Jest wszędzie: w pracy, w domu, na ulicy. Towarzyszy nam od momentu narodzin, poprzez wiele sytuacji ważnych i mniej ważnych. Nie sposób się go całkowicie pozbyć ani polubić. Kojarzy się z przykrą reakcją ciała, napięciem, zagrożeniem. STRES...
Znamy go wszyscy, wiedza potoczna jest tutaj szeroko rozpowszechniona. Warto jednak poznać bliżej tego nieuniknionego towarzysza, aby łatwiej było z nim żyć i aby móc go zaakceptować. Jedno z podejść mówi, że w sytuacji stresowej występuje zawsze bodziec, element zagrożenia, udaremniający działanie, wpływający na silne pobudzenie emocjonalne tzw. stresor.
Każdy z nas był w sytuacji egzaminacyjnej, czy miał problemy w pracy, gdzie zagrożenie, wyobrażenie porażki jest stresorem, który to ma wpływ na samopoczucie, zdolność koncentracji uwagi, procesy myślowe, poziom emocji.
Stresor jest zwykle czynnikiem niezależnym od nas, subiektywnie spostrzeganym jako zakłócenie równowagi pomiędzy jednostką a otoczeniem. Oznacza to, że ten sam czynnik dla jednego człowieka jest stresujący, dla drugiego zaś nie. Wydaje się to oczywiste, a psychologia nazywa ten fakt tolerancją na stresory. Pojęcie stresu psychologicznego jest pochodne w stosunku do pojęcia stresu fizjologicznego, który określany jest jako nieswoista reakcja organizmu na stawiane mu żądania. Reakcja przebiega w 3 fazach:
- alarmowej, w której następuje mobilizacja organizmu;
- adaptacji, gdy organizm koncentruje swoją obronę i wytwarza pewną odporność;
- wyczerpania, gdy przystosowanie jednak nie jest możliwe.
Mówiąc prościej: najpierw pojawiają się emocje, najczęściej negatywne, następuje mobilizacja organizmu, jego zasobów energetycznych i poznawczych. To z kolei wpływa na zmianę zachowania, poszukiwanie rozwiązań, przystosowanie do nowych warunków, lecz jeśli sytuacja stresowa trwa zbyt długo albo próby są nieefektywne - dochodzi do załamania, rezygnacji.
Bardzo ważny jest etap drugi - poszukiwanie rozwiązań, wychodzenie naprzeciw, radzenie sobie ze stresem (ang.coping). Wiadomo bowiem, że stresujący wpływ otoczenia dosięga wszystkich ludzi, niezależnie czy ufają Bogu czy nie. Jest to zjawisko powszechne i związane z byciem w świecie. I ważne jest, aby umieć osłabiać niekorzystne bodźce, rozwiązywać trudne sytuacje, aby wiele potencjalnych zagrożeń nie było dla nas porażką. Warto w tym miejscu wspomnieć o rzeczy dość znanej, że pewien poziom stresu jest czynnikiem mobilizującym, motywującym do osiągnięcia celu, sięgnięcia po więcej, jest emocją zdrową.
Psychologia wyróżnia:
- distress - powstający wskutek negatywnych emocji, kojarzący się z zagrożeniem, oraz
- eustress - stres pozytywny, pomagający rozwiązać sytuację trudną.
Najczęściej najefektywniejsze działania są efektem średniego poziomu stresu, duże zaś jego nasilenie zwykle powoduje dezorganizację zachowania, o czym z pewnością część z nas przekonała się osobiście. Tyle teoria, naukowcy, a mnie przypomina się gdzieś zasłyszane zdanie: "Ważne jest, aby umieć zmieniać to, co wymaga zmiany i zaakceptować to, co niezmienne. Poza tym trzeba wyczucia, aby rozróżnić jedno od drugiego". W życiu spotykamy obie sytuacje i właściwie trudno jednoznacznie powiedzieć, która jest trudniejsza.
Wśród sytuacji nie podlegających naszemu wpływowi najczęstszą jest choroba, w tym nieuleczalna osób bliskich. Poziom stresu jest wysoki, dotyczy bowiem wartości najwyższej jaką jest życie. Stojąc wobec takiego doświadczenia mamy poczucie bezradności, osamotnienia, często też żalu i krzywdy. Nie można w tym przypadku mówić o rozwiązaniu problemu, chodzi bardziej o zmianę nastawienia, emocji. Bardzo często w praktyce szpitalnej mamy do czynienia z pewymi fazami postawy wobec faktu nieuchronnego:
- etap wstępny - mieszanina uczuć, działanie mechanizmów obronnych takich jak: nieprzyjmowanie do wiadomości, zaprzeczanie, wyparcie. Często jest to okres buntu, pretensji, żalu.
- etap przewlekłej choroby - gdzie częściowo rozwiązane są problemy emocjonalne, często na tym etapie pojawia się depresja, zwątpienie.
- etap akceptacji.
W takiej sytuacji wyraźnie widać różnicę pomiędzy reakcją i nastawieniem ludzi wierzących i niewierzących. Oczywiście postawa akceptacji choroby u jednych i drugich może być poprzedzona okresami buntu i protestu, lecz ludzie ufający Bogu mają obietnicę wieczności z Bogiem i nie muszą lękać się przyszłości. Jest to zasadnicza różnica umożliwiająca osiągnięcie pokoju w tej trudnej sytuacji. Nie chcę przez to powiedzieć, że wierzący w tej sytuacji wcale nie mają trudności z zaakceptowaniem stanu - im też potrzebne jest wsparcie osób bliskich, lecz są oni uwolnieni od troski o wieczność. Pokój odnośnie śmierci daje tylko Bóg. Akceptacja stanu niezmiennego, nieuleczalnej choroby wyłączywszy Boga jest niemożliwa.
Druga grupa sytuacji podlegających naszemu wpływowi wymaga zastosowania pewnych strategii. Polegają one na poszukiwaniu informacji o problemie, swoich możliwościach przeciwstawienia się zagrożeniu.
Rozpatrzmy przykład zagrożenia utratą pracy!
Stresor Podejmowane strategie Skutek, utrata pracy unikanie konfrontacji z problemem, zwolnienie ,stawienie czoła wymaganiom dalsza współpraca .Dwie kategorie strategii radzenia sobie są dość ogólne, ale informują o konieczności dokonania wyboru zachowania ze względu na preferowany skutek. Często musimy dokonywać przeróżnych wyborów i jest to sytuacja niosąca niepewność. Często bowiem o ich skutkach przekonujemy się później, nie mogąc ich wcześniej przewidzieć. Zawsze jednak niezależnie od tego, czy wiemy jak postąpić, możemy "złożyć wszelką troskę na Pana". Jest to na pewno sposób na stres, sposób odbioru rzeczywistości przez pryzmat woli Bożej. Wtedy to o każdej sytuacji możemy myśleć jak o narzędziu do określonego celu. Mam nadzieję, że podstawowa wiedza o stresie pomoże w uporaniu się z nim w sytuacji trudnej oraz że w niektórych z nich będzie zdrową motywacją do osiągania celu.

Jak radzić sobie ze stresem w pracy i życiu codziennym?
Najpierw zastanowimy się nad sugestiami jakie wypływają z teorii Lazarusa i Falkman. Natomiast w dalszej części podamy określone wskazówki dotyczące życia codziennego, które pozwolą na zmniejszenie częstotliwości i intensywności doznawania negatywnych emocji. Jak pamiętamy, Lazarus i Falkman stwierdzają, że człowiek znajdując się w konkretnej sytuacji dokonuje oceny pierwotnej i wtórnej. Spostrzega i interpretuje sytuację, a także zastanawia się nad własnymi możliwościami sprostania okolicznościom w jakich się znalazł. Ze stwierdzenia tego wynika szereg implikacji praktycznych. Przede wszystkim ważnym jest stopień uświadomienia sobie własnego stanu emocjonalnego oraz okoliczności, które go wywołały. Trzeba pamiętać, że silne emocje sprawiają, że nasz sposób spostrzegania rzeczywistości staje się zawężony, a tym samym zniekształcony. Powstaje tendencja do reagowania już przy pojawieniu się pierwszego sygnału informacji, bez dokładniejszej wiedzy o całej sytuacji. Często ludzie reagują z jednakową siłą na zdarzenia, które obiektywnie różnią się znaczeniem. Pożytecznym jest więc, uświadomienie sobie hierarchii problemów, zadawanie pytania: "0 co właściwie chodzi?" Próba spojrzenia na sprawę pod wieloma kątami, szukanie wielu możliwych odpowiedzi na pytanie: "dlaczego?", pozwoli na bardziej obiektywną ocenę zdarzenia. które nas dotknęło. Bardzo ważną jest także refleksja nad tym, jaki mamy bezpośredni wpływ na zmianę danej sytuacji. Potoczne obserwacje wskazują bowiem, że ludzie często tracą wiele energii i czasu na działania, które w niewielkim tylko stopniu zmieniają rzeczywistość. To wstępne rozróżnienie powinno mieć zasadnicze znaczenie dla wyboru strategii działania. Problem ten wiąże się ściśle z prawidłową samooceną. Uświadomienie sobie własnych pozytywnych i negatywnych cech pozwoli m.in. na przewidywanie własnych reakcji w konkretnych okolicznościach, a także na unikanie niektórych sytuacji, o których wiemy, że mają dla nas charakter stresowy. Nasuwa się pytanie: "A co robić wtedy, gdy mimo naszych zabiegów, doszło do wzbudzenia silnych, negatywnych emocji?" Składniki wegetatywno - somatyczne takich emocji prowadzą do nagromadzenia energii w organizmie, która nie spożytkowana może mieć niekorzystne konsekwencje. Energię tę można rozładować poprzez różne formy aktywności fizycznej takie jak: spacer, jogging, jazda na rowerze, praca w ogródku czy inna praca fizyczna na świeżym powietrzu. Skuteczną metodą pozytywnego wpływania na stan psychofizyczny są także ćwiczenia relaksująco - koncentrujące. Opanowanie tej metody pozwala na rozluźnienie dowolnych grup mięśni, uzyskanie równowagi psychicznej i uspokojenie reakcji fizjologicznych. Omawianie szczegółów różnych technik prowadzących do wymienionych efektów wykracza poza to opracowanie. Można je znaleźć w innych polskich publikacjach. Usunięcie napięcia psychofizycznego może nastąpić także poprzez opuszczenie miejsca konfliktu i skierowanie uwagi na inne sprawy: oglądanie atrakcyjnego filmu lub programu telewizyjnego, zajęcie się ciekawą lekturą itp. Bardzo skutecznym sposobem rozładowania napięcia jest także rozmowa z kimś bliskim, życzliwie do nas nastawionym. Mówienie o problemie pozwala na nabranie pewnego dystansu do sprawy. Zwykle nasze myślenie ma charakter skrótowy. Werbalizacja zmusza do formułowania myśli w określonym porządku. Proces ten pozwala na lepsze uświadomienie istoty konfliktu. Życzliwy słuchacz, zadając pytania, skłania nas do spojrzenia na problem pod różnymi kątami. W ten sposób możemy zmienić nasze nastawienia wobec sytuacji, czy wobec konkretnych ludzi. Wyniki wielu badań wskazują, że ludzie, którzy mają w swoim otoczeniu zaufane osoby, do których mogą się zwracać ze swoimi troskami i trudnymi problemami życiowymi, lepiej radzą sobie ze stresem i w mniejszym stopniu ponoszą jego negatywne skutki zdrowotne. Warto przy tej okazji zwrócić uwagę na pewne tendencje do niekorzystnego sposobu rozładowania emocji: nadmierne picie alkoholu, palenie papierosów, czy zażywanie środków psychotropowych. Szkodliwość takich działań nie wymaga komentarza. Stan napięcia emocjonalnego i związane z nim zmiany wegetatywno-somatyczne, bardzo często są efektem pośpiechu jaki towarzyszy nam w życiu codziennym. Powiada się, że pośpiech i brak czasu są nieodłącznymi atrybutami współczesnej cywilizacji przemysłowej. Czy zatem nie mamy możliwości przeciwdziałania temu? Jednym ze sposobów zaradczych jest dobre rozplanowanie i organizowanie codziennych zajęć. Większość tych aktywności powtarza się. a część z nich ma charakter nawykowy - realizujemy je często bez udziału świadomości. Warto więc dokonać bilansu czasu, który poświęcamy na poszczególne działania. Dla każdego człowieka doba ma 24 godziny, ale ludzie w różny sposób wykorzystują ten kapitał. Istota sprawy polega na tym, aby pamiętać, że człowiek jest jednostką nie tylko psychospołeczną, ale i biologiczną. Przy całej różnorodności życia poszczególnych osób wymagania biologiczne organizmu powinny być przez wszystkich respektowane. Ma to bardzo istotne znaczenie m.in. dla funkcjonowania naszego systemu nerwowego. W prawidłowo zaplanowanym dniu powszednim powinien być przewidziany wystarczający czas na: sen, wykonanie porannych czynności bez pośpiechu, pokonanie drogi do pracy bez zbędnego napięcia związanego z ewentualnością spóźnienia się, realizację obowiązków zawodowych oraz czynny wypoczynek. Każdej z tych spraw poświęcamy kilka zdań szczegółowych. Zaczniemy od snu, gdyż jest to naturalny sposób pozwalający na regenerację systemu nerwowego. Niewystarczająca ilość snu obniża sprawność funkcjonowania w ciągu całego dnia. Często deficyt w tym zakresie może mieć również negatywne następstwa fizjologiczne. Indywidualne zapotrzebowanie na sen u człowieka dorosłego zwykle waha się od siedmiu do dziewięciu godzin na dobę. Powinno się tyle spać, aby rano budzić się w pełni wypoczętym, zrelaksowanym. Ze względu na dobowy rytm biologiczny naszego organizmu, ważne jest aby sen rozpoczynał się nie później niż o dwudziestej trzeciej. Korzystne dla organizmu jest również stosowanie kilkunastominutowych drzemek popołudniowych. Godzina, o której wstaje się rano powinna wynikać z bilansu czasu potrzebnego na spokojne wykonanie porannych czynności i dotarcie do zakładu pracy. Wśród zajęć porannych nie powinno zabraknąć codziennej gimnastyki. Dzień należy rozpoczynać w spokojnym rytmie, "bez przyspieszonych obrotów". Praca zawodowa zajmuje poważną część naszego powszedniego dnia. Ważnym jest, aby to co robimy interesowało nas, odpowiadało naszym zamiłowanią. Aktywności zawodowej często towarzyszy pośpiech, napięcie nerwowe. Dobre rozplanowanie obowiązków pomoże uniknąć spiętrzenia zbyt wielu zajęć w krótkim terminie. W ten sposób poddani są stałej presji czasu. Ważnym elementem życia codziennego, który pozytywnie wpływa na rozładowanie napięcia nerwowego jest aktywny wypoczynek. Powinien on zawierać aktywność fizyczną oraz realizowanie swoich zainteresowań pozazawodowych. Formy tych zajęć mogą być bardzo różnorodne, ważnym jest jednak, aby znalazły się w stałym repertuarze codziennych czynności. Większość z podanych powyżej propozycji jest dosyć oczywista, wręcz banalna. Problem w tym, że te proste zasady niewielu realizuje na co dzień. Stąd konieczność dokonania świadomej analizy własnej "fotografii dnia" i wprowadzenie odpowiednich korekt. Istnieje potrzeba wypracowania nawyków życia codziennego, które pozwolą na zmniejszenie częstotliwości przeżywanych sytuacji stresowych, a jednocześnie będą łagodziły skutki tych zdarzeń, których nie udało się uniknąć. Warto zwrócić uwagę, że wprowadzenie wspomnianych zasad będzie jednocześnie pozytywnie wpływało na obniżenie innych czynników ryzyka chorób układu krążenia takich jak: wysoki poziom cholesterolu, palenie papierosów, nadwaga itp. Formowanie odpowiednich nawyków życiowych i modyfikowanie funkcjonowania emocjonalnego wiąże się z bardziej ogólnym problemem jakim jest odpowiednia filozofia życiowa. W przedstawionym opracowaniu podano różne rozumienie pojęcia stresu, nieco więcej uwagi poświęcono współczesnej, psychologicznej teorii stresu, i radzenia sobie Lazarusa i Falkman oraz związkom stresu z chorobami układu krążenia. W części dotyczącej działań zaradczych, skoncentrowano się na wskazówkach praktycznych, które mogą być stosowane przez każdego, bez uciekania się do pomocy profesjonalistów. Nie omawiano szczegółowych technik behawioralnych, poznawczych, czy psychoanalitycznych, które mogą być pomocne w radzeniu sobie ze stresem, gdyż należy je stosować tylko pod kierunkiem doświadczonych psychologów klinicznych lub psychiatrów, mających licencje psychoterapeutyczne.

Stres ( np. w pracy) jako nieswoista reakcja organizmu.
Czym jest ten tajemniczy i manipulujący nami stres? Stres kontroluje reakcje ciała, wpływa na wydajność pracy, efektywność działania. Stres inspiruje do życia, ale jest też odpowiedzialny za jego szybki, nagły koniec: śmierć pod wpływem stresu. Stres w najogólniejszym ujęciu to "nieswoista reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu zadania".
- Stres jest to stan wzmożonej gotowości i nadmiernego pobudzenia organizmu, by lepiej, skuteczniej i efektywniej zadziałać. Nie jest to zjawisko całkiem negatywne. Bez stresu nie potrafimy żyć. Stres można by nazwać przyprawą życia.
- Stres - jest to reakcja na docierające do człowieka bodźce. Bodźce te pobudzają podwzgórze i przysadkę mózgowa, by tak stymulowały nadnercza, by one z kolei poprzez hormony kory nadnerczy przyśpieszały akcje serca i częstość oddechu, powodowały wzmożenie lepkości krwi, podwyższały poziom glukozy, cholesterolu i innych wysokoenergetycznych substancji w krwiobiegu. To wszystko dzieje się po to, by organizm człowieka w sytuacjach stresowych umiał przygotować się do walki bądź do ucieczki.
- Stres to nieswoista reakcja mobilizująca (uaktywniająca i przyspieszająca) pracę całego aparatu fizjologicznego i psychicznego człowieka. Jeśli taka reakcja występuje często, wywołuje określone psychofizjologiczne szkody. Tym co wywołuje mobilizację (a więc stresorem) może być zarówno zmiana temperatury otoczenia, wirus, uszkodzenie ciała, jak i emocjonalne przeżycia (lek, gniew, depresja).
Stan stresu (np. w pracy) i jego następstwa:
Podwyższenie się ogólnego poziomu aktywacji organizmu, wzrost zgeneralizowanego pobudzenia (activation, arousal) . Struktury odpowiedzialne (Układ siatkowaty mózgu, emocyjne części struktur podkorowych) Pojawienie się silnych emocji, z reguły mających negatywne zabarwienie afektywne). Strach, lęk, niepokój, panika, przerażenie, zależności od występowania elementów frustracji - irytacja gniew, złość, depresja, przygnębienie... Pojawienie się motywacji do przezwyciężenia stresu. Stresy przyjemne, wyładowanie adrenaliny jako „ekscytator” .Należy nadmienić, że oprócz stresów szkodliwych są stresy przyjemne, które działają korzystnie (niemal leczniczo, a na pewno energetycznie) na organizm. Do takich należą np.: osiągnięcie sukcesu, zaskakująco korzystny obrót wydarzeń, zaspokojenie silnego pragnienia, przeżycie wzniosłego uczucia, wyczyny sportowe..
Najczęstszymi obszarami stresogennymi są:
1. Miejsce pracy i pełniona funkcja (tzw. stres zawodowy).
2. Życie rodzinne (małżeńskie).
3. Nasza konstrukcja psychiczna (inaczej mówiąc osobowość).
4. Nasz organizm (pogorszenie się stanu zdrowia, niesprawność, brzydota ( subiektywne przekonanie), brak akceptacji samego siebie itp. ).
Stres a wystąpienie choroby (tu gł. układu krążenia)

JESTEŚMY POKOLENIEM PRZEWLEKLEGO STRESU!
Stres - jest to reakcja na docierające do człowieka bodźce. Bodźce te pobudzają podwzgórze i przysadkę mózgowa, by tak stymulowały nadnercza, by one z kolei poprzez hormony kory nadnerczy przyśpieszały akcje serca i częstość oddechu, powodowały wzmożenie lepkości krwi, podwyższały poziom glukozy, cholesterolu i innych wysokoenergetycznych substancji w krwiobiegu. To wszystko dzieje się po to, by organizm człowieka w sytuacjach stresowych umiał przygotować się do walki bądź do ucieczki. W kategoriach fizjologicznych i biochemicznych stan alarmowy, reakcja stresowa w organizmie ludzkim nie przebiega inaczej, niż w organizmie zwierzęcia. Zwierzęta walczą lub uciekają, dlatego musza być przygotowane do wzmożonego wydatku energetycznego. Wielu ludzi ucieka. Bardzo wielu próbuje walczyć, ale często przyjmuje to formę agresji, ( a agresja to niesie nowe destrukcyjne problemy) W obecnych czasach Polacy są w tak złej kondycji zdrowotnej to nie jest konsekwencja tylko złego sposobu odżywiania się czy braku aktywności ruchowej, ale w większości przypadków jest to rezultat przewlekle kumulowanego (gromadzonego) stresu. Każdy człowiek może decydować o tym, jaka jest jego osobista percepcja - postrzeganie sytuacji i interpretacja - zrozumienie i jego stosunek do tej informacji. Nauka New Age, filozofia czy jakikolwiek inny system ideologiczno - myślowy starają się odnaleźć właściwa sobie receptę na rozładowanie przewlekle nagromadzonego stresu, którego nie tylko można doszukać się w pracy. Warunkiem jest jednak dokonanie wyboru przez samego człowieka. Sytuacje, zewnętrzne okoliczności, w jakich się znajduje, nie ulęgną zmianie, ale może się zmienić sam człowiek i jego nastawienie do sytuacji. Pytaniem jest, czy człowiek naprawdę chce dokonać wyboru.. Jeżeli człowiek pozwoli sobie dokonać zmian w swoim życiu, zobaczy, ze nastąpią w nim całkowite przemiany w każdej sferze jego życia np. w pracy. Przemiana taka, dokonana przez niego samego, nie musi być jednorazowa, lecz może być kontynuowana przez cale jego życie. Zmieni się jakość życia. Taki "zmieniony" człowiek nie będzie należał już do pokolenia przewlekłego stresu, ale do ludzi przemienionego umysłu. Wypełnionych pokojem, radością i miłością. Zdolnym, by przebaczyć sobie i innym. Zawsze mamy szansę na nową, prawdziwą wolność od poczucia winy i grzechu z przeszłości. Nowy początek tu i teraz i nowa nadzieje na przyszłość. Nowa jakość życia.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---