STRUMIEN SWIETLNY - φ - [ lm ] – jest to wielkosc wyprowadzona od strumienia energetycznego φe , przez ocene promieniowania za pomoca odbiornika, którego

wzgledna czułosc odpowiada czułosci widmowej oka przystosowanego do jasnosci.

SWIATŁOSC - I – [cd] – jest wielkoscia okreslona dla kierunku przestrzeni. Jest to iloraz strumienia swietlnego dφ wysłanego przez punktowe zródło swiatła lub element powierzchni nie punktowego zródła swiatła w nieskonczenie małym kacie przestrzennym obejmujacym dany kierunek, do kata bryłowego dω tego stożka .

NATEŻENIE OSWIETLENIA - E – [lx] – jest okreslone w danym punkcie powierzchni. Jest to stosunek strumienia swietlnego dφ padajacego na elementarna powierzchnie dA zawierajaca dany punkt do wartosci tej elementarnej powierzchni. Jest to wiec powierzchniowa gestosc strumienia padajacego na dana powierzchnie

E – [lx] – jest okreslone w danym punkcie powierzchni.

LUMINANCJA - L - [cd/m2] – jest wielkoscia okreslana w danym punkcie przestrzeni i w danym kierunku .Jest stosunkiem ilorazu swiatłosci w danym kierunku elementarnego pola powierzchni dA otaczajacego dany punkt P do pozornego pola powierzchni z obserwowanego kierunku .

SKUTECZNOSC SWIETLNA ŹRÓDŁA (SWIATŁA) jest to iloraz strumienia swietlnego φ wysyłanego przez zródło do mocy P przez nie pobranej – symbol η.

Przestrzen otaczajaca kierowce siedzacego w pojezdzie, pozbawiona ograniczajacych przysłon nazywamy widzialnoscia geometryczna z miejsca kierowcy.

Widzialnosc geometryczna urzadzen swietlnych okreslona jest poprzez katy widzialnosci geometrycznej

lumenomierz, lumenometr «przyrząd fotometryczny do pomiaru strumienia światła»

Adaptacja nazywamy zdolnosc wzroku w zakresie przystosowania do zmian otoczenia (zarówno gwałtownych jak i powolnych). Przystosowanie wzroku do ciemnosci i do jasnosci

Lampy sygnałowe –przeciwmgłowe tylne

• Wg statystyk – 75% wypadków drogowych we mgle zwiazana jest z najechaniem na pojazd zdążajacy w tym samym kierunku, co było powodem wprowadzenia w latach 72-73 swiateł przeciwmgłowych tylnych

• Zalecenia dla lamp przeciwmgłowych tylnych:

1. Zakres promieniowania lampy powinien wyn.: 50 w góre, 50 w dół, 300 w lewo i 300 w prawo

2. Swiatłosc lampy w efektywnej strefie działania powinna byc nie mniejsza niż 160 cd, nie wieksza niż 300 cd (tzn. od 100 do 150 razy wiecej niż swiatłosc tylnych swiateł pozycyjnych)

3. Odległosc pewnego rozróżniania lampy sygnałowej: gdzie: SW – odległosc pewnego rozró_niania lampy sygnałowej [m]

I0 - swiatłosc lampy [cd]

F - powierzchnia swietlnego otworu lampy m2]

Natężenie oswietlenia – jest to ilosc swiatła padajaca na jednostke powierzchni. Nie daje podstawy do oceny, jak silne bedzie wrażenie wzrokowe oraz jak jaskrawa wydawac sie bedzie powierzchnia.

Luminancja (jaskrawosc) zależy od ilosci swiatła

wypromieniowanego w kierunku obserwatora przez

jednostke powierzchni i na jednostke kata bryłowego. Luminancja a nie nateżenie okresla jaskrawosc jakiegos okreslonego punktu. Dlatego od luminancji zależy ostatecznie wydolnosc wzrokowa i wygoda widzenia.

Kontrast Przy niskich poziomach oswietlenia detekcja jest

możliwa dzieki różnicy luminancji przedmiotu i tła

(kontrast luminancji).

Parametry wpływajace na wydolnosc wzrokowa i wygode widzenia W oswietleniu stacjonarnym wprowadza sie tak swiatło na ulice, że tło jest jasniejsze niż obiekty postrzegane, przez co wytwarza sie kontrast ujemny (negatywny). Efektem jest widzenie ciemnych sylwetek na jasniejszym tle jezdni. Zaleta tego sposobu oswietlania jest zminimalizowanie wpływu olsnienia na niezawodnosc widzenia. W przypadku

wytworzenia kontrastu dodatniego (pozytywnego) oprawy oswietleniowe musiałyby byc umieszczone na niskiej wysokosci powodujac przy tym niemożliwe do akceptacji olsnienie.

Droga – czesc przestrzeni, przeznaczona do ruchu pojazdów i pieszych, wraz z towarzyszacymi urzadzeniami inżynieryjnymi (słupy, rowy itp.) i komunikacyjnymi (znaki drogowe, przystanki,

przejscia dla pieszych itp.).

Ulica – czesc przestrzeni przeznaczona do ruchu pojazdów i pieszych, wraz z urzadzeniami inżynieryjnymi (systemy kanalizacji, oswietlenie itp.) i komunikacyjnymi (chodniki, kraweżniki itp.).

Jezdnia – jest to czesc drogi przeznaczona do ruchu pojazdów.

Nawierzchnia drogowa – jest to utwardzona warstwa materiału (najczesciej bitumicznego) pokrywajaca czesc drogi lub ulicy, służaca głównie do ruchu kołowego.

Ciag pieszo – jezdny – czesc przestrzeni przeznaczona do wspólnego ruchu pieszych i ograniczonego ruchu pojazdów (najczesciej w centrach handlowo-turystycznych, osiedlach

mieszkaniowych).

Pas ruchu – jest to czesc jezdni o szerokosci wystarczajacej do ruchu jednego rzedu pojazdów dwusladowych.

Linie rozgraniczajace (drogi lub ulicy) – granica lokalizacyjna urzadzen komunikacyjnych i inżynieryjnych.

Przekrój poprzeczny – obraz przestrzeni drogi lub ulicy, wraz z wyposażeniem inżynieryjnym i komunikacyjnym, przedstawiony w przekroju płaszczyzna prostopadła do jej kierunku.

Zalety oswietlenia stacjonarnego w stosunku do oświetlenia samochodowego:

a) realizowany wyższy poziom oswietlenia,

b) wieksza równomiernosc oswietlenia,

c) zjawisko olsnienia w mniejszym stopniu zakłóca obserwacje,

d) oswietlenie jest niezmienne w czasie i przestrzeni,

e) oswietlenie podaża za krzywizna drogi,

f) linia opraw oswietleniowych równoległa do linii drogi, zapewnia poprawne prowadzenie optyczne kierowcy. Wady:Wysokie koszty inwestycji

Wnioski: Decyzje o instalacji oswietlenia stacjonarnego powinno rozpatrywac sie w

kategoriach ekonomicznych (gdy duże straty zwiazane z wypadkami, montaż oswietlenia stacjonarnego jest opłacalny). W skali globalnej inwestycja oswietlenia stacjonarnego może sie opłacac, gdyż z badan wynika, że liczba wypadków i kolizji maleje o 30%.

Przyjeto zasade, ze wszystkie ulice w obrebie aglomeracji miejskiej powinny byc oswietlone. Na decyzje o instalacji oswietlenia stacjonarnego

poza obszarem zabudowanym, maja wpływ nastepujace czynniki:

- nateżenie ruchu,

- dopuszczalna predkosc pojazdów,

- udział ruchu pieszego,

- lokalne czynniki atmosferyczne,

- techniczne parametry drogi.

Stacjonarne oświetlenie Charakterystyka dróg i ulic z punktu widzenia potrzeb oswietlenia

Parametry techniczno ruchowe charakteryzujace ulice:

_ funkcja komunikacyjna,

_ funkcja urbanistyczna,

_ dopuszczalna predkosc pojazdów,

_ dopuszczalne nateżenia ruchu,

_ charakterystyka przekroju poprzecznego (szerokosc,

liczba jezdni itp.),

_ plany dotyczace rozbudowy

Swiatła zewnetrzne:

1. swiatła oswietleniowe,

2. swiatła sygnałowe,

3. swiatła rozpoznawcze,

4. swiatła odblaskowe,

Swiatła oswietleniowe

1. Swiatła drogowe,

2. Swiatła mijania,

3. Swiatła przeciwmgłowe przednie,

4. Swiatła cofania,

5. Swiatła kierowane,

6. Swiatła boczne

Swiatła sygnałowe

1. Swiatła pozycyjne przednie i tylne,

2. Swiatła postojowe,

3. Swiatła obrysowe,

4. Swiatła hamowania,

5. Swiatła kierunku jazdy,

6. Swiatła awaryjne,

7. Swiatła przeciwmgłowe tylne,

8. Swiatła ostrzegawcze błyskowe,

9. Swiatła do jazdy dziennej.

Swiatła wewnetrzne

• Do grupy tych swiateł zalicza sie swiatła o zdecydowanie mniejszych wymaganiach swietlnych.

• Lampy swiateł wewnetrznych dzieli sie w zależnosci od własciwosci swietlnych na trzy grupy:

1. A - wymagania swietlne: 0,5 – 1,0 cd/10 lm,

2. B - wymagania swietlne: 1,0 - 2,5 cd/10 lm,

3. C - wymagania swietlne: ponad 2,5 cd/10 lm.

Swiatła rozpoznawcze i odblaskowe

1. Swiatła tylnej tablicy rejestracyjnej,

2. Swiatła uprzywilejowania,

3. Swiatła identyfikacji,

4. Swiatła tablic kierunkowych,

5. Swiatła do rozpoznawania charakteru pojazdu

6. Swiatła odblaskowe przednie, tylne i boczne

Swiatło drogowe może byc łaczone ze swiatłem mijania

(z wyjatkiem, gdy swiatła drogowe sa ruchome podczas zmiany kierunku jazdy), swiatłem pozycyjnym przednim, swiatłem postojowym przednim i swiatłem przeciwmgłowym przednim

Swiatło mijania może byc łaczone ze swiatłem drogowym (z wyjatkiem, gdy swiatła drogowe sa ruchome podczas zmiany kierunku jazdy) oraz z innymi swiatłami przednimi.

Swiatła kierunku jazdy i swiatła awaryjne może byc łaczone ze swiatłem postojowym,

Swiatło hamowania może byc łaczone ze swiatłem pozycyjnym tylnym i swiatłem postojowym tylnym.

Swiatło pozycyjne tylne może byc łaczone ze swiatłem hamowania, przeciwmgłowym tylnym i swiatłem postojowym tylnym.

Powierzchnia swiatła odblaskowego tylnego, nie trójkatnego może miec czesci wspólne z każdym swiatłem tylnym.

Powierzchnia swiatła odblaskowego przedniego może miec czesci wspólne ze swiatłem pozycyjnym przednim.

Swiatła obowiazkowe pojazdów samochodowych

1. Drogowe – w przypadku pojazdu, którego konstrukcja

umożliwia rozwijanie predkosci > 40 km/h

2. Mijania, które moga w okresie przejsciowym zastapic

również swiatła dzienne

3. Kierunku jazdy i awaryjne

4. Hamowania

5. Oswietlajace tylna tablice rejestracyjna

6. Pozycyjne przednie i pozycyjne tylne

7. Odblaskowe tylne, inne niż trójkatne

8. Odblaskowe boczne, w przypadku pojazdu o długosci>6 m

9. Przeciwmgłowe tylne

10. Cofania

11. Obrysowe, w przypadku pojazdu samochodowego, którego szerokosc przekracza 2,1 m

12. Dzienne w okresie całego roku (decyzja Sejmu z 2007 roku)