Ryzyko kontroli jest niezależne od biegłego rewidenta i polega na tym, że system kontroli wewnętrznej w jednostce nie zapobiega powstawaniu uchybień, nie wykrywa ich ani nie naprawia. Na wysokość ryzyka kontroli wpływają m.in. poziom ryzyka nieodłącznego, poprawności koncepcji przyjętych zasad sprawdzania, dokumentowania i księgowania operacji gospodarczych oraz poprawność koncepcji i sprawność działania systemu kontroli wewnętrznej. Punktem wyjścia oszacowania ryzyka kontroli jest rozpoznanie systemów księgowości oraz kontroli wewnętrznej w jednostce.

Oszacowanie poziomu ryzyka kontroli może nastąpić na poziomie maksymalnym lub na poziomie niższym od maksymalnego, jeśli będzie poparte odpowiednimi testami kontroli. Maksymalny poziom oszacowanego ryzyka kontroli stanowi największe prawdopodobieństwo, że istotne nieprawidłowości, które mogą się pojawić w pozycjach sprawozdania finansowego, nie ulegną wykryciu lub zapobieżeniu na zasadzie czasowej przez właściwe testy kontroli

Ryzyko nieodłączne jest niezależne od działania biegłego rewidenta, a właściwie danej jednostce. Wynika ono z czynników zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Jego wysokość zależy m.in. od rodzaju branży i działalności jednostki, doświadczenia, wiedzy i uczciwości kierownictwa jednostki, rodzaju dokonywanych operacji gospodarczych, podatności aktywów jednostki na nadużycia, stopnia w jakim do wyceny sald aktywów i zobowiązań konieczne jest stosowanie szacunków. Podstawą oszacowania ryzyka nieodłącznego jest osąd zawodowy biegłego rewidenta

Ryzyko to wiąże się z działalnością gospodarczą jednostki, jej otoczeniem oraz rodzajem salda konta bilansowego lub grupy operacji. Może wynikać z:

• Charakteru działalności jednostki gospodarczej i warunków, w jakich następuje obrót,

• Sytuacji finansowej jednostki,

• Celów i podstawy kierownictwa, sposobu zarządzania nią, potrzeby osiągnięcia przez jednostkę „za wszelką cenę” pozytywnych wyników lub pozyskania środków,

• Działań osób pozostających w zmowie

• Środowiska, w którym działa kontrola wewnętrzna.

Określając przypuszczalną wielkość ryzyka nieodłącznego na poziomie sprawozdania finansowego, należy rozpatrzyć wpływ czynników, które ryzyko takie mogą potęgować; są to np.:

• Przeszkody napotykane w działalności gospodarczej przez jednostkę,

• Czynniki oddziałujące na branżę, do której zalicza się jednostka,

• Prawość kierownictwa lub wątpliwości w tym zakresie,

• Doświadczenie i wiedza kierownictwa oraz zmiany, jakie zaszły w danym okresie,

• Szczególne naciski wywierane przez kierownictwo.

• Ryzyko przeoczenia to ryzyko, że stosowane przez biegłego rewidenta procedury badania nie wykryją nieprawidłowości istotnych sald kont lub grup operacji. Innymi słowy, wartość ryzyka przeoczenia to ryzyko, że istotne nieprawidłowości niewykryte przez kontrolę wewnętrzną zostaną przeoczone przez badającego mimo badań wiarygodności.¹

Ryzyko oszacowane przez biegłego rewidenta

R y z y k o k o n t r o l i

		Wysokie	Średnie	Niskie
R y z y k o n i e o d ł ą c z n e	Wysokie	Najniższe	Niższe	Średnie
	Średnie	Niższe	Średnie	Wyższe
	Niskie	Średnie	Wyższe	Najwyższe

---

1. A. Hołda, J. Pociecha, Rewizja finansowa, Kraków 2004, s.55↩