Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Data zajęć: 31.05.2012r
Rok akademicki: 2011/2012
Studia: stacjonarne
Semestr: 4
Kierunek: ZiIP
Grupa: Czwartek – godz. 16.00-17.30

LABORATORIUM

PODSTAW METROLOGII

Laboratorium nr 11

Wzorcowanie współrzędnościowych maszyn pomiarowych

Sprawozdanie:
Do poprawy:
Zaliczone:

I Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobami i metodami wzorcowania współrzędnościowych maszyn pomiarowych wg ISO 10360. W trakcie ćwiczenia zostanie wykonane sprawdzenie głowicy pomiarowej oraz wyznaczone zostaną błędy wskazań maszyny przy pomiarze wymiaru.

II Przebieg ćwiczenia:

a) Wstępne pomiary 25 kul:

i	xn	yn	zn
1	0,0000	0,0000	0,0000
2	82,9951	-0,0041	-0,0222
3	165,9979	0,0034	-0,0120
4	249,0018	0,0076	-0,0285
5	332,0081	0,0000	0,0000
6	0,0003	83,0065	-0,0059
7	83,0003	82,9993	-0,0120
8	166,0003	82,9998	-0,0002
9	249,0042	83,0086	-0,0121
10	332,0066	83,0039	-0,0026
11	0,0014	166,0059	-0,0077
12	83,0005	166,0007	-0,0026
13	166,0021	166,0074	0,0147
14	249,0029	166,0039	0,0072
15	332,0079	166,0108	0,0098
16	0,0072	249,0013	-0,0028
17	83,0062	249,0074	0,0003
18	166,0058	249,0042	0,0201
19	249,0088	249,0118	0,0125
20	332,0093	249,0064	0,0270
21	0,0040	332,0102	0,0000
22	83,0016	332,0112	0,0060
23	166,0057	332,0083	0,0305
24	249,0068	332,0165	0,0246
25	332,0090	332,0080	0,0230

b) Obliczanie odległości między środkami dwóch dowolnych kul. Obliczenia zostały wykonane zarówno dla wartości kalibracyjnych wzorca (podane przez prowadzącego) jak i dla wartości zmierzonych, uzyskanych na ćwiczeniu.

Obliczenia wg. wzoru:

$$\mathbf{L}_{\mathbf{i - j}}^{}\mathbf{=}\sqrt{\left( \mathbf{x}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{x}_{\mathbf{j}} \right)^{\mathbf{2}}\mathbf{+}\left( \mathbf{y}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{y}_{\mathbf{j}} \right)^{\mathbf{2}}\mathbf{+}\left( \mathbf{z}_{\mathbf{i}}\mathbf{-}\mathbf{z}_{\mathbf{j}} \right)^{\mathbf{2}}}$$

gdzie i = 1, ..., 24, j = 2, ..., 25, i ≠ j

c) Obliczanie błędu pomiaru dla każdej odległości ze wzoru:

δ_i − j=L^z−L^k

Gdzie: L^z- odległość zmierzona;

L^k- odległość kalibracyjna;

d) Obliczanie wartości błędów granicznych dopuszczalnych:

MPE⁺ = (3+4*L^k/1000)/1000 μm

MPE^- = - MPE⁺

e) Zbiorcze zestawienie wyników pokazane jest na wykresie:

III Wnioski

Większość wyników mieści się w przedziale dopuszczalnych błędów granicznych. Tylko nieznaczna część wychodzi poza obszar. Może to być spowodowane błędnym wzorcowaniem kul badawczych, niewłaściwym rozmieszczeniem punktów pomiarowych czy zawodnością oka ludzkiego.