Ochrona własności intelektualnej
To co jest chronione prawnie jest zawarte w:
Ustawa o prawach autorskich
Ustawa o prawach pokrewnych
Ustawa prawo własności przemysłowej
Ustawa o bazach danych
Prawo cywilne chroni dobra osobiste (imię i nazwisko, godność, cześć, duma, epitafium na nagrobku, rodzina)
Prawo własności intelektualnej jest stosowane tylko w danym kraju w którym jest on produkowany.
Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór i jego twórca.
Utwór musi być:
Wytworzony przez człowieka
Posiadać twórczy indywidualny charakter
Musi być uzewnętrzniony
Utwór równoległy- wtedy gdy dwie osoby równocześnie i niezależnie od siebie wpadną na ten sam pomysł.
Utwór muzyczny
O tym czy utwór jest oryginalny decyduje 8 następujących po sobie dźwięków, jeśli chodzi o układ dźwiękowy. Natomiast tekst jest w całości chroniony.
Do utworu muzycznego prawa ma wykonawca, przynależne są do niego prawa wykonawcze. Kolejnym uprawnionym do praw utworu jest producent, prawami producenckimi są zyski.
Utwór to przedmiot prawa autorskiego, musi być wytworzony przez człowieka, mieć twórczy indywidualny charakter, jest utworem o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiekolwiek postaci niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Utwory:
Muzyczny
Plastyczny
Literackie (utwór wyrażony słowami, liczbami, symbolami)
Publicystyczne
Naukowe
Komiks
Kartograficzne (Mapa będzie utworem tylko wtedy gdy będzie posiadała twórczy indywidualny charakter)
Scenariusze
Programy komputerowe
Wzornictwa przemysłowe (samochód, obudowa telefonów)
Audiowizualny
Lutnicze (skrzypce, kontrabas)
Sceniczne (choreograficzne)
Fotograficzny
Architektoniczny
Urbanistyczny
Nie są objęte prawem autorskim:
Idee
Religie
Odkrycia
Procedura
Koncepcje matematyczne
Nie są przedmiotem prawa ochronie o własności intelektualnej (nie są utworami):
Ustawy
Opisy patentowe
Urzędowe dokumenty
Proste informacje prasowe
Dozwolony użytek utworu, możemy korzystać z niego w dwóch kręgach rodzina (jednostkowy egzemplarz) i krąg towarzyski (uznana rzeczywista więź pomiędzy ludźmi). Możemy w ramach dozwolonego użytku korzystać tylko dla celów własnych.
Utwór pracowniczy
Utwór pracowniczy należy do pracodawcy wtedy gdy:
Będzie on wykonany w ramach stosunku pracy, umowy o pracę, stosunku obowiązków.
Nastąpi przyjęcie utworu przez pracodawcę.
Pracodawca po przyjęciu utworu ma 2 lata na rozpowszechnienie w przeciwnym przypadku traci prawa do utworu.
Utwór będący programem komputerowym :
Nie musi mieć przejęcia utworu przez pracodawcę
Wszystkie utwory pracownicze należą do pracodawcy
Autorskie prawa osobiste (dotyczą głównie oryginału)
Autorstwo- jesteśmy autorem dzieła
Prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, pseudonimem. Domniemanie nie jest faktem w prawie, ale prawo przyjmuje fikcję ten kto jest na okładce jest autorem.
Decydowanie o pierwszym udostępnianiu utworu.
Prawo do nienaruszalności treści i formy. Nabywca praw autorskich nie może zmieniać treści i formy. Autor może zmieniać treść i formę utworu.
Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu.
Uprawnienie kontrolne, nadzór nad korzystaniem z utworu.
Prawa osobiste są niezbywalne
Majątkowe prawa autorskie:
Do korzystania z utworu w sposób wyłączny.
Do rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji.
Pola eksploatacji- to np. rozpowszechnianie (media, telewizja), drukowanie książki, nagranie ebooka, itd.
Uprawnienie do wszystkich pól eksploatacji musi być zaznaczone w umowie. Można też sprzedać prawa do rozporządzania utworem na kilku różnych polkach eksploatacji kilku różnym osobom.
Program komputerowy
Nie obejmuje go dozwolony użytek. Umowa licencyjna to umowa na korzystanie z utworu. Licencja jest udzielana na okres do 5 lat
Licencje:
Licencja odpłatna- należy zapłacić za korzystane z programu.
Licencja Freeware - licencja bezpłatna
Licencja Shareware – nieodpłatna, brak dostępu do wszystkich funkcji.
Licencja Trial- nieodpłatna pełny dostęp, przez okres czasu.
Licencja Open Source- można modyfikować program, zostaje udostępniony za darmo. Najczęściej zastrzeżona zostaje nazwa i brak czerpania korzyści przez wszystkich użytkowników z tego programu.
Licencja no commercial- bez ponownego udostępniania,
Przestępstwa
Plagiat- podpisanie się pod cudzym dziełem. Plagiat dotyczy również części dzieła.
Rozpowszechnianie utworu bez zgody właściciela.
Utrwalanie w celu rozpowszechnienia.
Użytkowi dozwolonemu własnemu nie podlegają:
Utwory architektoniczne.
Programy komputerowe.
Utwór urbanistyczny
Bazy danych
Dozwolony użytek publiczny dotyczy bibliotek.
PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Ustawa o prawie autorskim
Prawo własności przemysłowej
Dobra osobiste – o charakterze niematerialnym np. godność, dobre imię, korespondencja
PRAWA AUTORSKIE
- UTWÓR (nie dzieło) cechy: pochodzi od człowieka, utworem staje się od momentu uzewnętrznienia (pokazania światu), posiada indywidualny, twórczy charakter
ZNANE UTWORY:
- muzyczne: wykonawca, twórca, słowa, producent
Czas trwania praw autorskich to 70 lat od śmierci autora
- literackie (słowne) można zapisać go symbolami matematycznymi, znakami graficznymi, utwory literackie, publicystyczno naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, utwory plastyczne, utwory fotograficzne, architektoniczne, audiowizualne, wzornictwa przemysłowego, urbanistyczne.
Utwór (przedmiot prawa autorskiego) – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania.
Nie jest ważne czy utwór jest dokończony czy nie; może być dziełem bądź kiczem. Nie ma też znaczenia zdrowie psychiczne twórcy oraz czy jest to wartościowe czy nie.
Twórca – ten który tworzy.
Majątkowe prawo autorskie trwa 70 lat.
PRAWA DO UTWORU:
- osobiste
- prawa majatkowe – prawo do ojcostwa utworu.
Ochronie prawnej podlega więź twórcy z utworem – prawo osobiste.
Prawa niezbywalne do utworu:
- prawo do autorstwa utworu
- prawo do oznaczania dzieł (imię, nazwisko, pseudonim)
- stworzenie dzieła anonimowo.
- prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu publiczności
- prawo do nienaruszalności treści i formy utworu.
PRAWO MAJĄTKOWE:
-prawo do korzystania z utworu -> umowa licencji (do 5 lat )
- wynagrodzenie
- rozporządzenie utworu -> umowa o przeniesienie praw autorskich
PLAGIAT – jest przestępstwem. Nie wolno zatajać i przepisywać czyjegoś dzieła.
Można zamieszczać fragmenty drobnych utworów.
Wolno przytaczać w utworach tworzących samoistną całość drobne utwory lub urywki rozpowszechnionych utworów – zakres uzasadniony = analiza krytyczna, nauczanie lub prawami gatunku twórczości. Cytat musi być oznaczony cudzysłowiem i musi być podany utwór i autor.
Przestępstwem jest:
-kradzież programu komputerowego (kopiowanie na dysk bez instalacji, przeinstalacja i zainstalowanie)
- paserstwo
- rozpowszechnianie utworu (utrwalenie utworu)
- paserstwo wszystkich utworów
UTWÓR PRACOWNICZY – jest nim wtedy jeśli został stworzony w stosunku pracy określonym umową o pracę lub inną umową wiążącą pracownika z pracodawcą. Jeśli pracodawca przyjmuje utwór pracowniczy to ma 2 lata na jego rozpowszechnienie. Jeżeli tego nie zrobi, prawa wracają do twórcy.
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ – przepisy dotyczące przyznawania, regulacji, warunki zastosowania i środki rejestracji do patentów, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, topografii, układów scalonych, znaków towarowych, projektów racjonalizatorskich, oznaczeń.
Ochroną jest objęty wynalazek – urząd patentowy (nadaje tytuł patentu, prawo do wynalazku)
Urząd Patentowy w Warszawie.
Rzecznik patentowy w Polsce – (10 osób)
Patent – prawo przynależne wynalazcy ( na 20 lat)
- nowe
- posiadają poziom wynalazczy
- nadają się do przemysłowego zastosowania
Nowe określa się prosto. Stanem techniki nazywamy to co przed datą pojawienia się wynalazku zostało udostępnione do informacji publicznej.
Poziom wynalazczy jeżeli wynalazek ten nie wynika w znaczny sposób oczywisty ze stanu techniki.
Przemysłowe zastosowanie – każde w przemyśle.
Ochrona patentowa – wynalazek nie może być produkowany ani posiany ani produkowany bez zgody posiadacza. Za pomocą umowy licencyjnej można przeniść na kogoś. Patent musi być innowacyjny, praktyczny (nowatorskie rozwiązanie), możliwy do wykorzystania.
Co nie jest wynalazkiem?:
- odkrycia
- teorie naukowe
- metody matematyczne
-Wytwory o charakterze wyłącznie artystycznym
-plany zasady i metody dotyczące działalności umysłowej oraz gospodarczej, działąnia gry
Wytworów, których niemożliwość wykorzystanie może być wykorzystana w świetle powszechnie przyjętych zasad nauki.
Za wynalazek nie uznaje się przedstawienia informacji.
Podlega dziedziczeniu (patent).
Wzory użytkowe- nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwałej postaci przy czym użyteczność każdego takiego rozwiązania wyraża się możliwością osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu i korzystaniu z wyrobu (krzesło, fotel).
Wzór przemysłowy: tapety – produkt pochodzący z procesów przemysłowych, z których element estetyczny służy do odróżnienia go od innych produktów.
Układy scalone ( w Polsce 9)
- znak towarowy – znak, który wyróżnia przedsiębiorstwo lub daną usługę (10 lat)
Zasada kto pierwszy ten lepszy.
Składa się z liczb, słow, liter, znaki słyszlane, zapch
Oznaczenie geograficzne – znak używany na towarach, które mają określone pochodzenie geograficzne i właściwości, opinie lub cechy charakterystyczne, które w sposób znaczący określają pochodzenie.
PROJEKT RACJONALIZATORSKI – prawo własności przemysłowej ale nie ma żadnych cech innowacyjności.