Polityka fiskalna i pieniężna, a deficyt budżetowy

Deficyt budżetowy = wydatki > dochody

Nadwyżka budżetowa = wydatki < dochody

Rodzaje deficytu:

1. deficyt strukturalny - część budżetu jest aktywna, ukształtowana przez aktywną, uznaniową politykę

2. deficyt koniunkturalny część budżetu jest pasywna, ukształtowana przez stan cyklu koniunkturalnego

Rodzaje budżetu

1. rzeczywisty - wyrażone w pieniądzu wydatki deficyt

2. strukturalny - oblicza jakie byłyby dochody wydatki i deficyt gdyby gospodarka osiągnęła produkt potencjalny

3. cykliczny - oblicza wpływ cyklu koniunkturalnego na budżet, mierząc zmiany w dochodach, wydatkach i deficycie powstające gdy produkcja różni się od potencjalnej, a gospodarka jest w okresie boomu lub recesji - to różnica między budżetem rzeczywistym, a strukturalnym.

Gdy PNB ; dochody; aktywność gospodarcza ; przychody z podatku dochodowego od przedsiębiorstw ; wydatki ; przesunięcia w budżecie cyklicznym.

Gdy rząd obniża podatki lub zwiększa wydatki na zbrojenia; deficyt budżetowy ; deficyt strukturalny

Polityka fiskalna zmienia deficyt strukturalny i koniunkturalny.

Czynniki od których zależy pożadany poziom wydatków, dochodów i deficytu:

1. kierowanie popytem (potrzeba hamowania lub pobudzania gospodarki)

w fazie recesji

popyt na pracę

zyski

popyt na inwestycje

bank centralny utrzymuje wysoką stopę procentową, prowadzi twardą politykę pieniężną by niedopuścić do spadku kursu waluty

rząd wydatki lub podatki; aby uzupełnić brakujący popyt

zwiększa deficyt strukturalny by przywrócić pełne zatrudnienie.

W fazie ożywienia

Rząd podatki tworząc nadwyżkę budżetu strukturalnego

2. kombinacja polityki fiskalnej i pieniężnej (rola polityki pieniężnej i fiskalnej w hamowaniu lub pobudzaniu gospodarki)

przykład I

wpływ rządu na PNB (inwestycje, konsumpcja, wydatki)

rząd zwiększa wydatki na zbrojenie; inwestycje;

rząd stosuje twardą politykę fiskalną; deficytu strukturalnego

przykład II

rząd chce zwiększyć inwestycje; prowadzi ekspansywną politykę pieniężną (pobudza do kredytu); podatki; konsumpcji

zachęcenie do inwestowania przez zwiększenie oszczędności społecznych.

Wypychanie - inwestycje wypychane przez politykę fiskalną

Mnożnik wydatków rządowych - przyrost PNB związany z przyrostem wydatków rządowych o jednostkę - powoduje to wzrost popytu na pieniądz; wzrost stopy procentowej; spadek inwestycji

Efekt wypychania

• występuje w wyniku reakcji rynku pieniężnego

• wzrost deficytu strukturalnego; wzrost stopy procentowej; spadek inwestycji

• część wzrostu PNB może być zrównoważona, gdy większy deficyt wypycha inwestycje

dług publiczny

• całkowite zadłużenie państwa pozostające do spłacenia

• związany z deficytem - zmiana długu publicznego jest równa deficytowi budż.

1. zewnętrzny dług publiczny - w stosunku do obcokrajowców, pociąga za sobą zmniejszenie ilości dóbr i usług dostępnych dla ludności w tym kraju.

2. Wewnętrzny dług publiczny - w stosunku do obywateli danego kraju, pociąga za sobą płatności odsetek na rzecz posiadaczy obligacji.

Wypieranie kapitału przez dług publiczny - ludność przechowuje majątek w formie różnych aktywów (domy, akcje, obligacje rządowe, rachunki oszczędnościowe

Podział aktywów - dług publiczny, aktywa rzeczowe

% S`

s

d

kapitał

jeśli dług publiczny wartość kapitału

kapitał prywatny zostanie wyparty przez dług publiczny

analiza IS-LM ;I - inwestycje, S - oszczędności, L - charakter płynności, M - podaż pieniądza.

Krzywa IS

• pokazuje kombinacje pomiędzy wysokością stopy procentowej, a poziomem dochodu narodowego,

• każda kombinacja spełnia warunek równowagi, pomiędzy popytem, a dochodem narodowym.

• Gdy stopy procentowe; dochód narodowy

• Gdy stopy procentowe ; dochód narodowy

• Nachylenie ujemne

• Przy wysokiej stopie procentowej spada popyt na inwestycje i spada popyt na konsumpcję; popyt globalny; dochód

• Od strony wydatków inwestycyjnych, konsumpcyjnych, rządowych pokazuje zależność o nachyleniu ujemnym pomiędzy stopą procentową i poziomem dochodu narodowego.

%

Dochód narodowy

Krzywa LM

• pokazuje kombinacje pomiędzy stopą procentową, a poziomem dochodu narodowego

• spełnia warunek równowagi popytu na pieniądz i podaży pieniądza

• nachylenie dodatnie

• nadwyżkowy popyt na pieniądz gotówkowy spowoduje podniesienie przez bank centralny stopy procentowej (stał podaż pieniądza)

• od strony popytu na pieniądz i podaży pokazuje zależność o nachyleniu dodatnim pomiędzy wysokością stopy procentowej i poziomem dochodu narodowego

• stopy procentowej; dochodu narodowego

• stopy procentowej; dochodu narodowego

%

LM

Dochód narodowy

Mechanizm transmisyjny

• służy do zrównoważenia rynku dóbr i rynku pieniądza

• gwarantuje stabilny poziom dochodu narodowego

%

LM

E

IS

Dochód narodowy

Przesunięcia krzywej IS (polityka fiskalna; przesunięcia krzywej LM (polityka pieniężna)

• podaży pieniądza stopy procentowej

• wydatków państwa stopy procentowej

LM

E1

LM1

E

E2

E3 IS1

IS

• poprzez podaży pieniądza; stopy procentowej; popytu konsumpcyjnego; popytu inwest.; dochodu

wpływ polityki fiskalnej i pieniężnej na gospodarkę

LM1

E1 LM

E4 E2

E3

IS1

IS

1. 
   łagodna polityka fiskalna (IS w prawo)

twarda polityka pieniężna (LM w lewo) E1

2. 
   twarda polityka fiskalna

łagodna polityka pieniężna E2

3. 
   łagodna polityka fiskalna

łagodna polityka pieniężna E3

4. 
   twarda polityka fiskalna

twarda polityka pieniężna E4

dochody i poziom życia

teoria podziału - zajmuje się zagadnieniem rozkładu dochodów i majątku w gospodarce (początkowa alokacja czynników produkcji) oraz kształtowaniem się cen tych czynników na rynku

dochód

• strumień zasobu pieniędzy

• suma pieniędzy uzyskana w ciągu roku

majątek

• wartość netto pieniężnych i rzeczowych zasobów gospodarstwa domowego w danym momencie

krzywa Lorenza

• narzędzie mierzenia stopnia nierówności dochodu

• wykazuje jaki odsetek całkowitegi dochodu otrzymuje odpowiedni odsetek najuboższych

100

krzywa idealnej równości

rzeczywisty rozkład dochodów

skrajna nierówność

• 100

źródła nierówności dochodu

1. zróżnicowanie zarobków - ze względu na uzdolnienia, rodzaj zawodu, wykształcenie

2. zróżnicowanie dochodów z własności - prowadzenie własnego przedsiębiorstwa, dziedziczenie

Teoria produkcji i produkty krańcowe

Funkcja produkcji

• opisuje techniczny związek między maksymalną wielkością produkcji, a niezbędnymi do jej wykonania nakładami czynników produkcji

• określana dla danego poziomu wiedzy technicznej

• za jej pomocą można wyznaczyć popyt na ziemię, pracę kapitał

przedsiębiorstwo dążące do maksymalizacji zysków bierze pod uwagę 2 rodzaje rynków

• rynek produktów - przedsiębiorstwo jako dostawca - dopasowanie swojej produkcji do zapotrzebowania przez klientów

• rynek czynników produkcji - przedsiębiorstwo jako odbiorca - kupuje tak by zminimalizować całkowite koszty produkcji - to na tym rynku ustalane są ceny (płaca, renta, stopa procentowa) i określony podział dochodów

produkt krańcowy, a malejące przychody

Prawo malejących produktów krańcowych - przyrost produkcji spowodowany zaangażowaniem kolejnej jednostki pracy

Prawo malejących przychodów - dotyczy zmniejszenia się przychodów produktu w miarę dodawania kolejnych jednostek nakładu zmiennego (praca) do pewnej stałej ilości innego nakładu (ziemia)

Produkt krańcowy danego czynnika produkcji - to dodatkowa produkcja uzyskiwana przy angażowaniu jego kolejnych jednostek, podczas gdy ilość wszystkich innych czynników produkcji pozostaje bez zmian.

Produkt krańcowy pracy - dodatkowa produkcja uzyskiwana z kolejnych jednostek pracy, przy założeniu, że ilośc pozostałych czynników nie zmienia się.

Produkt krańcowy ziemi - przyrost produkcji wywołany zwiększeniem obszaru ziemi, przy utrzymaniu stałego poziomu pozostałych czynników

Teoria produkcyjności krańcowej

• funkcja produkcji opisuje jaką ilość produktu uzyskuje się dla dowolnej liczby godzin pracy i pewnej danej liczby akrów ziemi.

• Krzywa popytu na pracę wyznacza jednakową dla wszystkich zatrudnionych płacę = produktowi krańcowemu

d s - Podaż pracy

renty

w e D-popyt na pracę=krań. Prod. pracy

płace

o s Ilość pracy

osed - globalna wielkość produkcji

efektywność rynkowej wyceny czynników produkcji

przyczyny efektywności

• właściciele ziemi poprzez konkurencję dążą do maksymalizacji renty

• robotnicy konkurują o najwyższe płace

• ceny rynkowe w wyniku konkurencji osiągane przy najniższych kosztach produkcji

teoria krańcowego produktu przedsiębiorstwa

krańcowy przychód z czynnika produkcji - produkt krańcowy pomnożony przez utarg krańcowy (przychody), jaki otrzymuje przedsiębiorstwo za dodatkową sprzedaną jednostkę produktu.

Krańcowy przychód z pracy = produkt krańcowy x utarg krańcowy

Krańcowy przychód z ziemi = produkt krańcowy ziemi x utarg krańcowy

Krzywa popytu przedsiębiorstwa na czynnik produkcji = krzywa krańcowego przychodu z tego czynnika

• jest to krzywa malejąca, bo działa prawo malejących przychodów

Przy maksymalizacji zysku przedsiębiorstwo będzie dążyło aby:

• krańcowy przychód z pracy = cena pracy = płaca

• krańcowy przychód z ziemi = cena ziemi = renta

zasada minimalizacji kosztów - przedsiębiorstwo dążąc do minimalizacji kosztów całkowitych będzie angażować czynniki produkcji dopóki krańcowe produkty z ostatniej wydanej złotówki nie dędą równe dla wszystkich czynników

zasada substytucji - jeśli cena jednego czynnika produkcji rośnie, a ceny pozostałych czynników nie zmieniają się, to dla przedsiębiorstwa będzie korzystniejsze, aby zastąpić czynnik, który podrożał innymi czynnikami

Wyznaczanie cen czynników produkcji przez popyt ipodaż

• popyt na czynniki produkcji związany jest z przydatnością ich w procesie produkcji

• krzywe popytu na czynniki produkcji są pochodne względem krzywych popytu na dobra finalne

• wielkość popytu na czynniki produkcji zależy od potrzeb konsumentów, popytu na dobra finalne (konsumpcyjne)

• przy maksymalizowaniu zysku przedsiębiorstwo będzie dobierać kombinację czynnika według wysokości przychodów z ich produktów krańcowych.

Renta - dotyczy ceny czynników produkcji (ziemi) o staej podaży

Wartość ziemi - zależy od tego, jaka jest wartośc otrzymywanych upraw

Cena czynnika produkcji zależy od rzadkości dobra i zapotrzebowania na nie.

Płace i rynek pracy

Płaca - wyrażona za pomocą siły nabywczej jednej godziny pracy

Wskaźnik płacy realnej = bieżące płace nominalne / CPI

Podaż pracy zależy od:

a. polityki imi

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

Skumulowany odsetek dochodu

Płaca jednostkowa

Renta gruntowa

Ilość ziemi

---