10. WŁASNOŚCI ( W TYM PRZEDE WSZYSTKIM ZAKŁADANE EFEKTY, BIEG LEKCJI - SYNTAKSA, STRUKTURA ŚRODOWISKA DYDAKTYCZNEGO0 ORAZ POSTĘPOWANIE NAUCZYCIELA (ZADANIA PRZEDLEKCYJNE, LEKCYJNE I POLEKCYJNE) W Z AKRESIE NASTĘPUJĄCYCH METOD NAUCZANIA:
METODY PODAJĄCE
METODY POSZUKUJĄCE
METODY EKSPONUJĄCE
METODY ĆWICZENIOWE
metody eksponujące
metody podające
Zadania nauczyciela:
PRZED:
struktury poznawcze - aby uczynić nowy materiał znaczącym dla uczniów, nauczyciel musi znaleźć drogi powiązania go z tym, co uczniowie już wiedzą.
rozwój intelektualny - nauczyciel musi dostosować wiadomości do stopnia rozwoju ucznia.
organizująca zapowiedź - nauczyciel planując lekcję w modelu podającym musi wybrać właściwą organizującą zapowiedź.
zaplanowanie czasu i przestrzeni, zgodnie z możliwościami uczniów, aby utrzymać ich uwagę.
W TRAKCIE:
OBJAŚNIENIE CELÓW - uczniowie chcą wiedzieć po co mają uczestniczyć w danej lekcji i czego się od nich oczekuje. Nauczyciel skuteczny wypisuje na tablicy skrócony plan lekcji bądź zawiesza go na ścianie.
WYWOŁANIE NASTAWIENIA - krótkie przypomnienie poprzedniej lekcji i nawiązanie do nowej
PODAWANIE MATERIAŁU (klarowność; łączniki i przykłady; układ reguła - przykład - reguła; markery i zmiany metodyczne( informują co jest istotne); zapał nauczyciela wpływa na wyniki uczenia się.
SPRAWDZANIE PRZYSWAJANIA I WZBOGACANIE MYŚLENIA - sprawdzanie zrozumienia - pytania uczniów nie związane z tematem, cisza, zagubione spojrzenia - są sygnałami, że uczniowie „nie chwytają”; wzbogacanie myślenia uczniów - pytania po prezentacji materiału, uczniowie omawiają wiadomości.
PO:
kontrola i ocena opanowania podanego materiału. Sprawdziany i oceny stanowią najważniejszy chyba sposób dostarczania informacji zwrotnej uczniom, rodzicom i administracji. Nauczyciel powinien spr. Wszystkie poziomy wyników nauczania, nie zaś poprzestawać na zwykłym przypomnieniu wiadomości, wyraźnie komunikować uczniom, co będzie przedmiotem sprawdzianów, sprawdzać częściej, nie tylko przy okazji końca semestru lub roku, zwłaszcza jeśli uczy w klasach niższych.
metody problemowe
ORGANIZACJA ŚRODOWISKA DYDAKTYCZNEGO
Należy wprowadzić zrozumiały zestaw reguł i procedur, alby lekcja przebiegała gładko, bez przeszkód i można było szybko uporać się z zachowaniem destruktywnym.
SYTUACJE WIELOZADANIOWE- w nauczaniu problemowym mamy do czynienia z wieloma zadaniami dydaktycznymi jednocześnie. Nauczyciel wyznacza reguły i sygnały potrzebne po to, aby uczniowie wiedzieli, kiedy mogą rozmawiać między sobą, kiedy mają słuchać. Sytuacje wielozadaniowe wymagają od nauczyciela - wyrobionej czujności.
RÓZNE TERMINY ZAKOŃCZENIA ZADAŃ - kiedy któraś z grup skończy zadanie wcześniej należy ustalić dla nich odpowiednie reguły, np. atrakcyjne zajęcia typu: lektury, gry, zabawy dydaktyczne lub przejście do laboratoriów i podjęcie lub kontynuowanie zadań z innych projektów. W przypadku uczniów spóźnionych - albo dać czas dodatkowy, co przedłuży czas posty dla pozostałych, albo zorganizować dodatkowy czas po lekcjach.
NADZOROWANIE I KIEROWANIE PRACĄ UCZNIÓW -warunki, które maja spełnic uczniowie, muszą być dokładnie określone. Należy nadzorować pracę uczniów i informować ich o czynionych postępach. Trzeba prowadzić przejrzysty zapis czynionych postępów.
Np. formularz projektu.
ZARZADZANIE MATERIAŁAMI i WYPOSAŻENIEM - nauczyciel musi opracować procedury rozstawiania, przechowywania i rozdzielania materiałów i sprzętów.
PORUSZANIE SIĘ I ZACHOWANIE POZA KLASĄ - kierując uczniów do prowadzenia badań poza klasą np. w bibliotece lub laboratorium czy pracowni komputerowej, N musi mieć pewność, że uczniowie dobrze znają procedury i przepisy związane ze wstępem do tych pomieszczeń i korzystania z ich wyposażenia.
ZAKŁADANE EFEKTY - rozwój umiejętności myślenia i badania, wczucie się w dorosłe role, osiągnięcie samodzielności w nauce.
SYNTAKSA -
PRZED:
ustalenie celów - pozwoli to na jasne wyłożenie ich uczniom. Najczęściej wybiera się 1 lub 2 z zakładanych efektów.
zaprojektowanie sytuacji problemowej - jedni pedagodzy uważają, że to uczeń powinien określić problem inni, że nauczyciel decyduje o wyborze problemu. N musi przy tym brać pod uwagę to, jakimi materiałami i sprzętem dysponuje. Wybrawszy problem, pomaga uczniom nadać mu ostateczny kształt. 5 istotnych kryteriów sytuacji problemowej: autentyczna, niedookreślony, powinien nieść znaczenie dla uczniów, dostatecznie szeroki, aby N mógł osiągnąć cele, a jednocześnie zmieścić się w granicach wyznaczonych przez czas, warunki lokalowe i materialne, powinien zyskiwać na pracy grupowej, a nie tracić.
zorganizowanie dostępu do materiałów i sprzętów oraz zaplanowanie materialnego wsparcia dla uczniowskich badań.
kiedy badania będą w terenie należy nauczyć uczniów czynności takich jak: obserwowanie, przeprowadzanie wywiadów, robienie zdjęć.
W TRAKCIE:
nakierowanie uczniów na problem przedstawienie celów, wymagań, motywacja do rozwiązania problemu. Wyjaśnienie na czym polega nauczanie problemowe, jeśli go nie znają
przygotowanie uczniów do nauki - umożliwienie uczniom zdobycie umiejętności współpracy i prowadzenia wspólnych badań.
samodzielne i grupowe badania - Zachęta i pomoc w zbieraniu informacji, prowadzenie eksperymentów, poszukiwanie wyjaśnień i rozwiązań.
wytwarzanie i prezentowanie produktów i eksponatów - pomoc w przygotowaniu i projektowaniu produktów w rodzaju sprawozdań, nagrań, modeli; wspomaganie współpracy między uczniami
analiza i ocena procesu rozwiązywania problemu - pomoc w poddaniu procesu badawczego i użytych technik krytycznej i systematycznej refleksji.
PO:
kontrola nie może sprowadzać się tylko do testów pisemnych. Kontrola i ocena w nauczaniu problemowym wymaga znalezienia innych niż konwencjonalne procedur i narzedzi pomiaru efektów uczenia się, takich jak wytwory i eksponaty. Procedury te są nazywane oceną praktyczną (wykonawczą), oceną autentyczną i techniką portofolio.
4) metody ćwiczeniowe -