Umowa sprzedaży (czasem nazywana umową kupna sprzedaży) to umowa wzajemna, zobowiązująca. Na jej podstawie sprzedawca zobowiązuje się do przeniesienia własności rzeczy na kupującego i wydania mu tej rzeczy - nabywca zaś do uiszczenia należności (wg ceny sprzedaży) i odebrania rzeczy. Umowa sprzedaży zwykle nie potrzebuje formy szczególnej - wystarczy pisemna forma zwykła.
Umowa sprzedaży - elementy obowiązkowe
Data i miejsce zawarcia umowy;
Strony umowy - stronami umowy sprzedaży mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, a także jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną. Strony te trzeba opisać prezycyjnie, aby możliwa była ich identyfikacja. W przypadku osób fizycznych umowa sprzedaży powinna zawierać imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, nr dowodu tożsamości, ewentualnie PESEL. W przypadku przedsiębiorców konieczna jest nazwa firmy, adres siedziby, NIP oraz określenie osoby reprezentującej stronę;
Przedmiot sprzedaży - przedmiotem umowy sprzedaży mogą być tylko dopuszczone do obiegu towary - czyli rzeczy, energia, prawa majątkowe oraz zespoły rzeczy i praw. Przedmiot umowy sprzedaży powinien być szczegółowo określony i opisany, by jego identyfikacja nie budziła żadnych wątpliwości. Na przykład przy sprzedaży auta nie wystarczy informacja, że chodzi o samochód osobowy - trzeba wpisać markę, rodzaj, datę produkcji, pojemność silnika, kolor, a także jego indywidualne numery;
Cena sprzedaży - sprzedaż jest odpłatna, dlatego w umowie sprzedaży trzeba zawrzeć cenę sprzedaży wyrażoną w jednostkach pieniężnych. Brak ceny w umowie sprzedaży oznacza potraktowanie jej jako umowy darowizny, a jeśli pojawi się ekwiwalent inny niż pieniężny, kwalifikuje się taki dokument jako umowę zamiany. Należność może być uregulowana w formie gotówkowej bądź bezgotówkowej;
Podpisy stron.
Umowa sprzedaży - elementy fakultatywne
Umowa sprzedaży może też zawierać inne elementy, uznane przez strony za słuszne i przydatne przy realizacji umowy oraz ewentualnych roszczeniach w przyszłości. Takimi elementami mogą być m.in:
informacje o zaliczkach czy zadatkach,
miejsce przekazania rzeczy,
termin odbioru rzeczy,
sposób dostawy.
Umowa najmu.
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Istotne jest aby wynajmowane rzeczy były to rzeczy, których nie można zużyć. Dlatego też przedmiotem najmu nie mogą być np. pieniądze. Zakres używania zależy od zapisów umowy i przeznaczenia rzeczy. Cechą charakterystyczna umowy najmu jest czasowość. Czas używania może być określony (dzień, tydzień, miesiąc, rok) jak i nie oznaczony. Po upływie okresu najmu rzecz oddana do używania powinna być zwrócona wynajmującemu. W wypadku gdy najem jest zawarty na czas nie oznaczony wtedy każda ze stron może go wypowiedzieć. Umowę najmu zawartą na czas dłuższy niż 10 lat uważa się po upływie tego terminu z zawarty na czas nie oznaczony.
Wynajmujący oddaje najemcy rzecz do używania. Zakres używania zależy od postanowień umowy. Najem pomieszczeń może mieć na celu używanie ich dla celów użytkowych (wynajem pomieszczenia pod prowadzenie magazynu) lub na cele mieszkalne (wynajem pomieszczenia dla celów mieszkaniowych najemcy). Środki transportu mogą być wynajmowane do przewozu towarów i osób
mowa najmu powinna zawierać:
Dane stron umowy wraz z numerami dowodów osobistych, PESEL i NIP.
Dokładne informacje o przedmiocie najmu (adres, powierzchnia).
Dane o prawie własności przysługującym wynajmującemu (jako załącznik kopia aktu notarialnego plus aktualny odpis z księgi wieczystej).
Wysokość czynszu. Przez czynsz zazwyczaj rozumie się opłatę za wynajem mieszkania, jednak dochodzą tu jeszcze opłaty wynikające z bieżącej eksploatacji, które pokrywane są z kieszeni najemcy (energia elektryczna, gaz, telefon, kablówka, itd.).
Czas najmu i okres wypowiedzenia. Należy pamiętać, że podpisując umowę na czas nieoznaczony i przy braku uzgodnień dotyczących terminów wypowiedzenia stosuje się terminy ustawowe.
Terminy i sposób płatności czynszu, który zazwyczaj regulowany jest z góry. Najczęściej stosowany jest miesięczny cykl płatności
Do umowy można dodać dodatkowy załącznik, który będzie zawierał spis pozostawionych urządzeń AGD i RTV, mebli oraz np. opis stanu sanitariatów, stolarki okiennej czy podłogi (protokół zdawczo-odbiorczy lokalu), a także wskazania liczników.
Wysokość kaucji, która będzie pełnić rolę zabezpieczenia przed potencjalnie możliwymi stratami materialnymi w lokalu. Najczęściej stosowaną kaucją jest równowartość jednego miesięcznego czynszu.
Dla spraw nieuregulowanych umową mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego i ustawy o ochronie lokatorów.
W umowie powinien znaleźć się punkt mówiący o tym, że wszelkie ulepszenia wprowadzane przez najemcę w lokalu powinny być konsultowane z wynajmującym. Musi być wtedy sporządzona pisemna umowa ustalająca sposób rozliczeń z tytułu tych zmian.
Warto w umowie zawrzeć zapis, że najemca musi stosować się do tzw. zasad porządku domowego. Możesz np. zastrzec w umowie zakaz organizowania w lokalu spotkań, którym towarzyszy hałas do późnych godzin nocnych. Złamanie tych zasad może być przyczyną rozwiązania umowy.
Umowa dzierżawy. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać rzecz do używania i pobierania pożytków (np. zboża, owoców) przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz (są to konieczne elementy tej umowy, essentialia negotii). Czynsz może być płatny w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków. Kto może być stroną umowy dzierżawy? Jest to umowa dwustronnie zobowiązująca. Wydzierżawiającym może być: osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej - będąca właścicielem gruntu lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) gruntu. Dzierżawcą może zaś być: osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Co może być przedmiotem dzierżawy? Przedmiotem dzierżawy może być rzecz (ruchoma lub nieruchomość i części składowe, inwentarz żywy) albo prawo przynoszące pożytki. Co należy dokładnie określić w umowie? W umowie należy dokładnie opisać:
strony umowy,
przedmiot dzierżawy (szczegółowy opis przedmiotu dzierżawy może zostać umieszczony w załączniku do umowy dzierżawy),
czas trwania umowy (umowa może zostać zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony, ale jeśli umowę zawarto na okres dłuższy niż 30 lat, wówczas po upływie tego terminu przyjmuje się, że umowę tę zawarto na czas nie oznaczony),
rodzaj i wysokość czynszu (w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju),
terminy świadczenia tych należności (jeżeli termin płatności czynszu nie zostanie w umowie oznaczony, czynsz będzie płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju - półrocznie z dołu - przykładowo można wskazać, że w przypadku dzierżawy gruntu rolnego, zwyczajowo czynsz opłacany jest po zbiorach).W umowie można szczegółowo opisać sposób wykonywania dzierżawy, a także zobowiązać dzierżawcę do ponoszenia dodatkowych świadczeń, np. opłacania podatków i innych kosztów związanych z własnością lub posiadaniem przedmiotu dzierżawy. W jakiej formie należy zawrzeć umowę dzierżawy?
Generalnie nie ma szczególnych wymogów odnośnie formy umowy dzierżawy. Może ona zatem zostać zawarta w dowolnej formie. Jednakże są pewne wyjątki, i tak:
umowa dzierżawy przedsiębiorstwa wymaga formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 751 K.c.);
dzierżawa nieruchomości lub pomieszczeń na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie, w razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieokreślony (art. 660 K.c.);
jednym z warunków, by z mocy ustawy przysługiwało dzierżawcy prawo pierwokupu nieruchomości rolnej jest to, by umowa jej dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i miała datę pewną oraz była wykonywana co najmniej 3 lata, licząc od tej daty (art. 3 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego). Jakie są obowiązki wydzierżawiającego? Wydzierżawiający ma obowiązek:
wydać dzierżawcy przedmiot dzierżawy w stanie dobrym i przydatnym do określonego w umowie użytku i pobierania z niego pożytków,
utrzymywać przedmiot dzierżawy w stanie przydatnym do umówionego sposobu korzystania przez czas trwania dzierżawy, prócz drobnych nakładów połączonych ze zwykłym używaniem rzeczy wg art. 662 § 2 K.c.,
usuwać wady rzeczy powstałe w trakcie trwania dzierżawy,
zapewnić dzierżawcy spokojne posiadanie rzeczy w zakresie przewidzianym umową (powinien więc zapewnić dzierżawcy odpowiednią petytoryjną ochronę prawną).
Jakie są obowiązki dzierżawcy?
Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki i nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego; Winien więc używać przedmiotu dzierżawy w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.
Dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie nie pogorszonym.
Bez zgody wydzierżawiającego dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać (w razie naruszenia powyższego obowiązku wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia).
Dzierżawca jest też zobowiązany do niezmieniania przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego.
Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy
Zarówno umowa najmu, jak i umowa dzierżawy pozwala na użytkowanie cudzej rzeczy. Podstawową różnicą jest to, że dzierżawa pozwala również na pobieranie pożytków z używania rzeczy. Umowa dzierżawna może ponadto dotyczyć także praw. Zasady najmu i dzierżawy określa Kodeks cywilny. Dzierżawca nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego, jest za to zobowiązany do dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym. W przypadku umowy najmu obowiązek dokonywania koniecznych napraw ciąży na wynajmującym. Kolejną różnicą jest, że dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać, czyli pobierać pożytków, wydzierżawiając daną rzecz innej osobie
PORÓWNANIE
NAJEM | DZIERŻAWA | |
---|---|---|
forma umowy |
|
|
przedmiot umowy | rzeczy ruchome i nieruchomości, a także ich części składowe | rzeczy ruchome i nieruchomości oraz prawa |
cel umowy | użytkowanie cudzej rzeczy | użytkowanie cudzej rzeczy lub praw i pobieranie z nich pożytków |
płatności | czynsz płacony z góry; gdy umowa nie przewiduje inaczej, w terminach:
|
|
prawo zastawu | Wynajmującemu przysługuje prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu. Prawo to wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. Wynajmujący może się sprzeciwić usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczony. |
wydzierżawiającemu przysługuje prawo zastawu na rzeczach służących do prowadzenia gospodarstwa lub przedsiębiorstwa, jeśli znajdują się w obrębie przedmiotu dzierżawy |
odpowiedzialność za rzecz |
|
dzierżawca jest odpowiedzialny za utrzymywanie przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym |
możliwość podnajmowania/poddzierżawiania rzeczy | najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania (użyczenie) albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania | dzierżawca nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać, czyli pobierać pożytków, wydzierżawiając daną rzecz innej osobie |
terminy wypowiedzenia | 1. wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem następujących terminów ustawowych:
2. wynajmujący może wypowiedzieć najem bez zachowania terminów wypowiedzenia, gdy najemca zalega z czynszem co najmniej za dwa pełne okresy płatności |
|
Umowa zamiany. Umowa zamiany to umowa, na podstawie której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.Przedmiotem zamiany mogą być, podobnie jak w przypadku sprzedaży, rzeczy (prawo własności rzeczy) oraz ich zbiory, a także inne prawa majątkowe ale nie pieniądze (chyba, że chodziłoby o numizmaty, pieniądze jako rzeczy w ścisłym tego słowa znaczeniu, a nie jako mierniki wartości). Jeżeli zatem umowa zamiany przewiduje obowiązek dopłaty określonej ilości pieniędzy, to będziemy mieli do czynienia z umową mieszaną. Zarówno ruchomości jak i nieruchomości podlegają zamianie. Jednakże spod regulacji Kodeksu cywilnego wyłączona została zamiana nieruchomości w trybie ich scalania i podziału na działki i tzw. zamiana mieszkań, które to zamiany regulowane są przepisami szczególnymi .Jaki jest charakter prawny umowy zamiany? Umowa zamiany ma charakter konsensualny, a to oznacza, że nie musimy przekazać rzeczy, żeby umowa taka została zawarta. Wystarczy słowne lub pisemne oświadczenie, a przedmioty mogą być wymienione później. Ma ona również charakter wzajemny (w zamian za wydanie jakiegoś przedmiotu należy się inny). Należy jednak pamiętać, że samo zawarcie umowy (np. pisemnie spisane oświadczenia stron) spowoduje automatycznie przejście własności wymienianych przedmiotów (umowa o podwójnym skutku). Nie stanie się tak jednak jeżeli postanowimy, że własność zostanie przeniesiona w innym momencie np.z chwilą przekazania sobie tych przedmiotów. Dopiero wtedy stajemy się prawnymi właścicielami podlegających wymianie rzeczy.Jaki jest stosunek umowy zamiany do umowy sprzedaży?Zarówno konstrukcja zamiany jak i jej funkcje ekonomiczne zbliżają tą umowę do umowy sprzedaży. Z tego też względu do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o umowie sprzedaży zawarte w Kodeksie cywilnym.
Ale stosując odpowiednio przepisy dotyczące sprzedaży trzeba mieć na uwadze różnice wynikające z konstrukcji i charakteru obu umów, a nade wszystko to, że w umowie zamiany nie występuje świadczenie pieniężne w postaci zapłaty ceny. Nie będzie więc można skorzystać z uprawnienia z tytułu rękojmi za wady przedmiotu zamiany w postaci żądania obniżenia ceny gdy zamiana dotyczyła rzeczy oznaczonych co do tożsamo
Darowizna to umowa, przez którą darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Bezpłatny charakter oznacza, że druga strona umowy (obdarowany) nie musi nic świadczyć w zamian za uczynioną darowiznę.Przedmiot umowy
Świadczenie na rzecz obdarowanego może w szczególności polegać na przeniesieniu określonych praw z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego (np. prawa własności – Kowalski daje Nowakowi na własność swój stary samochód, użytkowania wieczystego – dotychczasowy użytkownik wieczysty bezpłatnie przekazuje Kowalskiemu działkę w użytkowanie wieczyste), na zapłacie określonej sumy pieniężnej, ustanowieniu pewnych praw majątkowych (np. służebności osobistej – Nowak, nie otrzymując nic w zamian, pozwala Kowalskiemu czerpać wodę z jego studni), zwolnieniu obdarowanego z długu, zniesieniu prawa obciążającego rzecz należącą do obdarowanego (np. Kowalski znosi ustanowioną na jego rzecz hipotekę, która obciąża nieruchomość Nowaka). Strony umowy
Stronami umowy są darczyńca i obdarowany. W umowie darowizny zarówno po stronie dokonującej darowizny, jak i obdarowanej może występować więcej niż jedna osoba, np. darowizny może dokonać dwóch współwłaścicieli nieruchomości na rzecz jednej osoby, która w ten sposób stanie się wyłącznym właścicielem tej nieruchomości. Forma darowizny
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, natomiast oświadczenie obdarowanego w formie dowolnej. W razie niedochowania formy umowa jest nieważna. Istnieje jednak wyjątek od tej zasady. Ma on miejsce wtedy, gdy mimo niezłożenia przez darczyńcę oświadczenia w odpowiedniej formie, przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Gdy umowa darowizny dotyczy rzeczy oznaczonych co do tożsamości oraz strony nie zastrzegły, że przeniesienie prawa nastąpi z chwilą wydania rzeczy, to również wtedy umowa zawarta w nieodpowiedniej formie jest ważna.
Powyższe wymogi formy są jednak niewystarczające w przypadku darowizny nieruchomości. Wówczas umowa musi być sporządzona przez notariusza. W przeciwnym razie będzie nieważna. Darowizna z poleceniem
W umowie darowizny dopuszczalne jest obciążenie obdarowanego obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, bez czynienia kogokolwiek wierzycielem. Jest to darowizna obciążona poleceniem. Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeśli:
* nastąpiła istotna zmiana stosunków po zawarciu umowy (np. znacznie obniżyła się wartość przedmiotu darowizny),
* wyda przedmiot darowizny darczyńcy lub jego spadkobiercom w naturze w stanie, w jakim znajduje się w chwili podniesienia żądania (to uprawnienie nie przysługuje mu jednak, jeśli wykonania polecenia żąda właściwy organ państwowy). Kiedy darowiznę można odwołać
Darowiznę można odwołać w razie:
* rażącej niewdzięczności obdarowanego w stosunku do darczyńcy (np. ciężkiego naruszenia obowiązków rodzinnych, pobicia, zniewagi, kradzieży, nieudzielenia pomocy w chorobie, uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego). Uprawnienie do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności przysługuje darczyńcy, który jednak nie może odwołać darowizny, jeśli obdarowanemu przebaczył, a także spadkobiercom darczyńcy (po jego śmierci), z powołaniem się na przyczyny, które mógł podnieść darczyńca, jeśli w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darowizny lub gdy obdarowany umyślnie pozbawił życia darczyńcę. Uprawnienie do odwołania darowizny wygasa z upływem jednego roku od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego lub w razie przebaczenia obdarowanemu;
* niedostatku darczyńcy. Z tej przyczyny darczyńca może odwołać darowiznę, jeśli pogorszenie sytuacji majątkowej nastąpiło po zawarciu umowy darowizny, a umowa nie została jeszcze wykonana. Pogorszenie sytuacji majątkowej musi polegać na tym, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla utrzymania darczyńcy odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Odwołania darowizny dokonuje się przez złożenie obdarowanemu oświadczenia woli o jej odwołaniu w formie pisemnej. Opodatkowanie darowizny. Opodatkowanie odbywa się na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn
Umowa barterowa
Umowa barterowa to wymiana usługi za usługę, towaru za towar, towaru za usługę lub usługi za towar. Jest to tzw. umowa nienazwana, czyli nie ma określonej prawem definicji. Polega na wzajemnej wymianie, bez konieczności sięgania po pieniądze. Odbywa się więc bez udziału gotówki, ale wymieniane towary/usługi, powinny być sobie równe co do wartości. Pomimo braku rozliczenia w pieniądzach, ma charakter umowy odpłatnej (tak jak np. najem).
Czym umowa barterowa nie jest?
Od umowy barterowej należy odróżnić umowę kompensacyjną, czyli kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru/usługi w pieniądzach, a resztę w towarach/usługach. Umowa barterowa zakłada natomiast wyłącznie rozliczenia niepieniężne.
Czym zaś różni się barter od sponsoringu? Sponsoring może być rodzajem umowy barterowej, w której świadczenie sponsorowanego będzie usługą reklamową, a świadczenie sponsora będzie rzeczowe, a nie pieniężne (czyli wymiana usługi reklamowej za inne usługi lub rzeczy). Sponsoring nie musi przybierać postaci barteru, ponieważ może polegać na przekazaniu pieniędzy przez sponsora albo może odpowiadać umowie darowizny (brak obowiązku świadczenia po stronie sponsorowanego). Ostatecznie to, czym dany „sponsoring” jest, wynika z treści umowy.
Forma i treść umowy
Umowa barterowa może być zawarta w dowolnej formie: pisemnej, ustnej, za pomocą wymiany e-maili, faxów itp. Należy jednak zalecić, by była sporządzona na piśmie i – co równie ważne – podpisana przez osoby do tego uprawnione (członków zarządu lub pełnomocników).
Umowa barterowa powinna zawierać:
wskazanie daty i miejsca zawarcia umowy;
dokładne określenie stron umowy, ze wskazaniem osób uprawnionych do ich reprezentowania, podstawy umocowania tych osób (członkostwo w zarządzie lub status pełnomocnika) oraz dowody potwierdzające tę okoliczność (aktualny odpis z KRS, pełnomocnictwo etc., które mogą być załącznikami do umowy);
określenie ilości, jakości, oznaczenie wartości towarów, oznaczenie terminów i warunków dostawy;
określenie specyfikacji usług, oznaczenie ich wartości oraz dokładne sprecyzowanie terminów ich wykonania;
określenie uprawnień stron oraz zasad postępowania w przypadku niewykonania lub nieprawidłowego wykonania umowy barterowej; chodzi tu m.in. o wezwanie do prawidłowego wykonania umowy, klauzulę odstąpienia od umowy „wzmocnioną” karą umowną itp.
W celu osiągnięcia pełnej jasności zapisów, może zawierać „słowniczek” istotnych terminów występujących w danej umowie. W umowie należy także wskazać sąd właściwy do rozpatrywania sporów (np. sąd arbitrażowy), a także sąd właściwy miejscowo