OTOCZENIE - zbiór elementów nie wchodzących w skład systemu, a równocześnie pozostające w jakichś relacjach w stosunku do niego. Wchodzi w interakcje z organizacją, która podlega jego wpływom i odwrotnie sama wpływa, a co najmniej usiłuje wpływać na stan otoczenia.

Granice organizacji - są one raczej umowne a nie naturalne i dotyczą raczej procesów zachowań ludzi niż obiektów fizycznych. Niemniej granice takie istnieją i spełniają istotna role w funkcjonowaniu organizacji. Spełniają funkcję selekcyjną. Chronią autonomię organizacji.

Stopień otwartości granic zależy od funkcji genotypowej, sprawy wyboru jej kierownictwa ale także od charakteru otoczenia, jego zmienności i złożoności. Granice między otoczeniem bezpośrednim i ogólnym nie zawsze rysują się dostatecznie ostro. Otoczenie bezpośrednie jest inne dla różnych organizacji, otoczenie nie ogólne jest wspólne dla wszystkich organizacji działających w danym społeczeństwie.

OTOCZENIE BEZPOŚREDNIE (zwane tez zadaniowym lub kręgiem zewnętrznym organizacji) - Obejmuje czynniki powstające poza organizacją, które mają bezpośredni wpływ na jej funkcjonowanie, a w szczególności na procesy podejmowania decyzji. Inne dla różnych organizacji.

Elementy otoczenia bezpośredniego:
- odbiorcy (wyrobów lub usług)
- dostawcy (materiałów, surowców, siły roboczej, kredytów)
- konkurenci (inne org., ale zaspokajające podobne potrzeby społeczne)
- instytucje państwowe bezpośrednio wpływające na organizacje (urzędy skarbowe, lokalna władza) oraz wyznaczone przez nie ograniczenia normy, warunki.
- czynniki społeczne (partie polityczne, związki zawodowe, postawy społeczeństwa)
- czynniki techniczne bezpośrednio oddziaływujące na org. (postęp techn., presja na unowocześnianie)

OTOCZENIE OGÓLNE (zwane tez otoczeniem dalszym lub pośrednim) - ma mniej zinstytucjonalizowany charakter. Obejmuje ono wynikające z cech systemu społecznego warunki, w których organizacjom przychodzi działać.

Elementy otoczenie ogólnego:
- otoczenie kulturowe - tradycja kulturowa i historyczna danego społeczeństwa (normy etyczne, wzorce, wartości)
- otoczenie techniczne i technologiczne (cywilizacyjne) - zawierające zarówno fizyczne wytwory techniki (maszyny itp.) jak i zasób wiedzy techn. i techno., z którego organizacja może korzystać; tempo rozwoju technicznego.
- otoczenie edukacyjne - ogólny poziom oświaty w danym społeczeństwie, stopień rozwoju i specjalizacji systemu kształcenia;
- otoczenie polityczne - panujący system polityczny, sposób sprawowania władzy;
- otoczenie prawne - panujący porządek prawny, stopień szczegółowości norm prawnych, zwłaszcza dotyczących powstawania i funkcjonowania org., system rozstrzygania sporów na drodze prawnej;
- otoczenie ekonomiczne - model gospodarki (rynkowa, planowa, mieszana), majątek narodowy, tempo wzrostu gospodarczego;
- otoczenie socjologiczne - warstwowa i klasowa struktura społeczeństwa, ruchliwość społeczna, przedsiębiorczość, pojmowanie ról społecznych, poziom zabezpieczenia społecznego.
- otoczenie demograficzne - struktura społeczeństwa według płci i wieku, zasoby siły roboczej, rozmieszczenia ludności;
-otoczenie naturalne - zasoby naturalne, jakość gleby, system hydrologiczny, klimat, stopień skażenia i zanieczyszczenia środowiska;


Otoczenia (tabelka)

	Stałe	Zmienne
	Składniki otoczenia są:
Stałe	Nieliczne Jednorodne Zasadniczo niezmienne w czasie	Nieliczne Nie całkiem jednorodne Stale zmieniające się
Zmienne	Liczne Różnorodne Zasadniczo niezmienne w czasie	Liczne Różnorodne Stale zmieniające się

Cechy stałego otoczenia organizacji:
1) rodzaj produktów i usług w dłuższym czasie nie ulęgają zmianie
2) w stosowanej w danej dziedzinie technice i technologii nie występują istotne zmiany czy innowacje
3) krąg dostawców i odbiorców jest stabilny, nie pojawiają się nowi konkurenci
4) panujący ład społeczny i polityczny oraz system ekonomiczny maja charakter utrwalony i nie podlegają zakłóceniom a tym bardziej wstrząsom
5) polityka gospodarcza i fiskalna państwa jest spójna i ustabilizowana

Cechy zmiennego otoczenia:
1) rodzaj produktowi/lub usług podlega częstym lub permanentnym zmianom
2) powstają innowacje techniczne i technologiczne powodujące ze dotychczas wykorzystywane urządzenia techn. i stosowana techn. szybko się starzeją
3) występują częste zmiany upodobań i zachowań klientów oraz konkurentów
4) występują częste i nieprzewidywalne zmiany w polityce państwa wobec organizacji gospodarczych
5) następują szybkie zmiany w postawach i systemach wartości ludzi

---