ODDYCHANIE WEWNĘTRZNE

1. Przemiana pośrednia w komórkach - cząsteczki O2 dyfundujące do wnętrza komórki wychwytywane są przez mitochondria .W obrębie błony zewnętrznej mitochondriów znajdują się wszystkie enzymy cyklu Krebsa na błonie wewnętrznej enzymy łańcucha oddechowego. Enzymy łańcucha oddechowego przenoszą atomy wodoru na tlen. W procesie tym powstają cząsteczki wody.

2. Gromadzenie energii w komórce - wśród związków fosforowych wysokoenergetycznych pośrednikiem energii jest adezynotrifosforan-ATP.ATP rozszczepia się na ADP i ortofosforan. Uwolnienie ortofosforanu wyzwala znaczne ilości energii.Do resyntezy ATP z ADP i ortofosforanu dostarczana jest energia z katabolizmu węglowodanów, białek i tłuszczów.

3. Glikoza - w czasie glikozy beztlenowej wg. schematu EMBDENA -MEYERHOFA następuje zużycie energii czerpanej z ATP.W wyniku ostatecznym energia wyzwolona z rozpadu glukozy do mleczanu przenosi się na ATP. Glikoza w warunkach tlenowych jest znacznie wydajniejsza od glikolizy beztlenowej. Resyntezuje się 38 cząsteczek ATP.

PRZEMIANA W ORGANIZMIE

• Energetyczny równoważnik tlenu - zużycie 1L tlenu wyzwala przeciętnie ok.20,2kj

• Współczynnik oddechowy RQ- wskazuje na stosunek objętościowy między uwolnionym z organizmu CO₂ i pochłoniętym tlenem w jednostce czasu.

PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII

- warunki pomiaru: całkowity spoczynek fizyczny i psychiczny od 12 do 14h po ostatnim posiłku temp. otoczenia + 20C

Zużycie tlenu w jednostce czasu w tych warunkach wiąże się z wyzwoleniem energii i nosi nazwę podstawowej przemiany materii -BMR - zależy od: powierzchni ciała, wieku badanego, płci.

Czynniki wpływające na przemianę materii - praca fizyczna, praca umysłowa i stany emocjonalne, niska lub wysoka temp. otoczenia, trawienie i przyswajanie pokarmów, zwiększenie zawartości niektórych hormonów.

Normy zapotrzebowania kalorycznego człowieka.

-wiek 20-39 lat, masa 70 kg, umiarkowany wysiłek fizyczny -13,5MJ w ciągu doby

mały 12,3

duży 15,8

b.duży 18,2

Nerwowa regulacja oddychania - z ośrodkiem oddechowym komunikują się nerwy czuciowe skóry, dróg oddechowych, narządów jamy brzusznej. Drażnienie tych nerwów wpływa na zmiany w rytmie oddychania .

Odruchy obronne chroniące drogi oddechowe przed dostaniem się do nich ciał obcych

• nagły zimny prysznic - zahamowanie wydechów

• drażnienie śluzówki nosa - odruch kichania

• podrażnienie śluzówki krtani - kaszel

• podrażnienie zakończeń nerwów autonomicznych w trzewiach - może spowodować gwałtowne skurcze przepony - czkawka

• strach - może spowodować zahamowanie oddychania

• radość - przyśpieszenie rytmu.

---