Stewart Komunikacja werbalna
Trzy sposoby ujmowania języka:
1. Język jako system symboli ("słowo nie jest rzeczą") Język jako system = najstarszy punkt widzenia (język tworzą różne rodzaje słów i reguły rządzące ich kombinacjami); ważną cechą symboli jest ich arbitralność: brak koniecznego związku między słowem a rzeczą, którą ono symbolizuje; „urzeczowianie” słów to reifikacja. Istnieją trzy rodzaje reifikacji:
Ewaluacja statyczna- związana z ignorowaniem faktu, że używamy wciąż tego samego słowa w odniesieniu do nieustannie zmieniającej się rzeczywistości;
Mijanie się- używanie różnych słów w tym samym znaczeniu, albo tego samego słowa w różnych znaczeniach. Nazywa się to mijaniem się, ponieważ komunikujący mijają się wzajemnie zamiast wchodzić w kontakt;
Etykietowanie- występuje, gdy reagujemy na szczególny wybór słowa zamiast na rzecz, którą to słowo symbolizuje lub reprezentuje. Symbole, etykietki są traktowane jako rzeczywiste zjawiska.
Umiejętności językowe- pamiętajmy o tym, że słowo nie jest rzeczą, którą symbolizuje!. 3 sposoby rozwiązania problemów wynikających z tendencji do zapominania, że słowo nie jest rzeczą:
Datowanie- oznacza, że pewne nasze stwierdzenia opatrujemy datą lub jakimiś współrzędnymi czasowymi („Taka jest moja percepcja w tej chwili”); używanie języka tak, aby podkreślić fakt, iż zjawiska, które są symbolizowane przez słowa są zmienne w czasie, chociaż słowa nie ulegają zmianie;
Indeksowanie- indeksowanie werbalne w celu podkreślenia różnic indywidualnych („Zrobiłem aż siedemdziesiąt tysięcy mil na Michalinach, więc jeżeli jeździsz podobnie do mnie, powinieneś także je wybrać”);
Eufemizmy- słowa neutralne, raczej pozyt. lub wieloznaczne nazwy stosowane w odniesieniu do negatywnych rzeczy. Stosując eufemizm, negatywne wrażenie, które jest prawdopodobne skojarzone z danym terminem, ulega zawieszeniu.
2. Język jako aktywność (akty mowy)- wypowiedzi jako swego rodzaju działanie
7 czynności mowy: obietnica, życzenie, groźba, oferta, rozkaz, komplement, powitanie
Znaczna część analiz konwersacji przyjmuje perspektywę akcji lub interakcji lub transakcji
Para przyległa- jest to sekwencja dwu akcji komunikacyjnych, zazwyczaj występujących jedna po drugiej, z których każdą tworzy inny mówiący, w ten sposób, że kiedy wystąpi pierwsza akcja, konsekwencja lub zdrowy rozsądek wskazuje, że powinna po niej wystąpić jakaś wersja drugiej akcji
3. Język jako zupa (wszechogarniające medium czy środowisko, które otacza człowieka od narodzin do śmierci) = język w ścisłym związku z kulturą; pozwala nam to dostrzec, jak ściśle powiązane są ze sobą język i percepcja, a także w jaki sposób granice czyjegoś języka wyznaczają granice jego świata; kultura, w której żyjemy, nasze definicje specyficznego kontekstu i role, jakie gramy, są pierwotnie zdefiniowane przez sposób, w jaki mówimy.
Hipoteza Sapira-Whorfa: Język percepcja: wpływ języka na percepcję. Język kształtuje nasze myślenie, kieruje nami zgodnie ze schematami tkwiącymi w słowach, strukturach syntaktycznych i wzorcach intonacyjnych; umożliwia nam selekcjonowanie i kategoryzację świata
Późniejsze badania: istnieje współzależność, wzajemny związek między językiem a percepcją: język wpływa na to, jak spostrzegamy, a nasza percepcja odzwierciedla to, jak mówimy i piszemy oddziaływanie obustronne
Granice mojego języka są granicami mojego świata
Znaczeń nie ma słowach, ale nie ma ich także w ludziach. Jeżeli znaczenia istnieją gdziekolwiek, to istnieją pomiędzy ludźmi
Jak respektować różnice między ludźmi? Przez myślenie niewykluczające i używanie niewykluczającego języka- opiera się to na uznaniu, że różni ludzie mogą mieć znaczny wkład w komunikację i nikomu nie można zamykać ust
Bubera krąg trzech celów podstawowych: MÓWIENIE, BYCIE, CZYNIENIE
… Reszta jest nieważna…