Kosmetologia 23.11.2009r.

PIELEGNACJA KOŃCZYNY DOLNEJ:

-wady i zniekształcona kostne stopy

-wady i choroby skóry stóp

-defekty i choroby płytki paznokciowej

BUDOWA STOPY:

-stopa składa się z 28 kości, 19 mięśni, 107 ścięgien i więzadeł

-stopa składa się z 3 odcinków:

• Stępu (kość skokowa, piętowa, sześcienna, łódkowate, 3 kości klinowe)

• Śródstopia (5 kości dłuchich)

• Palców (wszystkie palce z wyjątkiem palucha posiadającego 3 paliczki, paluch 2)

- architekturę zewnętrza stopy tworzy system łuków podłużnych i poprzecznych zwanych sklepieniem stopy

ZMIANY CHOROBOWE STÓP :

1. Wady stóp:

1. Wrodzone

• Stopa płasko-koślawa

• Stopa końsko-szpotawa

  1. Nabywa

• Stopa płasko-koślawa

2. Zniekształcenia stopy:

2.1 Zniekształcenia pięty

2.2 Zniekształcenia palców stóp:

• Hallux

• Palce młoteczkowate

• Paluch sztywny

STOPA PŁASKO-KOŚLAWA (pens plano-valgus):

- jest niezbyt często spotykane

- powstaje najczęściej z powodu płodowego niedorozwoju i zniekształcenia mięśni (płodowe zniekształcenie mięśni, myelodysplazja).

- stopy mają typowy kształty upodobniający je od biegunów lub kołyski

- zakres ruchów jest ograniczony, kalectwo narasta w miarę rozwoju dziecka.

Leczenie:

- stosowanie ćwiczeń i zabiegów fizykoterapeutycznych

- leczenie operacyjne rozpoczyna się w 3 roku życia na układzie mięśniowych i torebkowo-więzadłowym

- rekonstrukcje kośćca rozpoczyna się około 7 roku życia

STOPA KOŃSKO-SZPOTAWA:

- zniekształcenie polega na ustawieniu stopy w zgięciu podeszwowym, odwróceniu oraz przywiedzeniu

- przyczyny wad nie są wyjaśnione, przyjmuje się że są nimi zaburzenia równowagi mięśniowej z powody myelodyspalzji, płodowego zbliznowacenia mięśni lub wrodzonych ubytków mięśni lub niedorozwoju kości stępu.

Leczenie:

Dzielimy na 1) zachowawcze i 2) operacyjne:

1. Rozpoczyna się już w pierwszych dniach po urodzeniu. Polega to na stopniowym ręcznym kształtowaniu stóp dziecka. Po uzyskaniu poprawy zakłada się korekcyjny opatrunek gipsowy lub szynowy.

2. Podejmuje się w pierwszym roku życia i stosowane jest u dzieci, których stopy nie poddają się leczeniu zachowawczemu.

STOPA PŁASKO-KOŚLAWA (nabywa):

- istotą choroby jest stopniowe obniżanie się sklepienia stopy oraz koślawe ustawienie pięty

- w okresie niewydolności mięśniowej stopa rozpłaszcza się jedynie przy obciążaniu.

- w zaawansowanych zmianach oprócz trwałego zniekształcenia mogą pojawić się bóle, nawet trwały i bolesny przykurcz stopy.

Leczenie:

- najważniejszą rolę odgrywa profilaktyka: prowadzenie ruchliwego trybu życia, noszenie właściwego obuwia

- przy szybkim narastającym płaskostopiu musi być stosowane obuwie z odpowiednio wymodelowaną wkładką oraz tzw. Obcasami Thomasa

- wkładki ortopedyczne

PALUCH KOŚLAWY (hallux valgus):

- zniekształcenie polegające na szpotawym ustawieniu 1 kości śródstopia, czyli na wystawianiu ku stronie przyśrodkowej głowy tej kości oraz na odchyleniu palucha do boku.

- zniekształcony staw sterczy do boku często pokryty jest zapalnie zmienioną i bardzo bolesną kaletką maziową, zaś paluch zachodzi na sąsiednie palce.

- w przypadkach zaawansowanych występuje jednoczesne płaskostopie poprzeczne oraz zmiany zwyrodnieniowo-zapalne stawów stopy.

Zapobieganiu powstawania Halluxa:

- należy nosić wygodne obuwie, dobrze dopasowane do stopy

- unikać butów o zwężonych czubkach, źle wyprofilowanym kształcie i zbyt wysokich obcasach

- gimnastyka: stawianiu i chodzeniu na krawędziach stóp, na palcach i piętach, podnoszeniu z podłogi przedmiotów palcami i chodzeniu po chodnikach o nierównej powierzchni

- przynajmniej raz w tygodniu moczyć stopy w ciepłej wodzie z dodatkiem soli kosmetycznych

- maści

Leczenie:

- w niezbyt zaawansowanych zmianach wystarcza noszenie prawidłowo ukształtowanego obuwia, zakładanie na noc specjalnych szyn ortopedycznych oraz odpowiednia pielęgnacja i ćwiczenia stóp

- zniekształcenie średniego stopnia leczy się operacyjnie wycięciem zapalnie zmienionej klatki maziowej i ścięciem wystającej części głowy 1 kości śródstopia

- w zniekształceniach dużego stopnia leczenie operacyjne polega na przecięciu kości w celu przywrócenia paluchowi właściwego ustawienia, lub przy silnych zmianach zwyrodnieniowych polega na usztywnienia palucha.

PALCE MŁOTECZKOWATE (digiti mallei):

- zniekształcanie polegające na trwałym przykurczu zgięciowym palca w stawie międzypaliczkowym. Do przykurczu dochodzi na skutek zaburzenia równowagi między mięśniami zginającymi i prostującymi palec

- czynnikiem sprzyjającym jest niewłaściwe obuwie oraz paluch koślawy spychające pozostałe palce w nieprawidłowe ustawienie

- na szczucie przykurczonego palca, z reguły 2, w skutek drażnienia obuwiem dochodzi do powstania bolesnego odcisku

Leczenie:

- polega na ochronie palca przed uciskiem za pomocą miękkich ochraniaczy (ortezy)

- w przykurczu sztywnym konieczne jest z reguły leczenie operacyjne

PALUCH SZTYWNY (hallux rigidus):

- jest to sztywność stawu śródstopno-paliczkowego palucha najczęściej w zgięciu podeszwowym

- przyczyną choroby mogą być zmiany zniekształcające- prowadzące stopniowo do bolesnego ograniczenia ruchów w stawach śródstopno-paliczkowym palucha

- zmiany te mogą powstać na tle przebytych urazów oraz zapaleń, które zniszczyły część pokrywy chrzęstnej na powierzchniach stawowych

PIELĘGNACJA STOPY CUKRZYCOWEJ:

- codzienne oglądanie stóp po umyciu

- myć delikatnym mydłem(antybakteryjnym)

- nigdy nie używać wody gorącej, ponieważ może dojść do deficytu tlenowego

- natłuszczać stopy lub używać zasypek w razie nadmiernej potliwości

- używać skarpetek nie uciskowych i z naturalnych materiałów

- nosić wygodne obuwie

- należy odpowiednio obcinać paznokcie

- nie należy używać w obrębie stóp ostrych narzędzi

- nie chodzić bosko

- nie ogrzewać stóp

-nie stosować samemu żadnych maści

- nie używać cążek

- regularnie kontrolować stopy u lekarza

- pedicure wykonywać tylko u fachowca

PIELĘGNACJA STOPY CUKRZYCOWEJ (gabinet):

-używać tylko wysterylizowanych narzędzi

- nie używać ostrych narzędzi (cążki, nożyczki)

- używać preparaty z mocznikiem

- stosować rękawiczki jednorazowe

- pedicure wykonywać przy pomocy frezarki

- sterylizować frezarkę po użyciu

- instruktarz kosmetologa

- nie wolno przebijać choremu pęcherzy

- używać peelingi delikatne- drobnoziarniste

- nie stosować peelingu w przypadku owrzodzenia i przerwania ciągłości skóry

WADY I CHOROBY SKÓRY STÓP:

- modzele

- nagdnitki (odciski)

- pękające stopy

- odparzenia

- nadmierna potliwość stóp

- wrastające paznokcie

- rogowacenie stóp

- odmrożenia

- odmroziny

- grzybica stóp

* odmiana międzypalcowa

* odmiana potnicowa

* odmiana złuszczająca

- brodawki stóp (wywołują stan zapalny i bolesność)

MODZELE (tyloma):

- są ograniczonymi ogniskami nadmiernego rogowacenia

- najczęściej kształtu kolistego, czasem nieregularnego

- barwy żółtej lub żółtobrunatnej o zwartym rysunku skóry

- są wyraźnie ograniczone od pozostałej skóry

- czucie w obrębie modzeli zazwyczaj jest upośledzone

- powstaje na stopach na skutek ucisku skóry pokrywającej nadmiernie uwypuklone wyniosłości kostne

- tworzą się na podeszwowej stronie stopy

Leczenie:

- preparaty zmiękczające i złuszczające – keratolityczne zwłaszcza kwas salicylowy 20-30%

- plastry z zawartością kwasy salicylowego

- stosowanie plastrów zmiękczających z mocznikiem

- ścieranie zgrubiałej warstwy frezarką, tarkami lub w skrajnych przypadkach ostrzem Omega

NAGNIOTEK - ODCISK (clavus):

- powstanie odcisków polega na miejscowym nadmiernym rogowaceniu z wrastaniem czopa rogowego (zbudowanego z keratyny) w głąb skóry

- ucisk mas rogowych na zakończenia nerwowe może powodować bolesność

- najczęstszym umiejscowieniem jest powierzchnia grzbietowa palców stóp, zwłaszcza V, IV i III oraz wewnętrzne powierzchnie palców

- główna przyczyna powstawania nagniotków to noszenie ciasnego obuwia, czasem wadliwe ustawienie stopy (paluch koślawy, płaska stopa)

- często mylone są z brodawkami

ODPARZENIA:

- występują w postaci pęcherzy i otarć naskórka

- najczęściej spowodowane są niewygodnego, twardego obuwia

- występuje również kiedy następuje przegrzanie stóp w nieprzewiewanych butach

Leczenie:

- noszenie wygodnego i przewiewnego obuwia

- stopy należy przysypać talkiem lub pudrem przeciwpotnym

- należy stosować kąpiele ziołowe (kora dębu, mięta)

- smarować odparzone miejsce maścią cynkową oraz nałożyć opatrunek jałowy