TERMINARZ PRAC ZWIĄZANYCH Z DRZEWKAMI OUTDOOR


Na samym wstępie należy podkreślić, że mamy do czynienia z organizmami żywymi, dlatego musimy otoczyć je szczególną opieką i stale kontrolować. Gdybyśmy tego nie robili i nie przestrzegali, to nasze drzewka już dawno by zwiędły.

Terminarz tyczy się szczególnie drzewek, które przechowujemy cały rok na zewnątrz, ( tzw. outdoor ) jednak mimo to sporo procesów można porównać z drzewkami stojącymi cały rok w mieszkaniu (być może uda nam się w przyszłości ułożyć podobny terminarz ukierunkowany konkretnie na drzewka indoor). Niniejszy terminarz może bardzo pomóc w lepszym rozwoju rośliny i utrzymaniu jej w dobrej kondycji. Zachęcamy Was do przestrzegania danych prac na dane miesiące. Klimat Polski nie zawsze temu sprzyja, bo pogoda jest tutaj dosyć zmienna, dlatego terminy należy dostosować także do warunków panujących w danym roku czy o danej porze.
Zazwyczaj "ruchomość" podanych terminów to nie więcej niż 2-3 tygodnie do przodu lub do tyłu.

Życzymy Wam jak najlepszych wyników w prowadzeniu bonsai!




STYCZEŃ

- pamiętamy o ochronie roślin przed słońcem, wiatrem oraz nagłymi zmianami temperatury. W mroźne, słoneczne dni roślin nie wolno pozostawiać na słońcu, ponieważ może pękać im kora. Rośliny pod przykryciem mogą w wyniku dodatniej temperatury zacząć się rozwijać. Aby tego uniknąć, trzeba odsłaniać przykrycie i wietrzyć drzewka. Pamiętamy również o sprawdzeniu optymalnych temperatur zimowania dla poszczególnych gatunków. Pogrupujmy okazy wg ich mrozoodporności i zapewnijmy każdej grupie najwłaściwsze - ze względu na panujące temperatury - miejsce
- drzewka zabezpieczone przed mrozem powinny mieć stale wilgotne podłoże oraz dostęp do światła
- drzewka nieosłonięte przed mrozem podlewamy w miarę potrzeby, tylko przy dodatnich temperaturach.
- nadmiar śniegu otrzepujemy z gałęzi roślin iglastych, gdyż pod wpływem nadmiernego obciążenia mogą się połamać (ogólnie rośliny chronić przed zsuwającym się śniegiem z dachów lub większych drzew)
- w pierwszej połowie miesiąca tniemy i przechowujemy w odpowiednich warunkach pędy jednoroczne, przeznaczone na zrazy do szczepienia wiosennego, pędy do szczepienia powinny być dobrze zdrewniałe, zdrowe i wyrośnięte (długości 60 cm i średnicy nie mniejszej niż 5 mm). Przechowujemy je do wiosny w chłodnej piwnicy (w temperaturze około 2°C), przesypać wilgotnym piaskiem lub trocinami. Warto tutaj zajrzeć do literatury fachowej, odnoszącej się do konkretnych gatunków drzew i krzewów.



LUTY

- grubsze konary i obumarłe pędy możemy usunąć (cięcia korekcyjne). Ciecie w lutym, musi być umiarkowane, a większe rany po cięciu smarujemy pastą Funaben 03PA lub farbą emulsyjną z dodatkiem preparatów Topsin lub Benlate)
- gdy konary staną się bardziej elastyczne, można je drutować. W żadnym wypadku nie można tego robić podczas mrozów.
- W ciepłe dni można sprawdzić korzenie roślin. Jeżeli wypełniają całą doniczkę, należy szykować się do przesadzenia danej rośliny na wiosnę (można przez ten czas dobrać pojemnik i przygotować mieszankę ziemi). W większości przypadków jednak, z przesadzeniem rośliny czekamy do pierwszych objawów jej wiosennego przebudzenia
- podczas bezmroźnych dni możemy przyciąć ozdobne rośliny drzewiaste, wykonujemy ciecie odmładzająco-formujące takich krzewów jak migdałek, forsycja, czy pigwowiec. Nie wolno natomiast przycinać gatunków kwitnących wiosną
- można ciąć sadzonki roślin iglastych, oraz niektóre drzewka owocowe, jak np. jabłoń



MARZEC

- od początku marca, o ile zrobiło się już wystarczająco ciepło, z roślin ozdobnych usuwamy zimowe zabezpieczenia przed mrozem i wiatrem
- można jeszcze ciąć sadzonki roślin iglastych
- przed rozpoczęciem wzrostu szczepimy drzewa i krzewy liściaste
- przesadzamy większość roślin ( zaraz po przesadzeniu nie nawozimy do 2-3 tygodni). Częściej podlewamy, zachowując jednak umiar
- martwe pędy wycinamy, a żywe, z pąkami, przycinamy do pożądanej długości.
- drutujemy. Drzewko z rozwijającymi się pakami należy drutować bardzo uważnie, aby ich nie poobrywać.
- dostarczamy więcej wody. Zaczynamy nawozić. Wskazany jest umiar. Na początku nawozimy raz na 3 tygodnie. Może to spowodować wyrastanie zbyt dużych pędów i liści, dlatego musimy uważnie obserwować tempo wzrostu i w miarę potrzeby korygować dawki nawozu
- wysiewamy nasionka zebrane na jesieni
- rozmnażamy rośliny przez okłady, kopczykowanie
- wykonujemy opryski ochronne przeciwko szkodnikom
-, jeśli nie przycięliśmy jeszcze jabłoni, możemy to zrobić teraz. Przycinamy tez grusze i śliwy



KWIECIEŃ

- możemy jeszcze przesadzać świerki i jałowce oraz rośliny, z których do tej pory nie wybiły pąki (np. buk)
- szczególną uwagę przywiązujemy do wilgotności podłoża. Największej uwagi w tym względzie wymagają rośliny, które mają płytki system korzeniowy (azalie, różaneczniki)
- drzewa, które już puściły pędy, chronimy przed przymrozkami.
- drzewa liściaste przycinamy teraz z najmniejszym ryzykiem, więc możemy nadać im dowolne kształty oraz przyciąć gałęzie na dowolna długość.
- drzewa iglaste wymagają nieco innego podejścia. Lepiej poczekać, aż ich młode tegoroczne pędy dojrzeją i wówczas skracamy je stosownie do wymogów danego stylu i naszej koncepcji
- drutujemy tylko drzewa iglaste.
- zapobiegamy zakażeniu jabłoni parchem oraz mączniakiem poprzez oprysk w połowie kwietnia preparatami Miedzian lub Kaptan
- na modrzewiach mogą pojawić się ochojniki. Są to mszyce, które najpierw doprowadzają do zaginania się igieł na modrzewiach, a na świerkach są przyczyną powstawania charakterystycznych wyrośli, przypominających drobne szyszeczki. Powinniśmy w tym czasie opryskać wymienione drzewa Promalanem (preparatem opartym na oleju parafinowym), a w późniejszym okresie Pirimorem 500 WG



MAJ

- począwszy od tego miesiąca, musimy kontrolować wilgotność podłoża (w większości przypadków podlewamy jak wierzchnia warstwa ziemi przeschnie). Zaleca się podlewać wieczorem. Rośliny mają wtedy większe szanse na pobranie odpowiedniej ilości wody, ponieważ wieczorem zmniejsza się jej parowanie Proces nawadniania może swobodnie trwać aż do świtu.
- Korzystne jest opryskiwanie roślin wodą (trzeba pamiętać, aby takie zabiegi wykonywać wieczorem, bowiem ostre słońce może doprowadzić do powstania oparzeń różnych części drzewka ( krople wody działają wtedy jak soczewki skupiające)
- zasilamy nawozem wszystkie drzewka, które wypuściły pędy.
- wiele gatunków liściastych właśnie teraz wymaga przycięcia. Sosnom należy uszczykiwać świece za pomocą palców, (jeśli zabieg wykonamy nożem, nożyczkami lub sekatorem, wtedy pozostają brzydkie brązowe ślady)
- pilnujemy czy drzewka nie zostały zaatakowane przez szkodniki lub choroby
- można już ciąć sadzonki drzew i krzewów liściastych, a także rozmnażać przez odkłady i kopczykowanie
- krzewy i drzewa kwitnące wiosną i wytwarzające latem nowe pędy zaleca się ciąć zaraz po okresie kwitnienia.



CZERWIEC

- rośliny ustawiamy teraz w zacienione miejsca chroniąc je przed największym upałem
- podlewamy codziennie, czasami częściej, jeśli jest to konieczne. Należy stale kontrolować poziom wilgotności podłoża, co dla drzewek bonsai jest szczególnie ważne
- w tym miesiącu nawozimy częściej. Niektóre rośliny (jak klony) lubią częste nawożenie, (co tydzień). Postępujemy tak przez 3 tygodnie. Potem należy zaprzestać na 2-3 tygodnie nawożenia
- drutujemy pnie i gałęzie drzew, krzewów liściastych i iglastych. Uważamy na liście i igły
- usuwamy zbyt długie i gęsto rosnące igły
- rozpoczynamy zabiegi związane ze sztucznym postarzaniem ( odzieranie z kory, rzeźbienie, drążenie pni i gałęzi, impregnacja, wybielanie, opalanie, koloryzacja)
- usuwamy przekwitłe kwiatostany różaneczników (najlepiej ostrożnie obrywać je pacami),
- w tym miesiącu mogą pojawić się mszyce, przędziorki. Wykonujemy wtedy oprysk stosownym preparatem (przy pryskaniu roślin należy pamiętać, o co najmniej 30 cm odległości i ostrożności przed dostaniem się środka do błon śluzowych i oczu). Po zabiegu dobrze myjemy ręce pod gorącą wodą. Zabiegi takie najlepiej przeprowadzać w niezbyt upalne dni, wieczorami!



LIPIEC

- miesiąc nie tylko bardzo gorący, ale również często obfitujący w deszcze. Pilnujemy roślin szczególnie przed zbyt silnym słońcem. W największe słońce ustawiamy je do miejsca zacienionego. Gwałtowne burze z porywistymi wiatrami mogą doprowadzić mniejsze i lżejsze drzewka do uszkodzeń mechanicznych, dlatego powinniśmy drzewka wystawione na silne podmuchy dodatkowo umocować na swoich stanowiskach (np.: drutem lub sznurkiem)
- podlewamy kilka razy dziennie (najlepiej rano, późnym popołudniem lub wieczorem), spryskujemy wodą tylko wieczorem by krople wody nie spaliły liści
- w lipcu atakuje wiele szkodników, dlatego tez należy często doglądać roślin, zwracając szczególną uwagę na spodnią część liści,
- drzewka należy intensywnie nawozić. Po dłuższych opadach zasilamy je dodatkową porcją nawozu.
- w tym czasie rany po cieciu wyjątkowo łatwo się goja. Szybko rosnące drzewa liściaste musimy regularnie przycinać.
- sprawdzamy druty na drzewkach. Część z nich powinniśmy już zdjąć (zwłaszcza te zaczynające zbyt mocno wcinać się w korę).



SIERPIEŃ

- w dalszym ciągu cieniujemy rośliny w największe upały
- podlewamy drzewka kilka razy dziennie, kontrolując jednak podłoże, czy podlewanie jest konieczne
-, co do nawozu - można użyć nawozu potasowo-fosforowego. Jest on ważny, gdy mamy do czynienia z roślinami kwitnącymi lub owocującymi.
- kontynuujemy letnie cięcie drzew: wiśni, czereśni, jabłoni, gruszy, śliwy, brzoskwini (drzew owocujących) Innych drzew nie powinno się już mocno przycinać, żeby nie zaczęły puszczać nowych pędów, co może doprowadzić w zimie do przemarzania drzewek
- możemy rozpocząć przesadzanie drzew i krzewów iglastych, które zakończyły już fazę wzrostu
- sierpień i wrzesień to najlepszy okres do rozmnażania drzew i krzewów iglastych. Najlepiej będą się ukorzeniać młode jednoroczne wierzchołki pędów,
- przy wilgotnej i ciepłej pogodzie może wystąpić osutka sosny i inne choroby grzybowe drzew iglastych. Porażają one głównie igły, które przebarwiają się brązowawo i opadają na ziemię. W takim wypadku rośliny spryskujemy środkami grzybobójczymi, w odstępach dziesięciodniowych, aż do końca sierpnia
- możemy ciąć sadzonki roślin zimozielonych i wcześnie kwitnących



WRZESIEŃ

- drzewka przygotowują się powoli do zimy. Teraz nie należy już wykonywać żadnych większych cięć.
- zapotrzebowanie drzewek na wodę zmniejsza się odpowiednio do pory roku.
- przestajemy nawozić drzewka na zewnątrz (drzewka domowe nawozimy tylko, co miesiąc)
- powoli zbliża się czas jesiennego sadzenia drzewek i krzewów. Zanim przystąpimy do tej czynności, powinniśmy odpowiednio wcześniej przygotować glebę. Oczywiście zapominamy o przycinaniu korzeni i jakichkolwiek innych pracach na bryle korzeniowej. Te zabiegi wykonujemy wiosną, Teraz możemy jedynie sadzić rośliny z doniczek do gruntu
- możemy teraz drutować rośliny iglaste



PAŹDZIERNIK

- chronimy rośliny nie odporne na mróz
- dokładnie usuwamy jesienne liście z drzew i krzewów, gdyż mogłyby stać się siedliskiem szkodników. Wyjątkiem są dęby, buki, graby, gdzie brązowe liście mocno się trzymają i dają ochronne pąkom przed mrozem
- przygotowujemy miejsce na przezimowanie drzewka.
- wykonujemy oprysk ochronny przeciwko grzybom i pleśni
- październik jest dobrym okresem na sadzenie młodych drzewek owocowych
- odcinamy sadzonki ze zdrewniałych części pędów. Przygotowane sadzonki krzewów i drzew liściastych umieszczamy w skrzynce z piaskiem i przechowujemy do wiosny w chłodnym pomieszczeniu,



LISTOPAD I GRUDZIEŃ

- umieszczamy drzewka na stanowiskach zimowych.
- przed zimą obficiej podlewamy
- w żadnym wypadku nie przenosimy roślin stojących na wolnych powietrzu (zewnątrz) w cieplejsze miejsce(pomieszczenie). To może spowodować zakłócenie spoczynku i wybijanie pąków
- jedną z najważniejszych prac listopadowych jest okrycie roślin wrażliwych na niskie temperatury. Glebę wokół roślin o mało odpornych na mróz korzeniach (np. różaneczniki, magnolie) trzeba wyściółkować korą sosnową, trocinami lub liśćmi. Krzewy i drzewa należy kopczykować ziemią, a krzewy zimozielone (rózaneczniki, berberysy) należy okryć w całości za pomocą słomianych mat lub gałązek roślin iglastych





UWAGI KOŃCOWE
Należy pamiętać, że powyższy terminarz nie wyczerpuje wszystkich zabiegów czynności i możliwości wynikających z zajmowania się bonsai. Wiele szczegółów związanych z roczną uprawą bonsai wypracujemy sami podczas co rocznej praktyki oraz zdobywając coraz większe doświadczenie. Nie mniej jednak, w/w tekst można uznać za solidne podstawy i oprzeć się na zawartej tu wiedzy zanim zdobędziemy własną.