KRYMINALISTYCZNA PROBLEMATYKA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH W POLSCE

WYKŁAD - 07.10.2012

ZALICZENIE:

a) Zaliczenie z notą; 2 pytania:

1 - zagadnienia ogólne,

2- casus – stan faktyczny i analiza: Czy to dzialalność grupy przestępczej i dlaczego?

b) Plan wykładu na stronie katedry.

1. Jakie są elementy składowe pojęcia i co wskazuje, że dana grupa działa w określonym czasie.

Metody + struktura + członkowie

Ściganie i zapobieganie

Współpraca międzynarodowa (raporty Europolu)

c) Literatura:

12 publikacjji + 13 (jej) Zbigniew Rał „Przestępczość zorganizowana w Polsce”, Olga Krajniak „Zorganizowane grupy przestępcze…”, 2011r.

POJĘCIE ZORGANIZOWANE GRUPY PRZESTĘPCZE:

Art.258 §1 – Sąd w Katowicach orzekł, iż wystarczy ustalenie pewnego podstawowego poziomu zorganizowania.

Istota ZGP:

USA – Al Capone, lata prohibicji, siedział za podatki lata 20.) Badania nad zjawiskiem zostały podjęte w latach 50., 60.

POLSKA – nasilenie w latach 90. -granica z Niemcami - Pruszków - Katowice - nielegalny przewóz spirytusu Czerpanie z wzorców zachodnich.

I POJĘCIE PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ w 1994 Organy do walki z ni¹ dopiero powstawa³y, dlatego istnia³ ogromny problem z definicj¹ zjawiska.

ZORGANIZOWANIE PRZESTĘPCZE

Aspekt kryminalistyczny

Kryminalistyka jako nauka stosowana:

• Ma za zadanie rozwiązywać problemy, których dostarcza praktyka organów ścigania,

Pokazuje „kuchnię” działalności przestępczej,

• Stwarza mo؟liwoœو prowadzenia badaٌ dwubiegunowo, tj. z punktu widzenia sprawcówprzestêpstw oraz z punktu widzenia organów ściganiazwalczaj¹cych tê dzia³alnoœو.

ZORGANIZOWANIE PRZESTĘPCZE:

Pojęcie organizacji odnosi się do:

• Czynności działania przestępczego,

Określonych, osobowych form działania przestępczego,

Struktura zachowań i form osobowych działania przestępczego, ze wzgędu na które można im przypisać cechę organizacji.

To działalność zwykłych ludzi, którzy mieli rodziny i musieli się jakoś utrzymywać. Wybrali do tego droge nielegalną, niezgodną z prawem. Ryzyko odpowiedzialności karnej.

ZORGANIZOWANIE PRZESTĘPCZE:

• Proces

Polegający na jedno- lub wielopodmiotowym działaniu przestępczym,

Przyjmującym określoną formę osobową,

Mający uporządkowany charakter (sa przemyślane),

Dążącym do osiągnięcia określonego celu (osiągnięcia korzyści majątkowych)

PROCES ORGANIZACJI W ASPEKTACH (RODZAJACH);

• PODMIOTOWY – OSOBOWY (ze względu na podmiot przestępstwa; forma osobowa zorganizowania)

DZIAŁANIA – TAKTYCZNY, TECHNICZNY (ze wzgędu na sposób popełniania przestępstwa; sposób i środki zorganizowania)

OSOBOWE ZORGANIZOWANIE PRZESTĘPCZE:

Odnosi się do organizowania struktury i budowania więzi między ludźmi.

ASPEKT OSOBOWY – formy osobowe dzia³alnoœci grup przestêpczych

1)zorganizowanie wewnętrzne - struktura osobowa organizacji przestêpczej, - sylwetki ich cz³onkَw, 2) zorganizowanie zewnętrzne – charakterystyka ogَlna organizacji przestêpczych, - powi¹zania z innymi grupami przestêpczymi (rywalizacja- ryzyko ujawnienia grupy, wspَ³praca- w obrocie narkotykami , w handlu ludںmi, obojêtnoœو)

WEWNĘTRZNA STRUKTURA GRUPY PRZESTĘPCZEJ:

• Liczebność zorganizowanych grup przestępczych (minimum 3 0soby; może wtedy wykształcić się zwierzchniość),

Stopień zorganizowania grup przestępczych,

Kierunek zorganizowania grup przestępczych (pionowy, poziomy – wszyscy równi)

Wewnętrzny podział funkcji pomiędzy członków ZGP

Układ i rodzaje wzajemnych powiązań członków ZGP

METODY DZIAŁANIA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH:

• Obszar zainteresowania organizacji przestępczych – dziedzina życia, którą grupy są zainteresowane,

Rodzaje prowadzonej działalności przestępczej – konkretny rodzaj: narkotyki, spirytus,

Sposoby i środki realizacji działań przestępczych,

Udział członków z poszczególnych poziomów struktury grupy przestępczej w przestępstwach popełnianych przez te grupy.

ASPEKT TAKTYCZNO-TECHNICZNY:

1. Ogólny przedmiotowy zakres objęcia: - obszar, - rodzaj

Stopien i zakres (podmiotowy i przedmiotowy) organizowania poszczególnych etapów działalności przestępczej:

• Etap planowania

Etap przygotowania (środki, ludzie, przysposobienie środków)

Etap symulacji (sprawdzenie, czy sposób działania przyniesie efekt)

• !Realizacja (wykonanie)

• Maskowanie i zacieranie śladów

Działania mające na celu uniknięcia odpowiedzialności karnej

• !Etap legalizacji i wykorzystania zysków uzyskanych z działania przestępczego

1. Środki techniczne służące do:

   1. bezpośredniej realizacji działań przestępczych,

      transportu,

      komunikacji

      zacierania i maskowania śladów działań przestpczych

STOPIEŃ ZORGANIZOWANIA PRZESTĘPCZEGO:

Intensywność występowania cechy zorganizowania przestępczego w osobowym lub taktyczno-technicznym aspekcie działania przestępczego. Przy zorganizowaniu musi występować struktura i więzi.

ZJAWISKO PRZESTĘPCZOŚCI ZORGANIZOWANEJ

Sprawcy przestępstw przestępstwa

(organizacje przestępcze)

W ZGP istotą jest występowanie elementu organizacji i elementu osobowego w działalności grup.

Zorganizowany sposَb dzia³ania to za ma³o ؟eby stwierdziو, ؟eby stwierdziو, ؟e to grupa; nale؟y zaobserwowaو strukturê cz³onkَw.

Aspekty ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH

1. socjologiczny

kryminologiczny

kryminalistyczny („kuchnia” , reakcja)

karno-prawny (karno materialny i karnoprocesowy)

SOCJOLOGICZNY

• działalność ZGP jako zjawisko patologii społecznej; coś, co dezorganizuje społeczeństwo,

ZGP jako grupa społeczna (osobowa forma organizacji)

ZGP jako system społeczny,

Zorganizowane działanie przestępcze jako zachowanie grupowe.

Dlaczego powstało zjawisko ZGP?

• prohibicja – zakazane towary ( teraz narkotyki )

mechanizm „czarnego rynku” – reglamentacja pewnych dóbr np. wyroby tytoniowe, alkohol.

Wymuszanie haraczy za tzw. „Ochronę” ( tu nie działają dwie poprzednie przyczyny ale jest to bardzo prosty zysk)

PATOLOGIA

• Przestępczość zorganizowana jako forma przestępczości,

Geneza (przyczyny) przestępczości zorganizowanej,

Symptomy,

Profilaktyka

Struktura,

Dynamika (ruchy, przemieszczanie się)

Struktura zorganizowania:

PIONOWA

eden ośrodek decyzyjny a reszta podporządkowana; minimum 2 szczeble

POZIOMA

rak scentralizowane ośrodka, ten sam poziom, członkowie dzielą się funkcjami, jeden poziom organizacji. Grupa bardziej mobilna i elastyczna.

ASPEKT KRYMINOLOGICZNY:

• Etiologia działalności ZGP – jakie są przyczyny zjawiska, czemu w danym kraju dana działalność,

Fenomenologia działalności ZGP (zapobieganie) i funkcjonowanie,

Zapobieganie

Funkcjonowanie systemów sprawiedliwości w zwalczaniu ZGP

FENOMENOLOGIA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH

1. Dynamika występowania i działalności Zorganizowanych grup przestępczych,

Struktura działalności ZGP postrzegana jako zjawisko przestępcze

Geograficzne występowanie ZGP

Sposób popełniania przestępstw przez ZGP

Elementy organizacji grup przestępczych

MODELE ORGANIZACJI PRZESTĘPCZYCH:

1. KORPORACYJNY (biurokratyczny) racjonalna, formalna, skąp likowana hierarchia, pisane reguły, komunikacja wewnątrz grupy jest formalna np. gangi motocyklowe w USA

PATRYMONIALNY ( stosunek patron – klient)

Model zdecentralizowany, ich członkowie mają ze sobą bezpośredni kontakt, rytuały, więź emocjonalna (np. Cosa Nostra – mafia włoska w USA)

STRUKTURY GRUP PRZESTĘPCZYCH:

• GWIAŹDZISTA

Występowanie centrum dyspozycyjnego, z którym powiązane są zespoły lub zespoły osób, związek przestępczy

• SIATKOWA

Nie istnieje stałe centrum dyspozycyjne, kilka współpracujących ze sobą równorzędnych zespołów lub osób

• LINIOWA

Ciąg osób lub zespołów osób przy czym między pierwszym, a ostatnim ogniwem brak bezpośredniego kontaktu; występują ogniwa pośrednie

KRYMINALISTYCZNE ASPEKTY GRUP:

1. Z punktu widzenia działalności ZGP

   • Taktyka dzia³alnoœci ZGP oraz taktyka pope³niania przestêpstw przez cz³onkَw ZGP

     Środki techniczne u؟ywane przez ZGP do przestêpczej dzia³alnoœci

     Metodyka dzia³ania przestêpczego ZGP

2. Z punktu widzenia organów ścigania

   • Taktyka przeciwdziałania działalności ZGP

     Środki techniczne używane do zwalczania ZGP

     Metodyka przeciwdziałania działalności ZGP (taktyka + technika)

KARNOPRAWNY ASPEKT ZGP:

1. Próby zdefiniowania ZGP i bardziej zorganizowanych struktur przestępczych

Środki karnomaterialne służące do zwalczania działalności ZGP

Środki karnoprocesowe służące do ścigania ZGP (szerokie uprawnienia służb, świadek koronny)

Wykonanie kar i środków karnych wobec osób skazanych za udział w ZGP

POJĘCIE ZGP W PRAWIE KARNYM:

• Jako znamię przestępstwa z art. 258 KK

Jako kryterium zaostrzenia represji karnej, wobec sprawcy, który popełnia przestępstwo działając w ZGP

• Jako kryterium stosowania œrodkَw operacyjno-rozpoznawczych i karnoprocesowych w procesie œcigania ZGP

• Jako kryterium odbywania kary pozbawienia wolności w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa.

INNE ASPEKTY ZGP:

• Historyczny

Polityczny

Ekonomiczny

Psychologiczny

Etniczny

STATYSTYCZNY OBRAZ ZGP W POLSCE:

Statystyki prowadzone od powstania CBŚ (2000r.)

Statystyki:

• Policyjne (postawienie oskarżenia, zwalczanie przestępczości zorganizowanej)

Prokuratorskie (areszty, oskarżenia)

Sądowe (skazani)

Penitencjarne (zaostrzony tryb odbywania kary)

Jednostki statystyczne:

• Liczba ZGP pozostająca w zainteresowaniu organów ścigania lub objętych kontrolą CBŚ w tym polskie, międzynarodowe etniczne i rosyjskojęzyczne

Liczba wyeliminowanych grup przestępczych

Rodzaje przestępstw popełnianych przez ZGP

Liczba stwierdzonych i wyeliminowanych członków ZGP

Liczba liderów ZGP

Liczba cudzoziemców działających w ZGP

Szacunkowe straty spowodowane przez ZGP

Wartość zabezpieczonego mienia

Wartość odzyskanego mienia

Wszczęte postepowania

Zakończone postępowania

Rodzaj zarzutów postawionych członkom ZGP

Liczba podejrzanych

Statystyki: 2001-2005

Spada działalność stricte kryminalna, wzrasta liczba przestępstw gospodarczych ( łatwiej zarobić, trudno wykryć np. wyłudzenia podatku VAT)

WYKŁAD 14.10.2012

OSOBOWE FORMY DZIAŁANIA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH

ZORGANIZOWANIE OSOBOWE:

a) wewnętrzna struktura (stopień i kierunek zorganizowania + układ i rodzaje powiązań członków grupy)

b) zasady funkcjonowania grupy (określenie funkcji członków grupy)

PROFIL ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH:

Ustalenie i charakterystka:

a) typ struktury grupy

b) rodzaj działalności prowadzonej przez grupy

c) liczebność grup

d) okresy aktywności grup

e) powiązania z innymi grupami przestępczymi

OKRES DZIAŁANIA GRUP PRZESTĘPCZYCH:

• czas działania – 84% do 3 lat

przyczyny:

1) szybkie ujawnienie przez organy ścigania

2) niepełne rozpracowanie przez organy ścigania

3) brak dowodów na potwierdzenie działalności grup w dłuższym okresie

ZASIĘG TERYTORIALNY DZIAŁANIA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH:

• centrum działalności zgp – obszar, na którym skupia się funkcjonowanie całych grup tj. Gdzie organizowały one i prowadziły działalność przestępczą

całkowity obszar działalności przestępczej – grupy o zasięgu: lokalnym, krajowym, międzynarodowym

ZASIĘG TERYTORIALNY DZIAŁANIA ZGP:

• stały zakres ( w przeważającej części)

zmienny zakres ( bilansująco)

PRZYCZYNY ZMIAN TERYTORIALNYCH:

a) rozwój działalności

b) rodzaj działalności

CEL DZIAŁANIA ZGP:

• korzyść majątkowa

analiza:

1. praktycznych możliwości osiągnięcia zysku legalnymi sposobami

wysokości zysku w ten sposób osiągniętego

wysokości zysku osiągniętego nielegalnymi sposobami

prawdopodobieństwa aresztowania

prawdopodobnej karę

OBYWATELSTWO CZŁONKÓW ZGP:

• przewaga grup jednorodnych

udział cudzoziemców:

1. rodzaj działalności zgp

terytorium działania zgp

METODY DZIAŁANIA ZGP:

1. Metody siłowe

Metody niesiłowe (przemyty, przestępczość gospodarcza)

Specjalizacja działalności – wada to rutyna

STRUKTURA ZGP:

1. Rodzaj i zakres przestępczej działalności

Rola, jaką grupa pełni w procesie działalności przestępczej

Wielkość (liczebność) grupy

Skład osobowy grupy

Dostępność i bariery w wejściu grupy przestępczej na rynek nielegalnych dóbr, liczba konkurentów, strategie marketingowe różnych organizacji przestępczych

- Liczebność grup

- Przynależność grupy do większych organizacji przestępczych

- Stopień zorganizowania struktury grupy

- Kierunek zorganizowania struktury grupy

- Wew. Podział funkcji

- Układ powiązań

- Sylwetki członków grupy

LICZEBNOŚĆ ZGP:

• małe grupy przestępcze (do 10 osób - 56%)

dominujące grupy średnie i małe

zmienność składu liczbowego:

1. stały skład liczbowy

zmienny skład osobowy

PRZYCZYNY ZMIAN LICZBOWYCH ZGP:

• rekrutacja nowych członków

model działalności przestępczej, wymuszający rotację członków grupy

walka o wpływy wewnątrz zorganizowanej grupy przestępczej

aresztowanie niektórych członków grupy

ukrywanie się niektórych członków grupy

eliminacja członków grupy

rezygnacja członków z udziału w zorganizowanej grupie przestępczej

PRZYNALEŻNOŚĆ ZGP:

1. Część większej struktury przestępczej, tworzy podgrupę, hierarchicznie związaną z organizacją przestępczą – "matką"

Sieć grup przestępczych, koordynowana przez jedną z zgp

STRUKTURA ZGP:

• stopień i kierunek zorganizowania osobowego

stopień zorganizowania grup – szczebel, stopień w hierarchii

grupy jedno-, dwu-, trzy-stopniowe

dominacja grup dwustopniowych

KIERUNEK DZIAŁANIA ZGP:

Kierunek zorganizowania:

• pionowy (co najmniej 2 stopnie)

poziomy

Szczeble w strukturze zgp:

• najwyższy

pośredni

podstawowy

WEWNĘTRZNY PODZIAŁ FUNKCJI:

Rodzaje funkcji:

• kierownicze (organizowanie działalności przestępczej, nie uczestniczy w przestępstwach jednostkowych)

pośrednie (organizowanie bezpośredniej działalności przestępczej oraz czynności towarzyszące)

• wykonawcze

1. Funkcje pełnione w grupie przestępczej nie zawsze pokrywają się z rolami

Kryteria podziału funkcji:

- kryterium powiązań osobistych członków między sobą

- kryterium umiejętności członków

- kryterium powiązań z poszczególnymi sferami życia publicznego

UKŁAD POWIĄZAŃ:

Rodzaje układów powiązań:

• pionowy

poziomy

Typy powiązań:

• powiązania osobiste

powiązania o charakterze materialnym (finansowym)

powiązania biznesowe

SYLWETKI CZŁONKÓW:

1. Płeć

Wiek

Obywatelstwo

Wykształcenie

Zawód

Stan cywilny

Stan finansowy i majątkowy

Charakterystyka kryminalna

Przykład: WYŁUDZANIE SAMOCHODÓW

1. Organizator grupy- pomysłodawca całego procederu, wyszukiwanie osoób, które były gotowe zawrzeć umowy kredytowe albo osób, które oddałyby samochody na tzw. Układ; organizator grupy był osobą odpowiedzialną za zbywanie tak uzyskanych samochodów

Osoby pomagające – w wyszukiwaniu osób chętnych do zawarcia umów

Osoby zawierające – umowy kredytowe lub leasinowe

Osoby zajmujące – się fałszowaniem lub organizowaniem fałszowania dokumetnów samochodowych

1. Pracownicy banków lub firm leasingowych

NIELEGALNA MIGRACJA:

1. Organizator międzynarodowy

Organizator krajowy

Organizator regionalny

Organizator etapu

HANDEL NAROKOTYKAMI:

1. Osoby utrzymujące kontakty z dostawcami narkotyków

Osoby pośredniczące pomiędzy dostawcami a kurierami

Rezydenci (osoby przebywające w krajach dostawców narkotyków i pilotujące kurierów)

Kurierzy

Odbiorcy narkotyków w miejscu docelowym

Dealerzy narkotyków

ZEWNĘTRZNE POWIĄZANIA ZGP:

1. Współpraca

Rywalizacja (wynki zbytu towarów i usług)

Obojętność (podział sfer wpływów)

WYKŁAD 21.10.2012

METODY DZIAŁANIA ZORGANIZOWANYCH GRUP PRZESTĘPCZYCH

ASPEKT TAKTYCZNO – TECHNICZNY – metody działania zorganizowanych grup przestępczych:

• obszar zainteresowania organizacji przestępczych

rodzaje prowadzonej działalności przestępczej

sposoby i środki realizacji działań przestępczych

udzial członków z poszczególnych poziomów struktury grupy przestępczej w działaniach tej grupy

KATEGORIE PRZESTĘPSTW POPEŁNIANYCH PRZEZ ZGP:

1. przestępstwa stanowiące główny nurt działalności grup przestępczych

przestępstwa warunkujące popełnianie przestępstw głównych

przestępstwa stwarzające swoisty parasol ochronny zorganizowanych grup przestępczych

przestepstwa mające na celu wzmocnienie działań przestępczych grup

przestępstwa będące wynikiem legalizacji i wykorzystywania zysków z przestępstw głównych

GŁÓWNY NURT DZIAŁALNOŚCI ZGP:

1. Przestępstwa ekwiwalentne:

• dostarczenie nielegalnych/legalnych towarów w nielegalny sposób

dostarczenie nielegalnych/legalnych usług w nielegalny sposób

2. Przestępstwa nieekwiwalentne:

• przestępstwa w sferze gospodarczej (wyłudzenia środków finansowych i towarów)

przestępstwa z użyciem przemocy (rozboje, wymuszenia rozbójnicze, porwania dla okupu, kradzieże)

ZORAGNIZOWANIE TAKTYCZNE:

• Całościowe opracowanie sposobu danego działania przestępczego poprzez określenie:

1. jego etapów

rodzajów czynności wykonywanych w poszczególnych etapach

osób, które wezmą udział w poszczególnych etapach

ról, jakie te osoby mają spełniać na poszczególnych etapach działalności przestępczej

STOPIEŃ ZORGANIZOWANIA TAKTYCZNEGO:

1. Poziom uporządkowania działań przestępczych ( etapy działania przestępczego)

Złożoności działań przestępczych w poszczególnych etapach

Formy osobowe działania przestępczego

ETAPY DZIAŁALNOŚCI PRZESTĘPCZEJ:

1. Etap planowania ( rozpoznanie możliwości podjęcia działalności przestępczej)

Etap przygotowania

Etap symulacji

Etap realizacji (wykonania)

Etap maskowania i zacierania śladów

Etap działań zmierzających do uniknięcia odpowiedzialności karnej

Etap legalizacji i wykorzystanie zysków uzyskanych z działania przestępczego

Etap kontroli ( ewaluacja efektywności działania oraz korekta – modyfikacja przyjętej metody działania przestępczego)

Ad. 1) ETAP PLANOWANIA:

1. Wybór rodzaju działalności przestępczej

Wybór sposobu realizacji działania przestępczego

Myślowe opracowanie :

- skutecznej realizacji działania przestępczego

- sposobu uniknięcia odpowiedzialności karnej

- wykorzystanie zysków osiągniętych z tej działalności

Ad. 2) ETAP PRZYGOTOWANIA:

1. Pozyskanie środków na realizację działania przestępczego

Nadanie działalności przestępczej cech działalności legalnej

Działania w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej (neutralizacja organów ścigania)

Ad. 3) ETAP SYMULACJI:

1. Podjęcie działań na miejscu działania przestępczego

Podjęcie działań poza miejscem działania przestępczego

Ocena możliwości działania przestępczego w określonym czasie i miejscu

Ad. 4) ETAP REALIZACJI:

1. Okoliczności działania przestępczego:

- czas działania

- miejsce działania

1. Formy osobowe działania przestępczego:

- indywidualnie

- grupowo

1. Sposób realizacji tego etapu działania przestępczego

Ad. 5) ETAP MASKOWANIA I ZACIERANIA ŚLADÓW działalności zgp:

1. Zacieranie śladów działania przestępczego lub zmiana charakteru zdarzenia z przestępczego na legalne

Działania uniemożliwiające ustalenie konkretnych członków zorganizowanych grup przestępczych – sprawców przestępstw.

Maskowanie i zacieranie śladów istnienia zorganizowanych grup przestępczych

Ad. 6) ETAP LEGALIZACJI I WYKORZYSTYWANIA ZYSKÓW

1. Podział zysków ( zasady podziału zysków, członkowie uczestniczący w podziale zysków)

Legalizacja zysków (ukrycie nielegalnego pochodzenia zysków)

Konsumowanie zysków

Inwestowanie zysków

Ad. 7) ETAP KONTROLI:

1. Rachunek zysków i strat

Ocena podział zysku

Ocena działalności członków grup

Sformułowanie

Etapy działalności przestępczej:

• najbardziej rozbudowany etap – etap planowania działalności przestępczej

dwa kluczowe etapy działalności przestępczej:

a) etap realizacji (generuje zyski)

b) etap legalizacji i wykorzystania zysków

PRZEMYT I HANDEL NARKOTYKAMI (przykład) :

1. Pozyskiwanie dostawców

Pozyskiwanie kurierów

Przemyt narkotyków przez przejścia graniczne

Przechowywanie narkotyków

Dystrybucja narkotyków wśród dealerów i ich sprzedaż

DOSTARCZANIE LEGALNYCH TOWARÓW W NIELEGALNY SPOSÓB (przykład):

1. Pozyskiwanie dostawców towarów za granicą

Organizowanie transportu tego towaru z kraju dostawców do PL

Organizowanie dokumentów mających na celu legalizację dostarczanego towaru

Transport towarów do PL

Przechowywanie w dziuplach

Dystrybucja towarów

WYŁUDZANIE ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH I TOWARÓW ZA POMOCĄ PRZEROBIONYCH KART MAGNETYCZNYCH:

1. Pozyskiwanie kart płatnicznych albo przez ich kradzież albo przez zakładanie rachunków bankowych

Podrabianie kart magnetycznych

Wykorzystanie podrobionych lub przerobionych kart magnetycznych

UDZIAŁ CZŁONKÓW W DZIAŁALNOŚCI PRZESTĘPCZEJ:

1. Członkowie pełniący funkcje kierownicze (szczebel pośredni i najwyższy)

- etap planowania

- etap przygotowania

- etap maskowania i zacierania śladów

- etap wykorzystywania zysków

- etap kontroli

1. Członkowie pełniący funkcje wykonwacze ( szczebel podstawowy)

- etap symulacji działań przestępczych

- etap realizacji

-etap maskowania i zacierania śladów

ŚRODKI TECHNICZNE:

1. Bezpośrednio służące realizacji działania przestępczego

Transportu

Komunikacji

Służące do zacierania i maskowania śladów działalności przestępczej

Służące do legalizowania i wykorzystywania korzyści uzyskanych z działalności przestepczej

STOPIEŃ ZORGANIZOWANIA TECHNICZNEGO:

1. Rodzaje środków technicznych

Adekwatność środków technicznych do prowadzonej działalności przestępczej

Jakość środków technicznych

Umiejętność poszczególnych czlonków w obsługiwaniu sprzętu technicznego

SKUTKI DZIAŁALNOŚCI ZGP:

1. Rodzaje skutków ( ze wzg. Na przedmiot działalności):

- majątkowe (materialne)

- niematerialne

1. Rodzaje skutków ( ze wzg. Obszar działalności):

- ekonomiczne

- społeczne

- polityczne

SPOJRZENIE NA GRUPY PRZESTĘPCZNE Z PUNKTU WIDZENIA ORGANÓW ŚCIGANIA

PROCES ŚCIGANIA ZGP

SYMPTOMY DZIAŁALNOŚCI ZGP:

1. Symptomy ogólne zgp

- dot. Istnienia zgp

- wskazują na działalność zgp

1. Symptomy szczególne zgp

- dot. Rodzaju działalności

- wskazują, że danym rodzajem działalności zajmuje się zgp

ŚLADY DZIAŁALNOŚCI ZGP:

ETAPY PROCESU ŚCIGANIA ZGP:

1. UJAWNIENIE DZIAŁALNOŚCI – zgp na określonym terenie i w określonym czasie

2. WYKRYCIE CZŁONKÓW

3. UDOWODNIENIE – wszystkim wykrytym członkom udziału w zgp

UJAWNIENIE PRZESTĘPSTW – popełnionych przez członków zgp w czasie ich działalności

WYKRYCIE SPRAWCÓW TYCH PRZESTĘPSTW – przypisanie określonym członkom grup przestępczych sprawstwa określonych przestępstw

UDOWODNIENIE – poszczególnym członkom zgp popełnienia zarzucanych im czynów

POJĘCIE	KATEGORIA	WYSTĘPOWANIE W KK
Przestępczość zorganizowana	Zjawisko	- pojecie języka prawniczego (akty międzynarodowe, konwencje), - brak w KK
Zorganizowana grupa przestępcza	Osobowa forma działania	Jako znamię przestępstwa z art. 258 KK
Przestêpstwo zorganizowane (mo؟e byو pope³nione nawet przez 1 os. Np. fa³szerstwo)	Metoda działania	- pojęcie języka prawniczego, - nie występuje w KK
Znamię przedmiotowe czynu zabronionego	Znamię czynnościowe przestępstwa z KK	Występuje w części szczególnej KK

WYKŁAD 28.10.2012

Zaliczenie: 25.11.2012 1) 14.00 A-K

2. 14.45 L-R

3) 15.45 S-L

zabrać ze sobą legitymację; czas pisania 20-30 minut;

obowiązuje treść wykładu

PROCES ŚCIGANIA ZGP

ETAPY PROCESU ŚCIGANIA ZGP

1. ujawnienie przestępstw popełnionych przez członków ZGP w czasie ich działalności

Wykrycie sprawców tych przestępstw czyli przypisanie określonym członkom ZGP sprawstwa określonych czynów

Udowodnienie

UJAWNIANIE DZIAŁALNOŚCI ZGP

Ustalenie, że na danym terenie w danym czasie działała lub działa nieokreślona bliżej ZGP (działalność rozpoznawcza, operacyjna, tajna; współpraca w ramach Interpolu, Europolu)

WYKRYWANIE ZGP

Ustalenia dotyczące:

• Struktury grupy

tożsamości członków grupy (imię, nazwisko, stan majątkowy, pesel, miejsce w grupie)

sposobu działania grupy

narzędzi i środków służących do popełniania przestępstw

UJAWNIANIE PRZESTĘPSTW (W RAMACH DZIAŁALNOŚCI ZGP)

Ustalenie, że w ogóle popełniono przestępstwo w związku z działalnością ZGP, np.

• Natura takiego przestępstwa wymaga zorganizowania przestępczego

  Efekt realizacji kolejnych etapów działalności przestępczej

  Przestępstwo ma związek z obszarem życia społecznego pozostającego w zainteresowaniu
  ZGP

  Nielegalne dostarczanie towarów i usług

WYKRYCIE SPRAWCY PRZESTĘPSTWA

Ustalenie członka ZGP, który popełnił/ brał udział w popełnieniu określonego przestępstwa

WARIANT I PROCESU ŚCIGANIA ZGP

WARIANT II

• Ujawnienie działalności ZGP (nagle wzbogacenie, pojawienie się nowych towarów na rynku)

  Wykrycie ZGP

  Ujawnienie przestępstw popełnionych przez członków ZGP

  Wykrycie sprawców przestępstw (I. rozpoznanie i złapanie człowieka, który ma wiedzę i od niego następnych członków II. Ustalenie struktury i zatrzymanie za jednym zamachem)

KIERUNKI WYKRYWANIA ZGP

1. Przestępstwo → ZGP (popełnione przestępstwa powiązać ze sobą)

ZGP → przestępstwo (przestępstwa gospodarcze ciężkie do wykrycia bez wiedzy o ZGP)

ŹRÓDŁA INFORMACJI O ZGP

• OSOBOWE

  • Zewnętrzne

    Wewnętrzne

• RZECZOWE

  • Zewnętrzne

    Wewnętrzne

ŹRÓDŁA INFORMACJI, NIE DOWODY !!!

OSOBOWE ŹRÓDŁA ZEWNĘTRZNE

• Pokrzywdzony (kradzież, rozbój)

Anonimy

Świadkowie

Świadek anonimowy (art. 185 KPK – ma informacje o przestępstwie, nie jest sprawcą, nie jest pokrzywdzonym; dzięki tym informacjom istnieje zagrożenie życia, jego , jego rodziny, utraty mienia. Jego dane zna tylko sąd; objęty programem ochrony, anonimowy jest jego wizerunek, jego głos. Kiedyś świadkiem anonimowym był sam pokrzywdzony, jednak uznano że w jego przypadku to się mija z celem bo i tak na podstawie zeznań od razu było wiadomo że to pokrzywdzony się wypowiada)

Biegli

Instytucje publiczne

Organy ścigania innych państw

(członkowie grupy)

Świadek koronny (od 1996; instytucja wprowadzona ustawą czasową, która przedłużono; oskarżony, podejrzany członek ZGP, który idzie na współpracę z organami ścigania w zamian za umorzenie przestępstw – nie może to być założyciel grupy czy też osoba popełniająca morderstwo)

Oskarżeni

• Członkowie grupy szczebla najwyższego

  Członkowie grupy szczebla pośredniego

  Członkowie grupy szczebla podstawowego

• Członkowie innych grup przestępczych

OSOBOWE ŹRÓDŁA WEWNETRZNE

1. Policja

ABW

Straż Graniczna

Służby Celne

Organy Skarbowe

RZECZOWE ŹRÓDŁA ZEWNĘTRZE

• Dokumenty

Nagrania obrazu

Nagrania obrazu i dźwięku (np. monitoring)

Zapisy na elektronicznych nośnikach (np.. notebooki, pendrive’y)

Treść notatek i zapisków członków ZGP

RZECZOWE ŹRÓDŁA WEWNĘTRZNE

• Fotografie

Stenogramy z rozmów telefonicznych

Wyniki analizy połączeń telefonicznych(tzw. Bilingi)

Wyniki analizy przekroczeń granicy

Wyniki analizy przepływów finansowych

Wyniki analizy spraw umorzonych danego rodzaju

Wyniki analizy spraw zakończonych danego rodzaju

Wyniki analizy spraw „w toku”

Policyjne zbiory informacji

TREŚĆ I KIERUNEK WYKORZYSTANIA ŹRÓDEŁ INFORMACJI

1. Działalność ZGP – celem ujawnienia działalności

Struktura ZGP i jej członkowie – celem wykrycia

Przestępstwa popełnione w ramach ZGP – celem ujawnienia poszczególnych przestępstw

Sprawcy przestępstw – celem wykrycia członków ZGP

ANALIZA KRYMINALNA

Ustalanie i domniemywanie związków pomiędzy danymi opisującymi działalność przestępczą oraz innymi potencjalnie z nimi powiązanymi w celu praktycznego ich wykorzystania przez organy ścigania i sądy.

ANALIZA OPERACYJNA I STRATEGICZNA

ANALIZA KRYMINALNA - ³¹czy aspekty:

1. Osobowy – odnoszący się do struktury i składu osobowego ZGP

Przedmiotowy – odnoszący się do rodzajów i sposobów działalności ZGP

Terytorialny – odnoszący się do obszaru działania ZGP

Czasowy – odnoszący się do okresu działania ZGP

ANALIZA DANYCH

• Połączeń telefonicznych

Przepływów finansowych

Przekroczeń granicy

Danych informatycznych

Spraw czynnych, umorzonych, zakończonych

CZYNNOŚCI KRYMINALISTYCZNE W PROCESIE ŚCIGANIA ZGP

Cele czynności kryminalistycznych

1. Ustalenie zakresu podmiotowego i przedmiotowego działalności rozpracowywanych grup

Uprzedzanie planowanych przedsięwzięć przestępczych grup

Zwerbowanie informatorów

1. Zebranie informacji a przede wszystkim dowodów konkretnych przestępstwach popełnionych w ramach grupy

2. Ułatwienie czynności związanych z konfiskatą mienia uzyskanego z działalności przestępczej grup

Zatrzymanie sprawców przestępstw popełnionych przez grupy przestępcze

NOWE FORMY WYKRYWCZE I DOWODOWE

• Kontrola rozmów i korespondencji

Świadek koronny

Świadek anonimowy

Przesyłka niejawnie nadzorowana

Łapówka kontrolowana

Działania podjęte w ramach współpracy międzynarodowej

EUROPOL/INTERPOL organizacje służące szkoleniu, koordynacji działań zrzeszające policję z różnych krajów

OPINIE KRYMINALISTYCZNE

• Daktyloskopijna

Fizykochemiczna

Pisma ręcznego

Z zakresu broni palnej

Badań technicznych dokumentów

Mechanoskopijna

Informatyczna

Fonoskopijna (stenogramy rozmów, identyfikacja na podstawie rozmów)

Biologiczna

DNA

Z zakresu pożarnictwa

Badanie włókna

Traseologiczna

Ekonomiczno-finansowa

Osmologiczna

ZAPOBIEGANIE DZIAŁALNOŚCI ZGP

A B

CZYNNOŚCI:

• Eliminujące przyczyny

Paraliżujące możliwości uruchomienia przez przyczynę całego ciągu przyczynowego

Eliminujące efektywność tego ciągu w zakresie wywołania skutku

Usuwające przedmiot potencjalnego przestępstwa przez co uniemożliwia się jego popełnienie

ZAPOBIEGANIE ZGP

1. Rozpoznanie obszarów zagrożonych, w tym określenie tych obszarów oraz rodzajów zagrożeń

Monitoring tych obszarów

Wskazywanie przyczyn, których usunięcie (wyeliminowanie) należy do kompetencji innych podmiotów (np. legislacja – parlament, władza wykonawcza – rząd i poszczególni ministrowie)

Opracowywanie raportów sytuacyjnych i analiz strategicznych

Wymiana doświadczeń między instytucjami ścigania

Analiza i przepływ informacji

Tworzenie wyspecjalizowanych struktur zajmujących się tą problematyką

1. Tworzenie struktur koordynujących działania organów ścigania różnych państw