Pojęcia i określenia

Wymienione niżej kategorie ekonomiczne, oznaczone literami, przyporządkuj odpowied­nim hasłom, oznaczonym cyframi:

a) gospodarowanie,

b) prawo malejących przychodów, -

c) krzywa możliwości produkcyjnych,

d) ograniczoność zasobów,

e) ekonomia,

f) produkcja,

g) mikroekonomia,

h) koszt alternatywny,

i) zasoby,

j) potrzeby,

k) dobra ekonomiczne,

l) makroekonomia,

ł) podmioty gospodarcze,

m) wklęsłość granicy możliwości produkcyjnych,

n) ekonomia pozytywna.

1. Przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe i władza gospodarcza - ___________________

2. Proces przekształcania zasobów (czynników wytwórczych) w dobra ekonomiczne - __________________

3. Uczucie braku czegoś połączone z chęcią jego zaspokojenia -­­­­­­­­­­­­­­­­­­­________________

4. Dział ekonomii, który zajmuje się analizą funkcjonowania gospodarki jako całości - ____________

5. Przedstawia wszystkie alternatywne kombinacje maksymalnej produkcji dwóch dóbr i/lub usług, dostępne dzięki w pełni efektywnemu wykorzystaniu wszystkich dostępnych czynników wytwórczych - ______________

6. Przyczyna niemożności zaspokojenia nieograniczonych potrzeb społecznych - ______________________

7. Gałąź ekonomii zajmująca się opisem, naukowym wyjaśnianiem oraz przewidywa­niem zjawisk gospodarczych - ________________

8. Obejmuje: produkcję, podział, wymianę i konsumpcję -_____________________

9. Wartość rozwiązania najbardziej cennego, spośród wszystkich niewybranych, przy podejmowaniu decyzji dotyczącej alokacji zasobów - ______

10. Nauka o gospodarowaniu w warunkach ograniczoności zasobów -____________________

11. Dobra będące efektem działalności produkcyjnej człowieka - __________________

12. Cecha krzywej transformacji produktu, będąca następstwem działania prawa ma­lejących przychodów - ________________________

13. Nauka, która bada procesy podejmowania decyzji ekonomicznych przez poszcze­gólne podmioty gospodarcze - __________

14. W miarę zwiększania w procesie produkcji nakładów jednego czynnika wytwór­czego, ceteris paribus, produkcyjność kolejnych jednostek tych nakładów wykazuje tendencję malejącą -______________

15. Teoria ekonomii zalicza do nich: ziemię, pracę, kapitał i technologię - __________________

Prawda - fałsz

1. Alokacja zasobów to inaczej rozmieszczenie ich pomiędzy różne alter­natywne cele.

2. Dobro, które nie ma ceny wyższej od zera, nie może zostać uznane za dobro rzadkie.

3. Z wolnym rynkiem mamy do czynienia wówczas, gdy konsumenci i pro­ducenci mogą żądać cen według własnego uznania.

4. Nieuchronną konsekwencją prawa malejących przychodów jest występo­wanie zjawiska rosnącego kosztu alternatywnego.

5. Teorie ekonomiczne są bezużyteczne, gdyż z reguły nie odzwierciedlają rzeczywistego przebiegu procesów gospodarczych.

6. Energia elektryczna może być przykładem dobra kapitałowego.

7. Prawa ekonomiczne nie sprawdzają się w każdym przypadku, pomimo iż są wynikiem starannej obserwacji życia gospodarczego.

8. O własności prywatnej możemy mówić tylko wtedy, gdy prawo do dysponowania określoną rzeczą na zasadach wyłączności przysługuje tylko jednej osobie.

9. Koszt alternatywny ponosimy nawet wówczas, gdy z jakiegoś dobra korzystamy nieodpłatnie.

10. Państwowe szkolnictwo podstawowe jest przykładem dobra wolnego.

11. Gospodarka centralnie planowana to taka, w której decyzje dotyczące struktury konsumpcji gospodarstw domowych podejmowane są przez przedsiębiorstwa państwowe

12. Metoda indukcji w badaniach ekonomicznych polega na przechodzeniu od stwierdzeń szczegółowych do stwierdzeń ogólnych.

13. Kombinacje dób i usług konsumpcyjnych leżące ponad krzywa transformacji produktu gospodarki są nieosiągalne dla tych konsumentów, którzy uzyskują zbyt niskie dochody.

14. Dopóki w danej gospodarce wszystkie czynniki wytwórcze są własnością prywatną, dobra publiczne nie będą w ogóle wytwarzane.

15. Własność czynników produkcji ma bardzo ważne znaczenie w gospodarce, ale nie wpływa istotny sposób na motywy działania ludzi.

16. Istotnym wyróżnikiem własności publicznej jest to, że dany współwłaściciel może odsprzedać swój udział innej osobie.

17. Własność publiczna to własność zbiorowa, a własność prywatna to własność pojedynczych osób.

18. Krzywa transformacji zwana jest też granicą możliwości produkcyjnych.

19. Decyzje ekonomiczne to decyzje podejmowane wyłącznie na podstawie rachunku ekonomicznego.

20. Prawa ekonomiczne to istotne, powtarzające się zależności między różnymi elementami procesu gospodarowania.

Test wyboru

Wskaż poprawne odpowiedzi.

1. Do zwiększenia możliwości produkcyjnych gospodarki przyczyni się z całą pewno­ścią:

a) przyrost majątku produkcyjnego,

b) wzrost gospodarczy,

c) alokacja zasobów umożliwiająca relatywnie większą produkcję dóbr inwestycyjnych niż konsumpcyjnych,

d) wzrost wydajności pracy, przy nie zmienionym zasobie czynników wytwórczych.

2. Ekonomię można zdefiniować jako naukę, której przedmiotem zainteresowań badawczych jest:

a) przeznaczanie zasobów na alternatywne cele w procesie gospodarowania,

b) sposób zaspokajania nieograniczonych potrzeb społecznych przy ograni­czonym zasobie środków (dóbr i usług),

c) podział wytworzonych dóbr i usług między członków społeczeństwa,

d) powiększanie istniejącego zasobu czynników wytwórczych.

3. Którą z niżej wymienionych pozycji ekonomista nie uzna za czynnik wytwórczy?

a) pracę lekarza,

b) cegły przeznaczone na budowę domu jednorodzinnego,

c) obligacje skarbowe,

d) dystrybutor paliw na stacji benzynowej.

4. Przedsiębiorstwo może zwiększyć swoje możliwości produkcyjne, gdy:

a) zastosuje nowe rozwiązania technologiczne w procesie produkcji,

b) zwiększy ilość wykorzystywanych czynników wytwórczych, a prawo malejących przychodów nie spowoduje w następstwie tego absolutnego spadku produkcji,

c) usprawni organizację procesu produkcji,

d) zmniejszy stopień niewykorzystania odpadów powstających w procesie produkcji.

5. Kapitał, jako czynnik wytwórczy, to:

a) pieniądze służące do zakupu środków produkcji,

b) wszelki wynik procesu produkcyjnego, który może stanowić nakład w innym procesie produkcji,

c) wszelkie surowce naturalne wykorzystywane do produkcji dóbr i usług konsumpcyjnych;

d) wszystkie powyższe stwierdzenia są prawdziwe.

6. Teorie ekonomiczne:

a) są zawsze tym bardziej użyteczne, im więcej zawierają szczegółów dotyczących opisywanego problemu,

b) nigdy nie znajdują odzwierciedlenia w przebiegu rzeczywistych procesów

gospodarczych,

c) stanowią zbiór abstrakcji dotyczących określonego zjawiska ekonomicz­nego,

d) nie mogą stanowić podstawy do podejmowania decyzji gospodarczych,

gdyż wynikające z nich wnioski formułowane są przy założeniu ceteris paribus.

7. Ekonomia normatywna stanowi te gałąź badań ekonomicznych, która zajmuje się między innymi:

a) problemami sprawiedliwego podziału dochodu narodowego pomiędzy członków społeczeństwa,

b) metodologią nauczania ekonomii,

c) prognozowaniem zjawisk ekonomicznych,

d) budową i implementacją modeli ekonomicznych.

8. Ekonomiczne zjawisko rzadkości oznacza:

a) brak określonych dóbr i usług na rynku w sytuacji pełnej obfitości czynników wytwórczych,

b) utrudniony dostęp do czynników wytwórczych,

c) nadwyżkę zapotrzebowania na czynniki wytwórcze nad ich dostępną ilością,

d) nadwyżkę eksportu czynników wytwórczych nad rozmiarami ich im­portu.

9. Dobro wolne:

a) może być wytwarzane w dowolnych ilościach, bez obawy o wystąpienie w jego produkcji zjawiska malejących przychodów,

b) jest dostarczane nieodpłatnie przez państwo wszystkim obywatelom,

c) dane jest przez naturę w stanie nie wymagającym przetworzenia dla celów konsumpcyjnych, a ponadto cechuje się powszechną dostępnością;

d) wszystkie powyższe stwierdzenia są prawidłowe.

10. Prawa ekonomiczne to:

a) prawidłowości, które przejawiają się tak samo w każdych wa­runkach,

b) prawa, które — w odróżnieniu np. od praw fizyki — nie działają obiektywnie,

c) prawidłowości typu statystycznego (stochastycznego),

d) prawa, których działanie ujawnia się w każdym pojedynczym przypadku.

11. Ekonomia zajmuje się:

a) wszystkimi działaniami ludzi

b) głównie związkami między polityką a gospodarką

c) przede wszystkim gospodarczą działalnością ludzi

d) wszystkie powyższe odpowiedzi są dobre

12. Do zasobów czynników produkcji zaliczamy:

a) tylko kapitał i ziemię

b) gospodarkę rynkową i centralnie planowaną

c) pracę, ziemię i kapitał

d) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest dobra

13. Podmiotem działalności gospodarczej są:

a) różne systemy społeczno-gospodarcze

b) tylko pracownicy przedsiębiorstw

c) ludzie

d) żadna z odpowiedzi nie jest dobra

14. Krańcowa stopa transformacji informuje o:

a) działaniu prawa malejących przychodów

b) przeciętnej wydajności czynników wytwórczych w procesie produkcji

c) dodatkowych rozmiarach produkcji jednego dobra, które można uzyskać zmniejszając produkcję dobra drugiego o jednostkę

d) wysokości kosztu alternatywnego w procesie produkcji

15. Przewaga komparatywna:

a) związana jest z produkcją dobra na masową skalę

b) oznacza produkcję dobra po niższym koszcie alternatywnym niż jest to w stanie zrobić konkurent

c) występuje zawsze w procesie produkcji, w którym nie uwidacznia się działanie prawa malejących przychodów

c) może przyczyniać się do zwiększenia możliwości produkcyjnych danej gospodarki

16. Ekonomiczne zjawisko rzadkości oznacza:

a) brak określonych dóbr i usług na rynku w sytuacji pełnej obfitości czynników wytwórczych

b) utrudniony dostęp do czynników wytwórczych

c) nadwyżkę zapotrzebowania na czynniki wytwórcze nad ich dostępną ilością

d) nadwyżkę eksportu czynników wytwórczych nad rozmiarami ich importu

Zadanie 1

Tabela przedstawia ekonomicznie efektywne kombinacje możliwych do wyprodukowania przez daną gospodarkę dwu dób - mięsa i tkanin.

kombinacje	produkcja mięsa (w mln ton)	produkcja tkanin (w mld m^2)
A	20	0
B	16	14
C	12	22
D	4	28
E	0	30

1. przedstaw graficznie możliwości tej gospodarki

2. załóżmy że gospodarka znajduje się w punkcie B. Jaki jest koszt alternatywny wyprodukowania przez tę gospodarkę dodatkowych 8 mld m² tkanin.

Zadanie 2

Patrząc na wykres, udziel odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jakie punkty reprezentują ekonomicznie efektywne?

2. Jakie punkty reprezentują kombinacje oznaczające pełną specjalizację danego kraju?

3. Jakie punkty reprezentują kombinacje nieosiągalne?

Zadanie 3

W tabeli zestawiono w pary dobra konsumpcyjne. Zadecyduj czy mają one względem siebie charakter substytucyjny czy komplementarny.

pary dóbr	dobra substytucyjne	dobra komplementarne	dobra niezależne
jabłko i pomarańcza
masło orzechowe i dżem
buty i sznurowadła
groch i fasola
pióro wieczne i atrament
kurczak i ryba
płatki kukurydziane i radio
herbata i cukier

Ekonomia nauka o gospodarowaniu

Strona 1 z 4

I

H

G

F

A

B

C

D

E

---