STRATEGIA JAKO KONCEPCJA DZIAŁANIA POLITYCZNEGO
ROZDZIAŁ I
Jakie funkcje w kształtowaniu ładu globalnego pełni współcześnie strategia?
W jaki sposób przemiany cywilizacyjne wpływają na zastosowanie strategii na gruncie polityki?
W czym zawiera się istota strategii, taktyki, planu?
Strategia - koncepcja działań charakterystyczna dla demokracji liberalnej; działania długotrwałe które nie mogą zmienic się w działania krótkotrwałe
Taktyka - koncepcja działań krótkookresowych które nie mogą dzienic się w długookresowe
Plan - koncepcja działań skorelowana z ustrojem demokracji ludowej
Strategia, taktyka i plan - koncepcje działań stosowane zamiennie lub jednocześnie w zależności od sytuacji przez państwo, partie polityczne, grupy interesu
Co oznacza termin „myślenie strategiczne”?
Jakie funkcje pełnił plan w demokracji ludowej, a jakie pełni strategia w demokracji liberalnej?
W jaki sposób można przedstawić relacje pomiędzy liberalizmem a demokracją?
*współbieżne - może istniec państwo liberalne i demokratyczne ale nie wyklucza to istnienia państwa liberalnego i niedemokratycznego oraz demokratycznego i nieliberalnego
*antytetyczne - demokracja doprowadzona do do ostatecznych konsekwencji niszczy liberalizm albo może w pełni ziścic się w państwie socjalnym które nie jest państwem minimum
*związane ze sobą - jedynie demokracja jest w stanie w pełni urzeczywistnic liberalne ideały, jedynie państwo liberalne może stworzyc warunki do zaprowadzenia demokracji
Co oznacza pojęcie „deficyt demokratyczny” i jakie można wyróżnić jego rodzaje?
Jakie wyróżnia się kryteria skuteczności działań strategicznych?
Czy strategię można określić jako utrwalony sposób działania podmiotów polityki w warunkach współczesności?
Jaką rolę w przezwyciężaniu deficytu demokratycznego w instytucjach Unii Europejskiej może pełnić strategia?
ROZDZIAŁ II
Czym różnią się poglądy neoliberałów i neorealistów na temat państwa?
Neorealiści - państwo zajmuje na ogół miejsce centralne, jest to autonomiczny podmiot ograniczony jedynie przez strukturalną anarchię systemu międzynarodowego; jest suwerenne, co oznacza, że dysponuje władzą rządzenia nad tym, co dzieje się w jego granicach, oraz wpływa na mieszkających w nim ludzi, gospodarkę, bezpieczeństwo i formę rządów; jako podmiot suwerenny, państwo ma spójny zbiór celów - czyli interes narodowy -definiowany w kategorii siły; państwo działa racjonalnie; wojna czymś naturalnym w systemie międzynarodowym, sojusze krótkotrwałe, bilateralne;
Neoliberałowie - państwo cieszy się suwerennością, ale nie jest uczestnikiem autonomicznym; jest postrzegane jako proces, którego funkcję stanowi zachowanie podstawowych reguł gry; interesy narodowe państwa zmieniają się, odzwierciedlając interesy i względną siłę konkurencyjnych grup w państwie, a niekiedy także spoza niego; współpraca zamiast rywalizacji, polityka zewnętrzna umożliwia prowadzenie polityki wewnętrznej, zmniejszenie funkcji państwa, sojusze długotrwałe, multilateralne;
Jaką rolę pełni państwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych?
Państwo w stosunkach międzynarodowych - podmiot zdolny do aktywności międzynarodowej, a więc do zmieniania lub utrwalania w sposób zamierzony stanów środowiska międzynarodowego;
Jakie czynniki spowodowały ewolucję modelu i roli państwa?
Pojawienie się problemów teoretycznych i praktycznych dotyczących elementów konstytutywnych państwa (ludności, terytorium, władzy oraz uznania prawnomiędzynarodowego); zjawisko emigracji, podwójnego obywatelstwa, brak panowania nad całym terytorium, zmieniające się alianse i dominujące interesy, suwerenność straciła swoje pierwotne znaczenie;
Co oznacza podmiotowość państwa w wymiarze zewnętrznym i wewnętrznym?
W wymiarze zewnętrznym: zdolność do nawiązywania i utrzymywania stosunków dyplomatycznych i konsularnych; zawierania umów międzynarodowych; uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych; udziału w międzynarodowej wymianie gospodarczej; występowania z roszczeniami wobec innych państw oraz ich dochodzenia; poszanowania norm prawa międzynarodowego; odpowiedzialności za działanie własne oraz swoich urzędników;
W wymiarze wewnętrznym: prawo do posiadania własnego i odrębnego ustroju i systemu politycznego, porządku prawnego, modelu ekonomicznego, wyznawanych wartości;
Jaką rolę w multicentrycznym modelu świata polityki pełnią pozapaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodowych?
Pozapaństwowi aktorzy stosunków międzynarodowych - narody, organizacje i ruchy międzynarodowe, uczestnicy transnarodowi, organizacje pozarządowe, prywatne i terytorialne podmioty krajowe.
Rola: wzbogacają stosunki międzynarodowe o nowe treści i rozszerzają ich zakres podmiotowy; przyczyniają się do wzrostu dynamiki i złożoności życia międzynarodowego; powstaje skomplikowana sieć kontaktów i więzi pomiędzy państwami a podmiotami pozapaństwowymi praz pomiędzy tymi ostatnimi; każdy z podmiotów, podejmując działania międzynarodowe, musi wziąć pod uwagę coraz więcej adresatów; różne podmioty przenoszą na płaszczyznę międzynarodową wiele spraw i problemów wewnętrznych;
Co stanowi istotę polistrategii państwa?
Polistrategie państwa polegają na stosowaniu rozumowania strategicznego do długoterminowych celów i działań w skali międzynarodowej. Myślenie strategiczne oznacza przede wszystkim: dążenie do poznania sytuacji, badanie szans, wybór celów i zasad wykorzystania zasobów na wiele lat naprzód, stosowanie zespołu metod i technik analizy praz syntezy, umożliwiających realizację tych dążeń oraz gromadzenie niezbędnych do tego informacji; charakteryzowanie się wolą ustawicznej zmiany obszarów oraz sposobów działania organizacji zgodnie ze zmianą stanu jej otoczenia. Polistrategia polega na wybraniu z całego wachlarza możliwych i realnych zjawisk oraz procesów społecznych w skali narodowej, ale uwarunkowanych każdorazowo przyszłą ewolucją środowiska międzynarodowego.
Wskaż różnice pomiędzy polistrategią a polityką zagraniczną państwa.
Różnica ta polega na tym, że w polistrategii bierze się pod uwagę nie tylko sytuacje realne, ale w większym nawet stopniu uwzględnia się sytuacje mające miejsce w rzeczywistości, nieznane, możliwe i prawdopodobne. Chodzi o wizję przyszłych stanów rzeczy, która nie może jedynie opierać się na doświadczeniach i poznanych prawidłowościach, ale musi uwzględniać również zjawiska i sytuacje hipotetyczne. Następna różnica polega na tym, że polistrategia zajmuje się aspektami operacyjno - prakseologicznymi polityki zagranicznej i spełnia wobec niej funkcję instrumentalną i służebną. Trzecia różnica istnieje wtedy, kiedy w polityce zagranicznej stałym ośrodkiem zainteresowania jest interes państwa, a w polistrategii ośrodek koncentracji uwagi jest zmienny, gdyż każdorazowo zależy od zagadnienia wysuniętego an pierwszy plan przez strategię ogólną (polityczną, ekonomiczną, społeczną, wojskową).
Jaką funkcję w optymalizacji działań państwa na arenie międzynarodowej pełni prognostyka?
Istotną rolę w optymalizacji działań państwa na arenie międzynarodowej odgrywają różnorodne instytucje zajmujące się strategią, symulacją i prognozowaniem międzynarodowym. (?)
W jaki sposób teoria gier jest wykorzystywana w nauce o stosunkach międzynarodowych?
Teoria gier w podejmowaniu decyzji dotyczących polityki państwa na arenie międzynarodowej obejmuje problem realizacji przez państwo funkcji zewnętrznych. Funkcje te wynikają z tego, że państwo nie funkcjonuje w próżni politycznej, ale jest otoczone przez inne państwa. Właśnie działania podejmowane przez te państwa oraz pozostałe podmioty prawa międzynarodowego wymuszają na danym państwie odpowiednie ustosunkowanie do danej sytuacji. Funkcje te można więc określić jako całokształt działalności politycznej danego państwa prowadzonej w zakresie stosunków z innymi państwami otraz organizacjami międzynarodowymi, zmierzającymi do ochrony interesów, których organizacja pństwa jest rzecznikiem, a więc przede wszystkim ochrony terytorium państwa, a także działalność, której zamierzeniem jest agresja lub jakakolwiek inna forma agresji poza własnym terytorium.
Przedstaw istotę dylematu więźnia w kontekście paradygmatu sytuacji międzynarodowych.
W nauce o stosunkach międzynarodowych analiza sytuacji w sposób przyjęty w teorii gier, a zwłaszcza poprzez dylemat więźnia, ma charakter wręcz rutynowy. Uważa się, że dylemat ten jest paradygmatem wielu sytuacji międzynarodowych, w których jednostronny brak współpracy państwa, kierującego się swymi interesami narodowymi, przynosi mu najwyższe zyski materialne, polityczne czy militarne. W taki sposób rozpatruje się wyścig zbrojeń, współzawodnictwo układów sojuszniczych w pozyskiwaniu państw niezaangażowanych, tworzenie i funkcjonowanie systemów zbiorowego bezpieczeństwa, eskalację działań, które doprowadziły do wybuchu pierwszej wojny światowej, obawy supermocarstw przed nagłym atakiem drugiego z nich, problemy bezpieczeństwa narodowego i wiele innych.