Laboratorium Inżynierii Materiałowej: Temat ćwiczenia: Wyznaczanie temperaturowego współczynnika konduktywności metali i półprzewodników. |
Data wykonania: 9.10.2014 |
Nr. ćwiczenia: 8 |
---|---|---|
Wykonawcy: Maciej Urbaniec, Kamil Śmigiel, Mateusz Świerc, Paweł Noszczyński |
Data oddania: |
Ocena: |
Wstęp teoretyczny:
Ze wzrostem temperatury wzrastają amplitudy drgań atomów w węzłów sieci, rośnie wtedy prawdopodobieństwo zderzeń z elektronami. Stąd ze wzrostem temperatury maleje ruchliwość elektronów, a więc i konduktywność metalu.
gdzie jest współczynnikiem temperaturowym rezystywności .W zakresie od do prawdziwe jest również przybliżenie , gdzie jest rezystywnością przewodnika w temperaturze . Współczynniki temperaturowe niektórych przewodników zawarto w tabeli:
Metal | 1/deg |
Ni | 0,0065 |
Co | 0,0060 |
Fe | 0,0059 |
W | 0,0046 |
Cu | 0,0041 |
Al | 0,0040 |
Au | 0,0038 |
Podobnie jak w metalach, gęstość prądu w półprzewodniku można określić wzorem:
gdzie n jest koncentracją nośników ładunku, u ich ruchliwością,
a -konduktywnością .
Różnica polega na tym, że w półprzewodniku prąd jest sumą prądu elektronowego i dziurowego
, gdzie .
Tabela pomiarowa:
T[oC] | R1kΩ | R2kΩ | R3kΩ | R4kΩ | R5Ω | R6Ω | R7kΩ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
22,7 | 1,1 | 2,4 | 0,56 | 235,7 | 51,9 | 6,39 | 1 |
25 | 0,96 | 2,07 | 0,58 | 151 | 52 | 6,18 | 1,07 |
30 | 0,81 | 1,71 | 0,6 | 135 | 52,34 | 6,09 | 1,1 |
35 | 0,67 | 1,35 | 0,63 | 102 | 53,75 | 6,06 | 1,14 |
40 | 0,56 | 1,11 | 0,65 | 83,5 | 55,3 | 6 | 1,19 |
45 | 0,474 | 0,94 | 0,67 | 67,5 | 58 | 5,96 | 1,23 |
50 | 0,44 | 0,76 | 0,69 | 56,1 | 61,3 | 5,9 | 1,27 |
55 | 0,34 | 0,62 | 0,72 | 45,8 | 66,4 | 5,9 | 1,31 |
60 | 0,29 | 0,52 | 0,74 | 38,1 | 73,7 | 5,89 | 1,36 |
65 | 0,25 | 0,49 | 0,76 | 31,78 | 84,9 | 5,86 | 1,4 |
70 | 0,21 | 0,37 | 0,8 | 26,6 | 101,7 | 5,85 | 1,45 |
Wykresy:
R1; R2; R4; R6 – półprzewodniki
Wzrost rezystancji do wzrostu temperatury jest cechą przewodników.
-R3
To=22,7 oC ; Ro=0,56 kΩ
-R5
To=22,7 oC ; Ro=51,91 Ω
-R7
To=22,7 oC ; Ro=1 kΩ
RT = R0(1 + αT)
$$\frac{R_{T}}{R_{0}} - 1 = \alpha T$$
$$\alpha = \frac{R_{T} - R_{0}}{R_{0}T}$$
∆T=T-T0
-R3
RT= 0,8 kΩ;∆T=47,3 oC
$$\alpha = \frac{800 - 560}{560 \times 47,3} = 0,00906$$
-R5
RT= 101,7 Ω ; ∆T=47,3 oC
$$\alpha = \frac{101,7 - 51,9}{51,9 \times 47,3} = 0,0203$$
-R7
RT= 1,45 kΩ ; ∆T=47,3 oC
$$\alpha = \frac{1450 - 1000}{1000 \times 47,3} = 0,00951$$
Uwagi i wnioski:
Według naszych obserwacji oraz obliczeń oporniki 1, 2, 4, 6 są półprzewodnikami a 3, 5, 7 przewodnikami. Obliczony został temperaturowy współczynnik rezystancji α. Podczas ćwiczenia zaobserwowaliśmy zmieniającą się rezystancję elementów oporowych pod wpływem temperatury.