Rodzaje linii rysunkowych
Rodzaj linii Podstawowe zastosowanie
Linia ciągła bardzo gruba Podstawowe zastosowanie: tabelka numeru rysunku, połączenia klejone, lutowane.
Linia ciągła gruba Podstawowe zastosowanie: zarysy przedmiotów, kształty przekrojów, (wyjątkiem jest kład miejscowy, który kreślimy linią cienką), obramowanie arkusza rysunkowego, oznaczenie początku i konca załamania płaszczyzny przekroju, półka do numeru części w rysunku złożeniowym.
Linia ciągła cienka Podstawowe zastosowanie: linia wymiarowa, linie pomocnicze odnoszące, znaki chropowatości powierzchni, tabelka tolerancji, kreskowanie przekrojów, osie otworów o średnicy mniejszej lub równej 12 [mm], linie odnoszace wrysunku złozeniowym.
Linia kreskowa cienka Podstawowe zastosowanie: linie niewidoczne przedmiotu.
Linia punktowa cienka Podstawowe zastosowanie: osie symetrii otworów o średnicy większej niż 12 [mm], linia podziałowa.
Linia dwupunktowa cienka Podstawowe zastosowanie: rysowanie krańcowego połozenia elementu, środek cięzkości przedmiotu.
Linia dwupunktowa gruba Podstawowe zastosowanie: oznaczenie rodzaju, sposobu obróbki cieplnej.
Linia cienka falista lub zygzakowata Podstawowe zastosowanie: urwanie przedmiotu, przekrój czastkowy.
Przekroje
Dla elementów osiowo symetrycznych często stosuje się półprzekroje, gdzie połowa elementu pokazana jest w widoku, połowa w przekroju.
W celu pokazania szczegółów elementów bardzo często obok widoków pokazuje się przekroje. Przekrój przedstawia wewnętrzną budowę elementu lub zespołu. Przekrój uzyskuje się przecinając element wyobrażoną płaszczyzną lub szeregiem połączonych ze sobą płaszczyzn. Płaszczyznę lub płaszczyzny przekroju pokazuje się na rysunku widoku lub innym przekroju zaznaczając brzegi płaszczyzn grubymi liniami. Najbardziej zewnętrzne brzegi oznacza się wielkimi literami, poczynając od A, które są odsyłaczami do odpowiedniego przekroju. Strzałka obok litery oznacza kierunek, z którego przekrój się ogląda. Przekrój może być umieszczony na tym lub oddzielnym arkuszu papieru co widok.
Elementy przecięte kreskuje się stosując odpowiednie kreskowanie w zależności od materiału, z którego mają być wykonane. Konwencjonalnie nie przecina się (w przekroju pokazuje jako widok) takich elementów jak: śruby, wały, wpusty itp.
Detale
W wielu przypadkach konieczne jest pokazanie fragmentu elementu lub urządzenia w innej podziałce niż reszta rysunku, np. w celu uwypuklenia pewnych szczegółów, które gubią się w ogólnym rysunku. Obszar powiększony oznacza się okręgiem i nazywa wielką literą, która identyfikuje detal, który może być umieszczony na tym samym lub innym arkuszu papieru. (zobacz rysunek)
Wyrwania
Wyrwanie jest miejscowym przekrojem pokazywanym w widoku. Granicę wyrwania oznacza się linią falistą lub zygzakowatą. Wyrwany materiał kreskuje się jak przekrój.
Kreskowania
Do kreskowania elementów rysunku w przekrojach i wyrwaniach stosuje się różne style w celu pokazania rodzaju materiału użytego do wykonania elementu. Rysunek poniżej pokazuje przykładowe style kreskowań dla różnych materiałów konstrukcyjnych.
metal
tworzywa sztuczne, guma
szkło, materiały przezroczyste
ciecze, [wg normy PN-88/N-01607 także gazy]
materiały ceramiczne, ceramika
beton
beton zbrojony
kamień naturalny
materiały sypkie
gips, tynk, azbestocement
drewno w przekroju poprzecznym
drewno w przekroju wzdłużnym
pustaki szklane
drewniane płyty konstrukcyjne
izolacja przeciwwilgociowa
grunt naturalne
Długie elementy mogą być przedstawiane na rysunkach fragmentarycznie. W tym celu stosuje się przerwania.
Przykłady przerwań
Wymiarowanie
Istotną częścią rysunku technicznego jest wymiarowanie. Jego celem jest dostarczenie pełnej informacji na temat wielkości elementu i jego poszczególnych części. Istnieje wiele szczegółowych zasad wymiarowania, które mają na celu zapewnienie przejrzystej, spójnej i zupełnej informacji. Wymiaruje się wielkości liniowe, kątowe, promienie, średnice, zbieżności itd.
Rysunek poniżej pokazuje ten sam element (wałek) zwymiarowany przy użyciu dwóch różnych stylów (łańcucha wymiarowego i wymiarowania do linii bazowej). Należy zauważyć, że jeden wymiar pozostawiony jest zawsze jako wynikowy, w którym mają skumulować się ewentualne niedokładności wykonania. Linie wymiarowe, jeśli to tylko możliwe, nie powinny przecinać się nawzajem. Należy także unikać przecinania nimi krawędzi wymiarowanego obiektu.
Przykłady wymiarowania (Uwaga: Na rysunku, w celu zachowania przejrzystości, nie pokazano wymiarów średnic, które normalnie na rysunku tego typu by się znalazły)
Stopnie uproszczenia
Rysunek techniczny jest pewną formą idealizacji rzeczywistości. Proces tej idealizacji nazywa się uproszczeniem. W rysunku maszynowym stosuje się rysunek dokładny i trzy stopnie uproszczenia. Na rysunku poniżej pokazano upraszczanie na przykładzie śruby.
I, II i III stopień uproszczenia