65. Stolarka drzwiowa i okienna

W zależności od usytuowania w budynku wyróżnia się drzwi:
- zewnętrzne (między otwartą przestrzenią a wnętrzem budynku),
- wewnętrzne wejściowe (między klatką schodową / korytarzem a pomieszczeniem),
- wewnątrzlokalowe (między izbami).
Dodatkowo mogą spełniać funkcje: przeciwpożarowe, dymoszczelne, antywłamaniowe, dźwiękoszczelne, ewakuacyjne.

Drzwi powinny cechować odpowiednia jakość wykonania oraz warunki:
- luzy wrębowe między skrzydłem a ościeżnicą, zapewniające działanie bez ocierania,
- skrzydła powinny być prostokątne i płaskie,
- drewniane elementy muszą odznaczać się właściwą wilgotnością, co warunkuje zachowanie płaskości,
- powinny spełniać wymagania wytrzymałościowe w zakresie jednej z czterech klas,
- przenikliwość cieplna dla drzwi zewnętrznych U max = 2,6,
- określona przepuszczalność powietrzna i izolacja akustyczna odpowiednio do funkcji.

Wymiary drzwi są projektowane zależności od funkcji jakie spełniają i od przeznaczenia pomieszczeń. Ogólnie w świetle ościeżnicy nie powinny być węższe niż 0,8 – 0,9 m w zależności od pomieszczenia (1,1 – 1,2 m dla dwuskrzydłowych) i nie niższe niż 2 m. Pod względem użytego materiału wyróżnia się drewniane i drewnopochodne, stalowe, aluminiowe, z PCV i szklane.

W zależności od liczby i układu skrzydeł w ościeżnicy rozróżnia się okna:
- jedno-, dwu-, trój- i wielodzielne – od liczby skrzydeł na jednym poziome obok siebie,
- jedno-, dwu-, trój- i wielorzędowe – od liczby poziomów, na których skrzydła występują nad sobą.
W oknach dwu- i wielodzielnych kolejne skrzydła oddzielone są słupkiem – dodatkowym elementem w ościeżnicy lub są przymykane jedno na drugie bez słupka.
W zależności od rodzaju konstrukcji dzieli się okna na:
- jednoramowe (np. okno krosnowe, cienka rama i jedna szyba),
- ościeżnicowe (2 skrzydła po obu stronach grubej ramy, otwierane w przeciwne strony),
- skrzynkowe (okno podwójne: wewn. rama ościeżnicy, na zewn. rama krosna, otwierane w przeciwne strony, skrzydła zewn. są mniejsze),
- półskrzynkowe (połączenie skrzynkowego i ościeżnicowego),
-zespolone (pojedyncza ościeżnica i podwójne, połączone skrzydła otwierające się do wewnątrz).
Wśród okien drewnianych dominują zespolone, a PCV – jednoramowe.
Skrzydła okienne mogą być: odchylne (zwłaszcza w oknach dachowych), przesuwne poziomo (zwłaszcza w drzwiach balkonowych) lub pionowo, przesuwne składane, obracane w pionie lub poziomie, zamocowane na stałe.

66. Roboty tynkarskie i malarskie

Tynki są powłokami z zapraw pokrywającymi powierzchnię ścian, stropów, belek, filarów i innych części konstrukcji, a przed przystąpieniem do tynkowania powinny być zakończone wszystkie roboty stanu surowego, roboty instalacyjne oraz osadzone ościeżnice drzwi i okien. Średnia temperatura przy tynkowaniu co najmniej 5°C, a najniższa 0°C . Powierzchnie pod tynki powinny zapewniać dobrą przyczepność oraz być sztywne i równe a układanie składa się z faz:
a) wyznaczenie powierzchni,
b) wykonanie obrzutki z bardzo rzadkiej zaprawy, 3-4 mm,
c) wykonanie narzutu z gęstszej zaprawy, 8-15 mm,
d) wykonanie gładzi z rzadkiej zaprawy i drobnego piasku do 0,5 mm, tłustsza niż do narzutu, 1-3 mm, e) uzyskanie faktura na ostatniej warstwie.
Sposoby wykonania tynków są różne, dla tynków zwykłych zależy od liczby warstw, wyglądu powierzchni (nierówna, równa gładka, równa szorstka itp.) i kategorii tynku (0 - IV) a dla tynków szlachetnych, w zależności od rodzaju wykorzystuje się odpowiednie zaprawy o określonej marce.
Wszelkie występy (ościeżnice, gzymsy) tynkuje się osobno po zatynkowaniu wszystkich dużych powierzchni, a naroża można zabezpieczyć kątownikami lub narożnikami z blachy jeśli są narażone na uderzenia.

Powłoka malarska powinna spełniać 2 zadania: ochrona podłoża przed czynnikami atmosferycznymi i efekt dekoracyjny. Przed rozpoczęciem malowania trzeba zapoznać się z informacjami na opakowaniu: przeznaczeniem (jakie podłoże), sposobem użycia i nanoszenia, kryciem, wydajnością, czasem schnięcia i rodzajem rozcieńczalnika (aby uzyskać żądaną konsystencję).
Przygotowanie powierzchni:
- nowych tynków: przetrzeć drewnianym klockiem i odkurzyć, zaimpregnować preparatami akrylowymi, nie pokrywać tynków roztworem wapna a specjalną farbą emulsyjną do gruntowania, potem malować,
- starych tynków: jeśli farba jest cienka, dobrze się trzyma i nie jest klejowa, to wystarczy oczyścić, w przeciwnym razie – usunąć, ewentualne źródła zawilgoceń usunąć np. docieplając,
- drewnianych: maks. wilgotność 10-15%, zeskrobać żywicę, przemyć rozpuszczalnikiem i zaimpregnować, ubytki i pory uzupełnić szpachlówką i oszlifować, położenie farby gruntującej,
- stalowych: przede wszystkim oczyścić z rdzy, soli, tłuszczu itp., na ogół jedna warstwa farby gruntującej.
Techniki nanoszenia i krótka charakterystyka:
- pędzlem – do wyrobów o długim czasie schnięcia, pędzel wymyć, przed malowaniem usunąć z niego nadmiar farby, nanosić równoległymi pasami, duże znaczenie ma dobór pędzla, ułatwione dotarcie do trudno dostępnych miejsc, dobrze zwilża podłoże, zapełnia pory i nierówności, mała wydajność,
- wałkiem – wydajna, do powierzchni chropowatych wałki o długim włosiu, na tacce odciskuje się nadmiar farby, łatwo malować sufity – bez rusztowań, efektywne wykorzystanie farby, nie jest zalecane gruntowanie podłoża, trudności z wyrobami szybko schnącymi (często mycie wałka),
- metodą przecierania – pokrycie farbą jaśniejszą a następnie nałożenie ciemniejszej (lub odwrotnie), sposób ściernia – nanosi się obie warstwy po czym mokrą gąbką usuwa się nałożoną przed chwilą farbę aż do podkładu, lub sposób przecierania – położnie jednej warstwy, a drugą nakłada się gąbką,
- mechanicznie aparatami natryskowymi – farba jest pod ciśnieniem lub podawana sprężonym powietrzem.

67. Ściany działowe

Ściana działowa to wewnętrzna przegroda o wysokości jednej kondygnacji lub mniejszej, rozdzielająca w całości lub w części pomieszczenia. Cechuje je najczęściej niewielka grubość, lekka konstrukcja zdolna do przeniesienia oprócz ciężaru własnego także ciężar zawieszonych na niej sprzętów, mebli itp. Najważniejsze wymagania co do ścian działowych dotyczą ich estetyki oraz izolacyjności akustycznej. Podobnie jak ściany zewnętrzne, mają wpływ na boczne przenoszenie dźwięku w budynku, a zatem wpływają na izolacyjność akustyczną przegród między mieszkaniowych – należy to uwzględnić przy projektowaniu, szczególnie w budynkach wielorodzinnych. Ponadto ściany oddzielające pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych np. kuchnię od spiżarni, powinny odznaczać się odpowiednią izolacyjnością termiczną (U max = 1,0). W łazienkach, pralniach i innych pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności ściany także powinny być wykonane z materiałów odpornych na wilgoć. Według rozporządzenia wymagane jest, aby ściany pomieszczeń higieniczno sanitarnych do wysokości co najmniej 2 metrów były nienasiąkliwe i zmywalne. Ściany działowe wykonuje się najczęściej jako:
- murowane (dobra izolacja akustyczna, ciężkie, miejsce w stropie należy wzmocnić)
- w technologii szkieletowej (najpopularniejsze płyty gipsowo-kartonowe na szkielecie stalowym)
Aby nie oddziaływały na konstrukcję w sposób nieprzewidziany, ściany działowe buduje się je dopiero po wykonaniu wszystkich elementów konstrukcyjnych.