Higiena pracy - jest działem higieny który zajmuje się badaniem wpływu czynników środowiska pracy na zdrowie pracowników oraz ustaleniem sposobów ochrony tego zdrowia w miejscu i w czasie pracy. Celem higieny pracy jest opracowanie i określenie wskazań i normatywów zdrowotno-higienicznych zapewniających optymalizację warunków środowiska pracy dla zapobiegania powstaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy.
Rodzaje czynników środowiska:
- chemiczne - najlepiej poznane, rodzaje działania czynników: działanie ostre np zatrucia wysokim stężeniem H2S (jeden oddech = śmierć), działanie przewlekłe np ekspozycja na metale ciężkie przewlekle i nagminnie (ołowica najstarsza choroba zawodowa). Czas i stężenie odgrywa rolę.
- fizyczne - różnorodne o dużej gamie właściwości np hałas, wibracje, mikroklimat, pole elektromagnetyczne, zapylenie, promieniowanie
- biologiczne - powodują 1/3 wszystkich chorób zawodowych, niemożliwe są do usunięcia ich stężenia czy natężenia w przeciwieństwie do czynników chemicznych czy fizycznych np bakterie, wirusy,grzyby (rózny czas wylęgania, objawów choroby)
Inne podziały czynników w zależności od dróg wchłaniania (drogi oddechowe najcześciej, rzadziej droga pokarmowa), od skutków oddziaływanie (np grupa rakotwórcza, chemiczne, fizyczne czy natury biologicznej) i wiele innych.
Metody usuwające czynniki szkodliwości: ochrona narządu słuchu, wietrzenia, osłony, kaski, rękawice, maski, szczepienia (idealna to WZWB)
Metody pracy przeprowadzają wstępne, a później okresowe badania lekarskie, obowiązek badania każdego kto ma podjąć się pracy.
Każda praca stwarza pewne obciążenie organizmu człowieka. Obciążenie to znacznie wzrasta w przypadku wykonywania pracy w niekorzystnych warunkach środowiskowych. Fizyczne i chemiczne elementy materialnego środowiska pracy rzutują ujemnie na komfort pracy i mogą oddziaływać szkodliwie na zdrowie pracowników zwłaszcza wówczas gdy przekraczają normatywy higieniczne tzw NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie), NDN (Najniższe Dopuszczalne Natężenie) lub DSB (Dopuszczalne Stężenie Biologiczne w materiale - wartości diagnostyczne dla lekarzy). Wartości te zostały ustalone na takim poziomie aby ich przestrzeganie zabezpieczało zdrowie pracowników przed zmianami w stanie zdrowia przy założeniu, że przy wieloletniej pracy zawodowej dzienne narażenie nie będzie przekraczało 8 godzin.