PRAWO CYWILNE W PRAWIE GOSPODARCZYM
Przedsiębiorca – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca działalność gospodarczą lub zawodową we własnym imieniu. (art. 43.1 KC)
Przepisy UoSDG nie są stosowane do gospodarstw rolnych zajmujących się uprawą roślin, chowem zwierząt, ogrodnictwem, warzywnictwem, leśnictwem, rybactwem śródlądowym, agroturystyką, winiarstwem(poniżej 100hl/rok gosp.)
Podmioty prawa cywilnego:
- osoba fizyczna – prawne określenie człowieka w prawie cywilnym, od chwili urodzenia do śmierci. Nie można jej ograniczyć zdolności prawnej. Uzyskanie pełnej zdolności do czynności prawnych: ukończenie 18. roku życia lub zawarcie związku małżeńskiego. Podlega ubezwłasnowolnieniu i może posiadać ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
- osoba prawna – wyodrębniona strukturalnie i majątkowo jednostka organizacyjna realizująca pewne cele, której ustawodawca nadał osobowość prawną. Nie można pozbawić jej zdolności prawnej, nie może ona wykonywać czynności prawnych, które nie dotyczą jej działania
Cechy osoby prawnej
odrębność finansowa osób, które utworzyły osobę prawną od osoby prawnej
wszelkie zdolności: sądowa, procesowa, prawna, do czynności prawnych.
działanie poprzez organy na zewnątrz
odpowiedzialność własnym majątkiem za działania cywilnoprawne
Podział osób prawnych
fundacyjne
korporacyjne
- ułomna osoba prawna – jednostki prawne posiadające zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, ale brakuje im osobowości prawnej. Za zobowiązania odpowiada swoim majątkiem, a w razie upadłości odpowiadają jej członkowie.
Zdolność prawna – zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilno-prawnych, możliwość posiadania praw i obowiązków wynikających z prawa cywilnego. Ma ją każdy człowiek od urodzenia do śmierci, dzięki niej można: zawierać umowy, być właścicielem rzeczy, ponosić odpowiedzialność majątkową.
Zdolność do czynności prawnych – zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych. Daje prawo do aktywności, możliwości samodzielnego dysponowania uprawnieniami, zaciągania zobowiązań.
Rodzaje zdolności do czynności prawnych:
pełna – osoba fizyczna, która ma ukończony 18 rok życia lub wstąpiła w związek małżeński
ograniczona – osoba fizyczna między 13 a 18 rokiem życia niebędąca w związku małżeńskim oraz osoby częściowo ubezwłasnowolnione. Czynność prawna w tym przypadku wymaga zgody przedstawiciela ustawowego.
brak zdolności – osoby poniżej 13 roku życia oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione. Czynność prawna – tylko przez ustawowego przedstawiciela, inaczej: prawnie nieważna i nieskuteczna.
Ubezwłasnowolnienie – pozbawienie zdolności do czynności prawnych na mocy orzeczenia sądu.
Rodzaje ubezwłasnowolnienia:
całkowite – wobec osób chorych psychicznie, z niedorozwojem umysłowym lub z innym rodzajem zaburzeń (np. uzależnienie), które nie są w stanie kierować swoim postępowaniem.
częściowe – dla osób z wyżej wymienionymi cechami, ale w mniejszym nasileniu, którym potrzebna jest pomoc w prowadzeniu spraw.
Warunki konieczne do zostania przedsiębiorcą:
- prowadzenie działalności gospodarczej
- we własnym imieniu
- na własny rachunek
- w sposób zorganizowany, ciągły, w celach zarobkowych
Działalność gospodarcza – działalność zarobkowa spełniająca cel osiągniecia zarobku
Cechy działalności gospodarczej:
zawodowy, stały charakter
powtarzalność podejmowanych działań
racjonalne gospodarowanie
uczestnictwo w obrocie gospodarczym
zorganizowanie pod względem formalnym (NIP, REGON)
możliwość ogłoszenia upadłości
Wpis działalności gospodarczej:
osoba fizyczna – do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminę
osoba prawna – do Krajowego Rejestru Sądowego
Rodzaje:
jednoosobowe – indywidualna działalność osoby fizycznej
rejestrowe – przedsiębiorstwo niebędące osobą fizyczną
Firma – oznaczenie przedsiębiorcy, pod którym on występuje w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, posiadające elementy takie jak: rdzeń, korpus, dodatek dobrowolny.
Przedsiębiorca działa pod firmą. (art. 42.2 par.1)
Rodzaje firm:
osobowe – imię, nazwisko, nazwa przedsiębiorstwa
rzeczowe – opis prowadzonej działalności – rzeczownik lub grupa wyrazów
fantazyjne – niezwiązane z niczym
kombinowane – osobowo-rzeczowe firmy
Po ogłoszeniu upadłości: firma z dodatkiem upadłości upadłościowej lub upadłości układowej.
Zasady prawa firmowego:
prawdziwość (niewprowadzająca w błąd)
jedność (jedna firma dla jednego przedsiębiorstwa)
wyłączność (odróżniająca się od innych)
ciągłość (taka sama)
jawność
Firma osoby fizycznej – firma minimum, składa się z rdzenia: imienia i nazwiska osoby fizycznej, może zawierać też pseudonim lub określenie dotyczące działalności podmiotu
Firma osoby prawnej – forma prawna przedsiębiorstwa + rodzaj prowadzonej działalności +siedziba przedsiębiorstwa, ewentualnie imię i nazwisko osoby fizycznej w przypadku, jeśli można wykazać związek między powstaniem lub działalnością przedsiębiorstwa a osobą fizyczną – wymagany jest wtedy podpis osoby fizycznej lub, w przypadku śmierci tej osoby, podpisu jej małżonka i dzieci.
Firma ułomnej osoby prawnej – podobnie jak firma osoby prawnej
Firma spółki jawnej – co najmniej jedno nazwisko osoby fizycznej + dodatek obowiązkowy „spółka jawna” (lub skrót „sp.j.”) + dodatki nieobowiązkowe (np.. rodzaj działalności)
Firma spółki partnerskiej – nazwisko co najmniej jednego partnera + dodatek obowiązkowy wskazujący na rodzaj spółki (partner, partnerzy, spółka partnerska) + dodatek wskazujący na rodzaj wolnego zawodu wykonywanego w spółce + dodatki osobowe.
Firma spółki komandytowej – w przypadku osób fizycznych: nazwisko co najmniej jednego komplementariusza + dodatek „spółka komandytowa”; w przypadku osób prawnych: pełna nazwa przynajmniej jednej osoby prawnej + dodatek „spółka komandytowa”
Nazwisko komandytariusza nie może znaleźć się w firmie spółki komandytowej, w przeciwnym razie odpowiada on za zobowiązania spółki tak, jak komplementariusze.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej – zasady identyczne jak w przypadku spółki komandytowej. Nazwiska akcjonariuszy – zasada taka sama jak w przypadku nazwisk komandytariuszy w spółce komandytowej.
Firma spółek kapitałowych – dodatki obowiązkowe: „sp. z o.o.” lub „S.A.” Ustawodawca nie określił dla tych firm rdzenia, nie wymagane jest nazwisko osoby fizycznej.
Prowadzenie spraw – zarządzanie przedsiębiorstwem w sferze stosunków wewnętrznych
Reprezentacja – zarządzanie przedsiębiorstwem w sferze stosunków zewnętrznych
Przedstawicielstwo ustawowe – umocowanie do działania w cudzym imieniu opierające się na ustawie. Można dokonywać czynności prawnych przez przedstawiciela. Czynność taka w granicach umocowania przedstawiciela pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Wyjątkowymi czynnościami, których nie można zawrzeć przez pośrednika są: zawarcie małżeństwa i sporządzenie testamentu.
Pełnomocnictwo - czynność prawna, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie. Na podstawie tego umocowania pełnomocnik jest upoważniony do reprezentowania (zastępstwa) mocodawcy, w zakresie określonym w pełnomocnictwie, w stosunkach prawnych z innymi podmiotami prawa. Może być odwołane w każdej chwili, wygasa w momencie śmierci pełnomocnika lub mocodawcy.
Rodzaje pełnomocnictwa:
ogólne – do czynności zwykłego zarządu (art.98 KC) udzielane pod rygorem nieważności na piśmie (art. 99.2 KC)
rodzajowe – do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu określające ich rodzaj
do poszczególnych czynności – do indywidualnie określonej czynności prawnej
prokura
czynne – dokonywanie czynności prawnych
bierne – odbieranie oświadczenia woli od mocodawcy lub dla mocodawcy, bez dokonywania przy tym czynności prawnych
Pełnomocnik – osoba zobowiązana do wykonywania czynności prawnej w czymś imieniu. Może on być osobą fizyczną, nawet z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, jednak nie może być pozbawiona jej całkowicie.
Pełnomocnik nie może dokonać czynności prawnej jako jedna ze stron tej czynności i jednocześnie jako pełnomocnik mocodawcy, nie może być pełnomocnikiem obu stron. (art. 108 KC) Wyjątki: 1) wynika tak z umowy, 2)nie zostaje naruszony interes mocodawcy
Fałszywe (rzekome) pełnomocnictwo – pełnomocnik przekracza zakres pełnomocnictwa lub działa za kogoś bez pełnomocnictwa. W sytuacji zawarcia umowy przez fałszywego pełnomocnika, umowa jest niezupełna (kulejąca) i wymaga uzupełnienia w postaci zgody na jej zawarcie, osoby która nie udzieliła upoważnienia. Umowa może być :
względnie ważna – osoba udziela upoważnienia w określonym terminie
bezwzględnie nieważna – przemilczenie udzielenia upoważnienia w określonym terminie. W tym przypadku fałszywy pełnomocnik musi zwrócić korzyści , jakie poniósł na zawarciu umowy lub pokryć straty osoby, która nie udzieliła pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo łączne – 1)ustanowienie kilku pełnomocników przez mocodawcę, mających ten sam zakres umocowania i działających wspólnie w imieniu mocodawcy; 2) powołanie pełnomocnika substytucyjnego przez pełnomocnika, który ma do tego prawo na podstawie treści pełnomocnictwa, umowy lub stosunku prawnego.
Prokura –pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, wpisywane do rejestru przedsiębiorstwa. Zakresu prokury nie można ograniczyć. Prokura musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Osoba fizyczna, spółka kapitałowa nie mogą udzielić prokury.
Odwołanie prokury:
w każdym czasie, najczęściej polega na wypowiedzeniu umowy o pracę.
Wygaśnięcie prokury:
wykreślenie z rejestru przedsiębiorstw
rozpoczęcie likwidacji
ogłoszenie upadłości
przekształcenie przedsiębiorstwa
śmierć prokurenta
zrzeczenie prokury
odwołanie prokury
Zasady dotyczące ustanowienia prokurenta:
Od momentu ogłoszenia prokurenta przedsiębiorstwo ma 7 dni na zgłoszenie tego, przez dostarczenie wniosku, do Krajowego Rejestru Sądowego. W chwili wpisu do KSR prokurent staje się pełnomocnikiem. W chwili wykreślenia z KSR prokurent nie może już wykonywać czynności prawnych w imieniu przedsiębiorstwa. Przy składaniu podpisu prokurent powinien umieszczać dopisek „prokurent”.
Rodzaje prokury:
oddziałowa – ograniczenie prokury do spraw oddziałowych, wykroczenie poza ten zakres jest fałszywą prokurą
łączna – prokura udzielona kilku osobom łącznie, w przypadku której nieważne są czynności prawne dokonywane przez tylko jednego z prokurentów. Sprzeciw jednego z prokurentów łącznych powoduje, że pozostali nie mogą niczego dokonać
oddzielna – prokura udzielona pojedynczym osobom oddzielnie
łączna niewłaściwa – prokura łączna udzielona jednej osobie, która współdziała z członkiem zarządu lub wspólnikiem w sprawie osobowej
Prokurent –jedynie osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która nie może dokonywać czynności zagrażających przedsiębiorstwu (zbycie, wydzierżawienie, oddanie do czasowego użytku przedsiębiorstwa, zbycie i obciążenie nieruchomości przedsiębiorstwa) – chyba, że posiada pełnomocnictwo do poszczególnych czynności prawnych w odpowiedniej formie, dotyczących tych czynności. Prokurent może udzielić pełnomocnictwa rodzajowego lub pełnomocnictwa do poszczególnych czynności prawnych (art. 109.6 KC), nie może jednak udzielić prokury.
Spółka cywilna:
nie posiada osobowości prawnej
powstaje w drodze umowy zawartej między wspólnikami
regulowana Kodeksem Cywilnym w art. 860-875
w umowie: zobowiązanie wspólników do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów
współdziałanie osób fizycznych lub osób prawnych, które dążą do osiągnięcia wyłącznie celów gospodarczych
tworzona na czas nieokreślony lub określony
nie jest przedsiębiorcą, przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej
wspólnicy są zobowiązanie do wniesienia wkładów pieniężnych lub rzeczowych określonych w umowie spółki
majątek spółki jest współwłasnością łączną wspólników (art. 196 KC)
niemożliwość rozporządzania swoim udziałem w majątku wspólnym przez wspólników, domagania się podziału wspólnego majątku w czasie trwania spółki
wierzyciel wspólnika nie może domagać się zaspokojenia z udziału wspólnika w majątku wspólnym w czasie trwania spółki.
zobowiązanie spółki – zobowiązanie zaciągnięte przez jednego, kilku lub wszystkich wspólników, pozostające w związku z działalnością spółki, za które wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność, co oznacza, że każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązanie nie tylko majątkiem spółki, ale również majątkiem osobistym, przy czym wspólnik odpowiada tylko za te zobowiązania, które powstały w czasie, kiedy był wspólnikiem. Zasady solidarnej odpowiedzialności nie można inaczej ukształtować.
umowa – zakresy zadań i dziedziny spraw, którymi mają zajmować się poszczególni wspólnicy (w przypadku braku takiego postanowienia wspólnicy mogą zajmować się zwykłymi czynnościami, które nie przekraczają zakresu działalności spółki – jeśli sprawa przekracza ten zakres konieczna jest jednogłośna uchwała wspólników, bez której można podjąć jedynie czynność naglą, konieczną do uchronienia spółki przed niepowetowaną stratą). W przypadku zmiany liczby wspólników wymagana jest zmiana umowy.
reprezentowanie spółki: 1) każdy wspólnik w granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki lub 2) powierzenie reprezentowania osobie niebędącej wspólnikiem przez udzielenie pełnomocnictwa
udział w zyskach i stratach spółki: 1) określony w umowie (jeśli nie to jest równy bez względu na rodzaj i wartość wkładu), 2) możliwość zwolnienia niektórych (nie wszystkich) wspólników od udziału w stratach, 3) niemożliwość zwolnienia od udziału w zyskach, 4) stopień udział w zyskach = stopień udział w stratach (jeśli umowa tego nie określa inaczej), 5) możliwość żądania podziału i wypłaty zysku na koniec roku obrachunkowego przy spółce zawartej na czas nieokreślony.
wystąpienie ze spółki: 1) wypowiedzenie na trzy miesiące przed końcem roku obrachunkowego w spółce zawartej na czas nieokreślony, 2) wypowiedzenie z ważnych powodów bez zachowania warunków z pkt 1., też w spółce zawartej na czas określony, 3) wypowiedzenie przez wierzyciela wspólnika, po dokonaniu nieskutecznej egzekucji z majątku osobistego wspólnika, 4) w chwili śmierci.
Przy wystąpieniu wspólnika ze spółki: 1) zwraca mu się: rzeczy w naturze, które wniósł do użytkowania, wartość jego wkładu w pieniądzu, 2) nie zwraca się: wartości wkładu polegającego na świadczeniu usług, wartości wkładu polegającego na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika, 3) należy mu się taka część pozostałego majątku, jaka odpowiada stosunkowi, w którym uczestniczył w zysku.
rozwiązanie spółki: 1) po upływie terminu w przypadku spółki zawartej na czas określony, 2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, 3) śmierć lub wystąpienie jednego ze wspólników przy spółce dwuosobowej, 4) z dniem upadłości chociaż jednego ze wspólników, 5) wyrok sądu z ważnych powodów – konflikt, brak zysków przez wiele lat, 6) niemożliwość osiągnięcia celu spółki lub jego osiągnięcie.
SPÓŁKI HANDLOWE W PRAWIE GOSPODARCZYM
SPÓŁKI OSOBOWE:
nie mają osobowości prawnej, ale mają cechy osób prawnych
dowolna struktura organizacyjna, określona w umowie
majątek = współwłasność wspólników
dowolna postać i wartość kapitału
prowadzeniem spraw spółki zajmują się wspólnicy
reprezentowaniem spółki zajmują się wspólnicy
trwałość składu wspólników
odpowiedzialność za zobowiązania – wspólnicy
SPÓŁKA JAWNA
Powstanie w drodze umowy zawieranej na piśmie pod rygorem nieważności, która później może być zmieniana jedynie za zgodą wszystkich wspólników (chyba, że umowa stanowi inaczej)
Podlega wpisowi do rejestru, wpis ma charakter deklaratywny, co odróżnia spółkę od innych spółek handlowych
Jest ułomną osobą prawną posiadającą szereg cech osoby prawnej
Ustrój wewnętrzny spółki regulowany umową
Prowadzenia spraw spółki jawnej nie można powierzyć osobom trzecim, zajmuje się tym jeden lub kilku wspólników. Musi być to ujęte w umowie lub w uchwale, w formie pisemnej.
Możliwość samodzielnego podejmowania decyzji i załatwiania spraw przez każdego ze wspólników, pod warunkiem że dotyczy to spraw w granicach zwykłych spraw spółki i umowa nie stanowi inaczej. W pozostałych sprawach – uchwała wspólników
Za pracę dotyczącą prowadzenia spraw spółki wspólnicy nie otrzymują wynagrodzenia – chyba, że umowa stanowi inaczej
Wspólnik prowadzący sprawy spółki może zostać pozbawiony tego prawa tylko z ważnych powodów i przez wyrok sądu. W tym celu pozostali wspólnicy powinni wytoczyć przeciwko niemu powództwo
Prokura: może zostać udzielona w przypadku zgody wszystkich wspólników mających prawo do prowadzenia spraw spółki. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo do prowadzenia spraw spółki
Wkład do spółki: 1) możliwość istnienia bez odrębnego majątku, 2) przewidywanie wniesienia do spółki majątku w umowie przez kilku lub wszystkich wspólników, 3) postać wkładu: pieniężna, własność lub inne prawo, zezwolenie na używanie rzeczy lub praw, wykonywanie pracy.
W przypadku rozwiązania spółki wspólnik może domagać się zwrotu wkładu w naturze, o ile go wniósł.
Umowa: określenie udziału wspólnika w kapitale spółki, który jest równy wartości wkładu.
Majątek spółki – współwłasność łączna wspólników, spółka nie może być właścicielem spółki, bo nie ma osobowości prawnej
Udział w zyskach i stratach: 1) regulacje w umowie: określony udział w zyskach i stratach, możliwość zwolnienia wspólnika od udziału w stratach, 2) brak regulacji w umowie: każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i stratach, bez względu na wielkość wniesionego wkładu.
Każdy wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem roku obrachunkowego oraz corocznie odsetek w wysokości 5 % od swojego udziału kapitałowego, nawet w przypadku straty.
Żaden wspólnik nie może działać na szkodę spółki, tzn. działać w sprzeczności z interesem spółki (te działania to: oddawanie się innym zajęciom zawodowym przy jednoczesnym zaniedbywaniu spółki, zdradzanie tajemnic spółki, udzielanie pożyczek konkurencji, prowadzenie działalności konkurencyjnej)
Każdy wspólnik może reprezentować spółkę w całym zakresie działalności. Reprezentacja wewnętrzna – możliwe wyłączenie lub reprezentacja łączna, reprezentacja zewnętrzna – niemożliwość ograniczenia lub wyłączenia.
Odpowiedzialność za zobowiązania (tzw. odpowiedzialność subsydiarna): 1) wierzyciel, który nie zaspokoi swoich roszczeń z majątku spółki może wytoczyć postępowanie egzekucyjne z majątku wybranego wspólnika lub wspólników, 2) osoba, która przystępuje do spółki odpowiada też za zobowiązania powstałe przed jej przystąpieniem, 3) przepisy dotyczące zobowiązań spółki są bezwzględnie obowiązujące
Rozwiązanie spółki: 1)z przyczyn przewidzianych w umowie spółki, 2) zgoda wszystkich wspólników, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) śmierć wspólnika lub jego upadłość, 5) wypowiedzenie – na 6 miesięcy przed końcem roku obrachunkowego przez wspólnika, po przeprowadzeniu nieudanej egzekucji z majątku wspólnika przez wierzyciela w przypadku umów na czas oznaczony i nieoznaczony, 6) wyrok sądu – z ważnych powodów, jeśli ważne powody dotyczą tylko jednego wspólnika sąd może wyłączyć tylko jego ze spółki, nie rozwiązując spółki.
Po wystąpieniu wspólnika ze spółki: w przypadku istnienia udziału wypłaca się go wspólnikowi i zwraca mu się rzeczy do używania wniesione do spółki w naturze. W przypadku udziału o wartości ujemnej wspólnik musi wyrównać przypadającą na niego część niedoborów.
Likwidacja spółki: następuje po rozwiązaniu spółki, prowadzi do zakończenia bytu prawnego spółki i wykreślenia jej z rejestru
SPÓŁKA PARTNERSKA
Tworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną nazwą, dopuszczalne jest utworzenie spółki partnerskiej w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu.
Partnerzy spółki partnerskiej: osoby fizyczne mające prawo do wykonywania wolnego zawodu, tj. adwokat, aptekarz, architekt, biegły rewident, broker, ubezpieczeniowiec, doradca podatkowy, księgowy, lekarz, notariusz, pielęgniarz, położny, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy, tłumacz przysięgły
Spółka partnerska stanowi odmianę spółki jawnej. W sprawach nieuregulowanych przepisami o spółce partnerskiej należy odwoływać się do przepisów o spółce jawnej.
Zmiana składu wspólników jest możliwa tylko, gdy przewiduje umowa spółki lub po uzyskaniu zgody wszystkich wspólników.
Umowa spółki powinna zawierać: 1) określenie zawodu uprawianego w spółce, 2) przedmiot działalności spółki, 3) nazwiska i imiona partnerów ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, 4) nazwiska i imiona partnerów reprezentujących spółkę (w przypadku jeśli nie wszyscy są do tego uprawnieni), 5) firma i siedziba spółki, 6) czas trwania spółki – jeśli jest oznaczony, 7) wkłady i ich wartość.
Wpis spółki do rejestru sądowego: 1) informacje wymienione jako niezbędna treść umowy spółki, 2) dokumenty potwierdzające prawo do wykonywania wolnego zawodu.
Powstanie spółki: w chwili wpisu do rejestru sądowego.
Prowadzenie spraw spółki: 1) kierowanie przez samych partnerów. Partnera można pozbawić prawa do tego tylko wtedy, gdy istnieją ku temu ważne powody, podjęta zostaje uchwała większością trzech czwartych głosów przy obecności dwóch trzecich ogólnej liczby wspólników. Pozbawienie prawa staje się skuteczne z chwilą wpisania do rejestru. 2) powołanie zarządu do prowadzenia spraw spółki i reprezentacji na zewnątrz – w przypadku kiedy partnerzy są pozbawieni prawa do samodzielnego reprezentowania spółki. Do zarządu stosuje się przepisy dotyczące zarządu i odpowiedzialności jego członków w spółce z o.o.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki: 1)zobowiązania związane z działalnością konkretnego wspólnika (jego błędy i zaniedbania) – majątek osobisty partnera, 2) partner nie odpowiada za błędy i zaniedbania innych partnerów oraz za zobowiązania osób zatrudnionych w spółce podlegających innym partnerom, 3) w zakresie niezwiązanym ze świadczeniem usług przez partnerów – tak, jak wspólnicy spółki jawnej –solidarnie, całym swoim majątkiem
Rozwiązanie spółki: 1) przyczyna przewidziana w umowie spółki, 2) jednomyślna uchwała partnerów, 3) ogłoszenie upadłości, 4) utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu, 5) prawomocne orzeczenie sądu, 6) jeżeli w spółce pozostaje jeden partner lub jeden partner ma prawo do wykonywania wolnego zawodu, to spółka ulega rozwiązaniu w ciągu roku.
Gdy partner traci możliwość wykonywania wolnego zawodu, powinien złożyć pisemne oświadczenie o wystąpieniu ze spółki do końca roku obrotowego, w którym to nastąpiło.
Umowa może przewidywać, że po śmierci partnera, w jego miejsce do spółki wstępuje spadkobierca, ale musi on być osobą fizyczną i mieć prawo do wykonywania wolnego zawodu.
Śmierć wspólnika, ogłoszenie upadłości, wypowiedzenie umowy spółki – zasady dotyczące spółki jawnej
3) SPÓŁKA KOMANDYTOWA:
Spółka mająca na celu prowadzenie działalności pod własną firmą, w której za zobowiązania wobec wierzycieli odpowiada co najmniej jeden komplementariusz i co najmniej jeden komandytariusz, która powstaje w momencie wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Komplementariusz – wspólnik odpowiadający bez ograniczeń, komandytariusz – wspólnik odpowiadający w sposób ograniczony, odsunięty od prowadzenia spraw spółki i reprezentowania spółki w kontaktach z innymi podmiotami.
Umowa spółki: 1) forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności, 2) firma i siedziba spółki, 3) przedmiot działalności, 4) czas trwania w przypadku spółki zawartej na czas określony, 5) oznaczenie wkładów i ich wartości, 6) sumy komandytowe – kwotowy zakres odpowiedzialności komandytariuszy
Wkład do spółki: 1) komandytariusza – wkład pieniężny lub rzeczowy, określony dokładnie w umowie, 2) komplementariusza – wkład pieniężny, rzeczowy lub wykonywanie pracy, świadczenie usług.
Komplementariusze: 1)aktywni wspólnicy, 2) wyłącznie do nich należy kierowanie sprawami spółki, 3) decydują o sposobie zarządzania spółką, 4) odpowiedzialność za zobowiązania bez ograniczeń, jest to odpowiedzialność subsydiarna, a wspólnicy odpowiadają nie tylko majątkiem spółki, ale i swoim osobistym.
Komandytariusze: 1) wspólnicy bierni, inwestorzy, 2) wniesienie wkładów i czerpanie zysków, 3) nie mają prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa stanowi inaczej, 4) dokumenty, do jakich mają dostęp: odpis sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz księgi i dokumenty w celu sprawdzenia rzetelności, 5) w sprawach przekraczających zakres zwykłych spraw spółki potrzebna jest ich zgoda na dokonanie takich czynności, 6) ograniczona odpowiedzialność za zobowiązania.
Suma komandytowa – suma określająca zakres odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Może być inna dla każdego komandytariusza, podlega wpisowi do rejestru.
Wkład komandytariusza może być wyższy, niższy lub równy sumie komandytowej. W umowie jednak można zaznaczyć, że wkład nie może być niższy od sumy komandytowej. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności za zobowiązania spółki w granicach wartości wniesionego wkładu.
Osoba przystępująca do spółki jako komandytariusz odpowiada też za wcześniejsze zobowiązania spółki.
Komandytariusz nie może reprezentować spółki, chyba że w roli pełnomocnika. Jeżeli dokona on czynności prawnej w imieniu spółki bez pełnomocnictwa, przekroczy granice udzielonego pełnomocnictwa lub nie okaże pełnomocnictwa – odpowiada za skutki tej czynności prawnej bez ograniczeń.
4) SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA
Spółka łącząca w sobie cechy spółek osobowych i kapitałowych, której właściciele mają zarząd i kontrolę nad spółką, a jednocześnie mogą emitować i sprzedawać akcje. W spółce tej co najmniej jeden wspólnik jest komplementariuszem odpowiadającym za zobowiązania bez ograniczeń i co najmniej jeden jest akcjonariuszem.
Komplementariusz: 1) może nabyć akcje, stać się równocześnie akcjonariuszem, ale nieposiadającym wszystkich praw pozostałych akcjonariuszy, 2) zarządza sprawami spółki, ma do tego prawo i obowiązek, 3) reprezentuje spółkę, 4) z zakresu uprawnień komplementariuszy wyłączone są sprawy spółki, które na mocy kodeksu lub statutu należą do kompetencji walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej, 5) mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu bez względu na to, czy są akcjonariuszami, 6) komplementariusz będący akcjonariuszem ma prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu, 7) komplementariusz nie ma prawa głosu na walnym zgromadzeniu
Przepisy dotyczące spółki komandytowo-akcyjnej zawierają się w przepisach dotyczących spółki komandytowej i spółki akcyjnej.
Kapitał zakładowy spółki wynosi co najmniej 50000zł.
Powstanie spółki: 1) podpisanie statutu przez przynajmniej wszystkich komplementariuszy, 2) wpis do rejestru sądowego
Statut spółki: 1) firma i siedziba, 2) przedmiot działalności, 3)czas trwania jeśli jest określony, 4) wkład i wartość tego wkładu dla każdego z komplementariuszy, 5) kapitał zakładowy – jego wysokość, sposób zebrania, 6) akcje – ilość, wartość nominalna, rodzaje, uprawnienia, 7) lista komplementariuszy, 8) walne zgromadzenie i rada nadzorcza, 9)w formie aktu notarialnego.
Statut może przewidywać odstępstwa od zasady dotyczącej zarządzania sprawami spółki, jednak wymaga to zgody wszystkich komplementariuszy. Statut może zawierać postanowienie o przyznaniu dodatkowych głosów akcjonariuszom.
Akcjonariusz: 1) nie może reprezentować spółki, chyba że jest jej pełnomocnikiem. Jeśli dokona czynności prawnej bez pełnomocnictwa, z przekroczeniem jego granic lub bez jego ujawnienia – to odpowiada ze jej skutki z pełną odpowiedzialnością. 2) ma jeden głos na walnym zgromadzeniu, chyba że statut mówi inaczej.
Uchwały walnego zgromadzenia wymaga: 1) przestrzeganie spraw przewidzianych w statucie i kodeksie, 2) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdanie finansowego za ubiegły rok, 3) udzielenie absolutorium komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki, 4) udzielenie absolutorium członkom rady nadzorczej, 5) wybór biegłego rewidenta, chyba że statut przewiduje, że jest to obowiązek rady nadzorczej, 6) rozwiązanie spółki. W niektórych przypadkach uchwała wymaga pisemnej zgody komplementariuszy.
Zgody większości komplementariuszy wymaga: 1) podział zysku w części przypadającej komplementariuszom, 2) sposób pokrycia straty za poprzedni rok
Zgody wszystkich komplementariuszy wymaga: 1) powierzenie prowadzenia spraw i reprezentowania spółki jednemu lub kilku komplementariuszom, 2) podział zysku w części przypadającej akcjonariuszom, 3) zbycie, wydzierżawienie, ustanowienie użytkowania przedsiębiorstwa, 4) zbycie nieruchomości spółki, 5) podwyższenie lub obniżenie kapitału zapasowego, 6) wyemitowanie obligacji, 7) połączenie i przekształcenie spółki, 8) zmiana statutu. W przypadku podjęcia uchwały bez odpowiedniej zgody jest ona nieważna.
Rada nadzorcza: jej członków powołuje walne zgromadzenie, mogą nimi być wspólnicy, jak i osoby spoza spółki, z wyjątkiem komplementariuszy i ich pracowników, chyba że komplementariusz jest wyłączony z prowadzenia spraw spółki i reprezentacji.
Zadaniem rady nadzorczej jest sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki.
Udział w zyskach: zarówno komplementariusze i akcjonariusze uczestniczą w zyskach proporcjonalnie do wkładów wniesionych do spółki, chyba że statut stanowi inaczej.
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania wobec osób trzecich. Wynika to z braku wpływu na bieżącą działalność spółki i zaciągnięte zobowiązania.
Rozwiązanie spółki: 1) uchwała walnego zgromadzenia, 2) ogłoszenie upadłości, 3) śmierć jedynego komplementariusza, jego upadłość lub wystąpienie ze spółki, chyba że statut mówi inaczej, 4) inne przyczyny przewidziane prawem lub statutem
Komplementariusz może wystąpić ze spółki, jeśli przewiduje to statut. Dzieje si ę to w taki sam sposób, jak w spółce jawnej.
W przypadku likwidacji spółki likwidatorami są komplementariusze, ale jeśli statut na to pozwala, można przekazać ten obowiązek innej osobie lub osobom.
SPÓŁKI KAPITAŁOWE:
Mają osobowość prawną
Ograniczona swoboda kształtowania spółki
określenie przepisami prawa
majątek = własność spółki
określona postać i wartość kapitału
prowadzeniem spraw spółki zajmuje się zarząd
reprezentowanie spółki – zarząd
płynność składu wspólników
odpowiedzialność za zobowiązania – spółka
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
Spółka odpowiadająca za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność wspólników spółki jest ograniczona, bo odpowiadają oni za długi spółki tylko swoimi udziałami.
Jest formą spółki kapitałowej, posiada osobowość prawną.
Zobowiązania podatkowe spółki – zobowiązania, za które wspólnicy odpowiadają w takiej części, w jakiej uczestniczą w zysku, odpowiadają za nie również członkowie zarządu.
Spółka z o.o. może przyjąć formę spółki jednoosobowej , która jest tworzona przez jednego wspólnika, oddziela majątek osobisty od majątku zaangażowanego w działalność gospodarczą, nie może tworzyć samodzielnie innej jednoosobowej spółki z o.o.. W spółce jednoosobowej oświadczenie woli i czynności prawne między spółką a zarządem, w przypadku, gdy wspólnik jest jego jedynym członkiem, wymagają formy pisemnej potwierdzonej przez notariusza.
Utworzenie spółki: 1) umowa zawarta przez wspólników lub akt założycielski w przypadku spółki jednoosobowej, 2) wniesienie wkładów przez wspólników na pokrycie całego kapitału zapasowego, 3) powołanie niezbędnych organów spółki, 4) wpis do rejestru przedsiębiorców.
Umowa spółki zawierana w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności: 1) firma i siedziba, 2) podmiot działalności, 3) wysokość kapitału zakładowego, 4) określenie ilości udziałów wspólników, 5) liczba i wartość nominalna udziałów objętych przez wspólników, 6) czas trwania spółki jeśli jest określony, 7) aport (wkład rzeczowy) wspólnika – jego przedmiot, dane wspólnika wnoszącego oraz liczbę o wartość udziałów otrzymanych w zamian.
Przedmiot wkładu rzeczowego po wniesieniu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu spółki.
Przedmiot działalności spółki musi być w umowie określony konkretnie – przynajmniej określenie rodzaju działalności gospodarczej.
Wniosek o zarejestrowanie spółki musi zawierać: 1) firma, siedziba, adres spółki, 2) przedmiot działalności, 3) wysokość kapitału zakładowego, 4) określenie ilości udziałów wspólników, 5) lista członków zarządu, 6) sposób reprezentowania, 7) lista członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, 8) wkłady niepieniężne, 9) czas trwania spółki jeśli jest oznaczony, 10) wskazanie pisma przeznaczonego dla ogłoszeń (jeśli jest)
W przypadku spółki jednoosobowej dodatkowo niezbędna jest informacja o jednym wspólniku.
Do zgłoszenia dodatkowo: umowa spółki, listy wspólników z udziałami przypadającymi na każdego z nich, uwierzytelnione wzory podpisów członków zarządu, oświadczenie o wniesienie wkładów oraz dokument o ustanowieniu i składzie organów spółki.
Umowa spółki ulega rozwiązaniu, gdy: 1) spółka nie zostanie zgłoszona w ciągu 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy, 2) sąd odmówi zarejestrowania spółki.
Spółka z o.o w organizacji: forma przejściowa w procesie tworzenia spółki z o.o. Powstaje ona w chwili podpisywania umowy i istnieje do chwili zarejestrowania spółki. Jest ona ułomną osobą prawną, reprezentowaną przez zarząd albo pełnomocnika. Za jej zobowiązania odpowiada spółka oraz w.w. osoby działające w jej imieniu.
Zmiana umowy: 1) wymaga zgody wszystkich wspólników, 2) powinna być zaprotokołowana przez notariusza, 3) powinna być zgłaszana do rejestru przez zarząd.
Kapitał zakładowy – kapitał spółki zgromadzony przez wspólników, który dzieli się na udziały. Jego wysokość nie może być niższa niż 50000 zł.
Wkład majątkowy: 1) pieniężny, 2) rzeczowy, 3) przechodzi na własność spółki, 4) wkładem nie może być praca lub świadczenie usług przez wspólnika. Aporty są wyceniane w pieniądzu, co pozwala na określenie wysokości wkładu wspólnika w kapitał. W zamian za wkład wspólnik uzyskuje odpowiednią ilość udziałów.
Członkowie zarządu odpowiadają solidarnie ze spółką przez 3 lata od dnia zarejestrowania spółki wobec wierzycieli
Udział – wyraz członkostwa wspólnika w spółce oraz służących mu z tego tytułu praw, przede wszystkim prawa do części zysku. Udziały mogą byś równe lub nierówne, wartość nominalna jednego udziału nie może być niższa niż 500 zł. Świadectwem posiadania udziałów jest imienne świadectwo udziałowe. Wystawianie dokumentów na okaziciela i na zlecenie jest zakazane.
Liczba posiadanych udziałów decyduje o: 1) wielkości uprawnień wspólnika, 2) sile i znaczeniu wspólnika, 3) liczbie głosów w zgromadzeniu wspólnika, 4) wielkości przysługującej dywidendy.
Wspólnik może swoje udziały: 1) sprzedać, 2) zamienić, 3) podarować, 4) zastawić, 5) przekazać w testamencie. Zbycie udziałów wymaga umowy w formie pisemnej.
Ograniczenia, które można ustanowić przy zbywalności udziałów: 1) po upływie danego czasu, 2) tylko na rzecz wspólnika, 3) tylko na rzecz innej osoby, 4) tylko nabywcy określonej narodowości lub zawodu, 5) tylko osobie fizycznej lub tylko osobie prawnej, 6) tylko za zgodą wspólników. Można wprowadzić ograniczenia dotyczące dziedziczenia udziałów.
Cena zbycia udziałów: 1) ustalana przez nabywcę i zbywcę, 2) w przypadku nieosiągnięcia porozumienia między stronami – sąd rejestrowy po zasięgnięciu opinii biegłych. Jeśli nabywca nie zapłaci określonej sumy w danym terminie, wspólnik może dowolnie rozporządzać udziałami.
Jeżeli przeciwko wspólnikowi prowadzona jest egzekucja i jej przedmiotem jest udział w spółce, którego zbycie jest uzależnione od zgody spółki lub ograniczone w inny sposób, spółka może przedstawić własnego kandydata na nabywcę, w takim przypadku osoba ta ma pierwszeństwo zakupu, a cenę wyznacza sąd rejestrowy.
Nabywca i zbywca muszą zawiadomić spółkę o przejściu udziałów. Bez tego nabywca nie posiada żadnych praw, które przysługują wspólnikom.
Księga udziałów: 1) obowiązek jej prowadzenia ciąży na zarządzie, 2) imię, nazwisko, firma, liczba i wysokość udziałów każdego wspólnika, 3) po każdej zmianie w księdze zarząd składa do sądu rejestrowego nową listę wspólników.
Podział zysku: 1) podział proporcjonalny do udziałów, przy innych postanowieniach musi to być dokładnie opisane w umowie spółki, 2) czystym zyskiem rozporządza uchwała podejmowana na dorocznym walnym zgromadzeniu.
Organy spółki: 1) zgromadzenie wspólników, 2) rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, 3) zarząd.
Zgromadzenie wspólników – uchwałodawczy organ spółki, szczególne forum podejmowania decyzji.
Podejmowanie uchwał przez zgromadzenie: 1)zgromadzenie wspólników, 2) pisemna zgoda na postanowienie, 3) pisemna zgoda na pisemne głosowanie.
Sprawy wymagające uchwały wspólników: 1) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium organom spółki, 2) decyzje o dochodzeniu roszczeń z tytułu szkody wyrządzonej przy zawarciu spółki lub sprawowaniu zarządu lub nadzoru, 3) zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, 4) nabycie lub zbycie nieruchomości lub udziałów w nieruchomości, 5) zwrot dopłat, 6) każda czynność prawna o wartości dwukrotnie przewyższającej wartość kapitału zakładowego, 7) w ciągu dwóch lat od zarejestrowania spółki nabycie nieruchomości, udział w nieruchomości, nabycie środków trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego.
Zgromadzenie wspólników zazwyczaj odbywa się raz w roku, w ciągu 6 miesięcy od końca roku obrachunkowego.
Przedmiot zgromadzenia: 1) sprawozdanie zarządu z działalności spółki, 2) sprawozdanie finansowe, 3) powzięcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty, 4) udzielenie absolutorium organom spółki.
Sposób zwoływania zgromadzenia wspólników: 1) przez zarząd, 2) dwa tygodnie przed terminem, 3) za pomocą poczty kurierskiej lub listu poleconego, 4) w siedzibie spółki lub w innym miejscu na terenie kraju.
Zgromadzenie nadzwyczajne wspólników może zostać zwołane przez: 1) zarząd, 2) radę nadzorczą, 3) komisję rewizyjną, 4) wspólników.
Zapadanie uchwał wspólników: bezwzględną większością głosów – chyba, że umowa stanowi inaczej, poszczególne sprawy - ujmowane w przepisach kodeksu są podejmowane większością dwóch trzecich głosów. Uchwały powinny być wpisane do księgi protokołów.
Głosowanie wspólników: 1) jawne – zazwyczaj, 2) tajne – wybór członków organów spółki, odwołanie członków organów spółki, w przypadku, gdy zażąda tego choć jeden ze wspólników.
Protokół ze zgromadzenia wspólników: 1) stwierdzenie poprawności zwołania zgromadzenia, 2) zdolność do powzięcia uchwał, 3) powzięcie uchwały, 4) liczba głosów oddanych na każdą z opcji, 5) wniesione sprzeciwy.
Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie ustawy wspólników służy zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej, wspólnikom, którzy głosowali przeciw uchwale lub nie zostali dopuszczeni do udziału w zgromadzeniu bezzasadnie.
Nadzór – bezpośrednio wspólnicy, którzy sprawują nadzór mad spółką lub powołana rada nadzorcza bądź komisja rewizyjna
Wymóg powołania komisji rewizyjnej lub rady nadzorczej ciąży na spółkach, których kapitał zakładowy przekracza 500000 zł i mają więcej niż 25 wspólników.
Członkowie nadzoru są wybierani przez uchwałę wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej. Niemożliwe jest, żeby nadzór był ustanawiany przez zarząd.
Liczba członków nadzoru określona jest w umowie spółki i nie może być mniejsza od 3. Nadzór powołuje się na czas określony w umowie, jeżeli tak nie jest rada jest powoływana na rok.
Członkowie rady nadzorczej: 1) wspólnicy lub osoby spoza spółki, 2) nie mogą nimi być: członek zarządu, prokurent, likwidator, główny księgowy, radca prawny, adwokat, kierownik zakładu lub oddziału, osoby podlegające członkowi zarządu lub likwidatorowi.
Członkowie rady nadzorczej mogą zostać odwołani w każdej chwili przez uchwałę wspólników.
Zadanie rady nadzorczej: sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością spółki w całym zakresie prowadzonej działalności.
Uprawnienia rady nadzorczej: 1) zażądanie od zarządu lub pracowników wyjaśnień, sprawozdań, 2) sprawdzanie ksiąg i dokumentów, 3) powoływanie ekspertów z innych dziedzin, 4) zlecanie sprawdzenia ksiąg i dokumentów.
Obowiązki rady nadzorczej: 1) badanie sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrachunkowy, 2) badanie wniosków zarządu w sprawie podziały zysku lub pokrycia straty, 3) przedstawienie dorocznych pisemnych sprawozdań zgromadzenia wspólników. Umowa spółki może poszerzyć zakres uprawnie rady nadzorczej, muszą one jednak być precyzyjnie określone.
Rada nadzorcza może podejmować uchwały przy obecności co najmniej połowy członków, jeśli wszyscy z nich zostali zaproszeni na posiedzenie.
Zadania komisji rewizyjnej: 1) ocena sprawozdań zarządu, 2) ocena wniosków zarządu w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty, 3) składanie zgromadzeniu wspólników corocznego sprawozdania z wyników tej oceny.
Jeśli umowa spółki nie przewiduje powołania rady nadzorczej, wtedy komisja rewizyjna może dostać zadanie sprawowania kontroli nad całą działalnością spółki.
Zarząd – podstawowy organ spółki, zarządzający spółką i kierujący jej bieżącymi sprawami. Może być jedno- lub wieloosobowy. O ilości członków decyduje umowa lub zgromadzenie wspólników. Członkowie zarządu są wybierani przez zgromadzenie wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.
Mandaty członków zarządu wygasają w momencie zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania, bilansu i rachunku zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania.
Odwołanie członków zarządu: 1) możliwe przed wygaśnięciem mandatów, 2) sposób odwołania – określony w umowie, a jeśli nie to jest on odwoływany przez uchwałę wspólników, 3) niemożliwe jest, aby umieścić w umowie postanowienie o niemożliwości odwołania członka.
Zadania zarządu: prowadzenie spraw spółki – zarządzanie majątkiem, prowadzenie działalności.
Obowiązki zarządu: 1) reprezentowanie spółki (stosunki cywilno-prawne), 2) zbywanie i obciążanie nieruchomości, 3) ustanawianie prokury
Do zawierania umów i dokonywania innych czynności prawnych w imieniu spółki konieczne jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub członka zarządu i prokurenta.
Zarząd jednoosobowy posiada uprawnienia takie same jak zarząd wieloosobowy. Prowadzenie spraw wykraczających poza zakres zwykłych spraw spółki wymaga uchwały zarządu.
Uchwała może zostać podjęta bezwzględną większością głosów, jeśli wszyscy członkowie zostali poinformowani o posiedzeniu. Nie ma znaczenia, ile osób przybyło na posiedzenie.
Ustanowienie prokury: zgoda wszystkich członków zarządu; odwołanie prokury: każdy członek zarządu.
W umowach między spółką a jej zarządem spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników.
Członek zarządu nie może być: 1) wspólnikiem konkurencyjnej spółki cywilnej, jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, 2) członkiem organu konkurencyjnej spółki kapitałowej, 3) członkiem organu konkurencyjnej osoby prawnej, 4) wspólnikiem konkurencyjnej spółki kapitałowej, jeśli posiada w niej 10% lub więcej udziałów lub akcji lub ma prawo powołania co najmniej jednego członka zarządu tej spółki.
Zmiana umowy spółki – jedynie w drodze uchwały zgromadzenia wspólników przy wymaganej większości dwóch trzecich oddanych głosów. Uchwała ta powinna być zaprotokołowana przez notariusza i zgłoszona do rejestru handlowego.
Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić bez zmiany umowy spółki, jeśli jest to w niej zaznaczone.
Z prawa objęcia nowych udziałów można skorzystać w ciągu miesiąca od wezwania wspólników przez zarząd do ich obejmowania.
Jeśli do spółki przystępuje nowy wspólnik, to musi on złożyć oświadczenie o przystąpieniu do spółki na zasadach sformułowanych w umowie spółki i w objęciu udziałów w oznaczonej wysokości w formie aktu notarialnego.
Podwyższenie kapitału zakładowego: 1) wpłata wspólników, 2) środki własne spółki – podwyższenie istniejących udziałów lub powstanie nowych udziałów.
Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zgłoszenia przez zarząd do rejestru przedsiębiorców ( wniosek + uchwała wspólników o podwyższeniu kapitału + oświadczenia o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale + oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione)
Obniżenie kapitału zakładowego: 1)jedynie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników, 2) wymaga kwalifikowanej większości dwóch trzecich głosów, 3) nie można obniżyć go poniżej granicy dopuszczalnej ustawowo, 4) zarząd zgłasza celem wpisania do rejestru.
Wyłączenie wspólnika: 1) usunięcie ze spółki wspólnika na drodze sądowej, 2) powództwo wytoczone przez wszystkich pozostałych wspólników, jeśli posiadają oni łącznie więcej niż 50% przewagi kapitałowej, 3) sąd ustala cenę, po której zostaną przejęte udziały wspólnika.
Orzeczenie o wyłączeniu wspólnika staje się bezskuteczne, gdy cena przejęcia udziałów nie zostanie zapłacona wspólnikowi w określonym terminie.
Wspólnika prawomocnie wyłączonego wyrokiem sądowym i spłaconego w odpowiednim terminie uważa się za usuniętego ze spółki z chwilą doręczenia mu pozwu.
Rozwiązanie i likwidacja spółki: 1) w drodze uchwały wspólników podjętej kwalifikowaną większością dwóch trzecich głosów i stwierdzonej aktem notarialnym, 2) uchwała jest zapoczątkowaniem likwidacji spółki, 3) rozwiązanie następuje z chwilą wykreślenia z rejestru.
Rozwiązanie spółki powodują: 1)uchwała wspólników, 2) przyczyny przewidziane w umowie, 3) ogłoszenie upadłości, 4) orzeczenie sądu o rozwiązaniu
Rozwiązanie spółki wyrokiem sądowym: 1) na żądanie wspólnika lub władz spółki, 2) jeżeli osiągnięcie celu gospodarczego stało się niemożliwe lub z innych ważnych powodów
Likwidacja: 1)zakończenie spraw spółki i jej działalności, 2) ściągnięcie wierzytelności, 3) wypełnienie świadczeń, do których spółka jest zobowiązana, 4) spieniężenie majątku spółki, 5) nieruchomości podczas likwidacji powinny zostać sprzedane na licytacji publicznej, chyba że wspólnicy postanowią inaczej
Likwidator – osoba przeprowadzająca likwidację spółki, członek ostatniego zarządu, chyba że umowa lub wspólnicy podejmują inną decyzję. Może go także wyznaczyć sąd.
Otwarcie likwidacji musi być: 1) zgłoszone do rejestru przedsiębiorców, 2) w czasie likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną, do nazwy spółki dodaje się „w likwidacji”. W toku likwidacji nie można wspólnikom wypłacać zysków przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Po zaspokojeniu wierzycieli majątek dzieli się między wspólników w stosunku do udziałów, chyba że umowa stanowi inaczej. Nad likwidacją nadzór sprawuje sąd rejestrowy.
Byt prawny spółki kończy się z chwilą wykreślenia z rejestru przedsiębiorców.
Członkowie władz spółki zobowiązani są przestrzegać: przepisów kodeksu spółek handlowych, postanowień umowy spółki, ogólnych przepisów prawa mających zastosowanie w działalności gospodarczej.
Za naruszenie przepisów członek władz spółki może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej lub karnej. W razie gdyby egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczne za jej długi odpowiadają solidarnie członkowie zarządu, którzy odpowiadają też za zobowiązania podatkowe spółki, za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej przez zgłoszenie fałszywego oświadczenia, że wkłady zostały przez udziałowców wniesione.
Każdy członek władz spółki odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną przez działalność sprzeczną z prawem lub umową spółki. Dotyczy to także likwidatora
Pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za: 1) umyślne działanie na szkodę spółki, 2) podżeganie do działania na szkodę spółki, 3) udzielanie pomocy w działaniu na szkodę spółki, 4) niezgłoszenie upadłości spółki mimo niepłacenia długów lub zachodzenia innych przyczyn upadłości – dotyczy likwidatorów i innych członków zarządu, 5) przedstawianie nieprawdziwych informacji o spółce, 6) nabycie przez spółkę własnych udziałów lub wzięcia ich w zastaw, 7) dopuszczenie do wydania przez spółkę dokumentu na okaziciela lub na zlecenie jako świadectwa posiadania udziału w spółce lub prawa do zysku.
Wykroczenia podlegające grzywnie: 1) niezłożenie bilansu sądowi, 2) nieogłoszenie bilansu, 3) nieprowadzenie ksiąg udziałowych, 4) niezwoływanie zgromadzenia wspólników, 5) dopuszczenie do pozostania spółki na okres dłuższy od 3 miesięcy bez władzy nadzorczej.