Dziewczęta – dojrzewanie

Na dzisiejszych zajęciach omówimy zmiany widoczne i niewidoczne (wewnątrz organizmu) jakie zachodzą w trakcie dojrzewania u dziewcząt.
Zmiany zewnętrzne są łatwe do zauważenia, ale oprócz nich mają miejsce zmiany wewnątrz organizmu, które mają duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania. Czasami trudno o nich rozmawiać ponieważ mają charakter intymny.
Proces dojrzewania w organizmie powoduje zmiany, fizjologiczne i anatomiczne które umożliwiają wzięcie udziału w procesie prokreacji (reprodukcji).

Część I

Dojrzewanie dziewcząt
1.Piersi – początek wzrostu. W trakcie wzrostu gruczołów piersiowych wiele dziewcząt skarży się na ból pojawiający się w ich okolicy. Często zdarza się, że gruczoły piersiowe nie rozwijają się równomiernie ( rozwój jednego zaczyna się wcześniej ). Pełny rozwój i wzrost gruczołów piersiowych trwa około 3-5 lat. Może się zdarzyć, że piersi nie będą miały tego samego rozmiaru (jedna będzie większa niż druga). Wielkość piersi jest determinowana (określona) przez geny- oznacza to że jesteśmy podobni do naszych przodków- mamy, babci. Wpływ na wielkość piersi ma również ciąża i karmienie piersią.
Fizjologiczną funkcją gruczołów piersiowych jest produkcja mleka w czasie okresu laktacji(karmienia piersią), ale pełnią również ważną role w podkreślaniu kobiecości. Są również źródłem seksualnej przyjemności.

2.Zwiększanie masy i wysokości ciała. Jest to naturalny i zdrowy objaw dorastania. Ponieważ waga ciała często staje się problemem dla dziewcząt i kobiet należy pamiętać, ze proporcje mięśni i tkanki tłuszczowej u kobiet i mężczyzn różnią się. Mężczyźni mają większą zawartość procentową mięśni – są silniejsi i mogą szybciej biegać.
Kobiety łatwiej znoszą długotrwały stres i wysiłek zarówno fizyczny jak i psychiczny.

3.Szersze biodra są przystosowaniem do rodzenia dzieci.

4.Pojawienie się włosów pod pachami, w części łonowej oraz na rękach i nogach.

Pytania kontrolne

1.Jaką funkcję pełnią piersi?
2.Co sprawia, że niektóre kobiety mają małe, albo duże piersi?
3.Dlaczego dziewczyny mogą martwić się kiedy trwa faza wzrostu piersi?
4.Dlaczego biodra dziewcząt są szersze niż chłopców?

Część II
Budowa układu rozrodczego kobiety – materiały pomocnicze – plansza poglądowa, atlas anatomiczny

1.Wargi sromowe większe i mniejsze ochraniają wewnętrzne elementy układu rozrodczego

2.Łechtaczka silnie unerwiony ośrodek pobudzania płciowego

3.Pochwa – miejsce które prowadzi do wewnętrznych organów układu rozrodczego. Do pochwy wprowadzany jest penis, przez nią wydostaje się dziecko w trakcie porodu i przez nią wypływa krew menstruacyjna. Wejście do pochwy u dziewcząt, które nie współżyły płciowo zazwyczaj zamknięte jest błona dziewiczą ( fałdem śluzówki).

4.Macica – organ wielkości pieści w którym rozwija się w trakcie ciąży dziecko. W trakcie ciąży macica wielokrotnie się powiększa. Wnętrze macicy pokryte jest błoną śluzową, która co miesiąc rozrasta się w trakcie cyklu miesięcznego. Kiedy ulega złuszczeniu wywołuje krwawienie miesięczne.

5.Jajowody, przewody łącze jajniki i macicę.

6.Jajniki – parzyste gruczoły produkujące żeńskie hormony płciowe. Znajduje się w nich około 250 tys. Niedojrzałych komórek jajowych. W ciągu życia kobiety jedynie około 400 z nich dojrzewa kolejno po jednym w trakcie kolejnych cykli miesięcznych.

7.Komórka jajowa – żeńska komórka rozrodcza, która jest zapładniana przez plemnik.

8.Upławy – wydzielina, która wydostaje się z pochwy pomaga utrzymać jej higienę. Pojawienie się wydzieliny z pochwy, jest jednym z pierwszych sygnałów, że proces dojrzewania zaczął się. Jeżeli wydzielina zmienia swoją konsystencje , zapach lub działa drażniąco może to oznaczać infekcję i w takim przypadku należy udać się do lekarza.

9.Owulacja – moment kiedy dojrzałą komórka jajowa wydostaje się z pęcherzyka Graffa i jest gotowa do zapłodnienia. Zazwyczaj dziewczęta nie czują kiedy się to odbywa. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia czyli połączenia komórki jajowej z plemnikiem, po kilkudziesięciu godzinach komórka jajowa obumiera.

10.Miesiączka
Macica przygotowuje się przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej – błona śluzowa macicy rozrasta się. Staje się gruba bogato ukrwiona.
jeśli w jajowodzie nie dojdzie do zapłodnienia jaja, brak odpowiednich hormonów powoduje, że śluzówka macicy zaczyna się złuszczać i krew wraz z resztkami tej śluzówki jest wydalana przez pochwę na zewnątrz – zaczyna się krwawienie miesięczne
Kiedy powierzchnia macicy zostaje całkowicie oczyszczona kończy się miesiączka i na powierzchni macicy zaczyna znowu rosnąć
W jajniku dojrzewa kolejna komórka jajowa. Kiedy nie dochodzi do zapłodnienia wyżej opisany proces powtarza się. Ponieważ cały opisany proces trwa około miesiąca nazywamy go cyklem miesięcznym.
Miesiączka jest normalnym objawem dojrzewania. Niektóre kobiety są z niej dumne, inne wręcz przeciwnie.
Niektóre dziewczęta i kobiety przed i w trakcie miesiączki mogą odczuwać skurcze brzucha interpretowane jako ból.

Część III

Zastanów się w jaki sposób zachować higienę w trakcie miesiączki?
1.Miesiączka jest normalnym fizjologicznym objawem dojrzewania. To nie jest choroba. W trakcie miesiączki można prowadzić normalne, aktywności- ćwiczyć na wf, pływać.

2.W czasie miesiączki należy dbać szczególnie o higienę okolic intymnych ( aby uniknąć przykrego zapachu). Może zdarzyć się że w tym czasie nadmiernie będą przetłuszczać się włosy. Higieniczne podpaski i tampony należy wymieniać zgodnie z potrzebami i zgodnie z instrukcją dołączoną na opakowaniu. Bardzo ważne jest aby papier toaletowy używać w kierunku pochwa - odbyt, aby uniknąć infekcji.

Pytania kontrolne.
1.Dlaczego kobiety miesiączkują?
2.Jak długo zwykle trwa miesiączka?
3.Jakich środków higienicznych powinny używać dziewczęta w trakcie miesiączki?
4.Jak dziewczęta powinny zadecydować jakich środków higienicznych powinny używać?

Środki higieniczne

Podpaski
1.Należy dobrać odpowiedni rodzaj podpaski ( wielkość i chłonność) do intensywności krwawienia miesięcznego.
2.Aby podpaska nie przesuwała się w trakcie ruchu( codziennych aktywności) należy używać paska kleju i przyczepić go do bielizny.
3.W trakcie miesiączki niezbędne jest noszenie podpasek 24 godz/dobę.
4.Należy wymieniać podpaski często co 3-4 godziny.
5.Zużyta podpaskę należy owinąć np. w papier toaletowy i wyrzucić do kosza (raczej nie do toalety)
6.Niektóre tworzywa z których wytwarzane są podpaski mogą powodować uczulenie.

Tampony
1.Niektóre aktywności np. pływanie wymaga używania tamponów.
2.Tampon włożony do pochwy wchłania wydzielinę i krew menstruacyjną.
Należy wymieniać tampony często co 3-4 godziny. Nie wolno o nim zapomnieć.
3.Prawidłowo założony tampon utrzymuje się w pochwie.
4.Do wyciągnięcia tamponu należy użyć sznurka przymocowanego do tamponu.
5.Zużyty tampon okręcony papierem toaletowym należy wyrzucić do kosza.