NACZELNE ORGANY PAŃSTWA

-WŁADZA USTAWODAWCZA

STRUKTURA ORAZ KOMPETENCJE SEJMU I SENATU

Władzę ustawodawczą w RP sprawują Sejm i Senat.

Sejm składa się z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, proporcjonalnych oraz tajnych.

Senat składa się ze 100 senatorów, wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich w głosowaniu tajnym.

Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje. Wybory do parlamentu zarządza prezydent RP nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji. Wybranym do Sejmu może być obywatel polski, który w dniu wyborów kończy 21 lat. Wybranym do Senatu może być obywatel polski, który w dniu wyborów kończy 30 lat. Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i Senatu. Nie można być równocześnie posłem i senatorem.

Pierwsze posiedzenie Sejmu otwiera Marszałek- Senior, powołany przez Prezydenta spośród najstarszych wiekiem posłów. Posłowie na pierwszym posiedzeniu Sejmu składają ślubowanie według roty ustalonej w Konstytucji. Po złożeniu przez posłów ślubowaniu Marszałek- Senior przeprowadza wybór Marszałka Sejmu przy pomocy powołanych przez siebie,spośród najmłodszych wiekiem posłów, sekretarzy tymczasowych. Kandydata na Marszałka Sejmu może zgłosić co najmniej 15 posłów. Poseł może poprzeć tylko jedną kandydaturę. Sejm wybiera Marszałka Sejmu bezwzględna większością głosów; wybór następuje w głosowaniu imiennym, chyba, że Sejm postanowi inaczej. Marszałek obejmuje przewodnictwo obrad. Sejm w drodze uchwały ustala liczbę wicemarszałków. Projekt uchwały może wnieść co najmniej 15 posłów. Marszałek Sejmu zarządza wybory wicemarszałków Sejmu.

Organami Sejmu są:

• Marszałek Sejmu, który:

1. stoi na straży praw i godności Sejmu,

2. reprezentuje Sejm,

3. zwołuje i przewodniczy obradom Sejmu,

4. czuwa nad tokiem i terminowością prac Sejmu i jego organów,

5. kieruje pracami Prezydium Sejmu i przewodniczy jego obradom,

6. nadaje bieg inicjatywom ustawodawczym i uchwałodawczym oraz wnioskom organów państwa skierowanych do Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu,

7. prowadzi sprawy z zakresu stosunków z Senatem oraz z parlamentami innych krajów,

8. przedstawia okresowe oceny wykonania przez organy administracji państwo ej obowiązków wobec Sejmu i jego organów oraz posłów,

9. udziela posłom niezbędnej pomocy w ich pracy, w tym czuwa nad wykonaniem wobec posłów przez organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz inne jednostki organizacyjne obowiązków, określonych w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora,

10. sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem oraz wydaje stosowne zarządzenia porządkowe,

11. nadaje w drodze zarządzenia statut Kancelarii Sejmu,

12. ustala projekt budżetu Kancelarii Sejmu oraz nadzoruje jego wykonanie,

13. powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Sejmu,

14. powołuje i odwołuje zastępców Szefa Kancelarii Sejmu,

15. podejmuje inne czynności wynikające z Regulaminu Sejmu.

Konstytucja stanowi, iż w wypadku zatrzymania posła lub senatora o fakcie tym powiadamia się właściwego Marszałka, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Ustawa Zasadnicza stanowi ponadto, iż posiedzeniom Zgromadzenia Narodowego przewodniczy Marszałek Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałek Senatu. Na mocy Konstytucji Marszałek Sejmu może sprawować przejściowo lub tymczasowo urząd prezydenta. Zarządza także wybory Prezydenta RP. Marszałkowie Sejmu i Senatu z racji pełnienia swych funkcji wchodzą w skład Komitetu Obrony Kraju- organu w sprawach obronności bezpieczeństwa państwa

• Prezydium Izby tworzą Marszałek i wicemarszałkowie, których funkcje powierza się osobom, które w głosowaniu osiągną większość bezwzględną ważnych głosów. W Senacie dodatkowym wymogiem jest dokonanie wyboru w głosowaniu tajnym. Skład Prezydium jest ściśle określony i wynosi 4 osoby( Marszałek i 3 wicemarszałków), w Sejmie zaś liczbę wicemarszałków każdorazowo określa izba.

Prezydium Izby

1. ustala plan prac Sejmu (Senatu), po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów,

2. ustala taj zwane tygodnie posiedzeń w Sejmie z wyprzedzeniem, co najmniej 3- miesięcznym,

3. dokonuje wykładni Regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich (Senatorskich),

4. opiniuje współpracę między komisjami sejmowymi i koordynuje ich działania,

5. ustala zasady organizowania doradztwa naukowego na rzecz Sejmu (Senatu)i jego organów, powoływania doradców sejmowych oraz korzystania z opinii i ekspertyz,

6. podejmuje inne czynności wynikające z Regulaminu Sejmu,

7. ustalenie wysokości uposażenia poselskiego i senatorskiego,

8. ustalanie wysokości ryczałtów na prowadzenie biura w okręgu wyborczym, a także ustalanie zasad prowadzenia biur poselskich i senatorskich.

Prezydium Sejmu podejmuje uchwały większością głosów. W wypadku równej liczby głosów decyduje głos Marszałka Sejmu. W posiedzeniach Prezydium bierze udział z głosem doradczym Szef Kancelarii Sejmu. Prezydium Sejmu w terminie 10 dni od daty zarządzenia wyborów przekazuje Państwowej komisji Wyborczej listę organizacji lub koalicji wyborczych. Prezydium Sejmu posiada istotne kompetencje wobec NIK, na wniosek prezesa NIK powołuje lub odwołuje wiceprezesów NIK w liczbie od 2 do 4 osób.

• Konwent Seniorów jest organem zapewniającym współdziałanie klubów w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac Sejmu. W skład Konwentu Seniorów wchodzą: Marszałek, wicemarszałkowie, przewodniczący lub wiceprzewodniczący klubów oraz przedstawiciele porozumień, a także klubów parlamentarnych, jeśli reprezentują, co najmniej 15 posłów oraz kół parlamentarnych reprezentujących w dniu rozpoczęcia kadencji Sejmu osobną listę wyborczą. Stanowi on jedyny organ, którego skład nie zależy od decyzji izby. W posiedzeniach Konwentu bierze udział z głosem doradczym Szef Kancelarii Sejmu. Do najważniejszych uprawnień Konwentu należą:

1. opiniowanie planów pracy izby,

2. opiniowanie projektu porządku posiedzeń,

3. wnioskowanie co trybu przeprowadzenia dyskusji.

W Sejmie Konwent posiada dodatkowe uprawnienia wysuwania wniosków co do wyboru przez Sejm jego organów oraz wysuwania kandydatów do składu komisji Sejmu. Istota działania tego organu polega na obowiązku zasięgania opinii we wszystkich wskazanych w regulaminie sprawach.

Mimo podobnego składu i zbliżonych uprawnień, znaczenie Konwentu w obu izbach jest różne. Podczas, gdy w Sejmie jest organem, bez którego trudno byłoby wyobrazić sobie Pracę izby, w Senacie organ ten nie ma podobnego znaczenia. O istotnej roli Konwentu w Sejmie przesądzają zasiadające w nim osoby.

• komisje są organami pomocniczymi izb, których główne zadanie polega na rozpatrywaniu i przygotowaniu spraw stanowiących przedmiot ich prac. Z uwagi na tryb powoływania komisji można podzielić komisje na: stałe i nadzwyczajne; ze względu na zakres kompetencji na: resortowe, problemowe i śledcze.

Komisje stałe powoływane są na okres całej kadencji izby. Wymienienie ich nazw w regulaminie izby powoduje, Ze decyzja o zmianie liczby lub choćby nazwy komisji wymaga zmiany regulaminu. Założeniem systemu komisji stałych jest objecie zakresem działania wszystkich resortów. Wiąże się z tym podział komisji na resortowe i problemowe. Komisjami resortowymi nazywamy te, których zakres kompetencji odpowiada zakresowi działania jednego z naczelnych bądź centralnych organów administracji rządowej. Podział na komisje problemowe akcentuje funkcjonalne podejście do omawianych zagadnień, dlatego zakres komisji może obejmować przedmiot działań dwu lub więcej resortów ministerialnych. Specjalną rolę w życiu parlamentu odgrywają te komisje, których zakres wiąże się wyłącznie z funkcjami izby. Komisje te noszą nazwę komisji wiodących, a w szczególności są to: komisje budżetowe ( Komisja Finansów Publicznych - w Sejmie i Komisja Gospodarki Narodowej- w Senacie) oraz komisje regulaminowe ( Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich oraz Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich). W Sejmie funkcjonuje obecnie 28 komisji stałych, a Senacie pracuje 14 komisji. Zasadniczą różnicą organizacyjną pomiędzy komisjami Sejmu i Senatu jest sposób powoływania ich składu osobowego. Zasada przyjętą w Sejmie jest określenie składu komisji na podstawie proporcji odzwierciedlających polityczny skład izby. Nieco inna praktyka obowiązuje w Senacie. Ustalenia składów osobowych odbywa się również na podstawie osobistych zgłoszeń senatorów, które przedstawia zbiorczo Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich, przy zachowaniu ogólnej reguły, że każdy senator może być członkiem nie więcej niż 2 komisji stałych.

Potrzeba powoływania komisji nadzwyczajnych wynikać może najczęściej z konieczności rozpatrzenia przez parlament sprawy, która nie leży w zakresie działania żadnej komisji stałych. Sejm i Senat mogą korzystać z tej możliwości w każdym czasie i w stosunku do dowolnej sprawy. Odmianą komisji nadzwyczajnych są komisje śledcze, które mogą być powoływane wyłącznie w Sejmie do zbadania określonej sprawy w drodze uchwały bezwzględną większością głosów. W jej skład może wejść do 11 członków.

Najczęściej mamy do czynienia z dwoma typami komisji nadzwyczajnych: a) do spraw rozpatrzenia projektu ustawy oraz b) do rozpatrzenia określonej sprawy. Istotną różnicą pomiędzy komisjami stałymi i nadzwyczajnymi jest czas ich funkcjonowania. Z samej nazwy komisji nadzwyczajnej wynika, że okres ten kończy się wraz z rozpatrzeniem konkretnego projektu ustawy. Zgodnie z postanowieniami posiedzenia komisji są prawomocne, jeżeli weźmie w nich udział co najmniej 1/3 członków.

Komisje sejmowe na swych posiedzeniach w szczególności:

1) rozpatrują projekty ustaw i uchwał,

2) rozpatrują przekazane im uchwały Senatu o wniesieniu poprawek do tekstu ustawy uchwalonej przez Sejm lub jej odrzuceniu oraz wnioski Prezydenta o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm,

3) rozpatrują i opiniują założenia projektów ustaw i uchwał,

4) rozpatrują sprawozdania i informacje ministrów oraz kierowników naczelnych organów administracji państwowej, a także kierowników innych urzędów i instytucji państwowych,

5) analizują działalność poszczególnych działów administracji i gospodarki państwowej,

6) rozpatrują sprawy związane z wprowadzeniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał Sejmu, a także z realizacja uchwalonych przez siebie dezyderatów,

7) opiniują skierowane przez Marszałek Sejmu wnioski w sprawie wyboru, powołania lub odwołania przez Sejm poszczególnych osób na określone stanowiska państwowe.

Posiedzenia komisji odbywają się w terminach określonych przez samą komisję, jej prezydium lub przewodniczącego.

Komisja uchwala dezyderaty, opinie, sprawozdania, a także projekty uchwał, rezolucji, apeli, oświadczeń lub deklaracji Sejmu. Komisja, w drodze uchwały, może przyjąć do wiadomości przedłożoną jej informację bądź stanowisko.

Dezyderat zawiera postulaty komisji w określonych sprawach i może być skierowany do Rady Ministrów lub poszczególnych jej członków, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prokuratora Generalnego oraz Głównego Inspektora Pracy.

Uchwalone przez komisje dezyderaty przedstawiane są przez przewodniczącego komisji Marszałkowi Sejmu, który przesyła je odpowiednim organom,

Komisje mogą odbywać posiedzenia wspólne, którym przewodniczy jeden z przewodniczących komisji. Komisje obradujące wspólnie przyjmują uchwały większością głosów, w obecności, co najmniej 1/3 liczby członków każdej uczestniczących w posiedzeniu komisji. W sprawach przekazanych do rozpatrzenia przez Sejm, Marszałka Sejmu lub Prezydium Sejmu komisja przedstawia sprawozdanie. Komisje wybierają ze swojego składu sprawozdawcę na posiedzenia Sejmu.

Posłów obowiązuje obecność i czynny udział w posiedzeniach Sejmu oraz organów, do których został wybrany. Poseł może być członkiem nie więcej niż dwóch komisji stałych. Poseł pełniący funkcję ministra lub sekretarza stanu nie może być członkiem komisji.

Posłowie mogą tworzyć w Sejmie kluby poselskie lub koła poselskie oparte na zasadzie politycznej. Klub tworzy co najmniej 15 posłów, a koło tworzy co najmniej 3 posłów. Poseł może należeć tylko do jednego klubu poselskiego lub koła poselskiego.

Sejm obraduje na posiedzeniach, które są jawne. Jawność posiedzeń Sejmu zapewnia się w szczególności poprzez:

1) wcześniejsze informowanie opinii publicznej o posiedzeniach Sejmu,

2) umożliwienie prasie, radiu i telewizji sporządzania sprawozdań z posiedzeń Sejmu,

3) umożliwienie publiczności obserwowania obrad Sejmu z galerii w sali posiedzeń Sejmu, na zasadach określonych przez Marszałka Sejmu w przepisach porządkowych.

Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu lub co najmniej 30 posłów, może uchwalić tajność obrad, jeżeli wymaga tego dobro Państwa.

Sejm rozstrzyga o tajności obrad bez udziału publiczności i przedstawicieli prasy, radia i telewizji, po wysłuchaniu uzasadnienia wniosku - bez debaty. Uchwała o tajności obrad podejmowana jest bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Posiedzenia Sejmu odbywają się w terminach ustalonych przez Prezydium Sejmu lub uchwałą sejmu. Porządek dzienny posiedzenia ustala Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu /Seniorów.

Obradami Sejmu kieruje Marszałek lub w jego zastępstwie wicemarszałek, przy pomocy dwóch sekretarzy Sejmu.

Marszałek Sejmu udziela głosu posłom według kolejność; zapisu. W debacie nad daną sprawą poseł może zabierać głos tylko dwa razy.

Marszałek Sejmu udziela głosu Prezydentowi na jego życzenie poza porządkiem dziennym dla wygłoszenia orędzia. Nad orędziem nie przeprowadza się dyskusji.

Marszałek Sejmu udziela głosu Prezesowi Rady Ministrów, członkom Rady Ministrów oraz ministrom stanu poza kolejnością mówców.

Marszałek Sejmu udziela głosu Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego - Przewodniczącemu Trybunału Stanu, Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego, Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, Prezesowi Narodowego Banku Polskiego, Rzecznikowi Praw Obywatelskich - poza kolejnością mówców zapisanych do głosu.

Sejm wybiera zastępców przewodniczącego i członków Trybunału Stanu, sędziów Trybunału Konstytucyjnego, członków Rady Polityki Pieniężnej, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wybór członków Trybunału Stanu odbywa się łącznie. W tym samym trybie odbywa się wybór członków Rady Polityki Pieniężnej oraz członków Krajowej Rady Sadownictwa. W razie opróżnienia poszczególnych stanowisk w Trybunale Stanu, Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego. Sejm na wniosek Prezydenta powołuje Prezesa NBP. Sejm powołuje Prezesa NIK i Rzecznika Praw Obywatelskich. Wnioski w sprawie wyboru lub powołania przez Sejm poszczególnych osób na stanowiska mogą zgłaszać Marszałek Sejmu albo, co najmniej 35 posłów, z tym, że na stanowisku sędziego Trybunału Konstytucyjnego - Prezydium Sejmu albo, co najmniej 50 posłów. Wnioski składa się Marszałkowi Sejmu w terminie:

1. 30 dni przed upływem kadencji,

2. 14 dni od dnia odwołania lub stwierdzenia wygaśnięcia mandatu,

3. w terminie ustalonym przez Marszałka Sejmu w pierwszym dniu pierwszego posiedzenia Sejmu- w stosunku do kandydatów na zastępców przewodniczącego i członków Trybunału Stanu.

Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, senatorom, prezydentowi i radzie ministrów. Poselskie projekty ustaw mogą być wnoszone przez komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów podpisujących projekt. Projekty ustaw i uchwał składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu. Projekty ustaw i uchwał, co, do których istnieje wątpliwość, czy nie są sprzeczne z prawem, Marszałek Sejmu może skierować celem wyrażenia opinii, do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, która może większością 3/5 głosów zaopiniować projekt jako niedopuszczalny. Rozpatrywanie projektów ustaw odbywa się w 3 czytaniach, a uchwał- w dwóch czytaniach. Pierwsze czytanie odbywa na posiedzeniu komisji, z wyjątkiem między innymi projektów ustaw o zmianie konstytucji, projektu ustaw konstytucyjnych, projektów dotyczących praw i wolności oraz obowiązków obywatelskich, projektów ustaw budżetowych i podatkowych, projektów ustaw regulujących prawo wyborcze do Sejmu i Senatu, projektów kodeksów. Pierwsze czytanie ustawy bądź uchwały obejmuje uzasadnienie projektu, pytania posłów oraz odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawie ogólnych zasad projektu. Pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu kończy się skierowaniem projektu do komisji, chyba, że Sejm odrzuci projekt w całości. Drugie czytanie obejmuje: przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustaw. W sprawozdaniu komisje wnioskują: o przyjęciu projektu bez poprawek, przyjęciu projektu z określonymi poprawkami lub odrzucenie projektu. W czasie drugiego czytania przeprowadzana jest debata oraz zgłoszenie poprawek i wniosków wnoszonych tylko przez wnioskodawcę, posłów oraz Radzie Ministrów. W razie zgłoszenia nowych poprawek i wniosków podczas II czytania, projekt kierowany jest z powrotem do komisji.

III czytanie może odbyć się niezwłocznie, jeżeli w drugim czytaniu projekt nie został skierowany ponownie do komisji. III czytanie projektu ustawy obejmuje: przedstawienie dodatkowego sprawozdania przedstawiającego poprawki i wnioski zgłoszone podczas drugiego czytania oraz głosowanie. Głosowanie odbywa się:

1. głosowanie wniosku o odrzuceniu projektu w całości,

2. głosowanie poprawek do poszczególnych artykułów,

3. głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisje.

Po uchwaleniu ustawy Marszałek Sejmu przesyła ją niezwłocznie do Senatu. Jeżeli Senat zaproponuje dokonanie zmiany w uchwalonej przez Sejm ustawie, Marszałek Sejmu kieruje ją do komisji. Komisje po rozpatrzeniu propozycji zgłoszonych przez Senat, przedstawiają Sejmowi sprawozdanie, w którym wnioskują o uchwaleniu proponowanych przez Senat zmian w całości lub w części bądź nie przyjęcie propozycji Senatu. Poprawki Senatu do ustawy uchwalonej przez Sejm głosuje się łącznie. Uchwały Senatu odrzucającej ustawę lub poprawkę zaproponowaną przez Senat uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów. Marszałek Sejmu przesyła tekst ustawy Prezydentowi. W przypadku odmowy podpisania ustawy przez prezydenta, Marszałek Sejmu przekazuje ją do właściwej komisji. O ponownym uchwaleniu przez Sejm ustawy w brzmieniu dotychczasowym, większością 3/5 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, Marszałek Sejmu powiadamia prezydenta. Sejm uchwałę o przeprowadzeniu referendum podejmuje z inicjatywy Prezydium Sejmu, komisji sejmowej lub co najmniej 15 posłów. Uchwała podejmowana jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.

W przypadku projektów pilnych pierwsze czytanie przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu lub komisji. II czytanie obejmuje przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz przeprowadzenie debaty i zgłoszenie poprawek. III czytanie pilnego projektu ustawy odbywa się na zasadach jak w przypadku ustaw zwykłych. Marszałek Sejmu przesyła tekst ustawy do Senatu w ciągu 3 dni od daty jej uchwalenia. Tekst ustawy pilnej ustalonej w wyniku rozpatrzenia propozycji Senatu, Marszałek Sejmu prezydentowi w ciągu nie później niż 3 dni od daty jej uchwalenia.

W przypadku projektu kodeksu lub przepisów może odbyć się nie wcześniej niż 30 dnia od doręczenia druku projektu posłom, natomiast projekty zmian kodeksu lub przepisów może odbyć się nie wcześniej niż 14 dnia od daty doręczenia druku projektu. Do rozpatrzenia projektów powołuje się Komisję Nadzwyczajną. II czytanie obejmuje sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o projekcie oraz przeprowadzenie debaty i zgłoszenie poprawek i wniosków.

W dyskusji nad przedstawionym przez Prezesa Rady Ministrów programem działania i wnioskiem o udzielenie wotum zaufania powołanej przez prezydenta Radzie ministrów, może zabrać głos tylko Prezes Rady Ministrów. Prezes RM przestawia na posiedzeniu Sejmu program działania oraz proponowany przez niego skład RM. W razie nie powołania Rady Ministrów przez Prezydenta lub nieudzielania przez Sejm powołanej Radzie Ministrów wotum zaufania, nowego kandydata na prezesa RM może zgłosić, co najmniej 46 posłów. Sejm wybiera Prezesa RM w głosowaniu imiennym. Wniosek o uchwalenie wotum nieufności dla RM składa się w formie pisemnej Marszałkowi Sejmu, pod którym podpisało się co najmniej 46 posłów. Uchwalenie wniosku o wotum nieufności dla rządu następuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Uchwałę o wyrażeniu wotum zaufania bądź wotum nieufności wobec rządu, Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie prezydentowi i Prezesowi RM.W razie nieprzyjęcia przez Sejm wniosku o wotum nieufności, ponowny wniosek w tej sprawie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od daty głosowania, chyba, że z wnioskiem takim wystąpi, co najmniej 115 posłów. We wniosku o uchwalenie wotum nieufności dla rządu można zgłosić kandydata na nowego Prezesa RM, któremu powierza się misję utworzenia Rządu. W terminie 21 dni od dnia wyboru Prezesa RM Sejm dokonuje wyboru proponowanego przez Prezesa RM składu Rady Ministrów.

W sprawach pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe Marszałek Sejmu kieruje do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Komisja przedstawia sprawozdanie z przeprowadzonego postępowania wraz z wnioskiem o pociągnięcie o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej lub umorzenie postępowania w tej sprawie. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej lub umorzeniu postępowania podejmuje się bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Sprawy posłów, którym zarzuca się naruszenia lub niedopełnienia obowiązków o wykonywaniu mandatu posła lub senatora , Prezydium Sejmu kieruje do rozpatrzenia przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich.

Wniosek w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności za przestępstwa lub wykroczenia albo aresztowanie bądź zatrzymanie składa się do Prezydium Sejmu, które przekazuje ten wniosek do rozpatrzenia przez Komisję Regulaminową l Spraw Poselskich.

Sprawozdanie Komisji doręcza się niezwłocznie posłom.

Sejm po rozpatrzeniu sprawozdania rozstrzyga większością co najmniej dwóch trzecich głosów, w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów, o wyrażeniu zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności za przestępstwa lub wykroczenia albo aresztowanie bądź zatrzymanie.

W skład Komisji Etyki Poselskiej wchodzą posłowie reprezentujący wszystkie kluby poselskie po jednym członku z każdego klubu.

Kandydatów na członków Komisji zgłaszają przewodniczący klubów. Są to osoby o nieposzlakowanej opinii i wysokim autorytecie moralnym.

Komisja, w sprawach posłów, którzy zachowują się w sposób nie odpowiadający godności posła, wydaje rozstrzygnięcia na podstawie „Zasad Etyki Poselskiej".

Pracami Komisji kieruje Przewodniczący, a w czasie jego nieobecności Zastępca Przewodniczącego. Funkcję Przewodniczącego Komisji i Zastępcy Przewodniczącego pełnią kolejno, po 3 miesiące, członkowie Komisji.

Komisja, po rozpatrzeniu sprawy i stwier­dzeniu naruszenia przez posła „Zasad Etyki Poselskiej" może w drodze uchwały:

1) zwrócić posłowi uwagę,

2) udzielić posłowi upomnienia,

3) udzielić posłowi nagany.

Interpelacje, zapytania poselskie i pytania w sprawach bieżących mogą być kierowane do członków Rady Ministrów,;

Interpelacje składa się w sprawach o zasadniczym charakterze.

Interpelacja powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające zeń pytania, skierowana zgodnie z właściwością interpelowanego.

Interpelację składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu; do wniesienia interpelacji wystarczy podpis jednego posła.

Marszałek Sejmu przesyła interpelację niezwłocznie interpelowanemu.

Odpowiedź na interpelację jest udzielana w formie pisemnej nie później niż w ciągu 21 dni od dnia otrzymania interpelacji - na ręce Marszałka Sejmu.

Odpowiedź pisemną składa się z dołączeniem trzech odpisów. Marszałek przesyła interpelantowi odpis odpowiedzi i informuje Sejm o jej treści. Tekst pisemnej odpowiedzi na interpelację ogłasza się w załączniku do sprawozdania stenograficznego z posiedzenia Sejmu-

W razie nieotrzymania odpowiedzi pisemnej w terminie lub w razie uznania otrzymanej odpowiedzi za niezadowalającą, interpelant może zwrócić się do Marszałka o zażądane dodatkowych wyjaśnień. Pytania w sprawach bieżących formułowane są ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu i wymagają bezpośredniej odpowiedzi. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji.

5

---