u ktyrych raz ,cięzej wykonac repozycje płodu;grubasy,szlachetne czy miniaturowe
Indeks Casilika- efektywna długość warg sromowych x kat deklinacji krocza
Kąt deklinacji krocza- kąt nachylenia krocza w stosunku do lini prostej
Efektywna długość warg sromowych- od górnego spojenia sromu do poziomu spojenia łonowego
Typy krocza-
Prawidłowy- IC<50
Wskazanie do plastyki 50-150
Bezwzględna plastyka >150
nowotwory u klaczy -granulosa celll tumor( najczęściej), teratoma, dysgerminoma, cyst adenoma
celowe nacięcie sromu- epistotomia
4 co podac zeby wywołac ruje- GnRH, przestajemy podawać kiedy pęcherzyk dominujący jest większy niż 3,5 cm, wtedy można podać jeszcze raz GnRH lub LH żeby wywołać owulację
Podać FSH (foligon)- powoduje wzrost pęcherzyka
do kiedy wykonac aborcje bliźniąt - chyba do 21 dnia ciąży ( mam napisane że wtedy zmiażdzenie nie nastręcza problemu a po 28 dniu często zmiażdżenie jednego pociąga za sobą śmierć drugiego ?????:/
można też podać pod kontrolą USG między 70-240 dniem ciąży do serca jednego z płodów chlorek potasu ale może dojśc wtedy do poronienia i wydalenia jednoczesnie 2 płodu. Można podawać progesteron aby temu zapobiec do 12 dnia przed porodem
Rozpoznanie ciąży bliźniczej- badanie usg w 10 dniu ciąży lokalizacja zarodka często w okolicy trzonu maacicy
Cykl płciowy- okres od uzyskania dojrzałości płciowej do jej zakończenia
Cykl jajnikowy- cykliczne zmiany struktury jajników zwz z wystepowanem fazy pęcherzykowej fazy ciałka żółtego
Cykl owulacyjny- okres od wystąpienia owulacji do wystąpienia kolejnej owulacji
czy u klaczy wystepuje fizjo ruja w ciązy- tak
ile trwa faza wypierania płodu-15- 30 min
okres pełnej inwulucji macicy czy tam regeneracji- inwolucja macicy w całości trwa 10-14 dni, regeneracja endometrium trwa 8-15 dni, eliminacja zanieczyszczeń, lochi 6-7 dni a powrót do naormalnej aktywności jajnikowej 8-12 dni z wachaniem 5-20 dni
9 w którym roku po raz pierwszy przeprowadzono cesarke u klaczy,-1908
w kórym, dniu rozpoznamy płec płodu =?????
11 parametry nasienia
Świerze i schłodzone- >300 mln o ruchu post
Mrożone>600mln o ruchu post
12 ile trwa ciąza jajowodowa -5-6 dni
13 ilu warstwowe jest łozysko u klaczy - jest to łożysko rozproszone (placenta difussa) nabłonkowo-kosmówkowe składa się z 6 warstw
jaki poziom immunoglobulin jest optymalny w siarze dla zrebiecia
co trzeba spełnic aby maksymalnie zwiekszyc powodzenie biotransferu
rozpoznawanei ciązy u klaczy wszystkie odpowiedzi pasowały w sumie
przy której fazie porodu dochodzi do powstania kloaki- 2 faza wypierania płodu
18 kiedy dochodzi do implantacji zarodka - 2 miesiące (od 35 dnia się zaczyna do 100 dnia)
19do którego dnia ciąza jest utrzymywana przez ciałka zołte czy od ktrego dnia jest utzymywana tylko przez łożysko
Od 150 dnia ciąża utrzymywana jest wyłącznie przez łożysko
kiedy sie tworzy cialko krwotoczne- chyba??? Wtedy kiedy dochodzi do wzrostu pęcherzyka dominującego i do jego pęknięcia i pęknięcia naczyń w tym pęcherzyku i powstaje wtedy ciało krwotoczne a potem dochodzi do wrastania w ciałko krwotoczne naczyń i przekształca się ono w ciałko żółte, dochodzi do wzrostu komórek lu teinowych i do rozkwitu ciałka żółtego a potem
jeśli dojdzie do zapłodnienioa to powstaje ciałko żółte ciążowe -> prod progesteronu
brak zapłodnienia- PGF2a do krwi z macicy i dochodzi do lizy ciałka żółtego i powstania ciałka biławego(blizny)
ile schodzi blastocysta do macicy,- 2-7 dni wędrówka przez jajowód a potem 7-14 dni po zapłodnieniu po macicy wędruje w 42 dniu ciąży dochodzi do tworzenia łożyska
a w zweszycie mam, że transport zarodka do macicy trwa 3 dni ???:/- wykłady
4-7 dni według ćwiczeń zstąpienie zarodka do macicy
Migracja po macicy12-24x/h
Zagnieżdżenie - 15-17 dzień
28 dzień zaczyna powst opaska kosmówkowa,
38-40 dzień połączenie łożyskowe i rozwój kubków endometrialnych i prog eCG
Powst ciałek żółtych dodo
Zanik kubków Endo ok. 100 dnia
do kiedy jest zarodek a od keigo jest płod - według ćw okres płodowy trwa od 40 dnia ciązy do porodu (310-360 dni)
budowa wymienia u klaczy- 2 połówki, dwa strzyki w każdym strzyku 2 ujścia przewodów strzykowych
miejsce inseminacji- brodawka rogu macicy
jak rozpoznac zamieranie zarodka przez USG- wzrost echogeniczności płynu zarodkowego, od 30 dnia nie bije serce, a powinno i pęcherzych płodwy zmniejsza swoją średnicę zamiast zwiększać (35 dzień -5,5 cm), nieregularny kształt, nierówna ściana, obecnośc w płynie p-ęch jasnych pkt- fragmenty rozpadającego się zarodka, brak zarodka w pęcherzyku(widoczny od 20-25 dnia w płynie pęcherzykowym)
rodzaje zapaleń macicy ...
znieczulenie do cesarki z dawkami
patologia ciąży ( okres okołoporodowy choroby ) , \
hormon odpowiadający za interakcje zarodka z endometrium
nabł jajowodu wydziela: tnf a, pgf a, tgf a
regulacja przez estrogeny
- aktywacja genomu sekrecja czynników przeżycia:
Cytokiny: IL-1; IL-6; TNF; LIF
Czynniki wzrostu: TGFβ1; EGF; IGF1; IGF2; IF-PB3
Estrogeny- duża rola z punktu widzenia rozwoju i utrzymania ciąży
znieczulenie nadoponowe wysokie i niskie-miejsce pomiędzy 1 i 2 kręgiem ogonowym, miejsce największej ruchomości ogona
niskie-/tylne 5-8ml lignokainy,polokainy-zwierze stoi
wysokie/przednie-25-50ml -zwierzę lezy
inseminacja nasieniem mrożonym- 6h przed i po owulacji
inseminacja nasieniem Świerzym- 1,5 dnia przed i 6h po
uszkodzenie krocza
I stopnia- uszkodzenie błony sluzowej przedsionka pochwy, sromu
II- j.w. + uszkodzenie błony sluzowej krocza
III- J.w. + uszkodzenie odbytu i prostnicy (kloaka)
IV?- przetoka prostnico pochwowa uszkodzenie bł śluzowej pochwy, krocza i prostnicy
choroby okresu okoloporodowego,
schorzenia macicy,
dlaczego klacz w ciazy moze miec ruje- dochodzi do rozwoju paru ciałek zółtych urzym ciąże, a potem one zanikają i od 150 dnia ciąża utrzym jest tylko przez łożysko i właśnie w czsie kiedy dochodzi do tej "zamiany" w wykorzystywaniu progesteronu może dojść do jego spadku i do objawów rui
schemat znieczulenia do c. ciecia
po jakim czasie prostaglandyny będą działać na ciało żółte, od piątego dnia po owulacji ciałko żółte jest wrażliwe na prostaglandyny
w jakim okresie klacz jest najbardziej podatna na powstawanie pęcherzyka krwotocznego,
wyjaśnić patogenezę powstawania pęcherzyka krwotocznego
badanie spermy: ruchliwość, koncentracja i v ejakulatu
dawka inseminacji= 500x10 do 6/koncentracja x ruchliwość
preparaty hormonalne zawierajace w skladzie np. LH / CG / PGF2alfa / gonadoliberyny
Buserelin- indukcja owulacji
Dinolityk- PGF2a
Receptal-GnRH
hCG- Chorulon, foligon
Progesteron - CIDR/PRID, altrenogest, regumate,
Jaka metoda wykrywanie ciazy u klaczy jest najlepsza,-USG
Cechy wykształconego płodu- wykształcona okrywa włosowa, w żuchwie 3 pary zębów siecznych a w szczęce cęgi, waga ok. 40-60 kg (10% wagi matki
Wymagania dla nasienia
nasienie świerze >300mln plemników o ruchu postępowym,
schłodzone: rozrzedzone/świerze (natychmiast użyte) >300 mln plemnikó o ruchu postępowym ( w trakcie przygotowania)
transportowane >600mln plemników o ruchu postępowym
co to jest eem i okresy,
EEM u klaczy (Elary Embryonic Mortality- Wczesna zamieralność zarodków)
- proces w którym dochodzi do obumarcia i resorpcji zarodka w drogach rodnych klaczy obejmujący okres od zapłodnienia do 40 dnia ciąży.
- do zamierania zarodków dochodzi zarówno u klaczy młodych jak starych.
Są 2 okresy zamierania:
a) od zapłodnienia do 11 dnia ciąży (brak możliwości rozpoznania)
- u młodych śmiertelność w tym okresie to ok. 9% u startych 73%
- do zamierania dochodzi najczęściej w jajowodzie
b) okres od 14 do 50 dnia ciąży (rozpoznanie USG). Śmiertelność u młodych ok. 10-20%; u stadych 70%
Jak rozpoznać: ok. 28 dzień:
- serce nie bije
- wzrost echogeniczności (zmętnienie płynu w pęcherzyku zarodkowym)
- konsystencja ciastowata?
Apoptoza w okresie rozwoju zarodka- dwie drogi:
genetyczna
biochemiczna
Apoptoza- przyczyny:
- chromosomalne i jądrowe nieprawidłowości (trisomia, mozaikowatość)
- niewłaściwy rozwój węzła zarodkowego i trofoektodermy
- stres
- zaburzenia równowago czynników przeżycia: IGF1; IGF2, TGFα; PAF; hormonów
Pozytywna apoptoza:
- eliminacja zarodków genetyczne wadliwych
Początek aktywacji genomu u klaczy w fazie 16 komórek
Czynniki wewnętrzne- etiologia:
schorzenia endometrium
- stany zapalne endometrium zaczynają się od krycia np. długotrwałego; macica u klaczy ma bardzo krótki okres oczyszczania
- inwazje E. coli; S. aureus, herpesvirusy, Aspergillus, Candida
działanie endotoxyn na org klaczy
zaburzenia hormonalne- progesterone i estrogeny
niedobór progesteronu
- nieutworzenie się dodatkowych ciałek żółtych na jajniku wiąże się z niedoborem LH
- jamkowate ciałka żółte produkują mniej progesteronu
*18 dni po kryciu jeśli nie zaszła w ciążę to powinny być objawy rujowe. Sprawdzamy czy zalega płyn; nasienie- często po tym ciąża prawidłowo się rozwija.
Zaburzenia immunologiczne jako zmiany w poziomach
-cytokin- Il1,6, tnf alfa
-czynników wzrostu IGF 1,- 2, IGFBP-3, TGF B, EGF
- białek ostrej fazy: SAA, HB
laktacja
- brak receptorów dla LH
krycie w rui poźrebięcej
- czasami ruja w 5 dniu, czasami w 9. 25% klaczy daje się zaźrebić.
czas inseminacji
miejsce zagnieżdżenia się pęcherzyka zarodkowego
- zwyrodnienie gruczołów macicznych, endometrioza, nie tworzy się łożysko, nie ma odżywiania.
anomalie chromosomowe
- trisomia, monosomia
ciąża bliźniacza
- nie pożądana! Podać prostaglandyny by doszło do resorpcji (szybka resorpcja, szybka ruja)
Czynniki zewnętrzne
dojrzałość i wiek klaczy
- słabej jakości oocyty, nieprawidłowe drogi rodne
stres
- związany z bólem: zapalenie ścięgien, ochwat, kolki, transport, podanie kortykosterydów- ból to PGE2α
żywienie
- niedobory, zaburzenia energetyczno- białkowe (nadmiar lub niedobór), owulacje opóźnione, oocyty słabej jakości
sezon i warunki klimatyczne
- przegrzanie organizmu
użytkowanie ogiera
- mało plemników, dużo wad głównych i podrzędnych nasienia
jakość i rodzaj nasienia
- odpowiednia koncentracja plemników, ruch progresywny
manipulacje na gametach (zapłodnienie in vitro)
- klacze nie reagują tak jak krowy na hormony- musi być czyste końskie FH. Skuteczność biotransferu do 50% u krów; u klaczy jeszcze mniej
techniki zapłodnienia
- Inseminacja do macicy czy do rogu- lepiej tak niż do pochwy. Przy inseminacji do trzonu macicy; gdy ogier stary trzeba głębiej, pod same rogi.
Czynniki embrionalne
anomalie chromosomalne
monosomia chromosomu X- Zespół Turnera (63 X0)
trisomia X (63 XXX)
brak aktywacji genomu zarodka
brak rozpoznania matczynego
zła jakość oocytu
Schorzenia endometrium
charakter zapalny
charakter niezapalny
A
bakteryjne (E.coli; S.aureus; Gardnerella vaginalis)
wirusowe (EHV-1; EHV-4)
grzybicze (Aspergillus; Candida albicans)
B
Zaburzenia regulacji hormonalnej :
estrogeny
progesteron
- wiek klaczy (nieszczelność sromu)
- organizacja krycia (krycie post partum; długotrwałe krycie)
- stres
- żywienie
- zbyt wysoka temperatura
leki, hormony kiedy podawac,
celowe wyciecie sromu,