29.09 Ekonomia integracji europejskiej

Zagadnmienia:

• Proces integracji europejskiej

• Zasady funkcjonowaia Wspolnot Europejskich (UE)

• Formulowanie polityki Wspolnot Europejskich

• Perspektywy dla Unii Europejskiej na najblizsze lata

Geneza, cele i modele integracji europejskiej.

Integracja europejska.

• Integracja europejska bazuje na trwałym dorobku cywilizacyjnym Europy, ukształtowanym głównie przez kulturę grecka, prawo rzymskie i uniwersalistyczne idee chrześcijańskie

• To sposób budowania jedności oparty w sferze ideowej na wspólnocie wartości, a w wymiarze politycznym na wspólnocie celów polegających na stałym pogłębianiu więzi gospodarczych lecz wykraczających poza ramy zwykłej współpracy międzynarodowej

• Różnice miedzy cywilizacja zachodnio-europejska a innymi cywilizacjami to wartości i obyczaje, poglądy, sposoby myślenia i instytucje ktore określają tożsamość europejska.

Przyczyny integracji europejskiej.

Polityczne:

• pokojowy rozwój kontynentu europejskiego

• strach przed rozprzestrzenianiem się po II wojnie światowej komunizmu

• obawa aliantów europejskich po II wojnie światowej przed zwiększeniem produkcji stali

• utworzenie NATO w 1949 roku

• wewnętrzna stabilizacja polityczna państw europejskich

• wspólne przeciwstawienie się presji politycznej ZSRR w Europie

• wyraźny podział kontynentu na dwa konfrontacyjne bloki

• osłabienie pozycji kolonialnej głównych państw europejskich

• plan Marshalla 1947 rok

Ekonomiczne:

• gospodarcze procesy integracji można podzielić na kilka głównych etapów:

• strefę wolnego handlu

• unie celna

• wspólny rynek

• unie gospodarcza i walutowa

• unie polityczna

• kryzys gospodarczy i demograficzny zniszczonej wojna Europy

• zwiększenie efektywności gospodarowania a w tym podniesienie dobrobytu społeczeństw

Zasady integracji europejskiej:

• Zasada niedyskryminacji (równości) - równości wobec prawa (osób fizycznych i prawnych), równości kobiet i mężczyzn w sprawach zatrudnienia, wynagrodzenia, zakaz dyskryminacji ze względu na obywatelstwo, rasę, narodowość, przemieszczanie

• Zasada solidarności - zobowiązuje wszystkie kraje do wspólnej realizacji uzgodnionych zadań, solidarność finansowa

• Zasada poszanowania różnorodności - poszanowanie rożnych kultur i tradycji narodów Europy, poszanowanie władz publicznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, akceptacja rożnych struktur władzy demokratycznej

• Zasada jedności celu

• Zasada subsydiarności - stanowi podstawowa wykładnię podziału kompetencji miedzy instytucje wspolnotowe i narodowe

• Zasada integracji z gospodarka światowa - oznacza ze UE jest partnerem świata w zakresie stosunków ekonomicznych, politycznych, obronnych, humanitarnych respektuje reguły prawa międzynarodowego

• Zasada europejskiego modelu socjalnego - wspieranie wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej

• Zasada konwergencji i spolnosci

Ekonomiczna interpretacja integracji europejskiej.

Jak pisze A. Budnikowski „ Integracje ekonomiczna można określić jako proces scalania gospodarek narodowych poszczególnych krajów i tworzenia z nich jednego organizmu gosp. przez usuwanie ograniczeń w przepływie towarów”

Etapy integracji europejskiej:

I etap 1945-1951

• po zgłoszeniu założeń integracyjnych zawartych w planie Schumana w kwietniu 1951 roku w Paryżu podpisano Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) który wszedł w życie w lipcu 1952 roku (na 50 lat). Była to pierwsza integracja europejska o charakterze federacyjnym założona przez sześc. państw: Belgie, Francje, Holandie, Luksemburg, RFN i Wlochy.

• Celem EWWiS było utworzenie wspólnego rynku węgla i stali, a poprzez to doprowadzenie do najbardziej racjonalnej specjalizacji i największej wydajności produkcji, budowa nowej „struktury pokoju” miedzy Francja a Niemcami i innymi krajami członkowskimi, przełamywanie nieufności.

II etap: 1951-1957

• 25 marca 1957 kraje tworzące EWWiS podpisały w Rzymie dwa traktaty.: Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) oraz Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euroatom). Oba weszły w życie w styczniu 1958 roku na czas nieokreślony. Stały się fundamentem integracji europejskiej tworząc jej ramy instytucjonalne oraz określają cele i zasady czlonkowstwa.

III etap: 1958-1967

• Układ o fuzji wszedł w życie w lipcu 1967 roku. Wspólnoty uzyskały identyczna strukturę instytucjonalna a tak odrębne dotąd budzety zastąpiono jednym budżetem zbiorowym.

IV etap: 1967-1973

• Podpisano układ w sprawie przystąpienia Danii, Wielkiej Brytanii

V etap: 1973-1979

• Ustanowienie Europejskiego Systemu Walutowego (EMS) utworzono wspólna jednostkę walutowa „ecu”, powołano Rade Europejska.

VI etap: 1979-1981

• Podpisano układ w sprawie przystąpienia Grecji do Wspólnot

VII etap: 1981-1987

• W 1985 podpisano układ w sprawie przystąpienia Hiszpanii i Portugalii (wszedł w życie w 1986)

• W 1987 wszedł w życie Jednolity Akt Europejski pierwsza poważna reforma traktatów założycielskich. Wniósł szereg zmian o charakterze instytucjonalnym - proceduralnym.

VIII etap: 1987-1993

• Od tej reformy mówi się o Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht w 1993 roku.

IX etap: 1993-1995

• W styczniu 1995 podpisano układ o przystapieniu Austrii, Szwecji, Finlandii i Norwegii do UE.

• Od stycznia 1995 w skład UE wchodzi 15 państw: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Norwegia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, Niemcy, Szwecja, Wielka Brytania i Wlochy.

X etap: 1995-1997

• W 1997 podpisano traktat amsterdamski. Jego cele:

• wspieranie zatrudnienia oraz zagwarantowanie obywatelom ich podstawowych praw

• usuniecie pozostałych przeszkód w przepływie osób oraz wzmocnienie bezpieczeństwa

XI etap: 1997-2001

• Traktat Nicejski podpisany w lutym 2001

Budowa Unii Europejskiej

Unia Europejska

I filar II filar III filar IV filar

Unia gospodarcza Wspolna polityka Polityka

I walutowa zagraniczna i bezpieczeństwa Sprawiedliwości

I spraw wew.

Trzy wspólnoty WE, EWWiS, EWEA

---