PRASA DLA MŁODZIEŻY
„Dzieci są coraz mniej dziećmi swych rodziców, a coraz bardziej dziećmi mass mediów. Dawniej wychowywała je szkoła, rodzina i środowisko religijne. Dziś odbijają się, niczym kula bilardowa, turlająca się między telewizją a Internetem, między komiksami a czasopismami dla młodzieży.” 1 Zazwyczaj efektem tego jest wszechobecny chaos, w którym młodzież zatraca umiejętność rozpoznawania dobra od zła. Oczywiście nie należy demonizować wpływu mediów. Telewizja, Internet, czasopisma same w sobie nie są złe. Należy jedynie posługiwać się nimi świadomie i odpowiedzialne i dotyczy to zarówno młodzieży jak i rodziców, którzy powinni kontrolować swoje dorastające dzieci.
Chciałabym przedstawić problem jaki opisuję w swojej książce „Efekt Lolity” dr M. Gigi Durham- zjawiska jakimi są „ludzie na wystawie”, a w przypadków dziewcząt można zauważyć też „efekt Lolity”. Autorka nazywa zespół zjawisk w mediach, który stwarza u dziewczyn pewność siebie, usprawiedliwia uprzedmiotowienie kobiet i po cichu prowadzi do przestępczych zachowań na sferze seksualnej. Według dr Gigi Durham popkultura i atakująca zewsząd reklama wpajają młodym dziewczynom i chłopcom pięć fałszywych mitów dotyczących seksu i seksualności:
Dziewczyny nie wybierają sobie chłopców, to chłopcy wybierają dziewczyny – ale tylko te, które są sexy;
Istnieje tylko jeden obowiązujący model „bycia sexy”;
Dziewczyny muszą się starać osiągnąć ten ideał;
Im młodsza dziewczyna, tym bardziej seksowna;
Przemoc w seksie jest „hot”.2
Wydaje się, że ciało człowieka stało się towarem. Niczym produkt handlowy zostaje umieszczone „na wystawie”, by skupić na sobie ludzkie spojrzenia. W tym wypadku nie trzeba szukać takiego zjawiska w Internecie. Wystarczy wyjść na ulicę czy zajrzeć do jednego z gimnazjów na przerwie, aby zauważyć, że najmodniejsze ubrania dla dziewcząt to bardzo drogie, markowe, krótkie odkrywające buch bluzeczki. Czasami można mieć wrażenie, że młodzi ludzie postępują według zasady: ”Im więcej odkrytego ciała, tym lepiej dla mnie!”
Newsweek w 2009 r. opublikował artykuł dotyczący tego jak mocny wpływ mają na młodzież telewizyjne i muzyczne gwiazdy. „Dziś dziecko, tak jak gwiazda, chce być przede wszystkim popularne. Jego relacje z rówieśnikami są coraz bardziej powierzchowne, bo nie chodzi mu już tylko o bycie lubianym. Pragnie być w szkolnym panteonie. Do tego potrzeba mu regularnej wymiany garderoby na nowe ciuchy, najlepiej markowe- przeciętny dziesięciolatek ceni i rozpoznaje już 300 marek(badania brytyjskiej rady konsumentów). Osamotniony i omamiony miłością do idola zamyka się na inne źródła wzorców.”3 Specjaliści od marketingu doskonale wiedzą, że konsument doskonały, za młodu tak przywiązuje się do ciągłego kupowania, że gdy dorasta, nie może już bez tego żyć. Rodzice naiwne uważają też, że miłość do idola to tylko część procesu dorastania, podobna do tej, jaką sami przechodzili dekadę temu. Żadnemu z rodziców nie przychodzi do głowy, że dzięki całej machinie marketingu i mediów pod ich dachami dorastają konsumenci idealni, którzy nie będą mogli normalnie funkcjonować w społeczeństwie bez kupowania nowych rzeczy i naśladowania coraz to nowych wzorców prasy. Do tego wszystkiego w młodym człowieku narasta frustracja i budzi się agresja z powodu nieosiągalnych marzeń o byciu sławnym i popularnym. Ciągłe modelowanie swojego ciała, aby osiągnąć ideał z rozkładówki gazety doprowadza nastolatków albo do chorób, albo do odrzucenia ze strony rówieśników. W gimnazjach cenione są tylko takie osoby, które są modnie ubrane, szokują zachowaniem i wyglądają bardziej dojrzale, niż rzeczywisty wiek by na to wskazywał. „Kultura popularna sprawia, że w przypadku dziewcząt to co zwykłe się miesza z tym, co wielu z nas uznałoby za ekstremalne. Dziewczęta trudno jest odnaleźć swoją tożsamość, gdyż mają trudności ze zrozumieniem różnic pomiędzy tym, co ekstremalne, a tym, co typowe dla ich wieku i płci. Dziś nie jest łatwo powiedzieć, gdzie przebiega granica pomiędzy anorektyczką a dziewczyną na diecie, pomiędzy wyzywająco ubraną nastolatką a striptizerką.”4
C. Climati, Ekstremalne zabawy młodych- Moda, hobby i pragnienie przekraczania wszelkich granic, Kielce, Jedność, 2007, s. 37↩
M. Gigi Durham, Efekt Lolity. Wizerunek nastolatek we współczesnych mediach, Warszawa, Prószyński i S-ka, 2010, s. 10↩
M. Gawrońska, Chcę być kochana jak Hannah Montana, „Newsweek”, 2009, nr 20, 17.05.2009, s. 73↩
K. Stadnik, A. Wójtewicz, Anielice czy diablice...op. cit., s.65↩