Zmniejszenie wskaźnika obrotu o dwa punkty procentowe a obowiązek korekty rocznej
Za rok 2008 wskaźnik proporcji wyniósł 98%, w związku z czym w 2009 r. odliczaliśmy VAT w 100%. Za 2009 r. wskaźnik zmniejszył się do 96%. Czy w związku z tym należy dokonać korekty rocznej za 2009 r. o 4%, czy też należy zastosować przepis, zgodnie z którym korekty rocznej nie dokonuje się, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a rzeczywistą nie przekracza dwóch punktów procentowych? Jaką proporcję należy stosować w 2010 r.?
Jak stanowi art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy proporcja sprzedaży obliczona zgodnie z ust. 2-8 przekroczyła 98% - podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego. Należy przy tym zwrócić uwagę na sformułowanie "przekroczyła". Skoro proporcja ta wyniosła dokładnie 98% oznacza to, iż nie przekroczyła ona 98%. W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik w trakcie roku 2009 powinien zatem odliczać tylko 98% podatku naliczonego od zakupów związanych z działalnością mieszaną, bowiem nie mógł skorzystać z przywileju określonego w cyt. art. 90 ust. 10 pkt 1.
Jeśli rzeczywiście miała miejsce taka nieprawidłowość, należałoby jak najszybciej ją skorygować składając deklaracje korygujące za poszczególne miesiące roku 2009.
Po zakończeniu roku 2009 obliczono realną proporcję obrotów dla tego roku i okazało się, że wyniosła ona 96%, a więc jest dokładnie o dwa punkty procentowe niższa niż proporcja, która powinna być stosowana wstępnie w ciągu tego roku. W zakresie rocznej korekty podatku naliczonego związanego z zakupami dokonywanymi na cele działalności mieszanej sytuację tę normuje art. 91 ust. 1 zdanie drugie. Przepis ten stanowi, iż korekty rocznej nie dokonuje się, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną, a proporcją realną obliczoną dla danego roku podatkowego nie przekracza dwóch punktów procentowych. Ustawodawca ponownie używa sformułowania "przekracza". Odnosząc zapis ustawowy do sytuacji opisanej w pytaniu dochodzimy do wniosku, iż korekta roczna nie jest konieczna bowiem różnica nie przekracza dwóch punktów procentowych (wynosi dokładnie dwa punkty procentowe).
Odpowiedź na ostatnie pytanie jest oczywista. Realny wskaźnik obrotu obliczony dla roku 2009 stał się wstępnym wskaźnikiem dla roku 2010. Oznacza to, że przez cały 2010 r. podatnik będzie odliczał VAT od zakupów związanych z działalnością mieszaną według tego właśnie wskaźnika wynoszącego 96%.
W sytuacji opisanej w pytaniu nastąpiła obniżka wskaźnika obrotu, a działanie przepisu jest korzystne dla podatnika. Zdarza się jednak, iż zmiana wskaźnika obrotów wywołuje skutki niekorzystne i wówczas warto zapoznać się z korzystnymi rozstrzygnięciami sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Polecamy w tym względzie lekturę m.in. artykułu "Odliczenie VAT w przypadku proporcji sprzedaży nieprzekraczającej 2%" opublikowanego w Poradniku VAT nr 3 z br.