1)PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY
Jaki projekt jest potrzebny do uzyskania pozwolenia na budowę domu?
Do wniosku o pozwolenie na budowę trzeba dołączyć projekt budowlany sporządzony w czterech oprawionych egzemplarzach. Składa się nań projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt zagospodarowania terenu wraz z wymaganymi przez urząd załącznikami (na przykład ekspertyzą geotechniczną lub uzgodnieniem projektu w ZUD-zie).
Projekt budowlany musi być podpisany przez mającego odpowiednie uprawnienia projektanta, członka Izby Architektów.
Co to jest projekt architektoniczno-budowlany?
Na projekt architektoniczno-budowlany składa się opis techniczny oraz rysunki przedstawiające rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i instalacyjne. Zakres dokumentacji określony jest prawnie. W opisie technicznym muszą się znaleźć między innymi: zestawienie powierzchni, założenia przyjęte do obliczeń konstrukcji, podstawowe dane techniczne, w tym charakterystyka energetyczna budynku - właściwości cieplne przegród, drzwi i okien. Rysunki, wykonane w skali nie mniejszej niż 1:100, powinny przedstawiać między innymi elewacje, rzuty fundamentów oraz wszystkich kondygnacji, widok dachu, przekroje charakterystycznych miejsc budynku oraz szczegóły konstrukcyjne i budowlane. Im bardziej dokładny, lepiej opracowany projekt, tym łatwiej będzie zbudować dom.
Projekt gotowy w świetle przepisów stanie się projektem architektoniczno-budowlanym wówczas, gdy zostanie zaadaptowany do warunków konkretnej działki przez projektanta mającego niezbędne uprawnienia.
Dokumentacja architektoniczno-budowlana powinna zawierać akceptację zgodności rozwiązań z wymaganiami bhp. Ocenę dokumentacji pod tym względem przeprowadza rzeczoznawca do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy oraz rzeczoznawca ds. sanitarno-higienicznych. Rzeczoznawca ds. bhp w szczególności ma obowiązek sprawdzenia zgodności przyjętych rozwiązań z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, wymaganiami ergonomii oraz z Polskimi Normami, a także, czy przyjęte rozwiązania likwidują bądź ograniczają zagrożenia, jakie może spowodować projektowany proces technologiczny.
Projekt budowlany
Projekt budowlany, zgodnie z art. 34 ust. 3 Prawa budowlanego, powinien zawierać:
projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie, obejmujący: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich;
projekt architektoniczno-budowlany, określający funkcję, formę i konstrukcję obiektu budowlanego, jego charakterystykę energetyczną i ekologiczną oraz proponowane niezbędne rozwiązania techniczne, a także materiałowe, ukazujące zasady nawiązania do otoczenia, a w stosunku do obiektów budowlanych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 - również opis dostępności dla osób niepełnosprawnych;
stosownie do potrzeb:
a) oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych,
b) oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną zgodnie z przepisami o drogach publicznych;
2)TYPY ZABUDOWY JEDNORODZINNEJ
We współczesnej typologii architektury mieszkaniowej określa się następujące typy, w zależności od przestrzennego usytuowania mieszkań:
Budownictwo jednorodzinne
Dom jednorodzinny wolno stojący - cały budynek stanowi jedno mieszkanie i jest usytuowany niezależnie od pozostałej zabudowy, stanowiąc soliter
Dom jednorodzinny w zabudowie bliźniaczej - jedna ze ścian zewnętrznych budynku przylega do drugiego budynku, a pozostałe trzy elewacje usytuowane są swobodnie. Połowy budynku, niejako wbrew nazwie, niekoniecznie muszą być lustrzanym odbiciem.
Dom jednorodzinny w zabudowie szeregowej - dwie ściany zewnętrzne przylegają do sąsiednich budynków, dwie stanowią przednią (wejściową) i tylną elewację, budynek dzieli działkę na dwie części; budynki szeregowe tworzą ciągi od trzech do kilkunastu obiektów.
Dom jednorodzinny w zabudowie atrialnej - w skrajnym przypadku nie posiada w ogóle elewacji zewnętrznych, doświetlony jest przez atrium; w umiarkowanej strefie klimatycznej budynki atrialne przylegają do sąsiednich dwiema lub trzema ścianami zewnętrznymi.
3)STREFY FUNKCJONALNE DOMU JEDNORODZINNEGO
W układzie funkcjonalnym budynku wyodrębnić można trzy strefy: dzienną, nocną i gospodarczą. Strefa dzienna obejmuje pokój dzienny, kuchnię, jadalnię, pokój, sień wejściową oraz hol. Strefa nocna - sypialnie oraz łazienki. W części gospodarczej lokalizuje się garaż, kotłownię i pomieszczenie gospodarcze.
Co jest najważniejsze w układzie funkcjonalnym wnętrza?
Poszczególne pomieszczenia powinny być ze sobą powiązane. Tak, aby miały odpowiednią wielkość i proporcje. Patrząc na każde mieszkanie można w sposób mniej lub bardziej naturalny wydzielić w nim strefę dzienną i nocną (prywatną). Strefa dzienna jest łatwo dostępna dla ewentualnych gości, natomiast strefa nocna ma zapewnić mieszkańcom prywatność. Jest to podział mniej lub bardziej sztuczny, ale występuje zawsze. Do strefy dziennej zaliczają się salon, pokój dzienny, jadalnia, kuchnia. Strefa nocna to sypialnia i łazienka z zastrzeżeniem, że wc dla gości zalicza się do strefy dziennej. W zależności od stylu życia mieszkańców podział na strefy jest mniej lub bardziej silny. Niektórzy chcą, aby żaden z gości nie miał dostępu do strefy nocnej - prywatnej. Ułatwia to użytkowanie mieszkania, w którym czasem można mieć bałagan.
Jak rozpoznać i wykorzystać wzajemne powiązania stref dziennej i nocnej?
Podział i relacje między strefą dzienną i nocną są najłatwiejsze do zaobserwowania. Oglądając mieszkanie należy zwrócić uwagę czy po wejściu do mieszkania są najpierw sypialnie, a na końcu korytarza pokój dzienny czy tez odwrotnie. Bliższa wejścia powinna być strefa dzienna, a dalej prywatna. Niedopuszczalne jest mieszanie pomieszczeń strefy nocnej ze strefą dzienną - czyli np. umieszczenie pokoju dziennego na drugim końcu mieszkania w stosunku do kuchni. Wzajemne relacje zachodzą też wewnątrz jednej strefy. Np. w strefie dziennej, gdy kuchnia jest otwarta na pokój dzienny. Jest to modne, ale nie każdemu to odpowiada. Warto zastanowić się czy miewamy niezapowiedzianych gości. Trzeba mieć ciągle posprzątane w kuchni. Z drugiej strony wykorzystujemy większą przestrzenność wnętrz. Nie bez znaczenia są też szczegóły w rodzaju przenikania się zapachów. Dobrze jeśli wystarczy nam kuchenka mikrofalowa, gorzej gdy ktoś lubi chińszczyznę. Należy też sprawdzić czy w pokoju dziennym można wydzielić miejsce do oglądania telewizji. Bywa bowiem, że dobranocka staje się wydarzeniem dla wszystkich domowników, bo nie można rozmawiać spokojnie. Najlepiej, aby też sypialnia była wydzielona akustycznie od części dziennej.
5)Budownictwo wielorodzinne
W architekturze budynków wielorodzinnych:
Punktowiec - budynek wielokondygnacyjny, w którym mieszkania skupione są wokół centralnego pionu komunikacyjnego, zawierającego co najmniej jedną klatkę schodową. Budynki punktowe bywają wieżowcami, lecz nie jest to wymóg konieczny dla zaliczenia do tego typu
Willa miejska - wariant punktowca, w którym na każdej kondygnacji znajduje się tylko jedno mieszkanie, zaś jego wyraz architektoniczny zbliża go do budynku jednorodzinnego
Klatkowiec - budynek, w którym poszczególne dostępne z klatek schodowych jednostki zestawione są w ciąg, na każdej kondygnacji znajdują się dwa mieszkania z oknami wychodzącymi na obie zewnętrzne elewacje oraz ewentualnie dalsze mieszkania, oświetlone tylko z jednej strony. Taką formę posiada większość tzw. bloków.
Galeriowiec - mieszkania dostępne są z galerii, czyli otwartego ciągu komunikacyjnego, przebiegającego przed elewacją. Wzdłuż galerii sytuuje się zwykle pomieszczenia o podrzędnym charakterze. W krajach śródziemnomorskich, skąd wywodzi się ten typ, galerie sytuuje się od południa, natomiast w krajach położonych dalej na północ - wzdłuż elewacji północnych.
Poszczególne typy często tworzą formy pośrednie, np. budynki klatkowo-galeriowe.