Koncepcje pochodzenia państw - plan wypowiedzi.
1. Doktryny starożytne:
- koncepcja naturalnego rozwoju sformułowana przez Arystotelesa;
Rodziny --> osady --> miasta państwa
2. Doktryny średniowieczne:
- teologiczna: koncepcje św. Augustyna i św. Tomasza;
Ewolucja chrześcijańskiego spojrzenia na pochodzenie państwa. Od katastroficznej wizji św. Augustyna (państwo jako środek represji wobec grzeszników) po wnioski św. Tomasza ( państwo wynikiem ludzkiej natury; boska jest wyłącznie zasada władzy).
- patriarchalna: średniowieczna koncepcja, w doktrynę uformowana przez XVII-wiecznego myśliciela, Roberta Filmera; rody--> większe wspólnoty --> państwo (zachowana zostaje patriarchalna władza opiekuńcza w formie pierwotnej); władca jako starszy rodu; koncepcja państwa patriarchalnego zgłębiana była również w XX w. głównie przez feministki.
- patrymonialna: jako doktryna sformułowana w XIX w. przez Ludwiga von Hallera; podstawą władzy własność ziemska, państwo jako dziedziczna własność dynastii panującej.
3. Doktryny nowożytne:
- umowy społecznej: początki już w epoce antyku, największego znaczenia nabrała w XVI, XVII w. Doktryna opozycyjna w stosunku do teologicznej, społeczeństwo jako siła władna kreować ustrój odpowiadający jego interesom. Umowa społeczna wyrywa ludzi ze stanu natury (różnie definiowanego, tak jak i różnie definiowana była sama umowa społeczna). W XX w. z liberalnego dziedzictwa czerpie koncepcja państwa pluralistycznego ( państwo jako bezstronny sędzia) i państwa Lewiatana („ Z arbitra zmienia się w uciążliwą nianię”).
-podboju: rozpropagowana w XIX w.; główni twórcy - Ludwik Gumplowicz, Eugen Duhring; państwo powstałe w wyniku podboju społeczności słabszej przez silniejszą.
- procesu rozwarstwienia społecznego: głoszona przez Fryderyka Engelsa; pojawienie się państwa wiąże się z powstaniem własności prywatnej; państwo jako organizacja przymusowa, rozwiązująca spory klasowe.
- socjologiczne: złożona z kilku teorii m.in.: solidaryzmu (Leon Duguit), organicyzmu (August Comte); podstawą państwa są interakcje między grupami społecznymi. Doktryna uważana za niepełną.
- psychologiczna: stworzona przez Leona Petrażyckiego; państwo jako projekcja psychologiczna.
4. Doktryny prawa międzynarodowego:
- Zjednoczenie dwu lub więcej państw
- Rozczłonkowanie państwa
- Secesja części terytorium
- Uzyskanie przez terytorium zależne niepodległości