Estetyka- zakres pojęcia itp.

Estetyka

XVIII w. – A.G. Baumgaden

Aesteticos – spostrzeżenie zmysłowe, wrażliwy

„Estetyka będzie odrębnym działem filozofii”

Zajmowanie się tym co zmysłowe, łączące się z wolnością

Estetyka – jako teoria sztuk wyzwolonych, niższa teoria poznania, sztuka pięknego myślenia, analogicznego do rozumu. Jest nauką poznania zmysłowego

Estetyka – teoria sztuki

Sztuka piękna – wydziela sztuki użytkowe od sztuk wyzwolonych

5 sztuk wyzwolonych:

1. Poezja

2. Malarstwo

3. Rzeźba

4. Taniec

5. Muzyka

Sztuki odwołujące się do wyższych zmysłów

Piękne myślenie – rozjaśnianie ciemnych doznań myślowych w sposób językowy

Filozofia sztuki – estetyka

Filozofia sztuki wychodzi od teorii, od pojęcia

Estetyka jest nauką o poznaniu zmysłowym

Kant nie zgadza się z tym.

Kant podważa rację bytu estetyki jako nauki. Celem czyni przeżycie, w którym człowiek jest wreszcie wolny od tych praw.

Dziedzina wolności – dla człowieka wyzwolonego z tych praw

Przedmiotem są dzieło sztuki, artysta i odbiory

Czym jest dzieło sztuki? – estetykę interesuje budowa, struktura dzieła sztuki. Struktura i aksjologia dzieła sztuki zajmuje estetykę.

Estetyka zajmuje się także odbiorem dzieła sztuki, przeżyciem estetycznym.

Transformacja estetyki – awangarda

Pojawia się sztuka nieestetyczna – artysta nie jest genialny, działa grupa

Mimesis, ekspresja, forma, przeżycie estetyczne

Sztuka piękna – autonomiczna, oddzielona od innych rzeczy

Awangarda – zniesienie bariery między sztuką a życiem

Wolfgang Welsch – rozszerzenie estetyki – anestetyka – nowa estetyka która ma objąć awangardę – zawiera to, co estetyczne i to co aestetyczne

Estetyczne – dostarcza doznań

Anestetyczne – codzienne, zwykłe

Nadmiar doznań powoduje znieczulenie.

Welsch:

Postrzeżenia duchowe, codzienne i wzniosłe, należące do świata przeżywanego i do sfery sztuki – estetyka

Anestetyka – brak doznań, zamrożenie doznań

Nie ma estetyki bez anestetyki – znieczulenia

Estetyka jest kulturową reakcją na instytucjonalizację sztuki

PIĘKNO

Estetyka piękna:

Do awangardy piękno stanowi podstawę naczelną estetyki

- Piękno In abstracto – piękno metafizyczne (Arystoteles) kosmosu, piękno w obrębie teorii

- Piękno In concreto – rzecz piękna

- Piękno jako cecha – np.: barwa, forma

Definicje piękna:

Plotyn: jest blaskiem (charakter metafizyczny)

Pitagorejczycy: piękno jest harmonią

Św. Tomasz: proporcja i blask

Burke: piękno to coś małego, konkretnego

Hegel i Shopenhauer: to co duchowe, w tym co materialne

Petrarca: „nie wiem czym jest piękno”

Moore: rzecz, której kontemplacja jest wartościowa same przez się

Teorie piękna:

1. Ontologiczna – teoria interesuje się tym, jak uzasadnić piękno. Jak można uzasadnić ontyczną definicję piękna.

- Platon: idea jest piękna, nie ma rzeczy jej dorównującej. Idea może być dana w sztuce.

- Scholastycy: piękno przynależy bytowi, charakteryzuje sam byt. Istnieje wiele bytów, o różnych typach piękna – pluralizm ontologiczny. Wszystko jest piękne, ale w różnych proporcjach.

- Św. Augustyn: piękno to, to co duchowe. Kształty, barwy. Oczy duszy widzą to co piękne.

2. Aksjologiczne koncepcje: piękno zajmuje miejsce w aksjologii świata

Indgarden:

Spór obiektywistów i subiektywistów:
1. Wielka (obiektywna) teoria piękna – Pitagorejczycy: struktura liczb dająca harmonię i piękno. Piękno nie zależy od przedmiotu.

1. Subiektywna teoria piękna – XVIII w.: podmiot konstruuje piękno, jest zależne od podmiotu. Zmysł smaku jest zmysłem estetycznym. Zmysł ten ma różny stopień subiektywności.

David Hume: „piękno istnieje jedynie w duchu tego, kto je ogląda. Nie jest jakością w różnych rzeczach, każdy duch postrzega inne piękno.”

Zakresy piękna:

Scholastycy, Platon: piękno absolutne – idea

Metafizyczne piękno natury, stworzonej przez Boga – do Kanta.

Kant – dzieło sztuki jest naturą

Hegel – nie natura, a dzieła sztuki są piękne.

MIMESIS

Mimesis – naśladowanie, przedstawianie czegoś

Rzeczywistość prawdziwajej przedstawiony obraz

Socjologiczne pojęcie mimesis:
Girard – Kozioł ofiarny

U podstaw jest mit prześladowczy. Upodobnienieodróżnienie. My (mający kryzys) - Oni (ci, którzy wywołali kryzys) przeniesienie winy na kozła ofiarnego identyfikuje ponownie grupę.

Pojęcie estetyczne

1. Mimesis magiczno-mityczne

Rytuał, zachowania magiczne

1. Mimesis refleksyjno-estetyczne

Artystyczny widz jest świadomy rzeczywistości

1. Mimesis metafizyczne

Rzeczywistość prawdziwa, boska

↕ ↕

Jej naśladowniczy obraz

1. Rzeczywistość prawdziwa

Rzeczywistość prawdziwa – przyroda, otoczenie

↕ ↕

Jej naśladowniczy obraz

Teorie Mimesis:

1. Platon

Idee – jedyne prawdziwe

Demiurg – buduje świat patrząc na idee

Rzemieślnik – buduje rzeczy patrząc na idee

Artysta – odwzorowuje świat i rzeczy, nie patrzy na idee

Ontologiczna koncepcja mimesis:

- najważniejsza jest prawda

- zgodność z ideą

Artysta zdejmuje tylko widoki

2 typy artystów:

1. Trzymający się hierarchii – tworzy cienie na wzór cieni

2. Tworzący z wyobraźni – oceniani negatywnie, konstruują fikcje. Deprawują oni młode dusze, pobudza niższe warstwy dusz i hamuje ich rozwój. Dla Platona należało ich usunąć z państwa

Sztuce przepisuje wielką moc oddziaływania na ludzką duszę. Uważał, że tylko Egipcjanie uprawiali dobrą sztukę.

Obrazy wirtualne pozbawione referencji powodują utratę realności.

- Leonardo Da Vinci modyfikuje myśl Platona:

Umysł artysty jest jak lustro, wiernie naśladuje rzeczywistość, oddaje jedynie powierzchnię światła.

Wg Platona naśladownictwo to oddanie rzeczy.

1. Arystoteles:

Antropologiczna koncepcja mimesis

Posiadamy wyjątkowy instrument naśladowniczy i tym różnimy się od zwierząt. Mimesis ma wartość poznawczą, przez naśladownictwo człowiek zdobywa wiedzę. Naśladownictwo sprawia człowiekowi przyjemność – funkcja estetyczno-poznawcza. Nie to co przedstawione, ale jak przedstawione.

Trzy rodzaje mimesis:

1. Przedstawienie rzeczywiste

2. Upiększenie

3. Deformacja

Odróżnienie prawdy sztuki od prawdy logicznej, ontologicznej. Jakie uczucia wzbudza.

Naśladownictwo nie wiąże się z pięknem, istnieje obok piękna. Ze wszystkich sztuk najbardziej naśladownicza jest tragedia.

Wzbudzenie litości i trwogi.

Litość pozwala odczytać uczucia drugiej osoby.

Katharsis – oczyszczenie

1. Mimesis jako realizm

Prąd w sztuce XIX wieku – Coubert

Styl przeźroczysty, oddający rzeczywistość niczym lustro.

Nacisk na obserwację. Odrzucenie kompozycji wystudiowanych, arystotelesowskiego realizmu. Obraz nie ma moralizować na temat wojny, ale ma pokazać wojnę z całym jej okrucieństwem.

Uznanie czasu teraźniejszego, izolowanego.

Eliminacja moralizatorstwa, chęć oddania prawdy.

Stosowali selekcję brzydoty.

Chcieli być sprawozdawcami neutralnymi, nie udało się, stali się zaangażowani politycznie.

XX wiek – odrzucenie mimesis

Andy Warhol:

- odkrył banalność świata

- wprowadził nicość w sam środek obrazu

- jego sztuka nie należy już do historii

1. Teoria reprezentacji – Warhol apeluje o autentyczne uczucia, jest zaangażowany politycznie

2. Teoria symulakrum – Barthes, pop-art – chce pozbawić przedmiot symbolicznych znaczeń. Jean Baudrillard – „Warhol jest pustką, znakiem – towarem”

Pozbawił sztukę sensu

Jean Baudrillard:

Teoria symulakry:

Sztuka uczestniczy w odrealnianiu świata. Pozbawia człowieka poczucia sensu.

Etapy:

1. Obraz jest iluzją rzeczywistości, ale można na nią wskazać – mimesis

2. Produkcja reprodukcji – wielość powielanych obrazów, tego samego

3. Symulakry – obrazy pozbawione znaczeń, sensu, odniesień, spektakl pustych obrazów

Spektakl kultury: a ta jest miejscem urodzenia, przywłaszcza sobie tradycje, a nie ofiaruje sensu.

Katastrofizm – żyjemy w czasach agonii realnego, ale nie giniemy bo jesteśmy w ekstazie –apokalipsa

Derrida – przeniesienie sytuacji mowy na sytuację pisma jest nieuprawnione.

Pismo to grafy, znaki, jest nim architektura, polityka, taniec, wszelkie działalności kulturalne.

Nieobecność w polu pisma jest radykalna, przeszywa ciągłość, znak jest znakiem do odczytania, jest powtarzalny

Pisanie to wytwarzanie znamion , które same stają się rodzajem maszyny wytwarzającej

Śmierć autora – pozwala odczytywać i przepisywać na nowo

Nie istnieje dostęp do pierwotnego kontekstu

Utrata przez znak kontekstów oddziela znak od innego znaku

Wyrwanie z kontekstu i przeszczep do innego tekstu jest naturą pisma, uwolnionego od autora, źródła pierwotnej rzeczywistości –nie ma do nich dostępu.

Pismo, obraz nie wskazują na pierwotny sens, zatem istnieją tylko konteksty, nie mające absolutnego znaczenia.

KANT

Podział władz:

1. Rozum teoretyczny – poznanie przez intelekt praw przyrody, oparte na a’priori czasu i przestrzeni i syntezie zmysłów intelektu

2. Rozum praktyczny – moralność, wola jako obowiązek realizuje prawa zawarte w czystym rozumnie

3. Władza sądzenia – dotyczy przeżycia i wyobraźni, orzeka o pięknie i wzniosłości.

Krytyka władzy sądzenia –sensus communis – zmysł wspólnotowy

Zmysł wspólnotowy pojawia się w estetyce do oceny dzieł sztuki. Kant zawęził go do piękna.

Kant odróżnia smak od gustu. Oba są subiektywne, ale o gustach się nie dyskutuje.

Znamiona sądu smaku:

1. Subiektywny – gdyż mówi o własnych przeżyciach, uczuciach, nie jest poznawczy

2. Postawa obojętna, ponieważ nie ma się z wyrażania go żadnego profitu

3. Powszechny – wszyscy przyjmują postawę obojętną z założenia

4. Formalny – nie mówimy co jest przedstawione, ale jaka jest forma

Piękno:

1. Czyste – bez celu, przedmioty nie mają użyteczności

2. Związane – mające celowość

Piękno jest wolną grą wyobraźni

Ideałem sztuki jest dla Kanta płonący ogień w kominku – gra wyobraźni, zachwyt, nie da się stwierdzić co przedstawia.

Jeżeli ktoś szuka w dziełach sztuki wzruszenia wpada w koleiny barbarzyństwa, cielesności.

Przyjemność ma być duchowa

Wzorem sztuki dla Kanta jest przyroda, na sztukę należy patrzeć jak na przyrodę

Geniusz – pieszczoch przyrody. Przyroda wybiera osobę geniusza, który przekracza kanony. Jest wirtuozem, ponieważ opanował materię, uwolnił się od kanonu.

Piękno jest symbolem moralności.

WZNIOSŁOŚĆ

E Burke:

Piękno i wzniosłość nie dają się do siebie sprowadzić.

3 sposoby odczuwania – przykrość, przyjemność i obojętność

Krytyka klasycznej estetyki starożytnej: „To co doskonałe, oparte o liczbę i harmonie jest piękne”

Piękno jest wzrostem sił życiowych, miłością, która wznosi się ponad pożądliwość

Małe jest piękne

Małe, kruche, gładkie, delikatne, pastelowe – piękne

Doświadczenie wielu artystów

Pojęcie wzniosłości – bardziej doniosłe, zbudowane na uczuciu grozy

Dzieło budzące grozę jest wzniosłe

Wzniosłość jest złączona z negatywnym uczuciem

Dwa etapy:

1. Doznanie negatywnego uczucia – utraty sił życiowych bądź zdolności umysłowych

Bodźce – ciemność, ogrom, tajemniczość, niejasność dla rozumu, nieskończoność, moc, przepych – jakość, które przekraczają człowieka

1. Radość, że przeżyło się to zagrożenie, faza pozytywna – delight

Doświadczenie jest wywołane przez sztukę.

Mimesis nie jest wzniosłe

Hegel – łączy piękno z wzniosłością, kiedy mówi o Absolucie

Koncepcja wzniosłości Kanta:

Poważne zajęcie dla wyobraźni.

Człowiek patrząc na góry i ocena znajduje w sobie idee nieskończoności. Umysł każe wyobraźni przedstawić nieskończoność. Wyobraźnia tego nie potrafi przez co rodzi się ból. Umysł cierpi, że nie może zapanować nad ideą. Z drugiej strony rozum dowiaduje się, że posiada tą ideę.

J.F. Lyotard:

„Wzniosłość i awangarda”

Sztuka XX wieku jest sztuką wzniosłą, „wzniosłość jest uporczywa”

Artysta XX wieku daje wyraz temu, że nie da się przedstawić tego co niewyobrażalne.

Lyotard mówi, że instytucje zawsze chcą zracjonalizować to, czego nie da się zracjonalizować. Istnieje obraz nie mający racjonalizacji.

Dla Lyotarda wzniosłe wiąże się z czasem, ukazuje wzniosłość w aspekcie czasowym, chce pokazać, że w człowieku istnieje obszar irracjonalny, nie dający się zdefiniować

EKSPRESJA

Expressio – czynność wyciskania soku

Presja, materiał i efekt w ekspresji

1. Ekspresja naturalna – nie jest zamierzonym komunikatem, jest bezpośrednio-spontaniczną rekcją ciała. Nie ma w niej intencji komunikacji, komunikatu. Nie interesuje estetyka klasycznego.

2. Ekspresja sztuczna – działanie celowe, w którym artysta dla wyróżnienia treści psychicznych obiera sobie przedmiot, materiał i nadaje im wzmocnioną formę. Intencja komunikacji każe mu wybrać środki artystyczne

3. Artysty – artysta chce by odbiorca przeżył to samo co on. Jak w materiale fizycznym można przekazać to co psychiczne.

Teoria Lippsa – przez wczucie w linię, barwę, możemy doświadczyć tego co czuł artysta

Ekspresja udana i chybiona – czy artyście udało się przekazać uczucia

Tłocznia, winogrona i sok

Bez presji nie ma ekspresji

1. Dzieła – biografia artysty jest nieważna. Dzieło sztuki jest autonomiczne i posiada własne walory

2. Odbiorcy – muzyka, presja odbywa się na naszych uczuciach

Ekspresja łączy się z symbolizmem ładunku emocjonalnego

John Dewey:

Założyciel pragmatyzmu amerykańskiego – opiera koncepcję ekspresji na pojęciu doświadczenia. Człowiek jest w nieustannej wymianie między środowiskiem. Relacja poprzedza podział na przedmiot i podmiot.

Doświadczenie:

1. Urywane

2. Spełnione

Ludzie życie jest wypełnione doświadczeniami, ale przeważają urywane. Doświadczenie spełnione nadaje życiu sens, zostaje doprowadzone do końca. Emocje są elementem napędowym. Twórczość artysty napędzają emocje. Doświadczenie jest procesem. Kiedy zostaje ono zrealizowane pojawia się wartość estetyczna. Artysta doświadcza znaczeń, a nie uczuć.

ESTETYKA HEGLA

Piękno rozwija się jako rzeczywistość obiektywna, piękno jest dane w refleksji, poznajemy je. Hegel zawęził piękno do sztuki, przyroda nie jest dla Hegla piękna. Piękno rozwija się i jest dane w dziejach. Należy do natury sztuki, historyczno-ontologiczne.

Epistemologiczne – jest poznaniem refleksyjnym, pięknu bliżej do prawdy. Piękno jest obliczem prawdy, dzieło jest wydarzeniem się prawdy.

Kant – przeżywaj, nie musisz poznawać

Hegel – poznanie refleksyjne, metafizyczne

Dialektyka ducha:

Duch realizuje się w dziełach i wyłania z siebie przyrodę.

Przyroda:

1. Strona zewnętrzna – pojawianie się ducha

2. Strona wewnętrzna

Tezy:

1. Przyroda nie jest piękna, bo nie realizuje się w niej duch

2. Przyroda jest piękna dla każdego kontemplującego, ponieważ może uchwycić w niej ducha

3. Przyroda jest etapem rozwoju ducha absolutnego

Sztuka:

1. Symboliczna – architektura. Człowiek pragnie oddzielić się od przyrody. Architektura, jako niema mowa ducha. Jest użytkowa, nie potrafi unieść się na poziom ducha, wyjątkiem jest gotyk, który przekracza użyteczność. Nieadekwatność w przedstawieniu Boga – np.: moc boska symbolizowana przez lwa

2. Klasyczna – piękno jest manifestacją zmysłowości – grecka rzeźba. Idea Boga realizuje się w wewnętrznej formie –zmysłowości. Grecy przebywali zmysłowo z Bogiem – totalna realizacja ducha w rzeźbie greckiej. Najlepsza zdaniem Hegla!

Romantyczna – malarstwo ,rzeźba, muzyka. Idea Boga jest duchowa, ducha nie można przedstawić. Idea rozsadza stronę zewnętrzną.

Koniec sztuki jako sztuki pięknej, absolutnie.

Sztuka przestaje spełniać społeczność.

„Człowiek nowoczesny nie modli się do dzieła sztuki” – nie spaja sztuka współczesności

Sztuka działa na myśl człowieka nowoczesnego.

Racjonalizacja wszystkich dziedzin życia

„Myśl i refleksja prześcigały sztukę piękną” – refleksja jest ważniejsza od sztuki tworzenia

WITKACY

Sztuka:

Wzbudza przeżycie metafizyczne – jedność w wielości, ma dostarczyć tajemnicy istnienia. „kto się nie dziwi, że jest, nie doznaje metafizyki”

Czas mimesis jest czasem zaniku w dziejach. Odrodzeniem jest kubizm, kiedy rezygnuje się z przedstawienia.

Czysta forma – metafizyczna struktura świata

Artysta jako pierwszy dostarcza metafizycznie, jest uprzywilejowany

Przez określone elementy twórczej transpozycji przenosi na obraz formę, barwę i kompozycję – elementy formalne.

Artysta to powołanie nie zawód. To ludzie, którzy ryzykują – konkwistadorzy na przykład.

Ryzykują życiem, kiedy nie ma ryzyka to sami je tworzą. Ludzie z nadmiarem, są zawsze inni.

Demokratyzacja i technologizacja życia oraz instytucjonalizacja uniemożliwiają realizowanie się artystom.

Nienasycone formy – forma bezustannie się komplikuje, aż po kres. Artysta jest nierozumiany, wyrzucony poza społeczeństwo. Malarstwo nie jest w stanie udźwignąć tych uczuć.

Arthur Danto:

Okresy sztuki:

1. Mimesis - struktura postępumalarstwofotografiafilm. Mimesis się wyczerpało, bardziej się już nie da go ulepszyć.

2. Lata 20/30. – ekspresja artysty – indywidualne przeżycia, których nie można uspokoić – każde dzieło wymaga odrębnej analizy. Trwa

3. Sztuka filozoficzna – rozwiązuje problemy filozoficzne, jest końcem sztuki. Sztuka przekształca się w filozofię. Odwołuje się do idei artysty, nie świata. Nie realizuje potrzeb człowieka, jest obok historii. Końcem sztuki jest konceptualizm, który wyczerpuje wszystkie możliwe sztuki. Teraz możemy być szczęśliwi, możemy robić to, co chcemy.

Schopenhauer:

Przeżycie estetyczne łączy się z odbiorcą.

Koncepcje przeżycia estetycznego:

Starożytność:

1. Goriasza – teoria iluzji:

Sztuka wywołuje iluzję. Iluzja nie jest fałszem, nie wiąże się z logiką. Artysta, który zwodzi, wywołuje iluzje jest bardziej sprawiedliwy. Odbiorca, który poddaje się iluzji jest mądrzejszy od tego, który się nie poddaje.

1. Koncepcja katarktyczna – Arystoteles:

Sztuka ma działanie oczyszczające. Sztuka wyrasta z silnych i ostrych emocji wobec życia. Funkcją sztuki jest oczyszczenie emocji. Sztuka wyrasta z życia i jest wartością dla samego życia. Karmi i pielęgnuje duszę. Każde doniosłe przeżycie estetyczne ,a komponenty katarktyczne.

Koncepcja mimetyczna – przedstawienie dostarcza przyjemności

Rodzaje przeżycia estetycznego:

Rozkosz lub przykrość

Marzenie

Skupienie

Zachwyt – krótkotrwały

Teoria kontemplacji – życie ludzkie jest przejawem woli irracjonalnej, nieuporządkowanej, która targa człowiekiem i jest przyczyną nieszczęścia ludzkiego i cierpienia. Człowiek jest ciągle poganiany przez wolę.

Tatarkiewicz:

Teoria skupienia i marzenia:
Przeżycie estetyczne to przede wszystkim skupienie, kontemplacja. Oglądanie jest postawą badawczą.

Skupienie wzroku i słuchu jest stanem umysłu

Skupienie cechuje profesjonalistę

Marzenie – nie posiada dyscypliny skupienia w sobie, przedmiot staje się bliski sercu marzącego.

Dystans umysłowy i poznawczy

Roman Indgarden:

Krytykuje kontemplację jako bierne gapienie się. Kontemplacja jest elementem procesu, jakim jest przeżycie estetyczne.

Przeżycie estetyczne jako proces rozciągnięty w czasie

Łączy się z budową dzieła sztuki

Przedmioty:

1. Fizyczne

2. W świadomości – intencjonalne

Dzieło sztuki jest przedmiotem intencjonalnym.

Odróżnia materialny fundament dzieła sztuki od dzieła sztuki

Dzieło sztuki jest w naszej świadomości

Dopiero kiedy człowiek wycofuje się ze świata realnego, kieruje się ku swemu wnętrzu, które uformowało dzieło sztuki. Powstaje dzieło sztuki, emocja wstępna wyrywa nas z praktyki życia i wprowadza w postawę estetyczną.

Dzieło sztuki posiada budowę schematyczną i warstwową.

W świadomości dzieło sztuki jest schematem

1. Uchwytujemy schemat dzieła sztuki – co jest przedstawione. Emocja wstępna daje początek.

2. Kiedy w emocji wstępnej obejmuję schemat, objawiają się miejsca niedookreślone. Każde dzieło sztuki posiada miejsca niedookreślone – konkretyzacja czyli wypełnienie miejsc niedookreślonych. Powstaje wówczas przedmiot estetyczny, który jest nośnikiem piękna

3. Kontemplacja ukonstytuowanej przez nas wartości – kontemplacja

4. Sąd

Koncepcja wartości Indgardena:

1. Wartości artystyczne – pierwsze są i formują estetyczne – kunszt na przykład

2. Wartości estetyczne – są zależne od artystycznych – symetryczność na przykład

Problem definicji sztuki:
Definicje:

1. Weits – Pojęcia zamknięte i otwarte:

- zamknięte – nauki formalne, da się zakreślić ich obszar

- otwarte – nie da się ustalić ich warunków, włączyć w zbiór, zasady. Sztuka jest pojęciem otwartym

2. Mondelbaum – nominatywna definicja sztuki:

Wizualność nie jest cechą wszystkich dzieł. Istnieje niewidoczna sfera, łącząca wszystkie dzieła sztuki – intencja artysty.

Arthur Dano – „Art. World” – 1964 rok – coś co sprawia, że coś jest dziełem jest niewidoczne

1. Danto – kontekstualna definicja sztuki

1. Danto tworzy matrycę stylów, w którą można wpisać każde dzieło sztuki. Dzieła sztuki wpisuje się w teorie, nawet można wpisać w nie dzieła stare, jaskiniowe, które dzięki aktualnym teoriom możemy skontekstuować. Teoria tworzy sztukę.

2. Kontekstem dzieła jest interpretacja, która wiąże się z kontekstem artystycznym. Dzieło sztuki jest wypowiedzią.

1. Dicki – instytucjonalna definicja

Geoge Dicki – świat sztuki, świat praktyki. „Dziełem sztuki jest artefakt, któremu ze względu na pewne cechy osoby działające w imieniu świata sztuki nadały status kandydata do oceny.

Artefakt – przedmiot sztucznie zrobiony przez człowieka. Artysta musi wytworzyć go w pewnej konwencji i pewnym środowisku. Świat sztuki jest światem instytucji sztuki. Cechy się odnajduje w dziełach, a nie nadaje.