BIBLIOGRAFIE SPECJALNE
Literackie retrospektywne
a) Literatura polska Gabriela Korbuta, rejestruje all about literatura, od początku piśmiennictwa do I wojny.
Wyd.1 – od początków piśmiennictwa do powstania styczniowego 1863, 1917-1921 trzy tomy.
Wyd.2 – od początków do I wojny, 1929-1931 4 tomy.
Hasła złożone z trzech elementów: imię, nazwisko, krótkie info o życiu autora, bibliografia podmiotowa i przedmiotowa autora i jego dzieła.
Rejestrował: hasła osobowe dot. literatów, poetów, dramaturgów, ale także działaczy związanych z oświatą, zagadnienia szkolnictwa, publicystyki, oraz krytyki literackiej.
Korbut wyznawał metodę filologiczną – życiorys autora opisywanego w bibliografii zawierał ogólne info o jego życiu, zwłaszcza te rzeczy, które wpłynęły na jego twórczość.
W bibliografii podmiotowej - all co stworzył.
W bibliografii przedmiotowej - pracowania dot. twórczości autora oraz jego życia.
Hasła rzeczowe – dot. zjawisko ogólno kulturowych np. komisja edukacji narodowej, początki drukarstwa w Polsce.
Korbut planował wydać dopełnienia – krótkie bibliografie uzupełniające.
Skończył na początku lat ’30, wydał 1 uzupełnienie – zawierało 20 haseł osobowych.
Przygotował dopełnienie 2, ale w ’36 zmarł.
b) Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut, redaktorem naczelnym był Kazimierz Budzyk.
Grupa bibliografów chciała stworzyć coś na wzór dzieła Korbuta.
Grupa ta podzieliła się na sekcje poszczególnych epok – od początku piśmiennictwa do 1918.
Niezależnie drukowane serie dot. epok.:
1 seria – 3 tomy, „Piśmiennictwo Staropolski”, zespół pod kierunkiem Romana Pollaka.
Zasięg, zakres obejmował od początku piśmiennictwa do połowy XVIIIw. .
Tomy wydawane były drukiem w latach 1963-1965
3 rodzaje haseł:
a) osobowe (imię, nazwisko, krótki życiorys etc.)
ab) do dzieł anonimowych
b) ogólne ( cel: ogólne scharakteryzowanie, przybliżenie charakteru danej epoki np. średniowiecze, odrodzenie, reformacja etc.)
c) rzeczowe (dot. szkolnictwa, kultury tej epoki etc., np. Akademia Krakowska, drukarstwo polskie w dobie odrodzenia)
Układ wg epok: Obejmowało 3 epoki: Śred., Odr., Barok.
Układ wg gatunków literackich np. hagiografia, filozofia, teologia, historiografia etc. (w obrębie epok?)
2 seria – dot. epoki oświecenia, oprac. zespół pod. red. Elżbiety Aleksandrowskiej.
Obejmowała 3 tomy – 4,5,6-sty.
Wydane drukiem w latach 1966-1972.
Hasła: a) ogólne (np. oświecenie w Polsce/Europie), b) rzeczowe (Biblioteka Załuskich), c) osobowe (jest ich ponad 500).
3 seria – dot. epoki romantyzmu, oprac. zespół pod. kierunkiem (redakcją?) Stanisława Stupkiewicza i Irminy Śliwińskiej.
Obejmowała tomy – 7,8,9.
Wydawana drukiem w latach 1968-1972.
Hasła: a) osobowe, b) ogólne (romantyzm w Polsce etc.), c) rzeczowe (poezja z okresu powstania etc.).
Następnie 3 tomy monobibliograficzne – poświęcone jednemu zagadnieniu, osobie:
10 tom – poświęcony Mickiewiczowi.
11 tom – Słowackiemu
12 tom – Józef Ignacy Kraszewski
4 seria – dot. pozytywizmu i młodej Polski, oprac. zespół kierowany przez Zygmunta Szweykowskiego.
Obejmowała tomy od 13 do 16.
Wydawana w latach 1970-1982.
Ponownie tomy monobibliograficzne:
17 tom – miał być rozbity na trzy woluminy: 1) dot. Bolesława Prusa, w 1981 wyszedł drukiem, 2) dot. Elizy Orzeszkowej, w 1999 roku, 3) dot. Sienkiewicza, jeszcze się nie ukazał.
18 tom – zaplanowano na trzy woluminy: dot. Wyspiańskiego, Żeromskiego i Jana Kasprowicza.
19 tom – bibliografia czasopism literackich (jest przewidywana).
Wydanie 1 uzupełniające Nowego Korbuta to Słownik Współczesnych Pisarzy Polskich.
Seria 1 obejmuje oprac. życiorysów i bibliografii pisarzy, krytyków, badaczy literatury XX wieku, którzy debiutowali książką w latach 1918-1950 (1963-1966 wydana).
Seria 2 obejmuje życiorysy i bibliografie tych, którzy debiutowali w latach 1950-1965 (1977-1980 wydana).
Koniec edycji., ale:
Pojawia się również słownik:
„Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bibliograficzny” – rejestruje życiorysy i bibliografie osób debiutujących w latach 1965-1985.
Koniec literackich bibliografii retrospektywnych.
Literackie bieżące
a) Rocznik Literacki – wydawany w Warszawie od lat ‘30. Z materiałem za lata 1932-1938 ukazał się w latach 1933-1939.
Po wojnie wyd. wznowiono w latach ’50.
Wychodzi dalej - regularnie.
Rejestruje: nowości wydawnicze z lit. pięknej, krytycznej, naukowej, w podziale na gatunki literacko-dziennikarskie.
Podział na 3 duże działy: 1) Literatura Polska: szeregowanie wg gatunków, 2) Literatura obca w przekładach na język polski, 3) Miscella Nea: hasła mieszane, all about literatura a co nie mieści się w poprzednich działach np. słowniki, encyklopedie itp.
Od 1965 roku rejestrowane są informacje o artykułach w czasopismach o tematyce literackiej, naukowej, społeczno-literackiej etc.
Do 1965 rejestrowano tylko same książki.
b) Polska Bibliografia Literacka – ukazuje się od lat ’50 (1954), nieregularnie. Materiał za lata 1944-45 opublikowano w roku 1957. Później ukazywało się regularnie.
Jego poszczególne roczniki zawierają pełną bibliografię twórczości literackiej, nauki o literaturze oraz krytyki literackiej i teatralnej w danym roku
Oprócz w/w kategorii materiału zawiera również info:
widowiska telewizyjne, teatralne, płyty z nagraniami utworów literackich, radiowe słuchowiska literackie, scenariusze polskich filmów fabularnych, info jakie nagrody zdobyły nasze filmy na festiwalach, info o obsadzie, reżyserii, inscenizacjach teatralnych, teksty zagraniczne przełożone na język polski, książki z dziedziny literaturoznawstwa etc.
Układ systematyczny; podział na dwa działy: 1) teoria literatury, 2) historia literatury (a. lit. polska, b. lit. obca, c. teatr, film, media, telewizja).
Indeks – osobowy i rzeczowy.
c) Literatura Piękna. Adnotowany Rocznik Bibliograficzny, ukazuje się od 1955 ( z materiałem za rok ’54).
Rejestruje samoistne wydawniczo teksty literackie.
Podział na 3 działy: 1) lit. polska, 2) przekłady (z obcych na j.p), 3) lit. dla dzieci i młodzieży.
Rocznik zawiera indeksy: autorów, tytułów, oraz indeks tematyczno-zagadnieniowy.
Bibliografie historyczne retrospektywne
a) Bibliografia Historii Polskiej Finkla, redagowana przez wiele lat przez Ludwika Finkla, wydawana we Lwowie i w Krakowie, w latach 1891-1914.
W okresie powojennym:
b) Bibliografia Historii Polski 1815-1914, tom wstępny – oprac. Halina Bachulska, wydana w Wawa 1954r.
c) Bibliografia Historii Polski XIX wieku, wydana w 2 tomach, Tom podzielony na 4 części.
T.1 – materiał od kongresu wiedeńskiego do powstania listopadowego 1915-1831. Wydany w 1958r.
T.2 – dot. historii Polski od 1832, do 1864, wychodził we Wrocławiu w latach 1968-1983.
d) Bibliografia Historii Polski, wyszła w 3 tomach pod red. Heleny Madurowicz-Urbańskiej, wydawana w Wawa 1965-1978. Od początków do 1942r. włącznie.
Bibliografie historyczne bieżące
a) Bibliografia historii polskiej ogłaszana w Kwartalniku Historycznym, B. związana z czasopismem „Kwartalnik Historyczny”, na łamach którego zaczęła być ogłaszana od 1902r., pod red. Eugeniusza B.
b) Bibliografia Historii Polskiej Baumgarta, podstawowa bieżąca b., pod red. Jana Baumgarta.
1 rocznik z materiałem za rok 1948, opublikowano w 1992r. (’52?)
Materiały za lata 1944-1947 ukazywały się drukiem w latach 1962-1963.
W 2007 materiał za 2005, wyd. przez wydawnictwo Arkady w Krakowie.
Bibliologiczne bieżące
a) Bibliografia bibliografii, bibliotekarstwa i bibliofilstwa – od 1928r. ukazywała się jako dodatek do Przeglądu Bibliotecznego (w Krakowie), była opracowywana przez W.T. Wisłockiego a także przez Wanda Żurkowa, Mazankówna Friedbergowa.
Od roku 1931 zaczęła się ukazywać jako rocznik (wcześniej podobnie jak Przegląd – kwartalnie).
Materiał za rok 1928 oraz za lata 1930-36, ukazywał się w latach 1928-1938.
Układ systematyczny, główne działy: 1) Dzieła zbiorowe i czasopisma, 2) Bibliografia ogólna. Bibliografia poszczególnych gałęzi wiedzy i problemów. Bibliografia regionalna i lokalna, 3) Bibliotekarstwo, 4) Księgarstwo, 5) Bibliofilstwo.
Na końcu indeks krzyżowy w którym znajdowały się nazwiska i hasła rzeczowe np. nazwy bibliotek.
b) Po wojnie (1947) zaczęła się ukazywać jako Bibliografia Bibliografii i Nauki o Książce.
Publikowana początkowo przez państwowy Instytut Książki w Łodzi / pod ich auspicjami ukazywała się jako kwartalnik w układzie działowym.
Następnie wydawanie przejął Instytut Bibliograficzny BN. W (od?) 1948 ukazywała się w postaci rocznika.
Uzupełnienia za rok 1945/46 wyszły w 1955.
Redaktorem do lat ’70 był Henryk Sawoniak.
Układ systematyczny, w podziale na 6 głównych działów: 1) bibliologia i dokumentacja, 2) bibliografia, 3) struktura i dzieje książki, 4) wytwarzanie książki, 5) bibliotekarstwo, 6) użytkowanie książki.
Indeks – krzyżowy.
W takiej postaci ukazywała się do roku 1967.
W 1968 dzieli się na dwa roczniki:
c) Bibliografia bibliografii polskich (jeden z ostatnich tomów za ’98 w ’00)
d) Polska bibliografia bibliologiczna (--||--)
c) Rejestruje różne spisy bibliograficzne z różnych dziedzin wiedzy (np. medycyna, rolnictwo).
Oprócz bibliografii zawiera także katalogi wydawnicze, katalogi dużych bibliotek, katalogi księgarskie, spisy i wykazy dokumentów archiwalnych, ryciny, wykazy nut, dokumenty audiowizualne itp. (także polonika zagraniczne).
Układ wg 7 działów z poddziałami (systematyczny):
bibliografia bibliografii
bibliografie ogólne
bibliografie dziedzin i zagadnień oraz typów dokumentów
bibliografie krajoznawcze, regionalne i lokalne
bibliografie osobowe
bibliografie zawartości poszczególnych czasopism
katalogi księgarskie i wydawnicze
Indeksy – alfabetyczny i krzyżowy
d) Rejestruje wszystkie spisy piśmiennictwa z zakresu szeroko rozumianej nauki o książce: historii książki, edytorstwa, drukarstwa, rękopisoznawstwa, czytelnictwa, informacji naukowej ale także bibliografie wydane jako b. załącznikowe = kryptografie (czyli rejestrujące spis dzieł danego autora etc.)
7 działów:
1) nauka o książce, 2) dokumentacja i info. naukowa, 3) bibliografia, 4) struktura i dzieje książki, 5) wytwarzanie książki, 6) bibliotekarstwo, 7) użytkowanie książki.
Indeksy – alfabetyczny i przedmiotowy
e) Przegląd Piśmiennictwa o Książce – wydawany przez Instytut Bibliograficzny BN. Ukazywał się w latach ’50, z materiałem za lata 1951-1954 (rozprowadzany w wąskiej grupie odbiorców z branży).
Od 1955 został samoistnym kwartalnym dodatkiem do Przeglądu Bibliotecznego.
W takiej formie ukazywał się do ’68, a w ’69 zaczął wychodzić jako Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej z podtytułem „piśmiennictwo zagraniczne”.
Jest przeznaczona dla specjalistów z branży (bibliotekarzy, bibliografów etc.)
Układ krzyżowy, indeksy – roczny, autorski, przedmiotowy.
Ma również formę elektroniczną (jako jedyna b. bibliologiczna).
Bibliologiczne retrospektywne
Wiktor Hahn oraz Henryk Sawoniak
Bibliografia bibliografii polskiej – wydana we Lwowie 1921r., red. przez Wiktora Hahna.
Wyd. 1 obejmowało dwa działy: 1) Bibliografia ogólna – różne rodzaje spisów bibliograficznych, 2) Bibliografie szczegółowe (wewnętrzny podział na 14 działów m.in. teologia, prawo, medycyna).
Wyd. 2 Bibliografia bibliografii polskich – zmieniony tytuł, uzupełniona o spisy b. których W. Hahn nie zamieścił w wyd. 1, Wrocław 1956 Ossolineum, zredagowana przez W.H, wydanie to uzupełniono o lata 1922-1950?, doszły tu polonika zagraniczne.
Działy: 1) Bibliografie bibliografii, 2) Bibliografie ogólne, 3) Bibliografie specjalne.
Wyd. 3 – uzupełnienie wydania 2 przez Henryka Sawoniaka, do 1950 roku, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1966.
Wyd. 4 – Bibliografia bibliografii polskich 1951-1960 – oprac. H.Sawoniak, Wrocek, Ossolińscy 1967.
Obejmowała bibliografie autorów polskich, obcych dot. polski, przeglądy bibliograficzne, omówienia stanów badań, wykazy rękopisów, archiwaliów, norm i patentów, nut, rycin, spisy mikrofilmów i płyt.
Wyd. 5 – B.b.p 1961-1970 – oprac. Maria Barbara Bieńkowska oraz Barbara Eichlerowi.
Rozszerzała zasięg chronologiczny o kolejne 10 lat. Wyd. w Wawa 1992 przez BN.
Układ, 7 działów głównych (poddziały): 1) bibliografie bibliografii, 2) bibliografie ogólne, 3) bibliografie dziedzin i zagadnień oraz typów dokumentów, 4) bibliografie krajoznawcze, regionalne i lokalne, 5) b. osobowe, 6) b. zawartości poszczególnych czasopism, 7) katalogi księgarskie i wydawnicze.
Wyd. 6 – B.b.p 1971-1985 – oprac. Teresa Pawlikowa, Marzena Przybysz, BN / Instytut Bibliograficzny, Wawa 2006.
Bibliografia zalecająca ogólna
Książka. Miesięcznik poświęcony krytyce i bibliografii polskiej, był wydawany w latach 1901-1914 (w Warszawie) jako miesięcznik uzupełniający dla Przewodnika Bibliograficznego (kraj był podzielony zaborami, nie było prawa do egzemplarza obowiązkowego – trzeba było osiągnąć kompletność).
Wydawcą „Książki” była księgarska firma E.Wende i Spółka, założona przez Edwarda Wendego i Ferdynanda Hoesicka.
Miesięcznik dzielił się na cztery działy: 1) Artykuł wstępny, poruszający bieżace teksty literackie, 2) Krytyka, 3) Kronika (wydarzenia związane z życiem kulturalnym, życiorysy etc.), 4) Bibliografia (będąca spisem nowości wydawniczych z ostatniego miesiąca, w układzie działowym).
Po zamknięciu rocznika „Książki” dodawano do niego dwa alfabetyczne skorowidze (roczne, jeden do działu 2 i 4) pomocne w poszukiwaniu recenzji oraz ułatwiające orientację w rejestrze bibliograficznym.
Książka zapoczątkowała adnotowaną bibliografię zalecającą.
Bibliografie zalecające adnotowane
a) Nowa Książka, czasopismo poświęcone krytyce literackiej i naukowej oraz bibliografii. Wydawane w latach 1934-1939 pod red. Stanisława Lama (historyk literatury).
Informator prowadzący m.in. bieżącą bibliografię druków polskich, kronikę wydarzeń literackich oraz bibliotecznych i bibliofilskich, dział sprawozdawczy, przegląd tłumaczeń.
10 zeszytów rocznie, nakładem księgarni wydawniczej Trzaski, Eberta i Michalskiego.
Układ działowy: 1) artykuł wstępny, 2) dział sprawozdawczy, 3) kronika, 4) bibliografia.
W 1934 roku program „Książki” został podjęty przez miesięcznik „Nowa Książka”. Z tymi dwoma tytułami, które miały taki sam program i założenia – powstałe po wojnie „Nowe Książki” odwoływały się do w/w pism.
b) Nowe Książki, miesięcznik wydawany nieprzerwanie od 1949 roku, poświęcony nowościom wydawniczym. Do marca 2010 wydawany przez BN, od kwietnia przez Instytut Książki. Przeznaczone dla bibliotekarzy, nauczycieli, zwykłych czytelników etc.
„NK” początkowo miały formę bibliograficznego biuletynu nowości, wielokrotnie zmieniały charakter i formę, rozbudowując swoją zawartość i stająć się pismem recenzyjno-publicystycznym, ze stałymi działami i felietonami. Ma dział krytyczno-recenzyjny i dział bibliograficzny. Są wkładki: Kurier Nowości / Zapowiedzi wydawnicze.
Pierwszym red. naczelnym był Juliusz Wiktor Gomulicki, obecnym eseista i dramaturg Tomasz Łubieński. Od dziesięciu lat przyznawana jest nagroda „NK”, jej laureatami byli m.in. Jerzy Jedlicki, Ryszard Kapuściński, Barbara Skarga.
Bibliografie historyczne retrospektywne
a) Bibliografia Historii Polskiej Finkla, redagowana przez wiele lat przez Ludwika Finkla, wydawana we Lwowie i w Krakowie, w latach 1891-1914.
W okresie powojennym:
b) Bibliografia Historii Polski 1815-1914, tom wstępny – oprac. Halina Bachulska, wydana w Wawa 1954r.
c) Bibliografia Historii Polski XIX wieku, wydana w 2 tomach, Tom podzielony na 4 części.
T.1 – materiał od kongresu wiedeńskiego do powstania listopadowego 1915-1831. Wydany w 1958r.
T.2 – dot. historii Polski od 1832, do 1864, wychodził we Wrocławiu w latach 1968-1983.
d) Bibliografia Historii Polski, wyszła w 3 tomach pod red. Heleny Madurowicz-Urbańskiej, wydawana w Wawa 1965-1978. Od początków do 1942r. włącznie.
Bibliografie historyczne bieżące
a) Bibliografia historii polskiej ogłaszana w Kwartalniku Historycznym, B. związana z czasopismem „Kwartalnik Historyczny”, na łamach którego zaczęła być ogłaszana od 1902r., pod red. Eugeniusza B.
b) Bibliografia Historii Polskiej Baumgarta, podstawowa bieżąca b., pod red. Jana Baumgarta.
1 rocznik z materiałem za rok 1948, opublikowano w 1992r. (’52?)
Materiały za lata 1944-1947 ukazywały się drukiem w latach 1962-1963.
W 2007 materiał za 2005, wyd. przez wydawnictwo Arkady w Krakowie.
Bibliografie regionalne
a) Bibliografia regionalna województwa toruńskiego za lata 1995-1996, opracowana przez Marię Bogulicz oraz Bożenę Wilanowską. Powstała jako bibliograficzna baza danych, na CD wydana w 2000r. Rejestruje wydawnictwa z województwa toruńskiego za lata 1995-1996.
b) Bibliografia regionalna województwa kujawsko-pomorskiego za rok 1999, składa się z 2 części: 1) dot. Bydgoskiego 2) dot. byłego województwa Toruńskiego.
Oprac. Halina Gajdulewicz, Mirosława Kiełkowska, Karolina Sobocka oraz Bożena Wilanowska. Powstała w formie bibliograficznej bazy danych, w 2001 wydana na CD.
Część 1: obejmuje piśmiennictwo z powiatów byłego województwa Bydgoskiego: Bydgoski, Inowrocławski, Mogileński, Nakielski, Sępoleński, Świecki, Tucholski i Żniński.
Część 2: obejmuje piśmiennictwo z powiatów byłego województwa Toruńskiego i Włocławskiego: Aleksandrowski, Brodnicki, Chełmiński, Golubsko-Dobrzyński, Grudziącki, Lipnowski, Radziejowski, Rypiński, Toruński, Wąbrzeski, Włocławski.
c) Bibliografia Historii Pomorza, wyszła za rok 2000, dwie części.
Część 1: opracowywana przez pracowników biblioteki im. dr Witolda Bełzy w Bydgoszczy.
Część 2: opracowywana przez pracowników Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Wydane w 2002, w wersji drukowanej i na CD.
Za rok 2001 – wydana w wersji drukowanej i na CD w 2003r.
Za rok 2002 -||- w 2003r.
Znajdują się tam materiały naukowe dot. sztuki i historii regionu, życia kulturalnego, gospodarczego, społecznego, zagadnienia demograficzne, geograficzne oraz ochrona środowiska.
Posiada 11 indeksów – rzeczowy, autorski, nazw korporatywnych, tytułowy, haseł przedmiotowych, tematów i określników, serii, wydawców, miejsc wydania, lat wydania oraz ISBN / ISNN.
d) Bibliografia miasta Torunia, książki, czasopisma, informatory, przewodniki, all about Toruń lub na terenie Torunia.
Oprac. przez pracowników biblioteki uniwersyteckiej w Toruniu, dołączona jest do „Rocznika Toruńskiego”. Wcześniej 2 tomy opracował Henryk B.
Materiał uszeregowany alfabetycznie, układ działowy:
dział ogólny
połączenie, rozwój przestrzenny miasta (?)
dzieje miasta
zagadnienia prawno-administracyjne
zagadnienia gospodarcze
zagadnienia społeczne i narodowe
zagadnienia (?)
wojskowość
wyznania
oświata, nauka, kultura
architektura i budownictwo, zabytki i ich ochrona
życie codzienne
sport, turystyka
Toruń w literaturze, muzyce i filmie
(?)
Indeksy: alfabetyczny, autorów, tytułowy.