Zagrożenia zawodowe na stanowisku pracy w informacji na dworcu PKP
Na obowiązek dokonania oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą składa się:
identyfikacja zagrożeń,
szacowanie poziomu ryzyka,
wyznaczenie jego dopuszczalności.
Ważnym etapem jest również podjęcie działań korygujących i (lub) zapobiegawczych w przypadku, gdy jest to konieczne. W całej procedurze najistotniejszym etapem jest jednak identyfikacja zagrożeń zawodowych, gdyż to będzie determinować postępowanie pracodawcy.
Charakterystyka stanowiska pracy
Stanowisko pracy, nazwane umownie informacją, zlokalizowane na dworcu PKP, można określić jako typowe stanowisko wyposażone w monitor ekranowy.
Osoba zatrudniona na takim stanowisku pracy, przez które rozumie się przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, ma do dyspozycji:
monitor ekranowy,
klawiaturę (lub inne urządzenie wejściowe),
jednostkę centralną,
wyposażenie dodatkowe (drukarka, skaner, mysz),
wyposażenie pomocnicze (stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek).
Zagrożenia
Do zagrożeń, których analiza jest niezbędna na stanowisku pracy wyposażonym w monitor ekranowy, należą:
wśród czynników fizycznych szczególnie:
nieodpowiednie oświetlenie miejsca pracy mogące spowodować obciążenie narządu wzroku,
uciążliwy hałas pochodzący na przykład od przejeżdżających pociągów,
napięcie w obwodach elektrycznych mogące skutkować porażeniem prądem w wyniku niewłaściwego stanu elementów wyposażenia stanowiska pracy,
wśród czynników organizacyjnych - niewłaściwe rozmieszczenie i brak możliwości dostosowania do wymagań antropometrycznych poszczególnych elementów stanowiących wyposażenie stanowiska pracy, mogące spowodować nadmierne obciążenie narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracownika.
Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) narządu wzroku
To właśnie przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) narządu wzroku stanowią największe niebezpieczeństwo dla pracowników na tym stanowisku pracy. Źródłem zagrożenia mogą być zarówno wyposażenie stanowiska pracy, jak i sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia.
Konkretne wymagania dotyczące prawidłowego wyposażenia stanowiska pracy, rozmieszczenia jego elementów, zaprojektowanie oświetlenia zapewniającego komfort pracy wzrokowej oraz planowania wykonywania zadań z użyciem monitora ekranowego określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973).
Charakterystyka wykonywanych zadań
Charakter pracy osoby zatrudnionej na omawianym stanowisku pracy wymaga ciągłego kontaktu z ludźmi, gdyż do podstawowych jej zadań należy udzielanie odpowiedzi na pytania zainteresowanych dotyczące rozkładu jazdy pociągów.
Czynniki biologiczne
W ramach identyfikacji zagrożeń należy zatem uwzględnić również czynniki biologiczne w postaci wirusów i bakterii rozsiewanych przez chorych klientów. Skutkiem aktywizacji zagrożenia może być nieobecność pracownika z powodu niezdolności do pracy w wyniku choroby wirusowej lub bakteryjnej.
Zagrożenia psychiczne
Wśród zagrożeń psychicznych należy zwrócić uwagę na:
przeciążenie psychiczne wywołujące stres (związany z wykonywaniem pracy - m.in. nadmiernym obciążeniem pracą, presją czasu),
monotonię pracy wynikającą z organizacji pracy,
agresję ze strony klientów.
Monotonia pracy
Monotonia pracy może być powodem znacznej uciążliwości psychicznej, zawiera bowiem element niedociążenia emocjonalnego, spowodowanego brakiem lub jednostajnością bodźców i działań oraz niezmienną sytuacją. Typ monotonii, wywołanej brakiem aktywizujących bodźców wzrokowych czy słuchowych, może spowodować spowolnienie czynności układu krążenia, układu oddechowego, wystąpienie senności, zmniejszenie aktywności ruchowej i czujności, czego skutkiem może być spadek wydajności pracy i wzrost liczby popełnianych błędów.
Wśród przyczyn monotonii pod uwagę bierze się konieczność zachowania stałej uwagi i czujności - stałe śledzenie oraz obserwacja sygnałów, w oczekiwaniu na pojawienie się ważnej informacji i konieczność koncentracji uwagi w małym zakresie pola widzenia (np. monitora ekranowego). Duży wpływ na jej występowanie ma też niezmienność warunków wykonywania pracy - zawsze w tym samym miejscu, w otoczeniu tych samych osób, w jednakowych warunkach stymulacji bodźcami środowiska (np. jednostajny szum - co jest charakterystyczne dla dworca kolejowego).
Agresja ze strony klientów
Często może dochodzić do sytuacji, że przy okienku ustawi się długa kolejka, a kolejni klienci będą mieć złożone zapytania. Mała ilość czasu na udzielenie pełnej odpowiedzi spieszącemu się klientowi nie pomaga. W takim wypadku należy zwrócić uwagę na środki zapobiegające ewentualnemu zagrożeniu agresją, gdzie źródłem może być konflikt z niezadowolonym klientem z powodu udzielonej odpowiedzi lub zbyt długiego czasu spędzonego w kolejce po informację. Skutkiem takiej sytuacji może być stres i (lub) uraz ciała.