PRACA

Polityka rynku pracy - ogół środków zmierzających do takiego ukształtowania rynku pracy i możliwości zatrudnienia pracobiorców, które pozwolą na osiągnięcie określonych celów społeczno-gospodarczych. Jej podstawowe cele to: zmniejszenie rozmiarów bezrobocia, poprawa funkcjonowania rynku pracy poprzez zwiększenie mobilności i lepsze dopasowanie struktury zatrudnienia oraz zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego bezrobotnym

Polityka zatrudnienia- czynne oddziaływanie władz państwowych na rynek pracy pod kątem potrzeb gospodarki kraju oraz godzenia interesów pracodawców i pracowników.

Rynek pracy- to rodzaj rynku, na którym z jednej strony znajdują się osoby poszukujący pracę, a z drugiej strony pracodawcy tworzący miejsca pracy i poszukujący pracowników.

Prawidłowości obowiązujące na rynku pracy

Stosunek pracy- występują dwie równorzędne strony pracownik i pracodawca. Pracownikiem może być każda osoba, która ukończyła 16 lat. Pracownik do ukończenia 18 lat jest pracownikiem młodocianym i podlega wzmożonej ochronie. W przeciwieństwie do prawa cywilnego osoba, która ukończyła 18 lat przysługuje pełna zdolność do nawiązywania stosunku pracy, czyli zawieranie umów o pracę. Drugą strona w stosunku pracy jest pracodawca, czyli każda osoba, która zatrudnia pracownika, osoba fizyczna lub prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.

Formy zatrudnienia

Umowa o pracę- zostaje zawarta przez zgodne oświadczenie pracownika i pracodawcy. Powinna być ona zawarta na piśmie z wyraźnym określeniem jej istotnych warunków. Jeżeli umowa nie została zawarta w ten sposób, pracodawca obowiązany jest potwierdzić ją na piśmie najdalej w dniu rozpoczęcia pracy. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone sankcją grzywny. Brak formy pisemnej umowy nie czyni jej nieważną.

1. Umowa na okres próbny- Zawierana jest najczęściej z początkującym pracownikiem. Minimalizuje ryzyko wyboru niewłaściwej osoby. Podczas okresu próbnego, pracodawca ma szansę weryfikacji umiejętności i posiadanych kwalifikacji. Strony mogą zawrzeć taką umowę jedynie raz, wyjątek stanowi sytuacja związana z objęciem nowego stanowiska. Okres próbny trwa maksymalnie 3 miesiące. Umowa może być rozwiązana przed zakończeniem terminu na jaki obowiązuje za porozumieniem stron, bez wypowiedzenia i za wypowiedzeniem przez każdą ze stron. Długość okresu wypowiedzenia zależy od czasu trwania umowy: 3 dni robocze jeżeli okres próbny nie przekraczał 2 tygodni, tydzień jeśli okres próbny był dłuższy niż dwa tygodnie, 2 tygodnie jeżeli umowa na okres próbny była zawarta na 3 miesiące.

2. Umowa o pracę na czas nieokreślony- Ze względu na bezterminowość, jest najkorzystniejszą formą zatrudnienia dla pracownika ceniącego sobie stabilizację. Zapewnia najbardziej trwałą ochronę stosunku pracy (pracownik zostaje objęty przepisami o charakterze ochronnym zawartymi w kodeksie pracy). Treść umowy obejmuje m.in.: określenie rodzaju pracy, miejsce jej wykonywana, wymiar czasu pracy, wynagrodzenie i jego elementy. Rozwiązanie umowy przez pracodawcę następuje w drodze wypowiedzenia, z uzasadnionych powodów. Okres wypowiedzenia (2 tygodnie, miesiąc, 3 miesiące) zależny jest od długości zatrudnienia (odpowiednio: poniżej 6 miesięcy, powyżej 6 miesięcy, co najmniej 3 lata). Niestety nie należy do grona najpowszechniej zawieranych umów. 

3. Umowa o pracę na czas określony- Jedna z najbardziej nadużywanych przez pracodawców form zatrudnienia, ze względu na dużą łatwość jej rozwiązania – rozwiązuje się z upływem terminu, na jaki została zawarta. Może być też rozwiązana na skutek porozumienia stron lub za dwutygodniowym wypowiedzeniem, jeżeli umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy i przy zawieraniu umowy o pracę strony przewidziały możliwość jej wcześniejszego rozwiązania. Zatrudniający nie ma obowiązku uzasadniania decyzji o rozwiązaniu umowy. Czas jej trwania nie jest ograniczony żadnymi przepisami, ale pracodawca może podpisać maksymalne dwie takie umowy z pracownikiem. Trzecia, jest równoznaczna z zatrudnieniem na zasadach umowy na czas nieokreślony. Jednak dopóki obowiązuje ustawa antykryzysowa, pracodawca może zawrzeć dowolną ilość umów o pracę na czas nieokreślony z jednym pracownikiem. Sytuacja ta ma się jednak niebawem zmienić. Pracownikowi nie przysługują żadne świadczenia po ustaniu stosunku pracy. Mało atrakcyjna forma zatrudnienia dla osób o ugruntowanej pozycji na rynku pracy.

4. Umowa na zastępstwo- Umowa tego typu nie może przekroczyć 3 lat. Wykonywana jest do czasu powrotu zastępowanego pracownika. Jest to częsta forma zatrudnienia wśród osób wkraczających na rynek pracy, pozwala na zdobycie pierwszego doświadczenia zawodowego.

5. Umowa o dzieło- Jest umową cywilnoprawną, regulowaną podobnie jak umowa zlecenie, przez kodeks cywilny. Zgodnie z treścią, wykonawca zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, zamawiający natomiast do wypłaty wynagrodzenia. Koszt uzyskania przychodu, wynosi minimum 20% , a od umowy nie są odprowadzane składki ZUS, dlatego pod względem finansowym jest to bardzo opłacalna forma zatrudnienia dla obu stron. Istotnym czynnikiem jest to, że pracownik działa samodzielnie, bez kierownictwa, wyznaczonego miejsca i czasu wykonywania pracy. Główną wadą umowy o dzieło jest brak świadczeń socjalnych dotkliwy w przypadku niewypłacalności pracodawcy, choroby czy wypadku.

 

1. Umowa na zlecenie- Jest umową cywilnoprawną, regulowaną przez kodeks cywilny. Przy umowie zleceniu nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy. Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności dla zleceniodawcy. Brak ścisłego podporządkowania stanowi dla zleceniobiorcy dużą zaletę. Dopuszczalne jest wykonanie zlecenia przez osobę trzecią, nie ma również obowiązku świadczenia pracy  w określonym miejscu i czasie. Odprowadzanie składek ZUS, uzależnione jest faktu posiadania przez zleceniobiorcę innego tytułu do ubezpieczenia. Obie strony mają możliwość wypowiedzenia umowy.

Obowiązki pracodawcy

1. pracodawca obowiązany jest poinformować pracownika na piśmie o obowiązujących w zakładzie warunkach pracy i regułach zachowania porządku.

2. zapoznać nowych pracowników z ich pracą, zakresem obowiązków oraz podstawowymi uprawnieniami

3. sprawnie organizować pracę, by w pełni wykorzystać czas pracy i kwalifikacje pracownika

4. przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu

5. zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy

6. wypłacać wynagrodzenie za pracę w ustalonych terminach

7. umożliwiać podnoszenie kwalifikacji zawodowych

8. prowadzić wymaganą dokumentację

Obowiązki pracownika:

1. sumienne i staranne wykonywanie pracy oraz wykonywanie poleceń przełożonych

2. przestrzeganie regulaminu, przepisów oraz zasad BHP

3. dbanie o dobro zakładu pracy

4. nieprowadzenie konkurencji wobec pracodawcy

Bezrobocie- zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

Rodzaje:

Dobrowolne
Bezrobocie dobrowolne, zwane również klasycznym, pojawia się wówczas, gdy mimo wolnych miejsc pracy osoby należące do zasobu siły roboczej nie wykazują chęci podjęcia tejże. Brak motywacji może być wynikiem wygórowanych ambicji, przekonania o zbyt niskich zarobkach etc. Według tzw. teorii naturalnej stopy bezrobocia zawsze na rynku będzie pojawiało się bezrobocie, gdyż zawsze znajdą się osoby odrzucające rynkową płacę równowagi.

Frykcyjne
Bezrobocie frykcyjne ma charakter przemijający i nie jest niebezpieczne dla stabilności gospodarki. Wynika nowiem z niedoskonałości rynku pracy. Zjawisko to pojawia się, gdy wolne miejsca pracy co prawda istnieją, ale zainteresowane osoby nie mogą ich znaleźć. Konieczna wydaje się w takim wypadku ingerencja osób trzecich (państwa lub innych pośredników), które dostarczając stosownych informacji, pozwolą potencjalnemu pracownikowi znalezienie i podjęcie pracy.

Strukturalne
Bezrobocie strukturalne opiera się na założeniu, że siła robocza nie jest kategorią jednorodną a strumienie popytu i podaży nie są kompatybilne. Wiąże się to ze specjalizacją pracowników i trudnościami w przekwalifikowaniu tychże. Ze względu na ograniczoną mobilność w/w, zjawisko to może być niezwykle niebezpieczne, szczególnie na obszarach związanych z jedną gałęzią przemysłu (rolnictwo, górnictwo czy obecność wielkiej fabryki zatrudniającą wiele osób). W razie zmian gospodarczych czy organizacyjnych (nieopłacalność zbiorów, zamykanie kopalń i fabryk) pojawia się miejscowe bezrobocie obejmujące dużą grupę osób. 

Koniunkturalne
Bezrobocie koniunkturalne zwane keynesowskim związane jest z zależnością pomiędzy stopą bezrobocia a inflacją. Według makroekonomicznej teorii Johna Keynesa stopa bezrobocia jest zależna od popytu globalnego na dobra i usługi. Brak koniunktury implikuje brak miejsc pracy. Możliwe jest jednak zmniejszanie bezrobocia kosztem spowolnienia rozwoju gospodarki (zmniejszenie inflacji i spadek płac). Zależność pomiędzy stopą inflacji a stopą bezrobocia wyznacza tzw. krzywa Philipsa.

Monopolistyczne
Względnie rzadkie zjawisko związane z występowaniem monopolu na rynku pracy. Tworzą go bowiem związki zawodowe i korporacje, które decydują o przynależności do struktur i warunkach pracy. Zgodnie z tzw. teorią „insider - outsider” grupy tego typu dbają nade wszystko o swoich członków, ograniczając możliwości zatrudnienia osobom „z zewnątrz”. Na rynku pracy może istniej również monopsom, czyli obecność jednego nabywcy pracy (np. jedna fabryka w okolicy). W takim wypadku bezrobocie może również wynikać z ograniczenia dostępu do miejsca pracy. 

Inne
Bezrobocie może być również wynikiem innych czynników np. wyżu demograficznego, błędnej polityki socjalnej państwa, mechanizacji produkcji i postępu technologicznego, ubytku zasobów czynników produkcji, złej organizacji pracy i niewykorzystaniem potencjału ekonomicznego etc. Osobnym zagadaniem pozostaje tzw. bezrobocie sezonowe.

Formy bezrobocia-

Czynniki bezrobocia:

1. Ekonomiczne

2. Polityczne

3. Demograficzne- np. wkraczanie na rynek pracy bardzo licznych roczników młodzieży

4. Instytucjonalne- np. sztywność rozwiązań instytucjonalnych w odniesieniu do rynku pracy

5. Kulturowe

Skutki bezrobocia:

1. niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki

2. znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich problemami i obsług

3. spadek dochodów rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa

4. degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy (poczucie beznadziejności, pesymizm, uczucie społecznej bezużyteczności)

5. zjawiska patologii społecznej - alkoholizm, narkomania, przestępczość itd. 

6. utrata kwalifikacji

Aktywne formy zwalczania bezrobocia:

1. ma za zadanie przerwać choćby na pewien czas, bezczynność zawodową, poprawić szanse na znalezienie pracy oraz stworzyć pomost prowadzący do trwałego zatrudnienia np. aktywizacja zawodowa, darmowe szkolenia itp.

Pasywne formy zwalczania bezrobocia:

1. Wypłata zasiłków dla bezrobotnych

System zabezpieczenia społecznego- stanowi realizację jednej z ważnych funkcji państwa – zapewnienia obywatelom poczucie bezpieczeństwa socjalnego. Istotą systemu zabezpieczenia społecznego jest swoiste „ubezpieczenie” człowieka od ubóstwa, w które może - nie z własnej winy - wpaść skutkiem niezdolności do pracy lub niemożliwości znalezienia pracy.

Zasady na których może działać system zabezpieczenia

1. Ubezpieczeniowa

2. Opiekuńcza

3. Zabezpieczeniowa

Elementy systemu zabezpieczenia

1. Ubezpieczenia osobowe i majątkowe

2. Ubezpieczenie społeczne

3. Uzupełniające świadczenia socjalne

4. Pomoc społeczna

5. Świadczenia dla osób niepełnosprawnych

6. Ochrona zdrowia

Ubezpieczenie społeczne- prawna forma koncepcji zabezpieczenia społecznego, wywodzi się z ubezpieczeń gospodarczych, zwłaszcza różnorodnych jego form ubezpieczeń osobowych. Występują w nim zawsze następujące niezbędne elementy: składka, wspólny fundusz, oznaczone ryzyko, szkoda, pokrycie szkody, czyli świadczenie. System ubezpieczenia polega na rozłożeniu ciężaru szkody na wszystkich uczestniczących w tworzeniu wspólnego funduszu, zabezpieczającego pokrycie opłacającemu składkę szkody doznanej wypadkiem losowym. Wysokość składki jest kalkulowana na podstawie prawdopodobieństwa wystąpienia szkody i jej rozmiaru. W stosunku tym występuje ubezpieczyciel, czyli zakład ubezpieczeń, oraz ubezpieczający, to znaczy zawierający umowę z ubezpieczycielem, oraz ubezpieczony - uprawniony do świadczeń w razie doznania szkody, którym może być sam ubezpieczający się lub też osoba trzecia wskazana przez ubezpieczającego

W skład ubezpieczeń społecznych wchodzą

1. Ubezpieczenia chorobowe – polegają na wypłacie określonej kwoty w razie chorób oraz za urlopy macierzyńskie.

2. Ubezpieczenia wypadkowe – polegają na wypłacie określonej kwoty w postaci odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

3. Ubezpieczenia emerytalne – polegają na comiesięcznej wypłacie określonej kwoty osobom, które osiągnęły wiek emerytalny.

4. Ubezpieczenia rentowe – polegają na comiesięcznej wypłacie określonej kwoty w okresie wyznaczonym przez specjalną komisję np. osobom niezdolnym do pracy.

5. Fundusz pracy

na jakie uprawnienia odkładana jest składka:

1. Składka emerytalna- płacona po połowie przez pracodawcę i pracownika- 19,52% ( 9,76% na głowę). Osoby ubezpieczone w dwóch filarach- 12,22% na ZUS, 7,3% na OFE.

2. Składka rentowa –płacona po połowie przez pracodawcę i pracownika- 13%

3. Sładka chorobowa- całość płacona przez pracownika- 2,45%

4. Składka wypadkowa- całość płacona przez pracodawcę- od 0,81%- 8,12%

system emerytalny- w Polsce państwowa emerytura przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny i mają udokumentowany wymagany okres zatrudnienia (dotyczy tylko tzw. starej emerytury, a więc osób, które urodziły się przed 1949 rokiem). W nowym systemie staż pracy jest nieistotny, wymagany jest natomiast odpowiedni poziom indywidualnego konta ubezpieczonego. Innymi słowy – emerytura zależy od wysokości kapitału zgromadzonego przez całe życie.

jakie są zasady funkcjonowania:

Osoby, które w 1999 roku przekroczyli 50 lat zostali przy starym systemie emerytalnym. Osoby, które w 1999 roku, byli wiekiem pomiędzy 30-50 lat mogli wybierać pomiędzy starym, a nowym systemem emerytalnym. Osoby, które w 1999 roku nie przekroczyło 30 lat zostały włączone do nowego systemu emerytalnego.

system emerytalny ma charakter:

1. Kapitałowy repartycyjny- czyli kapitałowy to II filar, a repartycyjny to I filar

2. Kapitałowo repartycyjny- czyli system obecny III filarowy: repartycyjny I filar- przymusowy w zakładzie publicznym, kapitałowy II filar- przymusowy w prywatnych funduszach emerytalnych, kapitałowy III filar- dobrowolny wg ustalenia pracodawcy prywatnoprawny

instytucje które są odpowiedzialne za świadczenia ubezpieczenia

1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) - dla pracowników najemnych oraz ludności utrzymującej się z pozarolniczej działalności gospodarczej, instytucja obsługująca Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) oraz część innych funduszy społecznych (np. Narodowy Fundusz Zdrowia)

2. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) - dla ludności utrzymującej się z rolniczej działalności gospodarczej.

Trójfilarowość
Trzy filary

Reforma emerytalna wprowadzona w 1999 roku polegała na podziale zabezpieczenia emerytalnego na trzy filary.

1. I filar-finansowany składką repartycji , zapewniający emeryturę w niskiej wysokości, zależnej od uzyskiwanych indywidualnych oszczędności, przy jednoczesnym zachowaniu o charakterze ubezpieczeniowym renty rodzinnej i w razie niezdolności do pracy (renta inwalidzka).

2. II filar- przymus oszczędzania na starość w prywatnym funduszu emerytalnym, działającym na zasadzie kapitalizacji wkładu z gwarancją wypłacalności przez państwo

3. III filar- oszczędzanie części wynagrodzenia przez pracowników na zasadzie kapitalizacji w zakładowych systemach emerytalnych, organizowanych na podstawie prywatnoprawnej przez pracodawców motywowanych do tego ekonomicznie ( składką i opodatkowaniem)

Trzy grupy uczestników w systemie emerytalnym od 1999 roku,

1. Osoby urodzone po 31.12. 1968r - Udział w nowym systemie – automatyczny podział składki między dwa konta; (ZUS + OFE)

2. Osoby urodzone przed 01.01.1969r- Udział w nowym systemie – podział składki między dwa konta lub wpłacanie całej składki na jedno konto; (ZUS+ OFE) lub ZUS

3. Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949r- Udział w starym systemie- brak kont

Czym się różnią:

zakład emerytalny- Ma wypłacać świadczenia dożywotnie z pieniędzy zgromadzonych w II filarze.

towarzystwo emerytalne- prowadzi działalność wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Zadaniem Towarzystwa jest tworzenie i zarządzanie funduszem oraz reprezentowanie go wobec osób trzecich. Wyłącznie Towarzystwo jest uprawnione do prowadzenia takiej działalności. Towarzystwo tworzy i zarządza tylko jednym funduszem, chyba że zarządzanie więcej niż jednym funduszem jest skutkiem przejęcia przez Towarzystwo zarządzania innym funduszem albo połączenia Towarzystw.

fundusz emerytalny- III filar. instytucja, która dba i pomnaża pieniądze, które trzeba oddać jako tzw. składki emerytalne. Fundusze emerytalne gwarantują, że po przepracowaniu odpowiedniego czasu lub osiągnięciu odpowiedniego wieku będziemy otrzymywać emeryturę. Celem funduszy emerytalnych jest gromadzenie oraz pomnażanie tych pieniędzy przez rozmaite inwestycje oraz operacje finansowe.

Pomoc społeczna-  jedna z instytucji polityki społecznej państwa, której głównym zadaniem jest pomoc osobom i rodzinom w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach życiowych, jakich nie mogą one same pokonać przy wykorzystaniu swoich możliwości, uprawnień i własnych środków

Kto świadczy pomoc społeczną- Ogólnie mówiąc to państwo za pośrednictwem instytucji pomocy społecznych. Pomoc może być w sferze naturalnej (niematerialnej): usługi, pomoc rzeczowa i w sferze pieniężnej (materialnej): zasiłki, pomoc w usamodzielnieniu się. Instytucje pomocy społecznej:

1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

3. Domy Pomocy Społecznej

4. Ośrodki Pomocy Społeczne

5. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

6. Ośrodki Wsparcia np. Świetlica Środowiskowa

7. Placówki Opiekuńczo Wychowawcze m. in. Pogotowie Opiekuńcze

8. Środowiskowe Domy Samopomocy

Uprawnieni do pomocy społecznej

1. Osoby posiadające obywatelstwo polskie mieszkające i przybywające na terenie RP

2. Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przybywającym na terenie RP, które posiadają zgodę pobyt stały i tolerowany.

3. Obywatelom państw członkowskich UE, którzy mają miejsce zamieszkania i przebywają na terenie RP

4. Osoby niepełnosprawne o ograniczonych możliwościach poruszania się lub komunikowania z otoczeniem

5. Osoby, które nie mają żadnych źródeł utrzymania lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza określonego pułapu

6. Osoby, które utrzymują się z gospodarstwa rolnego przy odpowiednim przerachowaniu dochodu z jednego hektara (250 zł – 1 hektar)

7. Osobom i rodzinom nie spełniających warunków dochodowych

8. Rodziny z problemem opiekuńczo wychowawczym

Ubezpieczenie społeczne- przyznawane są osobom, które porzuciły pracę na rzecz opiekowania się osobą niepełnosprawną lub chorą przewlekle. W tym ubezpieczeniu znajduję się opłata na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe. (to powinno być dobre bo się konsultowałem z pracownikiem MOPS-u)

Służba zdrowia

Zasady, na których zreformowano w 1999 roku:

1. Wprowadzono ubezpieczenie zdrowotne

Usługa medyczna- świadczenia przysługujące z tytułu ubezpieczenia.

Czym usługa medyczna skutkuje w ochronie zdrowia- (tego nie rozumiem)

jakie zadania są stawiane przed instytucją opieki zdrowotnej-

Czym NFZ różni się od kasy chorych:

1. Kasa chorych – nazwa instytucji ubezpieczeniowo-finansowych, których celem było zapewnienie finansowania opieki zdrowotnej ich członkom.

2.  NFZ - państwowa jednostka organizacyjna działająca na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Fundusz wypełnia w polskim systemie opieki zdrowotnej funkcję płatnika: ze środków pochodzących z obowiązkowych składek ubezpieczenia zdrowotnego, NFZ finansuje świadczenia zdrowotne udzielane ubezpieczonym i refunduje leki.

źródło finansowania usługi medycznych :

1. Ubezpieczenie zdrowotne w NFZ

Głównym źródłem finansowania systemu jest ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Obywatele obciążeni są obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9% dochodów osobistych (7,75% odliczane jest od podatku dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).

1. Budżet państwa

Niektóre świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Zdrowia, a nie ze środków NFZ.

1. Ubezpieczenia indywidualne w komercyjnych instytucjach

Odpłatność za koszty leczenia pokrywa ubezpieczyciel. Kwoty refundacji ustalone są poprzez wartość dobrowolnego ubezpieczenia i mogą pokrywać 100% lub mniej rzeczywistych kosztów leczenia.

ścieżka pacjenta w opiece medycznej: tak w skrócie. Kiedyś to się szło od razu do specjalisty, a teraz to trzeba najpierw do lekarza rodzinnego po skierowanie do specjalisty, ze skierowaniem do rejestracji i do specjalisty ( tak mi się myśli na chłopski rozum).