Polityka fiskalna i pieniężna, a deficyt budżetowy
Deficyt budżetowy = wydatki > dochody
Nadwyżka budżetowa = wydatki < dochody
Rodzaje deficytu:
deficyt strukturalny - część budżetu jest aktywna, ukształtowana przez aktywną, uznaniową politykę
deficyt koniunkturalny część budżetu jest pasywna, ukształtowana przez stan cyklu koniunkturalnego
Rodzaje budżetu
rzeczywisty - wyrażone w pieniądzu wydatki deficyt
strukturalny - oblicza jakie byłyby dochody wydatki i deficyt gdyby gospodarka osiągnęła produkt potencjalny
cykliczny - oblicza wpływ cyklu koniunkturalnego na budżet, mierząc zmiany w dochodach, wydatkach i deficycie powstające gdy produkcja różni się od potencjalnej, a gospodarka jest w okresie boomu lub recesji - to różnica między budżetem rzeczywistym, a strukturalnym.
Gdy PNB ; dochody; aktywność gospodarcza ; przychody z podatku dochodowego od przedsiębiorstw ; wydatki ; przesunięcia w budżecie cyklicznym.
Gdy rząd obniża podatki lub zwiększa wydatki na zbrojenia; deficyt budżetowy ; deficyt strukturalny
Polityka fiskalna zmienia deficyt strukturalny i koniunkturalny.
Czynniki od których zależy pożadany poziom wydatków, dochodów i deficytu:
kierowanie popytem (potrzeba hamowania lub pobudzania gospodarki)
w fazie recesji
popyt na pracę
zyski
popyt na inwestycje
bank centralny utrzymuje wysoką stopę procentową, prowadzi twardą politykę pieniężną by niedopuścić do spadku kursu waluty
rząd wydatki lub podatki; aby uzupełnić brakujący popyt
zwiększa deficyt strukturalny by przywrócić pełne zatrudnienie.
W fazie ożywienia
Rząd podatki tworząc nadwyżkę budżetu strukturalnego
kombinacja polityki fiskalnej i pieniężnej (rola polityki pieniężnej i fiskalnej w hamowaniu lub pobudzaniu gospodarki)
przykład I
wpływ rządu na PNB (inwestycje, konsumpcja, wydatki)
rząd zwiększa wydatki na zbrojenie; inwestycje;
rząd stosuje twardą politykę fiskalną; deficytu strukturalnego
przykład II
rząd chce zwiększyć inwestycje; prowadzi ekspansywną politykę pieniężną (pobudza do kredytu); podatki; konsumpcji
zachęcenie do inwestowania przez zwiększenie oszczędności społecznych.
Wypychanie - inwestycje wypychane przez politykę fiskalną
Mnożnik wydatków rządowych - przyrost PNB związany z przyrostem wydatków rządowych o jednostkę - powoduje to wzrost popytu na pieniądz; wzrost stopy procentowej; spadek inwestycji
Efekt wypychania
występuje w wyniku reakcji rynku pieniężnego
wzrost deficytu strukturalnego; wzrost stopy procentowej; spadek inwestycji
część wzrostu PNB może być zrównoważona, gdy większy deficyt wypycha inwestycje
dług publiczny
całkowite zadłużenie państwa pozostające do spłacenia
związany z deficytem - zmiana długu publicznego jest równa deficytowi budż.
zewnętrzny dług publiczny - w stosunku do obcokrajowców, pociąga za sobą zmniejszenie ilości dóbr i usług dostępnych dla ludności w tym kraju.
Wewnętrzny dług publiczny - w stosunku do obywateli danego kraju, pociąga za sobą płatności odsetek na rzecz posiadaczy obligacji.
Wypieranie kapitału przez dług publiczny - ludność przechowuje majątek w formie różnych aktywów (domy, akcje, obligacje rządowe, rachunki oszczędnościowe
Podział aktywów - dług publiczny, aktywa rzeczowe
% S`
s
d
kapitał
jeśli dług publiczny wartość kapitału
kapitał prywatny zostanie wyparty przez dług publiczny
analiza IS-LM ;I - inwestycje, S - oszczędności, L - charakter płynności, M - podaż pieniądza.
Krzywa IS
pokazuje kombinacje pomiędzy wysokością stopy procentowej, a poziomem dochodu narodowego,
każda kombinacja spełnia warunek równowagi, pomiędzy popytem, a dochodem narodowym.
Gdy stopy procentowe; dochód narodowy
Gdy stopy procentowe ; dochód narodowy
Nachylenie ujemne
Przy wysokiej stopie procentowej spada popyt na inwestycje i spada popyt na konsumpcję; popyt globalny; dochód
Od strony wydatków inwestycyjnych, konsumpcyjnych, rządowych pokazuje zależność o nachyleniu ujemnym pomiędzy stopą procentową i poziomem dochodu narodowego.
%
Dochód narodowy
Krzywa LM
pokazuje kombinacje pomiędzy stopą procentową, a poziomem dochodu narodowego
spełnia warunek równowagi popytu na pieniądz i podaży pieniądza
nachylenie dodatnie
nadwyżkowy popyt na pieniądz gotówkowy spowoduje podniesienie przez bank centralny stopy procentowej (stał podaż pieniądza)
od strony popytu na pieniądz i podaży pokazuje zależność o nachyleniu dodatnim pomiędzy wysokością stopy procentowej i poziomem dochodu narodowego
stopy procentowej; dochodu narodowego
stopy procentowej; dochodu narodowego
%
LM
Dochód narodowy
Mechanizm transmisyjny
służy do zrównoważenia rynku dóbr i rynku pieniądza
gwarantuje stabilny poziom dochodu narodowego
%
LM
E
IS
Dochód narodowy
Przesunięcia krzywej IS (polityka fiskalna; przesunięcia krzywej LM (polityka pieniężna)
podaży pieniądza stopy procentowej
wydatków państwa stopy procentowej
LM
E1
LM1
E
E2
E3 IS1
IS
poprzez podaży pieniądza; stopy procentowej; popytu konsumpcyjnego; popytu inwest.; dochodu
wpływ polityki fiskalnej i pieniężnej na gospodarkę
LM1
E1 LM
E4 E2
E3
IS1
IS
łagodna polityka fiskalna (IS w prawo)
twarda polityka pieniężna (LM w lewo) E1
twarda polityka fiskalna
łagodna polityka pieniężna E2
łagodna polityka fiskalna
łagodna polityka pieniężna E3
twarda polityka fiskalna
twarda polityka pieniężna E4
dochody i poziom życia
teoria podziału - zajmuje się zagadnieniem rozkładu dochodów i majątku w gospodarce (początkowa alokacja czynników produkcji) oraz kształtowaniem się cen tych czynników na rynku
dochód
strumień zasobu pieniędzy
suma pieniędzy uzyskana w ciągu roku
majątek
wartość netto pieniężnych i rzeczowych zasobów gospodarstwa domowego w danym momencie
krzywa Lorenza
narzędzie mierzenia stopnia nierówności dochodu
wykazuje jaki odsetek całkowitegi dochodu otrzymuje odpowiedni odsetek najuboższych
100
krzywa idealnej równości
rzeczywisty rozkład dochodów
skrajna nierówność
100
źródła nierówności dochodu
zróżnicowanie zarobków - ze względu na uzdolnienia, rodzaj zawodu, wykształcenie
zróżnicowanie dochodów z własności - prowadzenie własnego przedsiębiorstwa, dziedziczenie
Teoria produkcji i produkty krańcowe
Funkcja produkcji
opisuje techniczny związek między maksymalną wielkością produkcji, a niezbędnymi do jej wykonania nakładami czynników produkcji
określana dla danego poziomu wiedzy technicznej
za jej pomocą można wyznaczyć popyt na ziemię, pracę kapitał
przedsiębiorstwo dążące do maksymalizacji zysków bierze pod uwagę 2 rodzaje rynków
rynek produktów - przedsiębiorstwo jako dostawca - dopasowanie swojej produkcji do zapotrzebowania przez klientów
rynek czynników produkcji - przedsiębiorstwo jako odbiorca - kupuje tak by zminimalizować całkowite koszty produkcji - to na tym rynku ustalane są ceny (płaca, renta, stopa procentowa) i określony podział dochodów
produkt krańcowy, a malejące przychody
Prawo malejących produktów krańcowych - przyrost produkcji spowodowany zaangażowaniem kolejnej jednostki pracy
Prawo malejących przychodów - dotyczy zmniejszenia się przychodów produktu w miarę dodawania kolejnych jednostek nakładu zmiennego (praca) do pewnej stałej ilości innego nakładu (ziemia)
Produkt krańcowy danego czynnika produkcji - to dodatkowa produkcja uzyskiwana przy angażowaniu jego kolejnych jednostek, podczas gdy ilość wszystkich innych czynników produkcji pozostaje bez zmian.
Produkt krańcowy pracy - dodatkowa produkcja uzyskiwana z kolejnych jednostek pracy, przy założeniu, że ilośc pozostałych czynników nie zmienia się.
Produkt krańcowy ziemi - przyrost produkcji wywołany zwiększeniem obszaru ziemi, przy utrzymaniu stałego poziomu pozostałych czynników
Teoria produkcyjności krańcowej
funkcja produkcji opisuje jaką ilość produktu uzyskuje się dla dowolnej liczby godzin pracy i pewnej danej liczby akrów ziemi.
Krzywa popytu na pracę wyznacza jednakową dla wszystkich zatrudnionych płacę = produktowi krańcowemu
d s - Podaż pracy
renty
w e D-popyt na pracę=krań. Prod. pracy
płace
o s Ilość pracy
osed - globalna wielkość produkcji
efektywność rynkowej wyceny czynników produkcji
przyczyny efektywności
właściciele ziemi poprzez konkurencję dążą do maksymalizacji renty
robotnicy konkurują o najwyższe płace
ceny rynkowe w wyniku konkurencji osiągane przy najniższych kosztach produkcji
teoria krańcowego produktu przedsiębiorstwa
krańcowy przychód z czynnika produkcji - produkt krańcowy pomnożony przez utarg krańcowy (przychody), jaki otrzymuje przedsiębiorstwo za dodatkową sprzedaną jednostkę produktu.
Krańcowy przychód z pracy = produkt krańcowy x utarg krańcowy
Krańcowy przychód z ziemi = produkt krańcowy ziemi x utarg krańcowy
Krzywa popytu przedsiębiorstwa na czynnik produkcji = krzywa krańcowego przychodu z tego czynnika
jest to krzywa malejąca, bo działa prawo malejących przychodów
Przy maksymalizacji zysku przedsiębiorstwo będzie dążyło aby:
krańcowy przychód z pracy = cena pracy = płaca
krańcowy przychód z ziemi = cena ziemi = renta
zasada minimalizacji kosztów - przedsiębiorstwo dążąc do minimalizacji kosztów całkowitych będzie angażować czynniki produkcji dopóki krańcowe produkty z ostatniej wydanej złotówki nie dędą równe dla wszystkich czynników
zasada substytucji - jeśli cena jednego czynnika produkcji rośnie, a ceny pozostałych czynników nie zmieniają się, to dla przedsiębiorstwa będzie korzystniejsze, aby zastąpić czynnik, który podrożał innymi czynnikami
Wyznaczanie cen czynników produkcji przez popyt ipodaż
popyt na czynniki produkcji związany jest z przydatnością ich w procesie produkcji
krzywe popytu na czynniki produkcji są pochodne względem krzywych popytu na dobra finalne
wielkość popytu na czynniki produkcji zależy od potrzeb konsumentów, popytu na dobra finalne (konsumpcyjne)
przy maksymalizowaniu zysku przedsiębiorstwo będzie dobierać kombinację czynnika według wysokości przychodów z ich produktów krańcowych.
Renta - dotyczy ceny czynników produkcji (ziemi) o staej podaży
Wartość ziemi - zależy od tego, jaka jest wartośc otrzymywanych upraw
Cena czynnika produkcji zależy od rzadkości dobra i zapotrzebowania na nie.
Płace i rynek pracy
Płaca - wyrażona za pomocą siły nabywczej jednej godziny pracy
Wskaźnik płacy realnej = bieżące płace nominalne / CPI
Podaż pracy zależy od:
a. polityki imi
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Skumulowany odsetek dochodu
Płaca jednostkowa
Renta gruntowa
Ilość ziemi