7. WODA

a) ZAWARTOŚĆ H₂O W ORGANIZMACH

98% - MEDUZA, HEŁBIA BAŁTYCKA

CZŁOWIEK

osocze 90 %

10 % kości (zęby około 3%)

b) POSTAĆ WODY W ORGANIZMIE

- koloid: woda związana z białkami

- woda wolna: wypełnia jamę ciała, luki, szczeliny między komórkami (H₂O wewnątrzkomórkowe)

c) WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE WODY I WYNIKAJĄCE Z NICH ROLA

• jest dobrym rozpuszczalnikiem

Transportuje rożne substancje odżywcze, produkty przemiany materii, hormony, witaminy, enzymy leki

• ma wysokie napięcie powierzchniowe

parowanie, topnienie, krzepnięcie powoduje, że woda wolno zmienia temperaturę lub przechodzi w stan stały, ciekły i odwrotnie

• największa gęstość wody jest w temperaturze 4 °C

w temperaturze 4°C woda ma większą gęstość niż lód. unoszący się na powierzchni lód spowolnia zamarzanie głębszych warstw wody, co umożliwia wodnym organizmom przeżyć okres zimy

• jest przezroczysta

• ma dużą lepkość i spójność cząsteczek

• ma wysokie ciepło właściwe i wysokie ciepło parowania

Duża ilość ciepła pobierana przez wodę w czasie jej parowania wydziela się np. w procesie pocenia się, gdy ciało pozbywa się nadmiaru ciepła i w ten sposób ochładza. Jeden z mechanizmów zjawiska to termoregulacja występująca u większości ssaków, a u roślin – transpiracja.

d) WŁAŚCIWOŚCI OSMOTYCZNE KOMÓREK

Dyfuzja, to zjawisko przemieszczania się cząsteczek z roztworu o większym stężeniu do roztworu o mniejszym stężeniu.

Osmoza - polega na przenikaniu wody i rozpuszczonych w niej substancji przez błonę. Osmoza odpowiedzialna jest za turgor wewnątrz roślin.

e) PLAZMOLIZA I DEPLAZMOLIZA

Plazmoliza - proces tracenia wody w komórce w roztworze hipertonicznym. W wyniku tego następuje obkurczenie cytoplazmy od ścian komórki. Dotyczy ona wyłącznie komórek roślinnych.

Wyróżnia się 4 rodzaje plazmolizy: kątowa, wklęsła, wypukła, graniczna

Deplazmoliza - proces odwrotny do plazmolizy, polegający na pobieraniu wody przez komórkę zanurzoną w roztworze hipotonicznym lub izotonicznym. Zaobserwujemy wtedy powrót cytoplazmy do normalnych kształtów. Deplazmoliza zachodzi tylko jeżeli nie zostało uszkodzone białko