Wykład 1.
Temat: Problemy psychosomatyczne w chorobach wewnętrznych.
Następstwa stresu ostrego (eustresu)
- czasowe pobudzenie osi LPPN
- wrost RR, częstości tętna i oddechu
- wzrost immunosupresji
- spadek wydzielania dwuwęglanów i śluzu żołądkowego
- uruchomienie mechanizmów sprzężenia zwrotnego - adaptacja
Następstwa stresu przewlekłego (distresu)
- długotrwała aktywacja osi LPPN
- immunosupresja
- odporność insulinowa, otyłość
- wzrost stężęnia cholesterolu i TG
- nadciśnienie tętnicze
- zaburzenia miesiączkowania
- zaburzenia łaknienia i snu
- lęk, depresja
- podatność na rozwój choroby wrzodowej
- osłabienie mechanizmów sprzężenia zwrotnego - dezadaptacja
Kliniczna manifestacja depresji:
- obniżenie nastroju
- spowolnienie psychoruchowe
- zaburzenia somatyczne - „triada depresyjna”
Maski bólowe depresji:
- bóle głowy (napięciowe, migrenowe)
- bóle klatki piersiowej (opasujące, anginoidalne)
- bóle brzucha (spastyczne, dyskinetyczne)
- bóle mięśniowo-stawowe (miejscowe, rozlane)
- nerwobóle, parestezje
Następstwa depresji w przewodzie pokarmowym:
- nadwrażliwość skurczowa mięśni gładkich
- zaburzenia wydzielania gruczołów trawiennych
- zaburzenia rytmów dobowych, miesięcznych rocznych i wieloletnich
- obniżenie progu czucia trzewnego (niedobór serotoniny - beta-endorfin w OUN)
- wzrost stężenia cytokin pozapalnych
- zaburzenia reakcji immunologicznych
Dystymia - mała depresja
- to przewlekłe (powyżej 2 lat) obniżenie nastroju z okresami zaostrzeń, „depresja wiosenna”, „przygnębienie jesienne”, nie upoważniające do rozpoznania depresji (brak „triady depresyjnej”).
Najczęstsze objawy dystymii:
- niska samoocena
- przygnębienie
- poczucie nieprzystosowania
- izolacja społeczna
- utrata zainteresowań
- obniżenie energii
- poczucie zmęczenia
- poczucie winy
- poczucie beznadziejności
- brak samodzielności
- nieporadność życiowa
- zaburzenia łaknienia
- zaburzenia snu
- nienawiść i wrogość do innych osób
- anhedonia
Objawy somatyczne dystymii z przewodu pokarmowego:
- bóle brzucha
- zaburzenia łaknienia
- uczucie pełności i wzdęć brzucha
- nudności
- odbijania
- zaparcia
Nozologiczna klasyfikacja depresji - przyczyny
ENDOGENNE |
PSYCHOLOGICZNE |
SOMATYCZNE |
Choroby afektywne |
Depresje reaktywne |
Depresje w schorzeniach somatycznych |
Psychoza schizoafektywna |
Depresje sytuacyjne |
Depresje związane ze stosowaniem leków |
|
Depresje nerwicowe |
Depresje w chorobach organicznych |
Zaburzenia psychiczne w przebiegu chorób somatycznych:
- 50% pacjentów hospitalizowanych psychiatrycznie ma nierozpoznaną chorobę somatyczną
- 50-80% pacjentów oddziałów internistycznych i zabiegowych przejawia rozmaite objawy psychopatologiczne.
Schorzenie somatyczne:
Jest to proces ogólnoustrojowy, choruje człowiek, a nie narząd
- pacjent nie tylko „odczuwa” dolegliwości chorobowe
- pacjent głównie „przeżywa” dolegliwości chorobowe
Powiązania depresji i chorób somatycznych:
- depresja wpływa na przebieg kliniczny choroby somatycznej
- depresja powoduje zmniejszenie skuteczności stosowanych leków i procesów terapeutycznych
„Ku pamięci…”
- depresja to nie tylko problem psychiki, ale także dolegliwości somatycznych
- żadna choroba somatyczna nie wyklucza depresji, ale modyfikuje jej przebieg
- każdy lekarz może leczyć depresje/dystymię zwłaszcza u chorych somatycznie
- leczenie depresji to także szeroko pojęta profilaktyka chorób somatycznych