04 Anatomia Miesnie ogolnie, WSEiT, fizjoterapia, anatomia


ANATOMIA PRAWIDŁOWA

„Układ mięśniowy - charakterystyka ogólna

Mięśnie to narządy posiadające zdolność kurczenia się, czyli zmiany swej długości.

Skurcz ten odbywa się pod wpływem bodźców mechanicznych, elektrycznych, czy też chemicznych. W ustroju człowieka bodźcami wywołującymi skurcz są impulsy nerwowe.

Odróżniamy trzy rodzaje mięśni:

= sterowane przez układ autonomiczny

= kurczą się powoli

= włókna mięśniowe poprzecznie prążkowane

= działa niezależnie od naszej woli

= działają szybko

= zależne od naszej woli

Miologia zajmuje się jedynie ostatnią grupą mięśni, które powodują ruchy kośćca lub ustalają wzajemne położenie kości, stanowiąc układ narządów ruchu czynny.

Pozostałymi rodzajami mięśni zajmuje się splanchnologia.

Ze względu na położenie rozróżniamy mięśnie:

= przyczepiają się jednym lub obydwoma końcami do skóry

= u człowieka: twarz, głowa, szyja i dłonie

= położone pod powięzią powierzchowną

= swymi końcami przyczepiają się do szkieletu

= niektóre mięśnie głębokie łączą się z narządami zmysłów (oko, ucho) lub jest związana

z trzewami (językiem, gardłem, krtanią, odbytnicą)

Liczba mięśni nie jest precyzyjnie określona, co wiąże się z zakwalifikowaniem niektórych części mięśni do określonych jednostek. Przyjmuje się, że jest ich ok. 300-500, przy czym ok. 50 mięśni trzewi i zmysłów. Waga mięśniówki szkieletowej u dorosłego człowieka to ok. 25-35kg, czyli ok. 38% masy ciała. Barwa mięśni zależy od zawartości hemoglobiny mięśniowej i przepływu krwi przez naczynia włosowate; w związku z tym rozróżniamy:

= działają szybko, lecz szybko się również męczą.

= działają wolniej, lecz są bardziej wytrzymałe

U człowieka najciemniejsze mięśnie: serce, przepona, mięśnie gałki ocznej są również najbardziej wytrzymałe. W ustroju człowieka mięśnie jasne i ciemne są różnorodnie powiązane ze sobą.

Budowa mięśni

Ze względu na kształt rozróżniamy:

= długość i szerokość jest znaczni większa niż grubość

= wytwarzają ściany wielkich jam ciała: brzucha, klp i miednicy

= występują tam, gdzie ruchy są nieznaczne, lecz o dużej sile

= w okolicy stawów, kręgosłupa

= np. mięsień prosty brzucha (jest mięśniem długim i zarazem szerokim)

= zwieracze (np. m. okrężny oka, m. zwieracz odbytu)

Mięsień składa się z brzuśca (venter) - część początkowa tzw. głowa (caput) oraz ścięgna (tendo) - część końcowa tzw. ogon (cauda)

Przyczepy mięśni:

inaczej też początek można nazwać punktem przyczepu bardziej stałym (punctum fixum), końcem zaś punkt przyczepu bardziej ruchomy (punctum mobile).

Za początek uważa się na tułowiu koniec mięśnia bliższy głowy lub bliższy płaszczyzny pośrodkowej ciała, zaś na kończynach koniec bliższy tułowia.

Ścięgno (tendo, tendon)

= walcowate

= spłaszczone

= rozcięgno (aponeurosis) - płaska błona

Stosunek brzuśca do ścięgna

= kierunek włókien ścięgna stanowi przedłużenie kierunku włókien mięśniowych

= włókna mięśniowe ułożone szeregowo

= kierunek włókien ścięgna stanowi przedłużenie kierunku włókien mięśniowych

= włókna mięśniowe ułożone równolegle

= możliwy do wykonania ruch rozległy lecz niezbyt silny

= krótkie włókna mięśniowe dochodzące pod kątem z jednej strony, skośnie do ścięgna

= krótkie włókna dochodzą do ścięgna obustronnie pod kątem

= ruchy niezbyt rozległe, lecz silne.

mięśnie te maja w ścięgno pośrednie, dzielące go na dwie części - dwa brzuśce

= mięśnie o kilku brzuścach i jednym lub wielu ścięgnach

= mięśnie o jednym brzuścu i kilku ścięgnach

Zmienność mięśni: kształtów, przyczepów, przebiegu, liczby

Największa zmienność występuje na kończynie górnej

Narządy pomocnicze mięśni

Powięzie (fasciae)

= powięź poszczególnego mięśnia , ustala położenie i nadaje kierunek działania mięśnia

= powięź grup mięśniowych, otacza mięśnie o tej samej czynności

a/ przyczepiające się do kości blaszki powięziowe tworzą przegrody międzymięśniowe

= powięź powierzchowna, oddziela tkankę łączną podskórna od mięśniówki ciała

a/ zwykle daje się łatwo odgraniczyć od tkanki podskórnej, za wyjątkiem rąk stóp

b/ nie jest ciągła tam gdzie występują mięśnie skórne (głowa)

Kaletki maziowe (bursae synoviales)

Pochewki ścięgien (vaginae tendinum)

= zewnętrzna warstwa włóknista

a/ więzadła pochwowe, pierścieniowate lub skośne wzmacniające torebkę włóknistą

= wewnętrzna warstwa maziowa

a/ blaszka ścienna, blaszka trzewna, krezka ścięgna, pęta ścięgien (tam gdzie brak krezki)

Bloczki mięśni (trochlea musculares)

= więzadłowe lub chrzęstne np. bloczek m. skośnego górnego gałki ocznej

= kostne (pokryte chrząstką) np. bruzda k. sześciennej dla ścięgna m. strzałkowego dł.

Trzeszczki (ossa sesamoidea)

Formy działania mięśni

Fizyczno-biologiczne właściwości mięśni

= mięśnie dają się biernie rozciągać i powracają potem do swej spoczynkowej formy

= zmniejsza się ona podczas pracy mięśnia

= zależy od wieku - na starość mniejsza

= każdy mięsień wykazuje pewien niewielki stan napięcia tzw.spoczynkowy stan napięcia

= znajduje się ono pod wpływem układu autonomicznego i nie podlega naszej woli

= stan napięcia mięśnia zależy od:

a/ wieku , w młodości większe

b/ konstytucji człowieka (hipertonicy, hipotonicy)

c/ emocji

d/ czynników fizycznych : temperatura, zmęczenie

e/ czynniki endokrynne, zwłaszcza gruczoły płciowe

= skracanie elementów kurczliwych mięsni pod wpływem bodźców

= rodzaje bodźców wywołujących skurcz

a/chemiczne

b/mechaniczne

c/termiczne

d/elektryczne

e/ bodźce z układu nerwowego ,przerywane

= długość mięśnia pod wpływem skurczu może zmniejszyć się o połowę

= gdy mięsień kurczy się bez oporu wtedy nie twardnieje

= gdy przyczepy mięśnia nie ulegają zbliżeniu, mięsień twardnieje, lecz nie skraca się

wzmagając ciśnienie (np. tłoczni brzusznej)

= praca (skurcz) mięśnia wzmaga gwałtownie przepływ krwi przez mięsień

= energia skurczu mięśnia jest zamieniana na:

a/ pracę mechaniczną

b/ energię cieplną - główne źródło ciepła ustroju

= nużliwość mięśnia zależy od uwalnianych produktów rozpadu tj.CO2 i kwasu

mlekowego

a/ znużony mięsień jest twardy i bolesny

b/ masaż mięśnia pozwala usunąć produkty rozpadu i przywraca sprawność mięśnia

Mechanika mięśni

W zależności od formy oddziaływania na stawy rozróżniamy:

= może oddziaływać różnorodnie np. zginać jeden staw i prostować drugi

= mogą oddziaływać jednakowo, bądź różnorodnie na stawy nad którymi przebiegają

Działanie mięśni w zależności od położenia względem stawu:

Większość mięśni położona jest jednak tak w stosunku do osi stawu, iż działają w kilku kierunkach, co stanowi zabezpieczenie biologiczne ruchów w stawie.

Mięsień może ponadto wykonywać ruchy w stawie, nad którym nie przebiega, działając niejako na odległość np. m. ramienny zbliża do siebie ramię i przedramię przebiegając nad stawem łokciowym, przy tej okazji powoduje także ruch w stawie ramiennym, gdyż ramię podąża w przeciwnym kierunku niż jest wykonywany ruch w stawie.

Rodzaje pracy mięśni:

= najbardziej nużąca postać pracy mięśni, gdyż są wówczas słabiej ukrwione

Kształtowanie ruchów mięśni:

W ruchach ciała biorą zwykle udział całe grupy mięśni lub łańcuchy mięśni

W każdym ruchu uczestniczą obie te grupy mięśni, lecz jedna z nich uzyskuje wyraźną przewagę, dzięki czemu ruchy mogą przebiegać płynnie i równomiernie.

Ruch harmonijny jest wynikiem współpracy synergistów i antagonistów.

Antagonizm mięśniowy może ponadto odnosić się do pojedynczych mięśni, gdyż niektóre z nich mogą składać się z elementów o przeciwstawnym działaniu, jak np. m. piersiowy większy, m. naramienny, m. czworoboczny.

Koordynacja ruchów

Rozumiemy przez nią dokładne wykonanie celowego zespołu ruchów wywołanych przez kombinację unerwienia. Poszczególne skurcze mięśni są wyregulowane pod względem siły i kolejności. Woli człowieka podlega nie skurcz pojedynczego mięśnia, lecz tylko ruch przez niego wykonany, inaczej rzecz ujmując to określony rodzaj ruchu, a nie poszczególne mięśnie są reprezentowane w ośrodkowym układzie nerwowym.

Ruchy oddychania, łykania i ssania są wrodzone - odziedziczone po przodkach

Pozostałe ruchy skoordynowane muszą zostać wyuczone, a gdy są wykonywane często automatyzują się.

Działanie siły mięśnia na ścięgno

Siła mięśnia

Mięśnie o tym samym przekroju fizjologicznym mogą mieć różną siłę - włókna grubsze są silniejsze niż cienkie

Bezwzględna siła mięśnia (jednostka siły mięśnia) - ok. 10kg/cm2 przekroju fizjologicznego.

Praca mięśnia

Siła mięśnia działająca na staw nie zostaje w całości zużyta na wykonanie ruchu w stawie, ale tylko częściowo, pozostała siła przyciska oba końce stawowe do siebie, mówimy o:

Moment statyczny - iloczyn siły skurczu mięśnia i ramienia siły dla danej osi obrotu.

Ramię siły - odległość linii działania siły mięśnia od osi obrotu stawu.

Prócz mięśni, również siła ciężkości działa na układ kostny, stąd mamy:

Dźwignie:

Składniki kośćca jako bierne narządy ruchów wykonywanych przez mięśnie możemy porównać do dźwigni, wyróżniając w nich:

w mechanice, jak również w ustroju człowieka wyróżniamy trzy rodzaje dźwigni

Klasyfikacja mięśni

= mięśnie pochodzące z mezenchymy łuków skrzelowych (mięśnie trzewne)

a/ mięśnie I łuku skrzelowego unerwione przez n. V: mm. żwacze i mm. dna j. ustnej

b/ mięśnie II łuku skrzelowego unerwione przez n. VII: mm. mimiczne twarzy i

głowy, niektóre mięśnie dna jamy ustnej i mięsień szeroki szyi (platysma)

c/ mięśnie III łuku skrzelowego unerwione przez n. IX: mm. górnego odcinka gardła

d/ mięśnie IV-VI łuku skrzelowego unerwione przez n. X: mm. gardła i krtani

e/ mięśnie VI łuku skrzelowego unerwione przez n. XI: biorą udział w tworzeniu

mm. czworobocznych i mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych

f/ mm. oka związane z n. III, IV i VI.

= mięśnie pochodzące z miotomów (mięśnie somatyczne)

a/ pochodne grzbietowej mięśniówki tułowia ,unerwione przez gałęzie tylne nerwów

rdzeniowych tzw. właściwe mięśnie grzbietu

b/ pochodne brzusznej mięśniówki tułowia, unerwione przez gałęzie przednie nerwów

rdzeniowych; pozostałe mięsnie tułowia, mm. szyi, przepona, mięsnie kończyn,

mięśnie języka oraz dna miednicy.

= mięśnie grzbietu

= mięśnie klatki piersiowej

= mięśnie brzucha

= mięśnie szyi

= mięśnie głowy

= mięśnie kończyny górnej

= mięśnie kończyny dolnej



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
TABELA RUCHU MIESNI, WSEiT, fizjoterapia, anatomia
MIESNIE CZESC GORNA, FIZJOTERAPIA, Anatomia
Miesnie szyi, studia fizjoterapia, anatomia
Tablica 1, WSEiT, fizjoterapia, anatomia
Naczynia tętnicze głowy i szyi, WSEiT, fizjoterapia, anatomia
Naczynia żylne powierzchowne głowy 2b, WSEiT, fizjoterapia, anatomia
Miesnie szyi, studia fizjoterapia, anatomia
MIESNIE KONCZYNY DOLNEJ, fizjoterapia, anatomia
Miesnie klatki piersiowej, fizjoterapia, anatomia
mięśnie -lista, Studia, Fizjoterapia, Studia - fizjoterapia, Anatomia, miesnie
unerwienie miesni konczyny dolnej, fizjoterapia, Anatomia

więcej podobnych podstron