MIKROSKOPOWA BUDOWA IGLASTYCH: cewki 90% (drewno wczesne i późne) - komórki miękiszowe, miękisz drzewny (rdzeń, promienie, łyko) - komórki promieni - żywicznych (między cewkami) - komórki promieni drzewnych (miękiszowe innego typu)
MAKROSKOPOWA BUDOWA IGLASTYCH: rdzeń, słoje roczne (drewno wczesne i późne), miazga (umożliwia przyrost drewna), kora (łyka, kora właściwa, tkanka korowa), promienie drzewne, przewody żywiczne , biel i twardziel
MIKROSKOPOWA BUDOWA LIŚCIASTYCH: cewki (* ostro zakończone,martwe wydłużone komórki o zdrewniałych ściankach; przewodzą wodę i sole mineralne * długość 1-10 mm * funkcja przewodzenia- cewki drewna wczesnego )* funkcje mechaniczne - cewki drewna późnego - naczynia (* martwe wielokomórkowe przewody o zdrewniałych ściankach * średnica od 0,03 do 0,006mmm długości do 10cm * pełnią funkcję przewodzenia; (u drzew mamy mało drewna wczesnego ponieważ tutaj woda płynie przez naczynia) - włókna drewna (*wydłużone martwe komórki o zgrubiałych i zdrewniałych ściankach (im są one grubsze tym drewno jest cięższe) *średnica 0,02 - 0,05 mm, długości 0,3 - 2,0 mm * pełnią funkcje mechaniczne;) - komórki miękiszowe [miękisz drzewny] (* żywe cienkościenne komórki * pełnią funkcje magazynowania * komórki drewna późnego długo rosną) - komórki promieni drzewnych - komórki przewodów żywicznych [są w korze a nie w drewnie ]; Cewki drewna wczesnego to komórki duże cienkościenne, o jasne barwie, pełniące funkcje przewodzącą; Cewki drewna późnego to komórki mniejsze, grubościenne, o ciemnej barwie, pełniące funkcję mechaniczną.
!!!Budowa mikroskopowa gatunków liściastych 50% objętości drewna stanowią włókna drzewne, pozostałe to naczynia, cewki, miękisz włóknisty i komórki promieni drzewnych
Dwie grupy gatunków liściastych: PIERŚCIENIOWE - pierścień jest w każdym słoju rocznym, stworzony jest przez naczynia drewna wczesnego. W drewnie wczesnym są naczynia duże i tworzą pierścień, pełnią funkcję przewodzenia, w drewnie późnym naczynia są mniejsze i tworzą rożne rysunki (plamki, punkty, krzywe) [dąb, wiąz, jesion, morawa, akacja, kasztanowiec] ROZPIERZCHŁONACZYNIOWE - naczynia małe równomiernie rozrzucone po całej powierzchni słoja rocznego; brak wyraźnego podziału na drewno wczesne i późne,
GRUPY WAD DREWNA: 1. SĘKI : według stopnia zarośnięcia : sęk otwarty według stopnia zrośnięcia z otaczającym drewnem: - sęk zrośnięty - sęk częściowo zrośnięty - sek niezrośnięty według stanu zdrowotnego: - sęk zdrowy - sęk nadpsuty - sęk zepsuty według stopnia zgrupowania: - sęk pojedynczy - skupienie sęków według postaci występowania: - GUZ [ wypukłość na pobocznicy drewna zakrywająca sęk ] - RÓŻA [kolisto promienne zmarszczenie kory na pobocznicy, zakrywające daleko zalegający sęk] - BREWKI [symetryczne pasma ukośnych zmarszczeń kory, biegnące stycznie do blizny, ciemniejsze zabarwienie niż kora] 2. PĘKNIĘCIA * według położenia : ~ pęknięcia czołowe [widoczne na czole drzewa jako szenila] ~ pęknięcia boczne [widoczne na pobocznicy drewna, biegnące wzdłuż włókien, w postaci szczeliny zwężającej się ku środkowi] ~pęknięcia czołowo boczne [biegnie przez część średnicy na pobocznicy] * według kształtu : ~ rdzeniowe [czołowe przechodzące przez rdzeń, najszersze przy rdzeniu i zwężające się ku obwodowi] ~ okrężne [czołowe przebiegające wzdłuż granicy jednego słoja rocznego przeważnie, na znacznej długości pnia] *według przyczyny powstawania : ~ pęknięcia z przesychania [spowodowane nierównomierną kurczliwością drewna w czasie jego wysychania] ~ pęknięcia mrozowe [spowodowane gwałtownym spadkiem temperatury, jest to zwężająca się ku środkowi szczelina, często dochodzi do rdzenia, towarzyszy mu listwa mrozowa i zmiana zmiana barwy sąsiadującego] * według głębokości : ~ pęknięcia niegłębokie [ czołowo boczne, mniejsze niż 0,1 średnicy czoła] ~ pęknięcia głębokie [czołowo boczne, przekraczające 0,1 średnicy czoła] ~ pęknięcia przechodzące [ czołowo boczne, wychodzące z czoła na pobocznicę w dwóch przeciwległych miejscach] 3. WADY KSZTAŁTU krzywizna [odchylenie podłużnej osi pnia od linii prostej] - krzywizna jednostronna - krzywizna dwustronna - krzywizna wielostronna zbieżystość [zmniejszenie się średnicy drewna okrągłego od dołu do góry] spłaszczenia [eliptyczny kształt przekroju poprzecznego] zgrubienie odziomkowe [miejscowe zwiększenie grubości pnia w części dolnej] napływy korzeniowe [podłużne wypukłości w dolnej części pnia, wynikające z nadmiernego wzrostu systemu korzeniowego] rak [zniekształcenie pnia w postaci zgrubień, narośli, ubytków spowodowane czynnikami biotycznymi] obrzęk [jest to narośl utworzona ze zdrowego drewna, często innej budowy niż przylegające drewno] 4.WADY BUDOWY Skręt włókien (widoczny na pobocznicy pnia spiralny przebieg włókien, ukośne pęknięcia drewna, ukośne bruzdy) Zakorek: (wrośnięte w drewno płaty kory w wyniku zrośnięcia się np 2 drzew ) * według stopnia zarośnięcia: - zakorek otwarty(widoczny na czole i poboczniecy jako bruzda wypełniona korą) - zakorek zarośnięty (widoczny na czole jako szczelina wypełniona korą) Martwica (zabitka) (warstwa obumarłego drewna z opadającą morą na pobocznicy, powstająca przez zabicie miazgi np. pożar) * według stopnia zarośnięcia: - martwica otwarta (nie pokryta nowym drewnem) - martwica zarośnięta (pokryta nowym drewnem) Rdzeń mimośrodowy (rdzeń położony poza środkiem geometrycznym pnia) Wielordzenność (dwa lub więcej rdzeni otoczonych odrębnym usłojeniem) Nierównomierna szerokość słojów rocznych Twardzica (drewno odmienne strukturze niż normalne, widoczny na przekroju poprzecznym jako czerwono brunatna strefa słoja, u drzew iglastych) Drewno ciągliwe, Pęcherz żywiczny (gniazdo żywiczne) (szczelina wypełniona żywicą pomiędzy dwoma słojami) Przeżywiczenie (miejscowe przesycenie drewna żywicą, o ciemnej barwie i szklistym połysku 5. ZABARWIENIA Fałszywa twardziel (odmienne zabarwienie wewnętrznej strefy drewna, o przebiegu nie pokrywającym się z przebiegiem słoi rocznych, występuje u drzew liściastych o nie zabarwionej twardzieli, obniża podatność na gięcie i nasycenie) Wewnętrzny biel (jasno zabarwiona strefa - łuk, pierścień, występująca w twardzieli, obejmuje kilkanaście słoi rocznych, u gatunków twardzielowych, mała odporność na zgniliznę) Zaciągi garbnikowe (brunatne plamy, od których odchodzą takie smugi w głąb drewna, u drzew liściastych bogatych w garbniki) Zabarwienie drewna wskutek działania wody Zaparzenie (zmiana barwy drewna na czerwonobrunatna wskutek biochemicznych zmian komórek miękiszowych widoczna na przekroju czołowym w postaci plam które się powiększają) Sinizna (szaroniebieskie zabarwienie drewna wywołane przez grzyby pasożytnicze, widoczne na przekroju czołowym w postaci promieniowe położonych smug ) Czerwień bielu (czerwone zabarwienie strefy bielastej widoczne na przekroju czołowym w postaci klinowatych smug skierowanych do środka, wywołane przez niektóre grzyby pasożytnicze) Brunatnica (kawowo brunatne niejednolite zabarwienie bielu często występuje z sinizna) 6. ZGNILIZNY Według stopnia rozkładu - zgnilizna twarda - zgnilizna miękka Według położenia - zgnilizna zewnętrzna - zgnilizna wewnętrzna - zgnilizna rozproszona 7. 7.USZKODZENIA MECHANICZNE chodniki owadzie - według głębokości : chodniki powierzchniowe, chodniki płytkie , chodniki głębokie według wielkości: chodniki małe, chodniki duże spała żywiczarska , obecność obcych ciał, zwęglenia , uszkodzenia przez ptaki, zaciosy, odarcie kory