Priorytet parowania- działa tak, jeżeli powierzchnia czynna dysponuje dostateczną ilością wody to istniejący zapas energii wykorzystywany jest na parowanie, a w dalszej kolejności dopiero na ogrzanie powietrza gleby.

Saldo promieniowania- określa ilość energii użytecznej wykorzystywanej przez ekosystem. Stosunkowo niewielka część tej energii asymilowana jest w biomasie, reszta uczestniczy w procesie wymiany. W okresie dnia strumień ciepła jawnego z atmosfery ogrzewa powierzchnię czynna. Wieczorem i w nocy sytuacja ulega odwróceniu i ciepło powierzchni czynnej przenika do atmosfery tworząc układ zwany inwersją temp. Wymiana ta dotyczyć może również ciepła utajonego, gdzie proces realizuje się podczas przemian fazowych wody.

Salda promieniowania na poszczególnych poziomach wysokości różnią się niekiedy znacznie. W przebiegu dobowym sald najmniejsze różnice pomiędzy warstwą powierzchniową, a znajdującą się tuż przy gruncie występują w porach wieczornej, nocnej i rannej. W ciągu dnia różnice pogłębiają się osiągając maksimum w okresie maksymalnego napromieniowania słonecznego. W dzień słoneczny spadek wartości salda napromieniowania wraz z przemieszczaniem się w głąb szaty roślinnej jest większy niż w dzień pochmurny.

W zakresie gospodarki wodnej w przyrodzie można wydzielić system :

- podłoże- roślina- atmosfera, który zapewnia wzrost i rozwój organizmów roślinnych. Jego funkcjonowanie podlega zasadzie, która mówi że gęstość strumienia wody przepływającej w systemie jest wprost proporcjonalna do gradientu siły powodującej przepływ i odwrotnie proporcjonalna do oporu jaki stawia materia przez, którą woda przepływa. Strumień wody wpływający do systemu jest równy strumieniowy wody wypływającemu przez liści, plus woda konstytucyjna wbudowana w składniki organizmu.

Mechanizmy wytwarzania różnic potencjału:

- przepływ wody przez roślinę rozpoczyna się od strefy korzeniowej. Ponadto woda z otoczenia tej strefy powoduje powstanie różnic potencjału od wilgotniejszych objętości gleby

Drugi mechanizm wytwarzania różnic potencjału- parowanie powierzchniowe w ten sposób woda z głębszych warstw profilu podsiąka do stref korzeniowych. Rośliny mogą obierać wodę aktywnie dzięki mechanizmowi przenikania osmotycznego oraz nieaktywne na zasadzie różnic potencjału ciśnieniowego wody w glebie i korzeniu.

- woda w roślinie przemieszcza się systemem naczyń od korzenia do tkanek, dzięki stałemu utrzymaniu różnic potencjałów pomiędzy różnymi organami. Możliwe są inne kierunki przepływu zawsze jednak od potencjału wyższego do niższego.

- transpiracja polega na wyparowaniu wody przez kutikulę lub szparki. Intensywność transpiracji zależy od gradientu ciśnienia pary wodnej, wielkości otwarcia szparek i od ilości energii wykorzystywanej do parowania wody. Strumień pary wodnej wypływający z powierzchni roślin do atmosfery niesie z sobą porcje energii utajonej. Stosunek energii strumienia parowania z danej powierzchni do energii ciepła jawnego wypromieniowywanego, nazywa się stosunkiem Bowena.

Ewapotransporacja potencjalna(ETP) wyraża się ją w mm zachodzi ona w danym miejscu przy nieograniczonych zasobach wody. Najlepszym sposobem na wyliczenie ewapotransporacji potencjalnej jest użycie wzoru penmana.

Ewapotransporacja rzeczywista (ETR)- wartości rzeczywiste dotyczą konkretnej powierzchni parującej gleby i roślinności w określonym czasie i oznaczamy je w mm. Pomiarów ewapotranspiracji rzeczywistej dokonuje się za pomocą przyrządów zwanych ewaporometrami glebowymi bądź lizymetrami. Tę wartość można też oszacować przy pomocy metod pośrednich.

Przymrozek- spadek temp. Minimalnej poniżej zera w okresie trwania wegetacji roślin.

Przymrozki można klasyfikować wg. Różnorodnych kryteriów takich jak:

-intensywność- łagodne obniżenie temperatury do - 2*C, umiarkowane spadek w granicach -2- - 4*C, silne poniżej - 4 *C

- pora wystąpienia- przymrozki wiosenne, letnie, wczesne jesienne, nocne, wieczorne

- strefa pionowa atmosfery, w której następuje obniżenie temp- przymrozki na wysokości około 2 metrów w strefie kwiatostanów, przymrozki przygruntowe.

- przyczyny pojawu- adwekcyjne, radiacyjne

- zjawiska towarzyszące- przymrozki bez wiatru, przymrozki przy słabych ruchach powietrza, przymrozki z wiatrem

- skutki- przymrozki uszkadzające kwiatostany, podstawy łodyg, systemu korzeniowego.

Metoda Bronowa- do oszacowania prawdopodobieństwa przymrozków używa się wykresu obejmującego na rzędnej temperature z godz 21, a odciętej różnicę temp pomiędzy godzina 13 a 21. Biorąc pod uwagę wartości zanotowane w danym dniu otrzymamy na przecięciu linii punkt położony w obszarze określającym prawdopodobieństwo zjawiska nie wynikają żadne zalecenia ani co do podejmowania akcji przeciwdziałania, ani tez co do jej zakresu i intensywności.

Metoda Kammermana- przymrozek przewidujemy na podstawie założenia istnienia stałej różnicy pomiędzy wskaźnikiem termometru zwilżonego z godz. 13 i temp. Minimum następnego ranka. Wartość stałej różnicy jest jednak właściwością danej lokalizacji . W metodzie tej ustalamy temp. Minimalna odejmując od temp. Termometru zwilżonego odnotowanej o godz. 13, wartość ustalonej wcześniej stałej.

Metoda Langa- Mohna Michelsona- niezbędnym dla przewidywań przymrozków jest znajomość temp punktu rosy dla danej sytuacji atmosferycznej. Powietrze zawierające duża ilość pary wodnej będzie ograniczało spadek temp. Poprzez uwalnianie ciepła utajonego. Jeżeli zawarta w powietrzu para wodna osiąga stan nasycenia w temp. Powyżej 0*C to prawdopodobnie nie dojdzie do przymrozku, gdyż uwolnione ciepło będzie zapobiegało dalszemu oziębieniu.

Wiatr jest to poziomy ruch powietrza wywoływany różnicą ciśnienia atmosferycznego. Podstawową siłą wpływającą na prędkość i kierunek wiatru jest poziomy gradient baryczny. Prędkość wiatru oznaczana w m/s lub km/h zwiększa się wraz ze wzrostem gradientu.

Siła Coriolisa zależna jest od prędkości kątowej obrotu Ziemi, prędkości cząsteczek i szerokości geograficznej. Siała ta największe wartości osiąga na biegunach, a nie występuje na równiku. Siła ta zmienia tylko kierunek wiatru.

Róża wiatrów jest to wykres graficzny obrazujący częstotliwość pojawiania się określonych kierunków wiatru.

Na kuli ziemskiej występują wiatry związane z cyrkulacją globalna( pasaty, monsuny), wiatry układów barycznych, wiatry lokalne np. bryzy, wiatry dolinne i górskie, feny, wiatry bora. W okolicach między zwrotnikowych np. huragany, tornada, cyklony trąby powietrzne.

Do pomiaru parametrów wiatru używa się wiatromierza Wilda lub różnej konstrukcji anemometrów. Wiatromierz Wilda umieszcza się na maszcie na wysokości 10 m.

Oznaki utrzymania się dobrej pogody:

- Ciśnienie atmosferyczne stosunkowo wysokie, powoli, ale stale rośnie( brak symptomów wzrostu po ustaleniu się dobrej pogody, świadczy o krótkotrwałości takiego stanu)

- Po bezchmurnej nocy, około południa pojawiają się chmury kłębiaste i rozwijają się aż do południa, by wieczorem zniknąć lub przekształcić się w chmury kłębiasto-warstwowe.

- wiatr w nocy znika, w dzień wzrasta

- wahania dobowe temp znaczne

Oznaki utrzymania się złej pogody:

-Ciśnienie atmosferyczne stosunkowo niskie, nie zmienia się lub powoli spada

- Prędkość wiatru dość znaczna

- Niebie pokrywają chmury warstwowe lub warstwowo- deszczowe

- Przy dłuższym utrzymywaniu się złej pogody, żadna z oznak miejscowych nie może trafnie wskazywać na jej poprawę.

Oblicz ile wynosi saldo promieniowania w łanie pszenicy na wysokości 1 m, znając powierzchnię liści przypadającymi na 1 roślinę, wynoszącą 8cm2, przy obsadzie 3 roślin na 1m2 pola i przy napromieniowaniu osiągającym 650 W/m2 oraz odbiciu 0,2 W/m2.

Rnp= -1932 W/m2
Rtp= 650 W/m2
Rtr= 0,2 W/m2

Rnp(L) = Rtp(1-r)*exp(-0,622*L+0,055*L²)

L = 3
Rtp = 650
exp = 2,71
Rtr=r= 0,2

Rnp(3) = 650(1-0,2)*2,71(-0,622*3+0,055*3²)
Rnp(3) = 650*0,8*2,71(-1,866+0,495)
Rnp(3) = 520*(-3,72)
Rnp(3) = -1932

---