CZYNNIKI ENDOGENNE

• czynniki genetyczne (determinanty) - zasób genów organizmu, określają one zasadnicze biochemiczne normy reakcji organizmu

• czynniki paragenetyczne (stymulatory lub regulatory) - wpływ organizmu matki na rozwój płodu w czasie ciąży (pobudzają i regulują przebieg rozwoju płodu)

CZYNNIKI EGZOGENNE

• czynniki biogeograficzne (modyfikatory naturalne)

• zasoby wodne i mineralne

• fauna i flora

• klimat

• ukształtowanie terenu i bliskość zbiorników wodnych

• czynniki społeczno-kulturalne (modyfikatory kulturowe)

• pochodzenie społeczne

• wielkość zamieszkiwanej miejscowości

• wielkość rodziny

• wysokość przychodu na członka rodziny

• wykształcenie rodziców

• tradycja

• poziom kultury społeczeństwa

• prawo (nakazy i zakazy) obowiązujące w danej społeczności

• miejsce zamieszkania

ADAPTACJA do środowiska polega na przeżywaniu osobników stosownych genetycznie w danym środowisku. Dokonuje się na zróżnicowanej płodności (dobór płciowy) i przeżywalności (naturalna selekcja). Powoduje zmiany w puli genowej populacji (zmiany częstości genów)

ADJUSTACJE to dostosowanie organizmu do nowych warunków środowiskowych i trybu życia. Nie powodują one zmiany puli genowej populacji.

Adjustacje dzielimy na:

• dostosowania regulacyjne - krótkotrwałe reakcje o szybko odwracalnych skutkach

• dostosowania aklimatyzacyjne - dłużej trwające zmiany odwracalne

• dostosowania rozwojowe (plastyczne) - trwałe, nieodwracalne zmiany fenotypowe, nie dziedziczone przez następne pokolenia

ADAPTABILNOŚĆ - zdolność przystosowawcza organizmu do nowych warunków środowiska i trybu życia

EKOSENSYWNOŚĆ - wrażliwość organizmu na czynniki środowiska zewnętrznego oraz inne bodźce (odmienna podatność różnych cech na bodźce środowiskowe)

---