ogół wymaga około 15 minut dziennie.
ZAPARCIA
- Uddiyirca bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wlaściwe (-)
- Yoga mudrci (skłon w lotosie)
- Paścimott nrisana (skłon tułowia do nóg)
- Ardha matsyendrcisana (korkociąg)
- Bhujangcisana (kobra)
- Śalabhrisana (moskit)
- Dhanurirsana (łuk)
- Pavanamuktisana (pozycja uwalniająca gazy)
- Hal sana (phzg)
DYSPEPSJA
{niestrawność)
- Uddiy na bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wraściwe (-)
- Agniscira kriy (-)
- Pascimottrmasana (skłon tułowia do nóg)
- Matsy sana (ryba)
- Vajr sana (diament)
- Utriisana (wielbłąd)
- Supta vajrrisana (leżący diament)
- Dhanur sana (łuk)
- Haliisana (pług)
NADKWASOTA
- P dahastii.sana (skłon do przodu)
- Bhastrik kriy (oczyszczanie przez hiperwentylację)
- Matsy sana (ryba)
- Ardha matsyendrr.sana (korkociąg)
- Supta vajr sana (leżący diament)
- Pavanamuktiisana (pozycja uwalniająca gazy)
- Halirsana (pług)
- Dhy na (medytacja)
- ,Śaviisana (pozycja relaksowa)
- Jala dhouti (pobudzane wymioty) - raz w tygodniu
GAZY
- Uddiy na bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wlaściwe (-)
- Agnis ra kriy (-)
- Matsy sana (ryba)
- Śaśirrikcisana (księżyc)
- Supta vajrisana (leżący diament)
- Bhujang sana (kobra)
- Dhanur sana (łuk)
- Pavanamuktwsana (pozycja uwalniająca gazy)
- Hal sana (pług)
PRZEWLEKŁA DEZYNTERIA
(amebioza)
- Uddiycrna bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wraściwe (-)
- Agniscira kriy (-)
- Śaśmikirsana (księżyc)
- Supta vajr sana (leżący diament)
- Bhujangcrsana (kobra)
- Dhanurrrsana (łuk)
- Pavanamuktirsana (pozycja uwalniająca gazy)
- Halrrsana (pług)
- Ś'avirsana (pozycja relaksowa)
OTYŁOŚĆ
(otłuszczenie)
- Pidahastwana (skłon do przodu)
- Paścimottim sana (skłon tułowia do nóg)
- Parnr.sana (lotos)
- Matsycrsana (ryba)
- Yoga mudrci (skłon w lotosie)
- Supta vajrrrsana (leżący diament)
- Bhujangcisana (kobra)
- Sarv ngcrsana (świeca)
- Pavanamuktirsana (pozycja uwalniająca gazy)
- Halrisana (pług)
OTŁUSZCZENIE POŚLADKÓW I OKOLIC
- Pariv,rtta trikoncisana (trójkąt ze skrętem)
- Ardha matsyendrcr.sana (korkociąg)
- Padmrr,sana (lotos)
- Yoga mudrir (skłon w lotosie)
- Matsycrsana (ryba)
- Vajrrrsana (diament)
- U,str sana (wielbłąd)
- Supta vajr sana (leżący diament)
- Dhanur sana (łuk)
- Sarvirng sana (świeca)
SŁABA POTENCJA I ZABURZENIA SEKSUALNE
- Nauli wlaściwe (-)
- Uddiyna bandha (unoszenie przepony)
- Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy)
- Aśvini mudr (-)
- Mah mudr (król)
- Ardha matsyendrcisana (korkociąg)
- Hal sana (pług)
- Viparitakarani mudr (półświeca)
- Sarv ng sana (świeca)
- Śirsas na (stanie na głowie)
ZAURZENIA MENSTRUACYJNE U KOBIET
- Uddiy na bandha (unoszenie przepony)
- P dahast sana (skłon do przodu)
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Ardha matsyendrcisana (korkociąg)
- ,Śaś ńkrrsana (księżyc)
- Śalabhr.rana (moskit)
- Dhanur sana (łuk)
- Viparitakarani mudr (półświeca)
- Sarv ng sana (świeca)
- Śir,s sana (stanie na głowie)
SŁABY WZROK
- Padmcisana (lotos)
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Ardha matsyendr sana (korkociąg)
- Bhujangcrsana (kobra)
- Viparitakarani mudr (półświeca)
- Sarvringrrsana (świeca)
- Śirs sana (stanie na głowie)
- Priryirmn wlaściwa (-)
- Tr taka (oczyszczanie oczu)
- Śavrrsana (pozycja rclaksowa)
NA ZWIĘKSZENIE WZROSTU
- P dahastiisana (skłon do pnodu)
- Parivrtta trikonirsana (trójkąt ze skrętem)
- Paścimott.sana (skłon tułowia do nóg)
- Matsyrrsana (ryba)
- Vajrisana (diament)
- Supta vajrrisana (leżący diament)
- U,strisana (wielbłąd)
- Sarvirngirsana (świeca)
- Halrisana (pług)
- Śir,sirsana (stanie na głowie)
TRĄDZIK
- Uddiyima bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wlaściwe (-)
- Paścimottirsana (skłon tułowia do nóg)
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Bhujangrisana (kobra)
- Dhanuriisana (łuk)
- Sarvirngwrana (świeca)
- Halrrsana (pług)
- Śir,riuana (stanie na głowie)
- Priryima wlaściwa (-)
CHOROBY SKÓRY
- Nauli wlaściwe (-)
- Uddiyirna bandha ( unosunie przepony)
- Kapirlbhriti kriy (oczyszczanie głowy)
- Pryrma wlaściwa (-)
- U,strirsana (wielbłąd)
- Dhcnnai.sana (łuk)
- Ś'ir,s sana (stanie na głowie)
- Jala dhouti (pobudzane wymioty) - raz w tygodniu
- Basti (wlew) - raz w tygodniu
BÓL GŁOWY
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Matsy sana (ryba)
- U,str sana (wielbłąd)
- Sarviing sana (świeca)
- Haliuana (pług)
- Śir,s sana (stanie na głowie)
- Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy)
- Bhastrik kriyci (oczyszczanie przez hiperwentylację)
- Pr n y ma wlaściwa (-)
- ,Śav sana (pozycja relaksowa)
PRZEWLEKŁY KATAR
- P dahastrisana (skłon do przodu)
- Ardha matsyendr sana (korkociąg)
- Bhujang sana (kobra)
- Hal sana (pług)
- Śir,s sana (stanie na głowie)
- Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy)
- Bhastrik kriy (oczyszczanie przez hiperwentylację)
- Ujjayi pr n y ma (syczenie)
- Pr n y ma - cztery rodzaje (-)
- Jala neti (oczyszczanie nosa wodą) - dwa razy w tygodniu
BÓLE PLECÓW. RWA KULSZOWA
- P dahast sana (skłon do przodu)
- Ardha cakr sana (skłon do tyłu)
- Parivrtta trikon sana (trójkąt ze skrętem)
- Paścimott n sana (skłon tułowia do nóg)
- Matsy sana (ryba)
- Ardha matsyendrirsana (korkociąg)
- U,striuana (wielbłąd)
- Bhujangrrsana (kobra)
- Śalabh sana (moskit)
- Dhanurrrsana (łuk)
CHOROBY WĄTROBY
- Uddiyrma bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wlaściwe (-)
- Agnisiua kriy (-)
- Pidahastirsarra (skłon do przodu)
- Ardha cakr sana (skłon do tyłu)
- Ardhakati cakrrisana (skłon w bok)
- Paścimottimcisana (skłon tułowia do nóg)
- U,strrisana (wielbłąd)
- Sarvimgrrsana (świeca)
- Halrisana (pług)
ZABURZENIA ODDECHOWE. ASTMA OSKRZELOWA
- Ardha cakr sana (skłon do tyłu)
- Supta vajrisana (leżący diament)
- Bhujangcrsana (kobra)
- Hal sana (pług)
- Śir,siisana (stanie na głowie)
- Pr niyrvna - wszystkie rodzaje (-)
- Jala dhouti (pobudzane wymioty) - raz w tygodniu
CUKRZYCA
- Piidahast sana (skłon do przodu)
- Uddiyitna bandha (unoszenie przepony)
- Nauli wlaściwe (-)
- Agnis ra kriy (-)
- Paścimottcinirsana (skłon tułowia do nóg)
- Matsyirsana (ryba)
- Bhujangiisana (kobra)
- Dhanur sana (łuk)
- Hal sana (pług)
- Sarviingiisana (świeca)
BEZSENNOŚĆ
- Paścimott n sana (skłon tułowia do nóg)
- Vajr sana (diament)
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Ardha matsyendrrisana (korkociąg)
- Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy)
- Bhastrik kriy (oczyszczanie przez hiperwentylację)
- Makarcrsana (krokodyl)
- Sarv ngirsana (świeca)
- Sir,s sana (stanie na głowie)
- Śav sana (pozycja relaksowa)
NADCIŚNIENIE
Uwaga: Konieczny jest stały nadzór medyczny i regularne kontrole.
- Padmiisana (lotos)
- Vajrrrsana (diament)
- Makar sana (krokodyl)
- Halrrsana (pług)
- Śav sana (pozycja relaksowa)
- Dhyina (medytacja)
CHOROBY SERCA
Uwaga: Konieczny jest nadzór lekarski i regularne kontrole.
W stanach ostrych - w pozycji leżącej:
- Śav sana (pozycja relaksowa)
- Dhy na (medytacja)
Później, gdy pacjent zaczyna się poruszać:
- Padm sana (lotos)
- Yoga mudr (skłon w lotosie)
- Supta vajr sana (leżący diament)
- Dhyima (medytacja)
- Śavrisana (pozycja relaksowa)
NAPIĘCIE UMYSŁOWE
- Padmcisana (lotos)
- Sarvimg sana (świeca)
- Śir,siuana (stanie na głowie)
- Śavrrsana (pozycja relaksowa)
- Primiryirma - wszystkie rodzaje (
- Dhyinna (medytacja)
TRUDNOŚCI W KONCENTRACJI
- Padmcrsana (lotos)
- Sarvimgiisana (świeca)
- Śir,s sana (stanie na głowie)
- Prim yirma - wszystkie rodzaje (-)
- Tr taka (oczyszczanie oczul
- Dhy na (medytacja)
OGÓLNY NIEDOROZWÓJ UMYSŁOWY
- P dahastrisana (skłon do przodu)
- Ardha cakrrsana (skłon do tyłu)
- Pa.cimottinitsana (skłon tułowia do nóg)
- Matsyisana (ryba)
- Dhanur sana (łuk)
- Hal sana (pług)
- Sarviing sana (świeca)
- Ślr,siuana (stanie na głowie)
- Śav sana (pozycja relaksowa)
- Prim ywna - wszystkie rodzaje (-)
BIBLIOGRAFIA
l. Ast nga Yoga Siddhi: Shri. Gajanan Book Depot. Publication, Pune-30, India 1980.
2. B h o 1 e M. V. : Rational of Treatment and Rehabilitation of Asthmatics by Yogic Methods; Collected papers on Yoga, Kaivalyadhama, Lonavala, India 1975, p.10113.
3. B h o 1 e M. V. e t a 1: Effect of Yoga Practices on V'ital Capacity; "Indian Journal of Chest Diseases", Vol. XIII, 4,1974.
4. Collected papers on Yoga: Kaivalyadhama, Lonavala, India 1975.
5. D a t e y K. K. : Cardiology in this Day and Age: The Indian Practitioner, Jan,1965, p. 41-45.
6. D e o k u 1 e V. G. : Yog sane: Yogaś tra Mandir, Pune-30, India 1979.
7. D h a n r a j V. H u b e r t : Yoga and Physical Fitncss; CollcG ted papers on Yoga, Kaivalyadhama, Lonavala, India 1975, p. 48-53.
8. D e s h k a r B. V. : Meditation from the Physiologist's view; Lecture, Govt. Medical College, Aurangabad, India 1978.
9. D o s t a 1 e k C. : Some aspects of Yogic exercises and Physiology; Collected papers on Yoga, Kaivalyadhama, Lonavala, India 1975, p. 33-36.
10. D w i v e d i V. N. : Role of Yoga in Education; Sachitra Ayurveda, India, March 1980, p. 527-531.
11. Ganguly S.K., Gharote M.L.: Cardiovascular Efficicncy bcfore and after Yogic Training: Yoga Mimansa, Vol. XVI, 1975, p. 89-95.
12. G c n o n g W. F. : Review of Medic l Physiology: Asia Publishing House, Bombay 1968, Chapter 28-29.
13. Gheranda Samhita: Shri Gajanan Book Depot, Pune-30, India 1980.
14. G h a r o t e M. L. : Energy Expenditure duńng deep Meditative State: Yoga Mimansa, Vol. XIV, and 2,1971, p. 57-62.
15. G h a r o t e M. L. : Effect of Yogic Training on Physical Fitness: Yoga Mimansa, Vol. XV 4,1973, p. 31-35.
16.Gode J.D., Singh R.H. et al.:IncreascdUńnary Excretion of Testosterone following a course of Yoga; "Indian Journal of Medical Science", Vol. 28, No. 4--5, Apńl, May 1974 p. 212-214.
17. G o k h a 1 e V. V. , R a n a d e S. B. : Bh v teeta Dhy na: Anjali Publishing House, Pune-30, India 1980.
18. Goralrsha Samhita: Shri Gajanan Book Depot. Pune-30, India 1980.
19. G r a y ' s A n a t o m y : Neurology, p. 930, Longman Group Ltd., England 1975.
20. H e w i t t J. : Yoga and Utility: Vikas Publishing House, New Delhi, India.
21. J o s h i K. S. : Yoga in Daily Life: Ońent Paper Backs, New Delhi-1, India.
22.Karambelkar P.V., Bho'le M.V.:HeartControl and Yoga Practices: barshan International, Vol. XI, 2, 1971. p. 63--69.
23. K a r a m b e 1 k a r P. V. e t a 1. : Uropepsin Excretion as influenced by some Yogic Practices: Yoga Mimansa, Vol. XI, 1:1 - 6,1968.
24. K r i s h n a d a s K. V. : Management of Hypertensions: Maharashtra Medical Journal, Pune, August,1964, p. 443-450.
25. L o w n B e r n a r d : New England Journal of Mcdicine, 18, March,1976.
26. Memorandum on Perfect Health.: German Medical Association for the Promotion of Perfect Health through Transcendental Meditation Progrmme,1978.
27. Nimbalkar Sadashiv P.: Arogyas thi Yoga: Yogavidya Nilcetana, Bombay-18, India 1977.
28. P a n s e K. V. : Diet, Yoga and Sex Life, Nirmala Pralashana, Pune-5,1979.
29. Pantapratinidhi Balasahcb : Suryanamask ra: Aundh, Dist: Satara, India 1938.
30. P a u 1 W o o d : Discasa of the Heart and Circulation: Asia Publishing House, Bombay, India 1968.
31. Perfect Health trough the T.M.: MERU Publication, Seelisberg, Switzerland 1978.
32. Pńce's Te rtbook of the Practice of Medicine.: Diseases of the Heart: Section 8, Oxford Medical Publication, 1974. Systematic Arteńal Hypertensions: p. 815.
33. R e 1 e R. S. : P tanjala Yogadarshana: P.V. Joshi, Manik Chowk, Deorukh, Dist: Ratnagiń, India 1976.
34. S h a h S. R. , D e s a i D. C.: Prevention of Coronary Heart Diesease: Journal of M.S.I.M.A., Bombay, India, July 1969, p. 27-30.
35. S h a r m a S h r i d h a r D. : Anxiety: Medical Times, Bombay, India, Nov. 1980.
36. Shri Yogendra: Facts about Yoga: The Yoga Institute Santacruz, Bombay-?5, India.
37. U d u p a K. N. : Pathogenesis and Pńnciples of Management of Stress Disorders: VI Sarabhai Memońal Oration Speech, Bombay, India, October 1976.
38.Udupa K.N. Singh R.H. et al:CertainStudieson Psychological and Biological Responses on the Practice of Hatha Yoga: Indian Journal of Medical Research, Nev Delhi, 61, 2, February 1973. p. 237-244.
39.Udupa K.N., Singh R.H. et al:Physiologicaland Biochemical Studies on the Effect of Yoga: Indian Journal of Medical Research, Nev Delhi 63, 4, Apńl 1975, p. 62024.
40. Udupa K.N. Singh R.H. et al: A Comparative Study on the Effect of Individual Yogic Practices: Indian Journal of Medical Research, New Delhi, India, August 1975, p. 1066---1071.
41.Udupa K.N. Singh R.H. et al:FurtherStudieson the Combined Practico of some Yogic Postures: Journal of Research in Indian Medicine, New Delhi,13 :4,1978.
42. V a i d y a B. L. : Arogyas thi Yog sane: Majestic Publication, Bombay-4, India 1977.
43. V a i s h w a n a r P. S. : Modern Physiological Concepts in Yoga Therapy; Collected Papers on Yoga, Kaivalyadhama, Lonavala, India 1975, p. 115-122.
44. W a c e R. K. : Physiological effects of Transcendental Meitation; Science 167, U.S.A.,1970, p. 1751-1754.
45. Yoga: Vivekananda Kendra Publication, Madras-600-005, India 1977.
SPIS TRECI
Wstęp do wydania polskiego....... ........ ....... ..... 5
Przedmowa....................................... 8
Mowa serca....... ....... ...... ........ . ........ 9
Wymowa sanslcryckich liter...... ........ ..... .. ...... 12
NoahoAe espegty jogi.... . .... ......... . ......... .. 13
Wpływ jogi na system nerwowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Joga w zaburzeniach stresowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Joga w zaburzeniach sercowo-naczyniowych. . . . . . . . . . . . . 15
Joga w podstawowym nadciśnieniu. . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Wpływ jo na ulcład oddechowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Zapobieganie starzeniu si. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Joga - najlepszy sposób na życie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Metody jogi..... .......... .. ... ........ .. . ..... 20
C`rtcze pgt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Ogólna informacja i instrukcje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Codzienne ćwiczenia jogi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Wyciszenie psychofizyczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Rozgrzewka... .... ........ ........ ..... . ..... 26
Suryanamaslc r s........ ........ ......... ....... 30
Aspelct naulcowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Włąrenie jog san s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Włąaenie pry m s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Hymn. 34
Stadia suryanamask r s. . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Jog san s (pozycje jogi). . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Aspekty naukowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Zmiany biochemiczne. . . . . . . . . 39
Pięć pozycji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Pozycje stojące. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
P dahast sana (skłon do pnodu). . . . . . . . . . . . . 41
Ardha cakr sana (skłon do tyłu). . . . . . . . . . . . 43
Ardhakati cakr sana (skłon w bok). . . . . . 44
Parivrtta trikon sana (trójkąt ze skrętem). . . . . . . . . 45
Nauli kriy (technika oczyszczania jamy brzusznej). . . 46
Pozycje siedzące. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Padm sana (lotos). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Yoga mudr (skłon w lotosie). . . . . . . . . . . . . . 52
Matsy sana (ryba). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Mah mudr (król). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Paścimott n sana (skłontułowia do nóg). . . . . . . . . . . 56
Ardha matsyendr sana (korkociąg). . . . 5g
Vajr sana (diament). . . . . . . . 59
Śaś ńk sana (księżyc). . . . . . . .
Ustr sana (wielbłąd). . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Supta vajr sana (leżący diament). . . . . . . . . . 63
Pozycje w leżeniu na brzuchu. . . . . . . .
Bhujang sana (kobra). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Śalabh sana (moskit). . . . . . .
Dhanur sana (łuk). . . . . 67
Makar sana (krokodyl). . . . . . . . . . . . . . . 69
Pozycje w leżeniu na plecach. . . . . . .
Pavanamukt sana (pozycja uwalniająca gazy). .
Śav sana (pozycja relaksowa). . . : . . 72
Pozycje odwrócone. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Viparitakarani mudr (półświeca) . . . 73
Sarv ng sana (świeca). . . . . 74
Hal sana (pług). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Śirs sana (stanie na głowie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Pr n y m s (oddechowe ćwiczenia jogi). . . . . . . . . . . . . . . . 80
Aspekty naukowe... ... ......... ... ..... ..... 80
Codzienne praktyki pr n y ma. . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Kap lbh ti kriy (oczyszczanie głowy). . . . . . . . . . . . 83
Pr n y ma
Adhobh giya pr n y ma (oddech brzuszny). . . . . . . . . 84
Madhyamabh giya pr n y ma (oddech piersiowy). . . . 85
Urdhwabh giya pr n y ma (oddech szczytowy). . . . . . 86
Bhastrik kriy (oczyszczanie przez hiperwentylację). . . 86
Pr n y ma
Suryabhedaka pr n y ma (wdechy i wydechy przez prawe nozdrze)...... ........... .... ..... .... 87
Candrabhedaka pr n y ma (wdechy i wydechy przez lewe nozdrze). ..... .......... ... ...... .... 88
N di śuddhi pr n y ma (wdechy i wydechy przez oba nozdrza). ................... ............. 89
Pr n y ma właściwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Uj,jayi pr n y ma (syczenie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Sitk ri pr n y ma (zawinięty język) . . . . . . . . . . . . . . . 92
Śitali pr n y ma (język w dziób). . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Sadanta pr n yżrna (ssanie przez zęby). . . . . . . . . . . . . . 93
Bhr mari pr n y ma (br2ęczenie pszczoły). . . . . . . . . 94
Dhy na (medytacja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Wiadomości ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Naukowe aspekty medytacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Metody medytacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Korzystne działanie medytacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
Metoda medytacji na 27 punktach. . . . . . . . . . . . . . . . .102
Sata kriy s (sześć procesów oczyszczających). . . . . . . . . . . . . .106
Kap lbh ti (oczyszczanie głowy). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
Neti (oczyszczanie dróg nosowych). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
Dhouti (płukanie przewodu pokarmowego). . . . . . . . . . . . . .109
Nauli (proces oczyszczający brzuch). . . . . . . . . . . . . . . . . . .111
Tr taka (oczyszczanie oczu). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111
Basti (wlew). . . . . . . . . . . . . . . .113
Bandh s (więzy) . . . . . . . . . . . . . . . . .114
Mizla bandha (skurczodbytu). . . . . . . . . . .114
Uddiy na bandha (unoszenie przepony). . . . . . . . .115
J landhara bandha (uciśnięcie głośni). . . . . . . .115
Vludr s (gesty). . . . . . . . . . . . . . .116
Aśvini mudr . . . . . . . . . . . . . . .117
Mniejsze mudr . . . . . . . . . . . . . . .117
Swayam sucan s (autosugestie). . . . . . . . . . . . .119
Wskazówki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
Autosugestie. . . . . . . . . . . .121
Joga w życiu seksualnym. . . . . . . . . . . . . . . .123
Joga w leczeniu chorób. . . . . . . . . . . . . . . . .128
Bibliografia. . . . . . . . . . . . . . .139
POLAKUMED"
Spółka z o.o. Stowarzyszona w Polskim Towarzystwie Akupunktury
ul. Winnicka 10
Warszawa
tel. 659-82-66
OFERUJE PAŃSTWU
usługi z zakresu tradycyjnej i niekonwencjonalnej medycyny
- Akupunkturę
- Akupresurę
- Masaż klasyczny
- Elektropunkturę
- Laseroterapię
- Moxę
- Homeopatię
- Ziołolecmictwo
- Irydologię
- Leczenie dietą
Autoryzujemy specjalistów medycyny chińskiej, tybetańskiej i hinduskiej.
W naszej siedzibie przyjmują:
- Kardiolog,
- Dermatolog-kosmetolog,
- Gastrolog
Działa:
- Poradnia Antynikotynowa
Prowadzimy ciągłą sprzedaż zdrowej żywności i igieł do akupunktury, Moxy oraz rewelacyjnych preparatów naturalnych z Dalekiego Wschodu i z całego świata.
U w a g a: Od maja 1992 roku jest czynna Szkoła Yogi i Ayurwedy oraz chińskiej gimnastyki leczniczej Qigong, prowadzona przez Mistrzów z Dalekiego Wschodu. Zapisy w siedzibie spółki.
...Otwiera przed Wami fascynujący świat zagadek i tajemnic.
To czasopismo dla wszystkich, którzy interesują się nieznanym, którzy myślą i czują, pragnąc wiedzieć więcej niż inni.
Redakcja IAT
02-760 Warszawa
ul. Soczi 6
tel./fax 642-42-41
M ELI SANA Klosterfrau
na dolegliwości * głowy * serca * żołądka * nerwów
Melisana to naturalny środek leczniczy o zbadanym i potwierdzonym działaniu. Podstawową czgścią zawartvch w nim olejków eterycznych są terpeny dzialające odprężająco i uspokajająco, znoszące skurcze, poprawiające ukrwienie.
* Działanie odprężające i uspokajające przywraca harmonijną aktywność wegetatywnego układu nerwowego, który nie jest zależny od woli człowieka, a reguluje czynność ważnych narządow, na przyklad akcję serca, oddychanie, trawienie.
* Pewne terpeny wylvierają działanie spazmolityczne znoszące skurcze w obrębie przewodu pokarmowego. Tego rodzaju działanie jest korzystne w zaburzeniach trawiennych.
* Spazmolityczne działanie związków terpenowych powoduje też zniesienie skurczów w obrębie dróg oddechowych (oskrzeli) łagodząc objawy na przykład przy przeziębieniu.
* Działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne dotyczy
drobnoustrojów chorobowotwórczych, które powodują zakażenia typu grypy.
* Przv stosowaniu zewnętrznym osiąga się (dzięki pobudzeniu krążenia w skórzej przekrwienie, a głebiej leżące części mięśni objęte skurczem rozluźniają się, na przykład przy bólach nerwowych, bólach powysiłkowych mięśni lub postrzale.
Dobre wyniki uzyskuje się w leczeniu pomocniczym schorzeń reumatycznych.
* Melisana Klosterfrau również w zapobieganiu okazuje się skutecznym naturalnym środkiem leczniczym o uderzającej wielostronności. Działa ponadto stabilizująco, wyrównująco i ochronnie.
Stosowanie wewnętrzne: zaburzenia psvchowegetatvwne takie, jak dolegliwości nerwicowe, stany' napięcia i podniecenia, wewnętrzny niepokój, nerwowość, trema, zaburzenia zasypiania, niepokój przed zaśnięciem. nerwowe bóle głowy, wrażliwość na wpływ pogody, dolegliwości sercowe bez przyczyny organicznej, dolegliwości miesiączkowania i okresu menopauzv. nerwowe dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nietolerancja potraw' wzdvmających z uczuciem pełności po jedzeniu, brak apetytu.
Stosowanie zewngtrzne: bóle nerwowe, bóle mięśni po wysiłkach, postrzale, zapaleniu dziąseł, niedyspozycjach i wvczerpaniu.
Szczegółowe dawkowanie i sposób użycia według pzepisu znajdującego sie w każdym opakowaniu.
Aktiv-Kapseln KLOSTERFRAU
Skład: jedna kapsułka Klosterfrau zawiera 186 mg maceratu olejkowego czosnku, 64 mg maceratu olejkowego kiełków pszeniczy z dziurawcem, 1000 j.m. retinolu (witaminy A), 10,0 mg octanu alfa-tokoferolu (witaminy E).
Zastosowanie: Wzmożenie wydolności organizmu. Pobudzanie sprawności ustroju, usuwanie uczucia zmęczenia i objawów chorób wynikający'ch z wyczerpania organizmu, zwiększenie możliwości psychicznych i fizycznych, energi ciała i umy'słu, leczenie i zapobieganie uogólnionej miażdżvcy', usuw'anie dolegliwosci zw'iązanych z wiekiem, pobudzanie czy'nności jelit.
Stosując kapsułki Klosterfrau dokonaliście w'łaściw'ego wy'boru. gdy'ż z wierają one w'szystkie istotne składniki zdrowotne czosnku, dziuraw'ca, jak rów'nież w'ażne dla ży'cia w'itaminv A i E.
Czosnek zajmuje w'ażne miejsce w leczeniu rozpowszechnionej choroby cyw'ilizacy'jnej naszych czasów - miażdży'cy tętnic. Obniżając poziom cholesterolu we krwi czosnek zapobiega miażdży'cv tetnic. Czosnek utrzvmuje eiało i umy'sł w stanie podw'y'ższonej akty'w'ności życiowej, zwiększa spraw'ność ustroju i może zapobiec przedwczesnym dolegliwościom późnego wieku.
Stany zlego samopoczucia oraz inne dolegliwości w'y'stepujące ,h' późny'm wieku wymagają różnorodnego podejścia, co uwzgledniono w składzie kapsułek Klosterfrau dodając do nich znany ze swoich właściwości wy'ciąg z dziurawca oraz w'ażne witaminy', które szczególnie ważne są w okresie starzenia sie.
Obok dodatku witaminy A kapsułki Klosterfrau zaw'ierają również witamine E w'zmagającą spraw'ność ustroju, co stanow'i o ich przew'adze w stosunku do działania nieprzetw orzonego czosnku.
SKŁAD?iIKI CZY'N:IE: 1 drażetka zawiera:
Wyciąg suchy' korzenia waleriany' I00 mg
Wyciąg suchy kwiatu passillory ?j me
Wyciąg suchv szyszek chmielu ?j m
WSKAZANIA: Stany' lgku i niepokoju na tle nerwowym, zaburzenia snu, trudności w zasypianiu.
PRZECIWW'SKAZA'Il: Jak dotąd, nie są znane przeciwwskazania do leczenia preparatami zawieraj cymi w'vci gi z korzenia w'aleriany', kwiatu passiflory' i szyszek chmielu.
DZIAŁANIA UBOCZNE: Jak dot d, nie są znane działania uboczne leczenia drażetkami uspokajaj cymi ratiopharm.
WSKAZÓW'KI DAW'KOW'AIA: Jeżeli nie zalecono inaczej. to ogólnie przvjgte dawki dla dorosłvch wynoszą 1-3 drażetki ?-3 razy dziennie.
Daw'ki podawane dzieciom są niższe. odpow'iednio do wieku.
SPOSÓB PODAW'AiIA: Drażetki należy' zaży'w'ać z odpowiednią ilości płynu w czasie posiłków lub niezależnie od nich. Przy' nerwicowych zaburzeniach zasypiania i snu należy lek zażywać przed pójściem spać.
OKRES STOSOW'AiIA: Okres stosow'ania leku zależv od rodzaju, ciężkości i przebiegu złego samopoczucia. Leki nasenne i uspokajające nie powinnv bvć stosowane przez długi czas bez porady lekarskiej.
Lek nie powinien być stosowanv po upływie datv ważności.
Lek należy przechowy'w'ać w miejscu niedo tgpnym dla dzieci.
Nervendragees - ratiopharm
DRAŻETKI USPOKAJAJCE
ECHINACEA-RATIOPHARM
Krople
ECHINACEA-RATIOPHARM
Tabletki
Skoncentrowany naturalny produkt leczniczy podnoszący odporność naszego organizmu. Pobudza działanie systemu immunologicznego, podnosi odporność organizmu na infekcje bakteryjne i w'irusowe.
Wskazania:
Zapobieganie i leczenie ostrvch i przewlekłych schorzen bakteryjnych i infekcji grypowych: infekcji kataralnych, przeziębień, stanów zapalnych oskrzeli, błon śluzovych gardła, jamy ustnej.
Wyczerpanie i stany' osłabienia organizmu.
Częste schorzenia górnych dróg oddechowvch.
RATIOPHARM
(AEROZOL DO NOSA ŻEL DO NOSA NASENOL)
Tu t,- preparst lirm R3tiuphsrm. ;to;owan pr<v u;trch ;tanach kataralnych nusa.
lerozol do nosa k-Ratiopharm
rauiera: chloruwodurek klumetarulin ur:s chlurek henealkonium.
Lek ubkunza ;luziwkę nusa prz katarre. prz nieżci nua L kichaniesn. ;tosowan du kritkotnsłe;;u I'c<enis w.spumaeaj ceeo prz kttarze alereicznm np. katarze iennm.
Dla ułatexiensa odpłwu wdtielin prz apakniss <atuk obocnych oraL nieżci trąbki ;łuchowj.
w przebiezu kat:tru podaje sie z;odnie z instruksjd lekarza.
Przecinwskazania', 'iu należ' stosowtsć prz ;uchm nieżvcie sluzów ki nosa i prz pudw'ższeniu inien t aewn;ttrzsłkoeu. '
Pr< przwleklm rapaleniu ;lunwki no;a dłuższe tosowani leku tż nie je t wsksatne.
\ie należe o rnwniei tosować w ciaż. mimo źe do tej por nie opisano zkodliaech działxń te;u serozolu.
Dawkowanie Jli nie alecunu inac<ej. pudawać jedn lub kilka ddwek aru<ulu dzinnie w rsne potrzeb.
\asenol-Ratiopharm
Z;swiera elednne, ulejek eukaliptusow, mentol. kamlore. p:sratine.
Żalecunj w ustrch i przew'lekłch stanach ksstaralnvch nosa, przy prceziebieniach z utrudnionm oddechaniem. Rz:sdku snuże w;tąpi pnejsciowe piec<enie. Preparat prze<naczun je;t dla duru;łch i młodzież powżej I roku żcia i dzieci.
Dziciutn od ń roku podaw;sc u raz_ dzienuie po 1- krupli. do każdej prz;rod nos,wei.
Sto;ow ać do 10 dni.
Żel do nosa - Ratiopharm
zawierai: chlorowodurek k losneaizolin_ i chlorek benzulkonium
Obkurcra sluzóvk no>as pr< k:ttssrze.
Dla ułatwieni:s odpłwu wd<ielim w c<asie <apalenia zatok no;owch oraz prz nieżci trtłhek
iuchuch przebieajuuetn < kstarem.Sto uje;ie tlko na zalecenie lekarza.
Preparasu nie należ ;tosow;sc prz suchm nieżycie luzwki no;a i podwrizunetn ci;niniu
xrwn;ttrz;słkuwin or;sz cza;i ci;sż.
NEO-ANGIN TABLETKI DO SSANIA Z CUKREM I BEZ CUKRU
tabletki do ssania z grupy Neo-Angin zawierają olejek anyżkowy, 2, 4 dwuchlorobenzyalkohol., mentol, p-pentyl-m-kreozol, olejek miętowy.
Zapobiegają i leczą stany iapalne i choroby zakaźne w obrębie jamy ustnej, gardła i górnych dróg oddechowych z objawami bólu gardła, przeziębienia, chrypki, frudności w potykaniu, zapalenia migdałków (anginy), zapalenia śluzówki jamy ustnej, zapalenia dziąsel, nieżytu gardła i krtani, z występowaniem pleśniawek. Działają zapobiegawczo w razie zagrożenia grypą.
Neo-Angin - tabletki bez cukru działają szybko, ,są dobrce tolerowane. Są one słodzone środkiem lycasin i nadają się dla diabetyków. Neo-Angin z cukrem i bez cukru podaje się dorosłym i dzieciom w wieku powyżej 6 lat 1 tabletkę co 2-3 godny.
Preparatu nie podawać małym dzieciom.
Neo-Ann do rozpylnnir w gordle
Zriero. olejek anyżkowy, olejek kamforowy, alkohol 2, 4 dwuchlorobenzylowy, mentol, p-pentyl-m-krezol, olejek miętowy
Wskazany w ostrych stanach zapalnych, zakażeniach jamy ustnej, gardła i migdałków.
O ile nie zalecono inaczej należy rozpylić roztwór dwukrotnie w jamie ustnej, wstrzymując przy
tym oddech. Zabieg powtórzyć kilkakrotnie (do 6 razy w ciągu dnia).
Neo-Angin w rozpylanej postaci posiada dzięki swym składnikom szeroki zakres działania na prawie wszystkie gramdodatnie i gramujemne bakterie i grzyby powodujące pleśniawki oraz zmiany zapalne i zakaźne w jamie ustnej i gardle.
Mentol - łagodzi dolegliwości przy przetykaniu dzięki działaniu miejscowo znieczulającemu i chłodzącemu.
Olejek anyżkowy i miętowy hamują stany zapalne i ułatwiają gojenie się zmian chorobowych.
Nie stosować u małych dzieci i niemowląt.